میرزا محمدتقی قوام‌الدوله آشتیانی

میرزا محمدتقی قوام‌الدوله آشتیانی از رجال دوره قاجار بود.

او از اعضای یکی از مهم‌ترین خاندان‌های دیوانی ایران به‌شمار می‌آمد. او نوه میرزا محسن آشتیانی مالک قدرتمند آشتیان در عصر کریم خان زند و پسرعموی میرزا محمدعلی آشتیانی و میرزا حسن آشتیانی بود که در دوره فتحعلی شاه به مقام مستوفی‌الممالکی رسیده بودند. میرزا تقی خان خدمت خود را در دربار فتحعلی شاه آغاز کرد. او پس از پیروزی ایران بر عثمانی در جنگی که به سال ۱۲۰۰ خورشیدی (۱۸۲۱ م) روی داد، برای عقد معاهده صلح به ارزنه الروم رفت و چندی بعد به لقب قوام‌الدوله مفتخر شد و به وزارت کرمانشاه و فارس رسید و اندکی بعد درگذشت. او را در مقبره‌ای اختصاصی که برای خود در قم ساخته بود به خاک سپردند. بسیاری از نوادگانش نیز پس از او در این مقبره به خاک سپرده شدند، از جمله نتیجه‌های او، حسن وثوق و احمد قوام که هر دو از رجال سیاسی نامدار دوران قاجار و پهلوی بودند.[۱]

خانه قوام‌الدوله در سال ۱۲۵۳ هجری قمری یا ۱۲۱۱ خورشیدی در زمان محمدشاه قاجار برای یکی از صاحب‌منصبان دوره قاجاریه به نام میرزامحمد قوام‌الدوله آشتیانی ساخته شد.[۲]

بنای تاریخی قوام‌الدوله در حال حاضر از عمارتی سه‌طبقه شکل گرفته است که دو حیاط وسیع در شمال و جنوب آن قرار دارد. این عمارت یک زیرزمین و دو تالار متصل‌به‌هم در طبقه فوقانی و دو راهرو در طرفین تالارها دارد. اتاق‌های این دو راهرو در دوطبقه تالارها را دربرگرفته اند. تالارها سقف‌های رفیع دارند و ارتفاع آن‌ها هم‌اندازه ساختمان‌های دوطبقه طرفین طراحی شده است.[۲]

اتاق‌های طرفین کوچک‌تر و جای استراحت و خلوت هستند؛ اما تالارها وسیع و باشکوهند. تالار جنوبی از کف تا سقف از نقاشی رنگ و روغن پر شده است. در این تالار نقش‌ها آمیزه‌ای از روش‌های ایرانی هستند. در شمال تالار نقاشی و در سوی دیگر آن تالار آیینه قرار دارد.[۲]

تبارنامه

ویرایش
تبارنامهٔ خاندان آشتیانی، شاخهٔ میرزا هاشم
میرزا محسن آشتیانی
میرزا کاظم آشتیانیمیرزا هاشممیرزا آقاسی‏‌بیگ
مایل آشتیانیمیرزا محمدتقیفرهاد میرزا معتمدالدوله
پسر عباس میرزا
دخترقوام‌الدوله آشتیانیعصمت‌السلطنه
طاووس خانم
دختر مجدالملک
ابراهیم معتمدالسلطنهمعتضدالملکعظیم‌الدوله
احمد قوامحسن وثوق


منابع

ویرایش
  1. در تیر رس حادثه. ۲۹.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «عاشقانه‌های میراثی در خانه قوام‌الدوله». اصفهان زیبا. دریافت‌شده در ۱۴۰۳-۱۱-۰۸.