کلان‌زبان

محدوده زبانی که در استاندارد ایزو ۳–۶۳۹ تعریف شده‌است

کلان‌زبان (به انگلیسی: macrolanguage) یک سازوکار نگهداری کتاب برای کدهای بین‌المللی زبان ایزو ۶۳۹ است. کلان‌زبان‌ها برای کمک به نگاشت میان مجموعه‌های مختلف کدهای زبان ایزو ایجاد شده‌اند. کلان‌زبان در بر گیرنده گونه‌های زبانی مرزی است که می‌توان آن‌ها را هم به عنوان گویش‌های متفاوتی از یک زبان و هم به عنوان زبان‌های بسیار نزدیک به هم (زنجیره گویشی) تلقی کرد. این همچنین ممکن است شرایطی را دربر گیرد که گونه‌های متفاوت زبانی بر اساس ملاحظات قومی، فرهنگی و سیاسی، یک گونه زبانی محسوب شوند. با این حال این روش دسته‌بندی به‌طور یکسان اعمال نمی‌شود.

برای نمونه چینی کلان‌زبانی است که زبان‌های بسیاری را در بر می‌گیرد که اغلب نسبت به یکدیگر دارای فهم متقابل نیستند اما زبان‌های «آلمانی معیار»، «آلمانی بایرنی» و سایر زبان‌های آلمانی مرتبط که دارای فهم متقابل هستند، یک کلان‌زبان را تشکیل نمی‌دهند. نمونه‌های دیگر شامل فارسی تاجیکی که بخشی از کلان‌زبان فارسی نیست و اردو و هندی که با وجود درک متقابل بالا کلان‌زبانی را تشکیل نمی‌دهند، هستند. حتی گویش‌های هندی در این سامانه به عنوان زبان‌های مجزایی ثبت شده‌اند. اساساً، ایزو ۶۳۹-۲ و ایزو ۶۳۹-۳ از معیارهای متفاوتی برای تقسیم گونه‌های زبان به چند زبان استفاده می‌کنند، ۶۳۹–۲ بیشتر از سامانه‌های نوشتاری و ادبیات مشترک استفاده می‌کند در حالی که ۶۳۹–۳ بر درک متقابل و واژگان مشترک تمرکز دارد. کلان‌زبان‌ها در مجموعه کد ایزو ۶۳۹–۳ وجود دارند تا نگاشت میان دو مجموعه آسان‌تر شود.

فهرست کلان‌زبان‌ها

ویرایش

این جدول فقط شامل داده‌های رسمی از اینجا است.

ایزو ۶۳۹–۱ ایزو ۶۳۹–۲ ایزو ۶۳۹–۳ شمار زبان‌ها نام کلان‌زبان
ak aka aka ۲ زبان اکانی
ar ara ara ۲۹ + ۱ بازنشسته زبان عربی
ay aym aym ۲ زبان آیمارا
az aze aze ۲ زبان ترکی آذربایجانی
(-) bal bal ۳ زبان بلوچی
(-) bik bik ۸ + ۱ بازنشسته Bikol language
(-) (-) bnc 5 Bontok language
(-) bua bua ۳ زبان بوریاتی
(-) chm chm ۲ زبان ماری (روسیه)
cr cre cre ۶ زبان کری
(-) del del 2 Delaware language
(-) den den 2 Slavey language (آتاپاسکی)
(-) din din 5 Dinka language
(-) doi doi ۲ زبان دوگری
et est est ۲ زبان استونیایی
fa fas/per fas ۲ زبان فارسی
ff ful ful ۹ زبان فولانی
(-) gba gba ۶ + ۱ بازنشسته Gbaya language (جمهوری آفریقای مرکزی)
(-) gon gon ۳ + ۱ بازنشسته زبان گوندی
(-) grb grb 5 Grebo language
gn grn grn ۵ زبان گوارانی
(-) hai hai 2 Haida language
(-) hmn hmn ۲۵ + ۱ بازنشسته زبان همونگ
iu iku iku ۲ اینوکتیتوت
ik ipk ipk ۲ زبان اینوپیات
(-) jrb jrb ۵ زبان یهودی-عربی
kr kau kau ۳ زبان کانوری
(-) (-) kln 9 Kalenjin languages
(-) kok kok ۲ زبان کونکانی
kv kom kom ۲ زبان کومی
kg kon kon ۳ زبان کنگوئی
(-) kpe kpe 2 Kpelle language
ku kur kur ۳ زبان‌های کردی
(-) lah lah ۷ + ۱ بازنشسته زبان‌های لندا
lv lav lav ۲ زبان لتونیایی
(-) (-) luy 14 Luyia language
(-) man man ۶ + ۱ بازنشسته Manding languages
mg mlg mlg ۱۱ + ۱ بازنشسته زبان مالاگاسی
mn mon mon ۲ زبان مغولی
ms msa/may msa ۳۶ + ۱ بازنشسته زبان مالایی
(-) mwr mwr ۶ زبان مارواری
ne nep nep ۲ زبان نپالی
no nor nor ۲ زبان نروژی
oj oji oji ۷ زبان اوجیبوی
or ori ori ۲ زبان اوریه
om orm orm ۴ زبان اورومو
ps pus pus ۳ زبان پشتو
qu que que ۴۳ + ۱ بازنشسته زبان‌های کچوا
(-) raj raj ۶ زبان راجستانی
(-) rom rom ۷ زبان رومانی
sq sqi/alb sqi ۴ زبان آلبانیایی
sc srd srd ۴ زبان ساردنیایی
sw swa swa ۲ زبان سواحلی
(-) syr syr ۲ زبان سریانی
(-) tmh tmh ۴ زبان طوارقی
uz uzb uzb ۲ زبان ازبکی
yi yid yid ۲ زبان ییدیش
(-) zap zap ۵۷ + ۱ بازنشسته Zapotec language
za zha zha ۱۶ + ۲ بازنشسته زبان‌های ژوانگ
zh zho/chi zho ۱۶ زبان چینی
(-) zza zza ۲ زازاکی
۳۳ ۵۸ ۶۲ ۴۴۰ + ۱۳ بازنشسته کل کدها
ایزو ۶۳۹–۱ ایزو ۶۳۹–۲ ایزو ۶۳۹–۳ شمار زبان‌ها نام کلان‌زبان

منابع

ویرایش

پیوند به بیرون

ویرایش