نابرده رنج

مجموعه تلویزیونی از علیرضا بذرافشان در ۱۳۹۰

نابرده رنج یک مجموعه تلویزیونی ایرانی به کارگردانی علیرضا بذرافشان، نویسندگی علیرضا بذرافشان، سارا خسروآبادی و تهیه‌کنندگی مجید مولایی و محمود رضایی است که از ۱ تیر تا ۴ مرداد ۱۳۹۰ از شبکه سه سیما پخش شده است. تیتراژ پایانی این مجموعه تلویزیونی با صدای احسان خواجه امیری بود.[۱][۲]

نابرده رنج (عشق)
نویسندهعلیرضا بذرافشان
سارا خسروآبادی
کارگردانعلیرضا بذرافشان
بازیگرانکامبیز دیرباز
سام درخشانی
سیاوش طهمورث
ثریا قاسمی
سحر دولتشاهی
حسین مهری
میلاد کی‌مرام
افشین سنگ‌چاپ
شیلان رحمانی
طوفان مهردادیان
رضا کریمی
شهرام عبدلی
رزاق رادان
محمود رضایی
علیرضا صالحی
صدرالدین حجازی
علی اوسیوند
سیما مطلبی
سازنده موسیقی متنسعید انصاری
آهنگ پایاناحسان خواجه امیری
کشور سازندهایران ایران
زبان اصلیفارسی
شمار قسمت‌ها۳۴ قسمت
تولید
تهیه‌کننده‌هامحمود رضایی
مجید مولایی
فیلم‌برداریعلی محمدزاده
تدوین‌گرسیاوش کردجان
مدت۵۰ دقیقه
پخش
شبکهٔ اصلیشبکهٔ ۳

نابرده رنج از سریال‌های موفق و پرمخاطب در زمان خود به شمار می‌رود که در کنار سریالی چون وضعیت سفید به عنوان یکی موفق‌ترین و بهترین سریال‌های دهه ۹۰ از آن یاد می‌شود، این مجموعه در زمان پخش مورد توجه رسانه‌ها، منتقدان و مخاطبان واقع شد و نقدهای زیادی که اکثرا مثبت بود درباره آن صورت گرفت.[۳][۴]

تولید

ویرایش

نگارش مجموعه را بذرافشان و همسرش در بهار ۱۳۸۸ آغاز و مراحل پیش‌تولید آن در تابستان همان سال شروع شد، تصویربرداری سریال نیز در ۱۵ اسفند ۱۳۸۸ کلید خورد،[۵] قسمت‌های اولیه که مربوط به خانه شخصیت‌های اصلی داستان است در محله‌های طرشت، کامرانیه، کن[۶] و زندان اوین تصویربرداری شده است و قسمت‌های مربوط به جنگ، خانه پدری اسد و گنج که مربوط به پاوه در کرمانشاه است در شهرک سینمایی دفاع مقدس، صفادشت ملارد[۷] و شهریار فیلمبرداری شده است، ابتدا قرار بود در ۲۰ قسمت ساخته شود اما بعدا به ۳۴ قسمت و زمان آن از ۳۵ دقیقه به ۴۵ دقیقه افزایش یافت. فیلمبرداری آن برعهده فرشاد خالقی و هاشم گرامی بود، موسیقی متن را سعید انصاری و محمد افکاری انجام داده، تدوین را سیاوش کردجان و مدیریت تولید را امیر پوربهشتی عهده دار بود. همچنین به گفته کارگردان میلاد کی‌مرام از او خواست که نامش در کنار بازیگران اصلی در تیتراژ آورده شود که با مخالفت بذرافشان، کی‌مرام در قسمت پایانی جدا شد و پایان‌بندی سریال تغییر یافت و جابر به جای عماد کشته شد.[۸]

