کهنوج
شهر کَهنوج مرکز شهرستان کهنوج و یکی از شهرهای جنوب شرق ایران است. جمعیت شهر کهنوج بنابر سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران ۵۲۶۲۴نفر بوده‌است.
| کهنوج کهنو | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | کرمان |
| شهرستان | کهنوج |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) پیشین | کهن نو، کهنو |
| مردم | |
| جمعیت | 52624 نفر (۱۳۹۵)[۱] |
| رشد جمعیت | +۱۹٫۶۶٪  |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ۵۰۸ متر از سطح دریا |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۲۶ درجه |
| میانگین بارش سالانه | ۱۷۵٫۷ میلی‌متر |
| روزهای یخبندان سالانه | ۰ |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | سیدرضا حسینی[۲] |
| ره‌آورد | خرما، مرکبات و محصولات جالیزی |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۳۴ |
| وبگاه | |
  کهنوج روی نقشه ایران
۲۸°۰۳′شمالی ۵۷°۴۵′شرقی / ۲۸٫۰۵°شمالی ۵۷٫۷۵°شرقی | |
نام گذاری
ویرایشنام کهنو (ج) را به معنای کَهن نو (قنات نو) دانسته‌اند. قنات اصلی این آبادی، قنات شیخ‌آباد بوده و قنات نو پرآب در کنار قلعه قدیمی که به «کلات» مشهور بوده واقع شده و باعث پیشرفت این آبادی شده؛ کهنوج از دو واژه (کهن) و (نو) (قنات نو) تشکیل شده‌است. در مرکز این شهر قلعه مهدی خان طاهری وجود دارد که هسته اولیه تشکیل این شهرستان بوده‌است. در حال حاضر قسمتی از قلعه مهدی خان باقی مانده‌است، و در مجاورت شهرک ولیعصر واقع شده‌است.
موقعیت جغرافیایی
ویرایششهر کهنوج از شمال با جیرفت و عنبرآباد از جنوب به منوجان، از شرق به قلعه گنج و رودبار جنوب و از غرب به فاریاب و رودان در استان هرمزگان محدود میشود. همچنین کهنوج به دلیل قرار گرفتن در مسیر اصلی زاهدان به بندرعباس و همچنین کرمان به بندرعباس از موقعیت مهمی برخوردار است.
شهرستانهای جدا شده از کهنوج
ویرایشچهار شهرستان فاریاب، قلعه گنج، رودبار جنوب و منوجان از شهرستان کهنوج جدا شده‌اند و به مرور از بخش به شهرستان تبدیل گشته‌اند.
به این پنج شهرستان { رودبار جنوب - منوجان - کهنوج - فاریاب - قلعه گنج } پنج گنج گفته میشود .
آب وهوا و اقلیم
ویرایشآب و هوای کهنوج گرم و خشک است و این شهر تابستان‌هایی گرم و زمستان‌هایی نسبتاً معتدل و تا حدودی سرد دارد. نسیم مطبوعی که شب‌ها می‌وزد خنک است و به «شوباد»، یعنی بادِ شب معروف است. این واژه، یعنی شوباد نام خود را به اسم بسیاری از مغازه‌ها و ساختمان‌ها نیز داده‌است؛ به‌طوری‌که سینمای شهرستان کهنوج به سینما «شوباد» معروف است و در محوطه پارک بزرگ شهر و نزدیک به دریاچه پارک قرار دارد. همچنین نیروگاه سیکل ترکیبی این شهر نیز شوباد نام دارد. کمترین دمای ثبت شده در شهر کهنوج تاکنون، ۲٫۴- درجه سانتیگراد زیرصفر بوده است.
نواحی کوهستانی اطراف شهر
ویرایشوجود کوه‌های نسبتاً مرتفع در ارتفاع متوسط۲۰۰۰ متر در جنوب غربی، شمال، شمال غربی و شمال شرقی که همانند دیواری اطراف آن را فراگرفته‌است. ارتفاعات این منطقه دنبالهٔ رشته کوه‌های زاگرس و کوه‌های پراکنده مرکزی است که از شمال به جنوب از ارتفاعات شهرستان می‌توان، کوه‌های جبال بارز در شمال شرقی را نام برد. همچنین می‌توان کوه‌های کلمرز و گرم و کوه شهری و کوه شاه نیز نام برد؛ که ارتفاع متوسط آن‌ها به ۲۰۰۰متر می‌رسد به دلیل نفوذ توده‌های گرافیتی در بخشی از این ارتفاعات معادن کرومیت ایجاد شده‌است.
صنایع و کارخانه ها
ویرایشنیروگاه کهنوج
ویرایش- نیروگاه گازی کهنوج و در آینده نیروگاه1000 مگاواتی سیکل ترکیبی کهنوج از منابع تأمین انرژی این منطقه هستند.
