دودمان هشتم مصر
دودمان هشتم مصر (سلسله هشتم) یک سلسله فراعنه ناشناخته و کوتاه مدت است که به سرعت در اوایل قرن بیست و دوم قبل از میلاد سلطنت کردند، احتمالاً مقر قدرت آنها در ممفیس است. دودمان هشتم در زمانی که از آن به عنوان پایان پادشاهی کهن یا آغاز اولین دوره میانی نام برده می‌شود، حاکمیت داشت. قدرت فراعنه رو به زوال بود، در حالی که قدرت حکام استانی، معروف به نومارک اهمیت فزاینده‌ای داشت، و دولت مصر تا آن زمان عملاً به یک سیستم فئودالی تبدیل شده بود. علیرغم روابط نزدیک بین پادشاهان ممفیسی و نومارک‌های قدرتمند، به ویژه در کوپتوس، سلسله هشتم سرانجام توسط نومارک‌های هراکلئوپولیس که دودمان نهم را تأسیس کردند، سرنگون شد. دودمان هشتم گاهی با دودمان هفتم ترکیب می‌شود، به دلیل فقدان شواهد باستان‌شناسی برای دومی که ممکن است ساختگی باشد.
دودمان هشتم مصر | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۲۱۸۱ پ. م–۲۱۶۰ پ. م | |||||||||||||
| پایتخت | ممفیس | ||||||||||||
| زبان(های) رایج | زبان مصری | ||||||||||||
| دین(ها) | دین مصر باستان | ||||||||||||
| حکومت | سلطنت مطلقه | ||||||||||||
| دوره تاریخی | عصر برنز | ||||||||||||
• بنیان‌گذاری | ۲۱۸۱ پ. م | ||||||||||||
• فروپاشی | ۲۱۶۰ پ. م | ||||||||||||
| |||||||||||||
مصر شناسان تخمین می‌زنند که فراعنه سلسله هشتم تقریباً ۲۰ تا ۴۵ سال بر مصر حکومت کردند و تاریخ‌های مختلفی پیشنهاد شده‌است: ۲۱۹۰–۲۱۶۵ پیش از میلاد؛[۱]۲۱۸۱–۲۱۶۰ پیش از میلاد؛[۲][۳]۲۱۹۱–۲۱۴۵ پیش از میلاد؛ ۲۱۵۰–۲۱۱۸ پیش از میلاد؛[۴]
منبع‌شناسی ویرایش
تاریخی ویرایش
منابع پادشاهی نوین ویرایش
دو منبع تاریخی مربوط به پادشاهی نوین پادشاهان متعلق به دودمان هشتم را فهرست می‌کنند. قدیمی‌ترین منبع تاریخی و اصلی‌ترین منبع تاریخی در دودمان هشتم، فهرست پادشاهان ابیدوس است که در زمان سلطنت ستی یکم نوشته شده‌است. پادشاهان ذکر شده در مدخل‌های ۴۰ تا ۵۶ فهرست پادشاهان ابیدوس بین پایان دودمان ششم دوره پادشاهی کهن و آغاز دودمان یازدهم از پادشاهی میانه قرار دارند. علاوه بر این، نام این پادشاهان با نامهای شناخته شده از دودمان‌های نهم و دهم متفاوت است که هیچ‌یک در فهرست ابیدوس قرار ندارند. در نتیجه، مدخل‌های ۴۰ تا ۵۶ فهرست به دودمان‌های هفتم و هشتم اختصاص داده می‌شود.
منبع دیگر پادشاهی جدید در مورد سلسله هشتم، قانون تورین است که در زمان سلطنت رامسس دوم نوشته شده‌است. پاپیروس تورین از منبع قبلی کپی شده‌است که همان‌طور که مصرشناس کیم ریهولت نشان داده‌است، خود مملو از خلاء بوده و باید در وضعیت بدی قرار داشته باشد. علاوه بر این، پاپیروس تورین خود به شدت آسیب دیده‌است و نمی‌توان آن را بدون مشکل زیاد خواند. در مجموع سه نام روی قطعات پاپیروس وجود دارد که ممکن است به پادشاهان دودمان هشتم اختصاص داشته باشد.