داستان

ویرایش

داستان این مجموعه به سال‌های دهه شصت و زمان جنگ ایران و عراق بازمی‌گردد. سریال در مورد جوانی به نام اسد (با بازی کامبیز دیرباز) است که در تهران قدیم و در محله پامنار زندگی می‌کند. اسد با شخصی به نام منوچهر (سیاوش طهمورث) که فردی پولدار است و در دروازه شمرون زندگی می‌کند، آشنایی دارد. اسد به دلیل قاچاق کالا به زندان می‌افتد و در همین هنگام، پدرش فضلعلی (با بازی صدرالدین حجازی) درمیگذرد و پس از مرگ وی دفتر خاطرات پدر به اسد می‌رسد. اسد با خواندن این دفترچه متوجه می‌شود که در روستایی با نام سلمت آباد در نزدیکی شهر مرزی پاوه گنج خانوادگی پنهان است و به همین دلیل از زندان فرار می‌کند تا با پیدا کردن گنج کمکی برای خانواده خود انجام دهد، در این میان کارآگاه پلیسی به نام جابر (میلاد کی مرام) مسئول پرونده اسد و عماد (سام درخشانی) است تا از راه آن‌ها بتواند رد یک قاچاقچی سابقه دار و محتکر در زمان جنگ را بزند، اما او در این میان دلباخته خواهر اسد یعنی مرضیه (با بازی سحر دولتشاهی) می‌شود.

حضور اسد و عماد در جبهه و تلاش آن‌ها برای رسیدن به گنج در بحبوحه جنگ منجر به خلق صحنه‌های کمدی می‌شود. اسد به همراه عماد و منوچهر به دنبال این گنج می‌رود و در این راه با دختری کرد به نام کژال و همچنین گروهش آشنا می‌شود. جابر در تعقیب اسد و عماد خود را به جبهه می‌رساند و آنها را پیدا می‌کند و برای پیدا کردن گنج با آنها همراه می‌شود.[۹]

بازیگران

ویرایش
بازیگر نقش توضیحات
کامبیز دیرباز اسد سالک (پنبه) پسر فضل‌علی و خانم‌جان، برادر مرضیه، دوست عماد
سام درخشانی عماد پنجه‌وری خلاف‌کار، دوست اسد
سیاوش طهمورث منوچهر دوستِ پدر اسد
میلاد کی مرام جابر ‌‌پلیس، پسر طلا، خواستگار مرضیه
سحر دولتشاهی مرضیه خواهر اسد، دختر فضل‌علی و خانم‌جان، معشوقه جابر
مینا جعفرزاده خانم‌جان مادر اسد و مرضیه، همسر فضل‌علی
شیلان رحمانی کژال معشوقه اسد، خواهر علی
سیما مطلبی پوران همسر منوچهر
رضا کریمی فریبرز راننده منوچهر و همسرش
افشین سنگ چاپ صیفی طلبکار اسد
صدرالدین حجازی فضل‌علی پدر اسد و مرضیه، همسر خانم‌جان
ثریا قاسمی طلا مادر جابر، صاحب‌خانه و همسایه مادرِ اسد
حسین مهری احمد رزمنده، دوست اسد
طوفان مهردادیان پلیس همکار جابر
علی اوسیوند فلاح فرمانده گروهان
شهرام عبدلی منافق از اعضای مجاهدین خلق
مرتضی زارع فرمانده
محمود رضایی حسن آغاز مشاور املاک
سیامک اشعریون
جواد زیتونی
داریوش سلیمی خلاف‌کار دوست عماد
رزاق رادان مش سلام پدر علی و کژال
محسن زعیمی پرویز زندانی هم‌بند اسد و عماد
مسعود یوسفی علی برادر کژال، پسر مش سلام
محسن آفتاب‌سوار هوشیار دایی کژال و علی
فرید قبادی عبد قاچاقچی
روح‌الله کمانی جوانی فضل‌علی همسر خانم‌جان
علیرضا صالحی محسن خیری فرمانده گردان
حسین کلانتر سهیل رزمنده