مجتمع تیتانیوم کهنوج
ویرایشبزرگترین کارخانه تیتانیوم کشور است که در شهرستان کهنوج (۲۵ کیلومتری محور کهنوج- بندرعباس) واقع شده است.
دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی
ویرایش- دانشگاه آزاد اسلامی واحد کهنوج
- دانشگاه پیام نور واحد کهنوج
- دانشگاه علمی کاربردی فرمانداری کهنوج
- پردیس دانشگاه کشاورزی علمی کاربردی جهاد کشاورزی کهنوج
- مجتمع آموزش عالی سلامت کهنوج
- حوزه علمیه ولیعصر (عج) کهنوج
مراکز فرهنگی
ویرایشکتابخانهها
ویرایش- کتابخانه عمومی شهید مطهری[۴]
سینما
ویرایش- سینما شوباد
آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری
ویرایشاز آثار تاریخی این شهر:
- قلعه تاریخی امیر سعید خان (صد خان)، این قلعه سالیان زیادی مرکز حکومت رودبار زمین (شهرستانهای کهنوج، منوجان، اسلام‌آباد(رودبار جنوب)، قلعه گنج، فاریاب، بشاگرد و بخشهایی از شهرستان جیرفت) بوده‌است. این قلعه در جوار شهرک ولیعصر و فاصله نزدیکی با قبرستان اصلی شهر دارد
- عمارت امیر سعیدخان مالکی که ساخته شده در دوره قاجار است ، این عمارت واقع در دامنه کوه ناصر آباد و نزدیک قبرستان میرعمر است
- تنگ رزون، در ۱۰ کیلومتری جاده کهنوج بندرعباس
- مورکردی (چاه زیارت)،
- دشت زیبای مور در نازدشت
طبیعت زیبا و رودخانه گشکندر بعد از زیارت بی بی طیبه
- پارک و شهربازی کهنوج،
- زیارت بی بی طیبه روستای ازلی، فاصله تا مرکز ۳ کیلومتر
- زیارت دیوان مراد در روستای چاه ریگان که از مناطق خوش آب و هوا و واقع در ارتفاعات کوه‌های کلمرز می‌باشد. اخیراً راه آسفالته به طرف این مکان مورد بهره‌برداری قرار گرفت و رفت و آمد بازدیدکنندگان و مسافرین به سهولت انجام میشود.
- منطقه گردشگری گشکندر وباتیلی
پارک ها و فضای سبز شهری
ویرایش- پارک شوباد
- پارک تامین اجتماعی
- پارک نشاط
گویش و لهجه
ویرایشکهنوجی ها از گویش و لهجه ی زیبایی برخوردار هستند .
فارسی کهنوجی کمی شباهت هم به زبان بلوچی و بندری دارد .
سوغات
ویرایش- مرکبات از جمله پرتقال، نارنگی، لیموترش ، انبه
- رطب
- شلک و سمسیل
- خرما و فرآورده های آن
- غلاتی چون گندم و ذرت
- انوع تره بارهای مرغوب از جمله خیارسبز گوجه فرنگی سیب زمینی پیاز و انواع صیفی جات می‌توان اشاره کرد
همچنین گیاهی خودرو به نام شُلَک به صورت پخته و سرخ شده، بسیار خوشمزه و مقوی است که بیشتر در گندم زارها زمینهای کشاورزی و دشتها یافت میشود.
همچنین شهرستان کهنوج و شش شهرستان همجوارش،در زمستان بار اصلی محصولات صیفی و سبزیجات کشور را تامین می کنند.
همچنین شهرستان کهنوج غذای خوشمزه ی دیگری را هم درست می کند که کهنوجی ها آن را رَنگینَک نامیده اند . این غذای خوشمزه با خرما و شکر و .... درست می شود .
منابع
ویرایش- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
- ↑ محمودی شهردار کهنو[پیوند مرده]
- ↑ «نتایج نهایی انتخابات مجلس در کرمان». ایسنا. ۹ اسفند ۱۳۹۴–۱۲:۴۳. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ کل کتابخانه‌های عمومی استان کرمان-کتابخانه عمومی شهید مطهری کهنوج[پیوند مرده]
- بختیاری، سعید (۱۳۸۳ خورشیدی)، اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، شابک شابک: &#۸۲۰۶;۹۶۴–۳۴۲–۱۶۵–۱&#۸۲۰۷; مقدار
|شابک=را بررسی کنید: invalid character (کمک) از پارامتر ناشناخته|محقق=صرف‌نظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در|سال=را بررسی کنید (کمک) - آمار و اطلاعات جهاد کشاورزی شهرستان کهنوج سال ۱۳۸۳
- آمار و اطلاعات روابط عمومی بخشداری کهنوج سال ۱۳۸۳
- جامعه‌شناسی روستایی، مؤلف: نعمت‌الله تقوی چاپ دانشگاه پیام نور.
- خدامراد میرابادی مدرس دانشگاه چاپ شده در نشریه مینوجهان