در مجموع سه نام روی قطعات پاپیروس وجود دارد که ممکن است به پادشاهان سلسله هشتم اختصاص داشته باشد. اینها نچرکارع هستند، یکی دیگر از نامهای سخت خوان و در نهایت، نام قاکارع ایبی، پنجاه و سومین پادشاه در فهرست پادشاهان ابیدوس. انگار جا برای دو نفر[۵]یا سه نفر هست. پادشاهان بیشتری قبل از پایان سلسله همان‌طور که در لیست ثبت شده‌است. این نشان می‌دهد که بخش‌های مفقود شده قانون تورین احتمالاً شامل پادشاهان در فهرست پنجاه و یکم تا پنجاه و پنجم فهرست پادشاهان ابیدوس است. از آنجا که پاپیروس تورین نه پادشاه اول فهرست ابیدوس را حذف کرده‌است، W.C. هیز منطقی می‌داند که مصریان سلسله‌های هفتم و هشتم را در این مرحله تقسیم کرده باشند.[۵]
منبع بطلمیوسی ویرایش
کشیش مصری مان‌تو تاریخ مصر را در طول قرن سوم پیش از میلاد به نام "Aegyptiaca" نوشت. آثار مان‌تو تا به امروز باقی نمانده‌است و تنها از طریق سه نویسنده بعدی که از آن نقل قول کرده‌اند برای ما شناخته شده‌است. متأسفانه، کار با این سه منبع بسیار دشوار است. برای مثال، آنها اغلب با یکدیگر تناقض دارند، همان‌طور که در مورد دو مورخ باستان - سکستوس ژولیوس آفریکانوس و یوسیبوس قیصریه که از بخش «Aegyptiaca» در مورد دودمان‌های هفتم و هشتم نقل می‌کنند، صادق است و آفریکانوس ادعا می‌کند که سلسله هفتم شامل ۷۰ پادشاه بود که در مدت هفتاد روز در ممفیس حکومت کردند، و سلسله هشتم شامل ۲۷ پادشاه بود که به مدت ۱۴۷ سال سلطنت کردند. با این حال، یوسبیوس ثبت می‌کند که در طول دودمان هفتم، پنج پادشاه بیش از هفتاد و پنج روز حکومت کردند، و دودمان هشتم شامل پنج پادشاه است که به مدت ۱۰۰ سال حکومت کردند. هفتاد پادشاه در هفتاد روز معمولاً نسخه صحیح مان‌تو در مورد دودمان هفتم در نظر گرفته می‌شود، اما احتمالاً گزارشی واقعی از تاریخ نیست. بلکه به این معنا تفسیر می‌شود که فراعنه این دوره بسیار زودگذر بودند و استفاده از هفتاد ممکن است یک قیاس برای این واقعیت باشد که این دودمان هفتم ساخته مان‌تو بود.[۶] از آنجا که مان‌تو داده‌های تاریخی واقعی در مورد این دوره ارائه نمی‌دهد و هیچ مدرک باستان‌شناسی برای دودمان هفتم به دست نیامده است، بسیاری از مصرشناسان استدلال کرده‌اند که این سلسله ساختگی است.[۷] در مورد دودمان هشتم، اکنون به‌طور گسترده توافق شده‌است که تخمین مان‌تو برای مدت زمان آن یک برآورد بسیار بزرگ از واقعیت است.
شواهد معاصر ویرایش
شواهد باستان‌شناسی اصلی برای پادشاهان سلسله هشتم، فرمان‌های سلطنتی کشف شده در کوپتوس است که برخی از آخرین فراعنه این سلسله را نام می‌برد. شواهد آزمایشی بیشتر برای پادشاهان اولیه این سلسله از مقبره‌های سقاره، به ویژه هرم قاکارع ایبی در سقاره به دست می‌آید. فراتر از آن، کتیبه‌های سلطنتی در وادی حمامات و در مصر علیا و همچنین کتیبه‌های غیر سلطنتی از مصر علیا یافت شده‌است.
فرمانروایان ویرایش
| نام | توضیح |
|---|---|
| نفرکارع پپیسنب | - |
| نفرکامین آنو | - |
| قاکارع ایبی | - |
| نفرکورع دوم | طبق فهرست تورین چهار سال و دو ماه پادشاهی کرد[۸] |
| نفرکوهور | طبق فهرست تورین دو سال و یک ماه و یک روز پادشاهی کرد[۸] |
| نفریرکارع | طبق فهرست تورین یک سال و نیم پادشاهی کرد[۸] |
منابع ویرایش
- ↑ Redford, Donald B., ed. (2001). "Egyptian King List". The Oxford Encyclopedia of Ancient Egypt, Volume 2. Oxford University Press. pp. 626–628. ISBN 978-0-19-510234-5.
- ↑ Shaw, Ian, ed. (2000). The Oxford History of Ancient Egypt. Oxford University Press. p. 480. ISBN 0-19-815034-2.
- ↑ Peter Clayton: Chronicle of the Pharaohs, Thames & Hudson Ltd, second printing edition 1994, شابک ۹۷۸−۰۵۰۰۰۵۰۷۴۳, available online, see p. 70
- ↑ Thomas Schneider in Erik Hornung, Rolf Krauss and David A. Warburton (editors): Ancient Egyptian Chronology, Handbook of Oriental Studies, Brill 2012, شابک ۹۷۸−۹۰−۰۴−۱۱۳۸۵−۵, available online copyright-free, see p. 491
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Smith, W. Stevenson. The Old Kingdom in Egypt and the Beginning of the First Intermediate Period, in The Cambridge Ancient History, vol. I, part 2, ed. Edwards, I.E.S, et al. p.197. Cambridge University Press, New York, 1971
- ↑ Grimal, Nicolas. A History of Ancient Egypt. p.138. Librairie Arthéme Fayard, 1988.
- ↑ Jürgen von Beckerath, Handbuch der ägyptischen Königsnamen. Münchner ägyptologische Studien (in German). 49. Mainz: Philip von Zabern. شابک ۹۷۸−۳−۸۰۵۳−۲۵۹۱−۲.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ J. von Beckerath (۱۹۶۲)، The Date of the End of the Old Kingdom، JNES (۲۱)، ص. ۱۴۳