نقد و بررسی

ویرایش
  • خبرگزاری ایرنا: اسد نمادی از انسان های ساده ایست که برای موفقیت به هر دری زده و به دلیل شتابزدگی هیچگاه موفق نمی شوند! عماد نیز به عنوان شخصیت منفی داستان شمایلی نقش خاکستری داشته و روی دیگر سکه اسد است که درگیر قاچاق و ...شده و بخش زیادی ازوجدان خود را از دست داده و آن را با پول معاوضه کرده است ! در بخش های زندان تازه این شخصیت به اصطلاح راه افتاده و در بافت قصه کارکردی مناسب می یابد.رابطه چند وجهی او با اسد نیز بسیار خوب از کار درآمده و کیفیت ویژه ای به کلیت کار بخشیده است که اوج آن را می توان در بخش فرار از زندان با موتور سه چرخه سرقتی مشاهده کرد. بذرافشان که سابقه خوبی به عنوان فیلمنامه‌نویس در سیما دارد در نخستین مجموعه شبانه تلویزیونی اش کاملا حرفه ای عمل کرده و با استفاده از قواعد تولیدات تلویزیونی کاری استاندارد را روانه پخش کرده که البته رگه های پررنگی از خلاقیت نیز در آن به چشم می خورد.
  • خبرگزاری مهر: اما "نابرده رنج" در همان بخش‌های نخست بیننده‌اش را قانع می‌کند که کارگردانش حرفه‌ای و مسلط است، با سلیقه و وسواس ویژه جزئیاتی را در مجموعه رعایت کرده که به فضاسازی کمک کرده و می‌توان حس کرد قصه در دهه ۶۰ می‌گذرد، از این دهه نه در معماری چیزی باقی مانده، نه در لباس‌ها، وسایل، اتومبیل‌ها و... دوران جبهه هم تمام شده و خلق دوباره آن ساده نیست. علیرضا بذرافشان می‌توانست سراغ داستانی ساده و آپارتمانی برود و خود را به لوکیشن‌هایی محدود داخل یک یا دو محله امروزی حدود کند، اما قصه جذاب او در دهه ۶۰ می‌گذرد و جالب است که او با هوشمندی توانسته نوستالژی این دوران تمام شده را برای مخاطبش زنده کند.[۱۰]
  • روزنامه خراسان: از همين ابتدا مي گويم که از مخالفان و منتقدان جدی مجموعه تلویزیونی «نابرده رنج» هستم و شمشيرم را دربرابر اين «شاهکار تلويزيوني!» از رو مي بندم. پيش از اين که بخواهيم «نابرده رنج» را واکاوی کنيم، به نظر مي رسد ما و هر آن که مخاطب اين مجموعه تلويزيوني است در قبال چنين مجموعه اي با چالشي مهم رو به روست؛ اين که اساسا «نابرده رنج» و «نابرده رنج‌ها» که چندي قبل هم چنين مجموعه‌ای با عنوان «همچون سرو» در قاب تلويزيون قرار گرفت، از چه خاستگاهي پيش روي جامعه قرار مي گيرند و يا اين که بيش از ۲ دهه از پايان جنگ تحميلی اين «نابرده رنج» چه حرفي براي گفتن دارد؟ اگرچه پاسخ به اين ۲ سوال خود حديث مفصلي است و مجال و حوصله اي ويژه مي طلبد اما علاقه مندم به اين نکته اشاره کنم که به نظر بايد «جسارت» سازنده اين مجموعه را ستود.[۱۱]
  • صادقعلی رنجبر (پژوهشگر فرهنگی): سریال دل انگیز "نابرده رنج" اثر درخشان کارگردان موفق کشورمان علیرضا بذرافشان یک اثر استثناء در سلسله کارهای سالهای اخیر تلویزیون در موضوع دفاع مقدس بود که انصافاً علاوه بر هارمونی کلامی و زاویه نگاه مناسب، زحمات زیادی برای تولید آن نیز کشیده شد و نیز مکمل جذابیتهای فنی آن، استفاده از چهره های بنام و کارآمدی همچون ثریا قاسمی، مینا جعفرزاده، سیاوش طهمورث، سام درخشانی و درخشان تر از همه کامبیز دیرباز بود که حقیقتاً علیرغم گمنامی اولیه، این سریال در میانه راه به قطار مطولی مبدل شد که مخاطبان میلیونی‌اش را در همه ادوار سنی و نسلی و جنسیتی و نیز همه اقشار جامعه در خود جای داد![۱۲]
  • خبرگزاری دانشجو: سريال نابرده رنج، هنوز راه زيادي تا تمام شدن پيش رو دارد و قضاوت نهايي درباره آن كمي زود است، اما آنچه تا به حال روي آنتن رفته، نشان از دقت و ظرافتي دارد كه در سريال‌هاي طنز سیمای جمهوری اسلامی كم نظير است. «نابرده رنج» كه داستان آن در روزهاي دفاع مقدس اتفاق مي‌افتد، محوريتش دفاع از وطن، ارزش‌ها و تقابل آن با منفعت‌طلبی و خودخواهي است؛ هر چند موضوع اصلي را با دو شخصيت ضد ارزشي طرح كرده، اما به خوبی از پس پيگيري آن برآمده و آن را به موقعيتی طنز بدل كرده است.[۱۳]

