زبان آینو (ژاپن)

زبان آینو (به آینو: アイヌ イタク، به ژاپنی: アイヌ語)، یا به عبارت دقیق‌تر آینو هوکایدو زبانی است که توسط مردم آینو در شمال ژاپن تکلم می‌شود. به دلیل سیاست‌های استعماری دولت ژاپن، تعداد گویشوران زبان آینو در سده بیستم کاهش چشمگیری یافت و امروزه تعداد کمی از افراد می‌توانند به این زبان به صورت روان صحبت کنند. طبق گزارش یونسکو در سال ۲۰۱۱ فقط ۱۵ گویشور روان آینو باقی مانده بود که همگی پیر بودند.

آینو
アイヌ・イタㇰ
تابلویی چندزبانه به ژاپنی، آینو، انگلیسی، کره‌ای و چینی. آینو دومی از بالا سمت راست است.
زبان بومی درژاپن
منطقههوکایدو
قومیت۳۰٬۰۰۰ آینو در ژاپن[۱]
شمار گویشوران
۱۰  (۲۰۰۷)[۲]
آینو
  • آینو
کاتاکانا، لاتین
کدهای زبان
ایزو ۲–۶۳۹ain
ایزو ۳–۶۳۹ain
گلاتولوگhokk1240[۳]
این نوشتار شامل نمادهای آوایی آی‌پی‌ای است. بدون پشتیبانی مناسب تفسیر، ممکن است علامت‌های سوال، جعبه یا دیگر نمادها را جای نویسه‌های یونی‌کد ببینید.

تا سده بیستم زبان‌های آینو علاوه بر ژاپن فعلی، در نیمه جنوبی جزیره ساخالین و توسط جمعیت کوچکی در جزایر کوریل رایج بودند. امروزه فقط آینو هوکایدو در سه گویش اصلی باقی مانده‌است.[۴] واپسین گویشور آینو ساخالین در سال ۱۹۹۴ مرد. آینو هوکایدو یک زبان درخطر به‌شمار می‌رود و تلاش‌هایی برای احیای آن صورت گرفته‌است.

به‌رسمیت‌شناسی

ویرایش
 
موزه پیرکا کوتان در ساپورو، یک مرکز فرهنگی و زبانی آینو

دولت ژاپن در ژوئن ۲۰۰۸ تصمیم گرفت بومی بودن آینو را به رسمیت بشناسد.[۴] از سال ۲۰۱۷، دولت ژاپن در حال ایجاد تسهیلاتی است که فرهنگ و زبان آینو را حفظ کند.[۵]

واج‌شناسی

ویرایش

هجاهای آینو به صورت همخوان-واکه-(همخوان) هستند. البته شماری خوشه همخوانی نیز در آن وجود دارد.

واکه‌ها

ویرایش

پنج واکه در آینو وجود دارد:

پیشین مرکزی پسین
بسته i u
میانه e o
باز a

همخوان‌ها

ویرایش

یازده همخوان در آینو وجود دارد:

دولبی لثوی کامی نرم‌کامی چاکنایی
انسدادی p t k
انسایشی t͡s
سایشی s h
خیشومی m n
ناسوده j w
زنشی ɾ

منابع

ویرایش
  1. الگو:E08
  2. D. Bradley, "Languages of Mainland South-East Asia," in O. Miyaoka, O. Sakiyama, and M. E. Krauss (eds), The vanishing languages of the Pacific Rim, Oxford: Oxford University Press (2007), pp. 301–336.
  3. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "آینو هوکایدو". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ Martin, K. (2011). Aynu itak. On the Road to Ainu Language Revitalization. Media and Communication Studies. 60: 57-93
  5. Lam, May-Ying (27 July 2017). "'Land of the Human Beings': The World of the Ainu, Little-Known Indigenous People of Japan". Washington Post. Retrieved 2017-10-07.

پیوند به بیرون

ویرایش