موسیقی

ویرایش

موسیقی این مجموعه بر عهده علیرضا افکاری و خواننده تیتراژ پایانی احسان خواجه‌امیری به ترانه‌سرایی روزبه بمانی است.[۱۴]

شمارهنامخوانندهمدت
۱.«نابرده رنج» (تیتراژ پایانی)احسان خواجه‌امیری۳:۲۱

نامزدی‌ها و جوایز

ویرایش
عنوان رده نامزد(ها) نتیجه
دومین جشنواره تلویزیونی جام جم (۱۳۹۱) بهترین فیلمنامه علیرضا بذرافشان، سارا خسروآبادی برنده
بهترین کارگردانی علیرضا بذرافشان نامزدشده
بهترین بازیگر نقش اول مرد کامبیز دیرباز نامزدشده
بهترین اثر نابرده رنج نامزدشده
بهترین گریم محسن روزبهانی، حمیدرضا رسولی نامزدشده[۱۵]

منابع

ویرایش
  1. «تیتراژ سریال «نابرده رنج» با صدای احسان خواجه امیری». موسیقی ما. دریافت‌شده در ۴ تیر ۱۳۹۰.
  2. «سریال نابرده رنج روی آنتن شبکه سه می‌رود». ایرنا. ۲۱ خرداد ۱۳۹۰.
  3. «رقابت «پایتخت»، «نابرده رنج» و «وضعیت سفید» برای عنوان بهترین سریال طنز تلویزیون». ایسنا. ۷ بهمن ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۹ آذر ۱۴۰۳.
  4. «نابرده رنج حاصل جنون من بود». همشهری آنلاین. ۴ مرداد ۱۳۹۰.
  5. «نابرده رنج برای شبکه سه سیما ساخته می‌شود». ایسنا. ۱۰ خرداد ۱۳۸۸.
  6. «تصویربرداری نابرده رنج در کن ادامه دارد». خبرگزاری مهر. ۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۹.
  7. «تصویربرداری نابرده رنج در ملارد ادامه دارد». خبرگزاری مهر. ۱۱ مهر ۱۳۸۹.
  8. «پول قهر و مخاطبی که مهم نیست». خبرگزاری تسنیم. ۱۵ آبان ۱۳۹۷.
  9. سریال «نابرده رنج» با بازی کامبیز دیرباز روی آنتن می‌رود زد خبرآنلاین
  10. «اینجا ایران؛ دهه ۶۰/نابرده رنج پدیده تابستان تلویزیون است». خبرگزاری مهر. ۱۴ تیر ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۹ آذر ۱۴۰۳.
  11. «وقتی نابرده رنج‌ها نابرده رنج می‌سازند». انتخاب نیوز. ۸ مرداد ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۹ آذر ۱۴۰۳.
  12. «نابرده رنج در آئینه تمجید و نقد». شمال نیوز. ۶ مرداد ۱۳۹۰.
  13. «نابرده رنج تنها سریال طنز تابستانی». خبرگزاری دانشجو. ۱۵ تیر ۱۳۹۰.
  14. «نابرده رنج». دانلود آهنگ - موسیقی ما. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۴-۰۹.
  15. «نعمت‌الله بهترین کارگردان شد/غزالی با وضعیت سفید جایزه گرفت». خبرگزاری مهر. ۱۰ بهمن ۱۳۹۱.

https://web.archive.org/web/20110623192305/http://tebyan-zn.ir/News-Article/tv_cinema/2011/6/21/31133.html الگو:پايان بندي-خرد

پیوند به بیرون

ویرایش

نابرده رنج در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb)