گیاهان دربرابر زامبی‌ها (بازی ویدئویی)

بازی ویدئویی ۲۰۰۹
(تغییرمسیر از گیاهان دربرابر زامبی ها)
این نسخهٔ پایداری است که در ‏۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۴ بررسی شده است.

گیاهان دربرابر زامبی‌ها (به انگلیسی: Plants vs. Zombies) یک بازی ویدئویی در ژانر دفاع از برج است که شرکت پاپ‌کپ گیمز آن را توسعه داده و در مه سال ۲۰۰۹ منتشر کرده‌است. این بازی نخست برای ویندوز و مک‌اواس منتشر شد و سپس به کنسول‌ها از جمله کنسول‌های دستی و دستگاه‌های همراه انتقال یافت. بازیکن نقش یک صاحب خانه را در میان رستاخیز زامبی‌ها بازی می‌کند. بازیکن باید با نزدیک شدن گروهی از زامبی‌ها در امتداد چندین خط موازی، گیاهانی را قرار دهد تا از خانه خود دفاع کند. گیاهان به سمت زامبی‌ها شلیک می‌کنند یا با روش‌های دیگر به آن‌ها صدمه می‌زنند. خورشید واحد پول بازی است و بازیکن می‌تواند با جمع آوری آنها گیاهان گوناگونی را بخرد. اگر یک زامبی در هر مسیری به خانه برسد، بازیکن در آن سطح[ت] از بازی می‌بازد.

گیاهان دربرابر زامبی‌ها
توسعه‌دهنده(ها)پاپ‌کپ گیمز
ناشر(ها)پاپ‌کپ گیمز[الف]
تهیه‌کننده(ها)دانا جن
طراح(ـان)جرج فن
برنامه‌نویس(ـان)تاد سمپل
هنرمند(ان)ریچ ورنر
نویسنده(ها)استیون ناتلی[پ]
آهنگساز(ان)لارا شیگی‌هارا
سریگیاهان دربرابر زامبی‌ها
موتورادوبی فلش
ناشناخته ویرایش این در ویکی‌داده
سکو(ها)
تاریخ(های) انتشار
۵ مه ۲۰۰۹
  • ویندوز، مک
    • ج: ۵ مه ۲۰۰۹
    آی‌اواس
    • ج: ۱۵ فوریه ۲۰۱۰ (آی‌فون/آی‌پد)
    آی‌اواس (آی‌پد)/آی‌پداواس
    • ج: ۵ آوریل ۲۰۱۰
    ایکس‌باکس ۳۶۰
    • ج: ۸ سپتامبر ۲۰۱۰
    نینتندو دی‌اس
    شبکه پلی‌استیشن
    • ج: ۸ فوریه ۲۰۱۱
    دی‌اس‌آی‌ویر
    اندروید
    • ج: ۳۱ مه ۲۰۱۱ آمازون اپ‌استور)
    • ج: ۱۴ دسامبر ۲۰۱۱ (گوگل پلی)
    کیندل فایر
    • ج: ۱۴ نوامبر ۲۰۱۱
    ویندوز فون
    • ج: ۲۳ ژوئن ۲۰۱۱
    نوک اچ‌دی
    • ج: ۱۱ نوامبر ۲۰۱۱
    پلی‌استیشن ویتا
    بلک‌بری ۱۰
    • ج: ۳۰ ژانویه ۲۰۱۳
ژانر(ها)دفاع از برج، استراتژی
حالت(ها)تک‌نفره، چندنفره

گیاهان در برابر زامبی‌ها را جرج فن ابتدا به‌عنوان یک دنبالهٔ دفاع-محور برای بازی خود، اینسانیکواریوم (۲۰۰۱) طراحی کرد و سپس آن را به‌عنوان یک بازی جدا توسعه داد. گیاهان در برابر زامبی‌ها از بازی‌هایی مانند سحر و جادو: گردهمایی و وارکرفت ۳: پادشاهی آشوب و همچنین فیلم خانواده سوئیسی رابینسون الهام گرفته‌است. ساخت این بازی حدود سه سال و نیم طول کشید. ریچ ورنر هنرمند اصلی بود، تاد سمپل برنامه‌نویسی بازی را بر عهده داشت و لارا شیگی‌هارا موسیقی بازی را ساخت. برای این که این بازی بتواند هم بازیکنان کژوال را جذب کند و هم بازیکنان هاردکور را، آموزش ساده‌ای برای آن طراحی شد.

گیاهان دربرابر زامبی‌ها با استقبال مثبت منتقدان مواجه شد و نامزد جوایز متعددی از جمله «بازی دانلودی سال» و «بازی استراتژی سال» به‌عنوان بخشی از جوایز گلدن جوی‌استیک سال ۲۰۱۰ شد. منتقدان سبک هنری طنز بازی، گیم‌پلی ساده اما جذاب و موسیقی متن را تحسین کردند. این بازی تبدیل به سریع‌ترین بازی ویدئویی فروخته‌شده از پاپ‌کپ گیمز شد و از بازی‌‌های دیگر آنها، بجیولد و پگل پیشی گرفت. تا سال ۲۰۱۰، بیش از یک میلیون نسخه در سراسر جهان به فروش رفت و از آن زمان به‌عنوان یکی از بهترین بازی‌های ویدئویی در تمام دوران شناخته می‌شود. در سال ۲۰۱۱، الکترونیک آرتس، پاپ‌کپ گیمز را خرید. این شرکت، جرج فن و ۴۹ کارمند دیگر را برای افزایش تمرکز بر روی بازی‌های موبایل و بازی‌های اجتماعی اخراج کرد. پس از خرید، گیاهان دربرابر زامبی‌ها با یک فرنچایز چندرسانه‌ای شامل دو دنباله مستقیم، سه بازی تیراندازی سوم شخص، دو مجموعه کتاب کمیک و دو بازی اسپین آف همراه شد که بیش‌تر آنها نقدهای مثبتی دریافت کرده‌اند.

روند بازی

ویرایش
 
تصویری از بازی که در مرحلهٔ استخر در جریان است. زامبی‌ها از سمت راست حرکت می‌کنند تا به خانه برسند. بازیکن برای دفاع از خانهٔ خود در برابر زامبی‌ها باید گیاهان را روی زمین قرار دهد.

گیاهان دربرابر زامبی‌ها یک بازی در سبک استراتژی و دفاع از برج است که در آن بازیکن از خانه خود در برابر زامبی‌ها محافظت می‌کند.[۵][۶][۷] زمین بازی به یک جدول شطرنجی تقسیم شده‌است[۸] و خانه بازیکن در سمت چپ قرار دارد.[۹] بازیکن انواع گوناگونی از گیاهان را در مربع‌های جداگانهٔ جدول قرار می‌دهد. گیاهان به سبک‌های مختلفی مانند تیراندازی، انفجار و مسدود کردن مسیر از خانه دفاع می‌کنند.[۸][۱۰] هر زامبی نسبت به هر گیاه، نقطه ضعف و رفتار خاصی دارد.[۸][۹] برای مثال، «بالون زامبی»[ث] می‌تواند از بالای گیاهان پرواز کند و مانعش گیاه «کاکتوس»[ج] است که تیغ پرتاب می‌کند.[۸][۱۱] «دنسینگ زامبی»[چ] که رقصنده‌هایی را در اطراف خود احضار می‌کند و «دلفین رایدر زامبی»[ح] که در آب با دلفین از روی گیاهان می‌پرد، نمونه‌های دیگری از زامبی‌ها هستند.[۶][۹]

بازیکن می‌تواند تعداد محدودی از انواع گیاهان را از طریق کیسه‌های بذر در ابتدای هر سطح انتخاب کند[۱۲] و برای کاشت آن‌ها باید تعداد معینی خورشید[خ] جمع کند. خورشیدها یا از آسمان می‌آیند یا باید آن‌ها را از گیاهان خاصی مثل مانند «سان‌فلاور»[د]، «دبل سان‌فلاور»[ذ] و «سان‌فلاور ماشروم»[ر] گرفت.[۸][۹][۱۰] هر نوع گیاه در هر مکان با سرعت‌های مختلف شارژ می‌شود. برای کندن و حذف گیاهان می‌توان از بیل[ز] استفاده کرد.[۱۳] یک ماشین چمن‌زن، تمیزکنندهٔ استخر یا تمیزکنندهٔ سقف که همگی یک‌بار مصرف هستند، در انتهای سمت چپ هر خط قرار دارد. اگر یک زامبی به انتهای خط برسد، ماشین فعال می‌شود و تمام زامبی‌های موجود در آن خط را از بین می‌برد.[۱۴] اگر یک زامبی به انتهای خطی برسد که دیگر ماشینی وجود ندارد، بازیکن این سطح[ت] را می‌بازد و باید بازی را دوباره شروع کند.[۱۳]

حالت ماجراجویی

ویرایش

حالت اصلی که حالت ماجراجویی نام دارد، شامل پنج مرحله[ژ] و هر مرحله به نوبهٔ خود شامل ده سطح[ت] می‌شود.[۱۳] در پایان هر سطح، بازیکن یک نوع گیاه جدید هدیه می‌گیرد. پس از سطح اول مرحلۀ دوم (۱–۲)، می‌توان با ازبین‌بردن زامبی‌ها سکه جمع کرد. پس از سطح ۴–۳، سکه‌ها را می‌توان در فروشگاهی به‌نام توییدی‌دینکیسِ دِیو دیوانه[س] خرج کرد که در واقع صندوق‌عقب ماشین مردی به‌نام دیو دیوانه[ش] (صاحب خانه) است.[۹][۱۳] این فروشگاه دارای چندین کیسهٔ بذر ویژه برای ارتقای گیاهان، چند ابزار باغبانی و چند نهال و گلدان برای «زِن گاردِن»[ص] است.[۸][۹] «زن گاردن» پس از سطح ۴–۵ باز می‌شود.[۱۳] بازیکن می‌تواند در آنجا نهال‌های ماکتی بکارد، آن‌ها را آبیاری کند و همزمان با رشد نهال‌ها، آن‌ها را بارور سازد.[۸] نهال‌های جدید را گاهی می‌شود از کشتن زامبی‌ها به‌دست آورد یا از فروشگاه خریداری کرد؛[۱۳] متقابلاً، نهال‌ها به بازیکن پول می‌دهند.[۸] سطح پنجم هر مرحله، یک مینی‌گیم است که در آن اغلب یک تسمه نقاله گیاهان مختلفی را به صورت اتوماتیک برای بازیکن فراهم می‌کند.[۷] سطح دهم هر مرحله یک مینی‌گیم مشابه است.[۱۳] مراحل اول، سوم و پنجم در روز و مراحل دوم، چهارم و مبارزه با دکتر ادگار جرج زامباس[ض] (غول آخر) در شب اتفاق می‌افتد.[۱۳][۱۱]

در شب، چون خورشید دیگر از آسمان نمی‌آید، به بازیکن توصیه می‌شود که به‌دلیل هزینهٔ کمتر از قارچ به‌جای گیاهان استفاده کند.[۷][۱۰] مرحلهٔ سوم و چهارم در حیاط خلوت خانه اتفاق می‌افتد و زمین بازی به شش خط تقسیم می‌شود (برخلاف پنج خط معمول) که دو خط میانی آن در استخر است.[۱۱][۱۳] بیشتر گیاهان را نمی‌توان مستقیم در آب کاشت و باید از برگ‌های شناوری به‌نام «لیلی پد»[ط] استفاده کرد.[۷] در مرحله چهارم، بیشتر چمن را مه می‌پوشاند.[۱۳] مرحلهٔ پنجم در پشت بام خانه اتفاق می‌افتد. به‌دلیل شیب پشت بام، بازیکن باید به‌جای گیاهان شلیک‌کننده از گیاهان منجنیق‌دار استفاده کند.[۱۳]

آخرین سطح حالت ماجراجویی (۱۰–۵)، ستیز با دانشمندی شرور به‌نام «دکتر زامباس»[ظ] است. زامباس با رباتش که «زامبات»[ع] نام دارد، گیاهان بازیکن را ازبین می‌برد و همچنین واگن‌هایی را به سمت آن‌ها پرتاب می‌کند. این ربات می‌تواند با ایجاد توپ‌های آتشین و یخی، گل‌ها و حتی زامبی‌های هر خط را نابود کند. بازیکن می‌تواند با کمک گیاهانی مانند «هالوپینو»[غ] جلوی توپ‌های یخی ربات را بگیرد و به‌کمک «آیس-شروم»[ف] با توپ‌های آتشین ربات مقابله کند.[۱۵] پس از تکمیل حالت ماجراجویی، بازیکن می‌تواند آن را دوباره از اول آغاز کند، این بار با گیاهانی که در طول بازی قبلی باز شده‌اند و با سه گیاه برای شروع هر سطح که به طور تصادفی انتخاب می‌شوند.[۱۶][۱۷]

دیگر حالت‌ها

ویرایش

سه حالت اضافی بازی که مینی‌گیم، معما[ق] و بقا[ک] نام دارند، پس از تکمیل حالت ماجراجویی فعال می‌شوند. در حالت مینی‌گیم، بیست مینی‌گیم با چالش‌های گوناگون برای بازیکن در نظر گرفته شده‌است[۸] که در آن‌ها باید ترفندهای خاصی را به‌کار برد.[۱۸] در این سطوح، اغلب انواعی از تسمه نقاله‌ها گیاهان خاصی را به بازیکن می‌دهند.[۱۹] در حالت معما، بازیکن به دو نوع سطح «گلدان‌شکن»[گ] و «آی، زامبی»[ل] دسترسی دارد.[۸][۲۰] در سطوح «گلدان‌شکن»، بازیکن چند گلدان را می‌شکند که هر کدام دارای یک گیاه یا یک زامبی است. سطح زمانی به پایان می‌رسد که تمام گلدان‌ها شکسته و همهٔ زامبی‌ها نابود شوند.[۸] در حالت «آی، زامبی»، این بار بازیکن در نقش زامبی‌ها وظیفه دارد که گیاهان را نابود کند و مغزهایی که در انتهای هر خط قرار داده شده‌اند را بخورد. هنگامی که زامبی‌ها گیاهان را ازبین ببرند، از آن‌ها خورشید بیرون می‌آید. از این خورشیدها برای قرار دادن زامبی‌ها در زمین بازی استفاده می‌شود.[۸][۱۳] حالت بقا دارای سطوحی است که سختی آن‌ها بسیار افزایش یافته و بین هر حملهٔ زامبی‌ها، فرصت انتخاب گیاه وجود دارد.[۸][۲۱]

توسعه

ویرایش

مفهوم

ویرایش
 
جرج فن (تصویر سال ۲۰۱۸) خالق و طراح بازی گیاهان دربرابر زامبی‌ها است.

جرج فن مسئولیت طراحی بازی را بر عهده داشت و در آغاز قرار بود که گیاهان دربرابر زامبی‌ها دنباله‌ای برای بازی اینسانیکواریوم باشد. جرج فن با دیدن مادهای وارکرفت ۳: پادشاهی آشوب تصمیم گرفت که این دنباله را به یک بازی در ژانر دفاع از برج تبدیل کند.[۲۲] فن دنباله‌ای از اینسانیکواریوم را برای نینتندو دی‌اس درنظر داشت. این دنباله به این شکل بود که دو مخزن وجود دارد. در مخزن پایینی تولید منابع انجام می‌شود و در مخزن بالایی دربرابر بیگانگان مهاجمی که می‌خواهند به مخزن پایینی نفوذ کنند، دفاع صورت می‌گیرد.[۲۳] سرانجام، با الهام از برج‌های وارکرفت ۳، فن احساس کرد که با گیاهان می‌توان ساختارهای دفاعی خوبی ساخت. او می‌خواست که مفاهیم جدیدی به این ژانر اضافه کند و معتقد بود این که دشمنان در بازی هیچ وقت به خود برج‌ها حمله نمی‌کنند، غیرمنطقی است. برای همین، او شروع به طراحی زمینی با پنج و شش ردیف کرد که بعداً در بازی نهایی به‌کار رفت.[۲۴][۲۵] دشمنان در ابتدا بیگانگان اینسانیکواریوم بودند، اما در حین طراحی فن به چیزی رسید که آن را «زامبی بی‌نقص»[م] دانست. پس از آن، طراحی دوباره از سر گرفته شد.[۲۶][۲۰] فن از زامبی‌ها به جای بیگانگان استفاده کرد تا بازی را از دیگر بازی‌های ویدئویی که دربارهٔ گیاهان بودند، متمایز کند.[۲۴]

اینسانیکواریوم به‌طور قابل توجهی بر توسعهٔ گیاهان دربرابر زامبی‌ها تأثیر گذاشت. این دو بازی در کل شباهت‌های بسیاری داشتند؛ برای نمونه، در هر دو می‌توان «تغذیهٔ قطره‌ای» حیوانات خانگی و گیاهان یا انتخاب حیوانات خانگی و گیاهان در ابتدای هر سطح[ت] را دید.[۲۵] فن همچنین از فیلم خانوادهٔ سوئیسی رابینسون الهام گرفت که در آن خانواده‌ای از خود و خانهٔ خود در برابر دزدان دریایی محافظت می‌کنند.[۲۲][۲۷] بازی سحر و جادو: گردهمایی یکی دیگر از منابع الهام او بود که قبلاً آن را با دوست دخترش، لارا شیگی‌هارا، بازی کرده بود. او از انتخاب آزادانهٔ کارت‌ها الهام گرفت و از آن برای انتخاب کیسه‌های بذر استفاده کرد. البته ایدهٔ اصلی او استفاده از تسمه نقاله بود که فقط در چند سطح[ت] به‌کار رفت.[۲۴] استفاده از چند گیاه در یک خط از بازی قدیمی تپر الهام گرفته شده بود.[۲۵]

زمانی که در بازی از بیگانگان استفاده می‌شد، نام بازی «ویدلینگز»[ن] به معنای «علف‌های هرز» بود.[۲۳][۲۷] اما فن فکر می‌کرد که این نام مناسب نیست زیرا در آن زمان بازی‌های ویدئویی زیادی با موضوع باغبانی منتشر می‌شدند.[۲۴] پس از تغییر دشمنان، نام بازی نیز به گیاهان دربرابر زامبی‌ها تغییر کرد.[۲۸] نام دیگری که قرار بود برای این بازی انتخاب شود «چمن مردگان»[و] براساس فیلم طلوع مردگان به کارگردانی جرج رومرو بود.[۲۹] رومرو اجازهٔ استفاده از این نام را نداد، حتی پس از دریافت ویدئویی از فن که لباس یک زامبی غرغرو به‌نام «زامبی تِمپ وُرکِر»[ه] را پوشیده بود.[۲۸][۳۰] افزون بر این‌ها، نام‌های دیگری از جمله «رزیدنتیال ایول»[ی] و «بلوم اند دوم»[اا] مطرح بود که دومی برای مارک کیسه‌های بذر انتخاب شد.[۲۸][۳۱]

طراحی

ویرایش

در ابتدا، جرج فن گیاهان دربرابر زامبی‌ها را به‌تنهایی طراحی می‌کرد.[۲۷] از آنجا که فن یک کارمند تمام وقت در پاپ‌کپ گیمز بود، شرکت تصمیم گرفت که یک تیم کوچک متشکل از از یک آهنگساز (لارا شیگی‌هارا)، یک برنامه‌نویس (تاد سِمپل)[اب] و یک طراح هنری (ریچ وِرنر)[اپ] بسازد.[۲۵] فن در سان فرانسیسکو مستقر بود و ورنر در سیاتل حضور داشت.[۲۹] استفن ناتلی[ات] به‌عنوان نویسندهٔ گیاهان در برابر زامبی‌ها شناخته می‌شود.[۱۳] او توضیحات تکمیلی دربارهٔ گیاهان و زامبی‌ها را در کتاب راهنمای بازی نوشته‌است.[۳][۴] در آن زمان، فن فهمید که کار در تیم‌های کوچک آسان‌تر از کار در تیم‌های بزرگ است.[۲۳][۲۷] طبق مصاحبه‌ای با مجلهٔ اج، فن در حین جستجوی یک طراح هنری، ریچ ورنر را پیدا کرد که کارش با طراحی‌های فن مطابقت داشت. فن معتقد بود که جذابیت طراحی به طرح انیمیشن آن مربوط است. تاد سمپل استفاده از ادوبی فلش را پیشنهاد کرد اما فن نگران بود که انیمیشنی شبیه ساوت پارک، «بریده از کاغذ» بشود؛ در هر صورت او راضی بود و روی استعداد سمپل و ورنر حساب می‌کرد.[۲۰] گیاهان دربرابر زامبی‌ها از پاپ‌کپ فریم‌ورک که موتور اختصاصی پاپ‌کپ بود استفاده می‌کرد.[۱۳] فن هر چهار ماه یکبار به‌روزرسانی‌های گیاهان دربرابر زامبی‌ها را در انجمن داخلی پاپ‌کپ گیمز که بوریتو[اث] نام داشت، ارسال می‌کرد. بوریتو جایی بود که فن بازخورد کارمندان پاپ‌کپ را بررسی می‌کرد.[۲۳][۲۵]

گیاهان دربرابر زامبی‌ها نخست به‌عنوان دنبالهٔ اینسانیکواریوم ساخته شد و فن می‌خواست بازی‌ای بسازد که در آن بیگانگان به باغ بازیکن حمله کنند.[۲۷] در اصل، قصد او ساخت یک بازی باغبانی بود که در آن گیاهان به‌عنوان سرمایه‌ای برای دفاع دربرابر تهاجم بیگانگان رشد می‌کردند.[۲۷][۲۳] پس از اینکه فن «زامبی بی‌نقص» را ساخت، دشمنان از بیگانگان به زامبی تبدیل شدند.[۲۶] او دفاع و نگهداری همزمان از باغ را اصلاح کرد زیرا می‌پنداشت که باغبانی کاری تکراری است که بازی را از گیم‌پلی اصلی منحرف می‌کند.[۲۷][۲۰] فن با ساده‌سازی سیستم باغبانی، جنبه‌های اصلی بازی را از نو ساخت تا بهتر با سبک دفاع از برج تطبیق یابد[۲۷][۲۰] و بعدها عناصر بیشتری را با الهام از بازی‌های دیگر به آن افزود.[۲۵] فن از ایدهٔ دفاع گیاهان علیه زامبی‌ها خوشش آمده بود، زیرا گیاهان و زامبی‌ها دو گونهٔ متفاوت و متمایز بودند و هیچ توسعه‌دهندهٔ دیگری هنوز از چنین ترکیبی استفاده نکرده بود.[۲۷] گیاهان نقش برج‌ها را داشتند و به‌عنوان سپر دفاعی عمل می‌کردند.[۲۵] در نسخهٔ نهایی بازی، زامبی‌ها در ردیف‌های پنج تا شش‌تایی زمین حرکت می‌کردند[۲۴][۲۵] که به زامبی‌های دشمن اجازه می‌داد تا با گیاهان مدافع، زد و خورد داشته باشند؛ این چیزی بود که فن حس می‌کرد باعث خاص بودن بازی می‌شود. در واقع همین سازوکار گیاهان دربرابر زامبی‌ها بود که آن را از دیگر بازی‌های آن زمان، متمایز می‌کرد.[۲۵]

ساخت گیاهان در برابر زامبی‌ها سه سال‌ونیم زمان برد.[۲۷] بیشتر سال نخست صرف توسعهٔ حالت ماجراجویی شد. سمپل شروع به کار بر روی ایده‌هایی کرد که بعدها برای حالت مینی‌گیم استفاده شد.[۲۰] برخی از ایده‌های حالت معمایی اصلاح و به حالت ماجراجویی منتقل شدند؛ برای مثال «گلدان شکن» و «آی، زامبی» برای حالت مینی‌گیم آماده شدند. در طول ساخت، فن فهمید که حالت‌های مینی‌گیم و معمایی باعث کاهش تمرکز بر حالت ماجراجویی می‌شود، بنابراین او حالت‌های اضافی بازی را قفل کرد که برای بازکردن آن‌ها نیاز به پیشرفت در حالت ماجراجویی بود.[۲۰] پس از آن، فن ''گیاهان دربرابر زامبی‌ها'' را آزمایش می‌کرد و یادداشت‌هایی برای بهبود بازی به سمپل می‌فرستاد.[۳۲] در واپسین سال توسعه، تیم مشغول تنظیم بازی بود.[۲۷]

یکی از جنبه‌های حیاتی توسعه، طراحی گیاهان دربرابر زامبی‌ها برای ایجاد تعادل بین بازیکنان کژوال و هاردکور بود.[۲۰][۳۲] فن، بازی را طوری طراحی کرد که آموزش بازی در طول بازی کردن انجام شود و یادگیری آن برای بازیکنان کژوال ساده باشد. به این منظور، پیام‌های راهنماییِ اغلب کوتاهی برای درون بازی در نظر گرفته شد و همین‌طور بیشتر صحبت‌های دِیو دیوانه نیز با هدف بهبود یادگیری منظور گردید. برای نمونه، پیامی به بازیکن می‌گوید که «پی‌شوتر»[اج] را معمولاً باید در سمت چپ قرار داد تا خورده نشود.[۳۳][۳۴] همچنین تیم توسعه فهمید که بازیکنان تازه‌وارد به سبک استراتژی هم‌زمان، اهمیت جمع‌آوری خورشید را نمی‌دانند؛ بنابراین قیمت «سان‌فلاور» به نصف کاهش یافت که این امر بازیکن را تشویق می‌کرد تا آن‌ها را به‌جای گیاهانی که فقط دفاع می‌کنند بخرد. این تغییر باعث دگرگونی ساختار تعادل بین گیاهان و زامبی‌ها شد که فن گفت ارزش تلاشش را داشت.[۲۵][۳۴]

شخصیت‌ها

ویرایش

در آغاز توسعهٔ گیاهان دربرابر زامبی‌ها، بیشتر زمان صرف ایده‌هایی برای شخصیت‌ها می‌شد.[۲۵] فن عمداً بیشتر گیاهان و زامبی‌ها را براساس ویژگی و عملکردهای آنان نامگذاری می‌کرد - برای نمونه، «پی‌شوتر» پرتابه‌هایی شلیک می‌کند. همهٔ گیاهان در جای خود ثابت هستند ولی همهٔ زامبی‌ها به‌آرامی در مسیر خود حرکت می‌کنند تا بازیکن معمولی بداند که برج‌ها (گیاهان ریشه‌دار) توانایی حرکت ندارند ولی مهاجمان (زامبی‌های بدون درک و شعور) می‌توانند به آرامی حرکت کنند.[۳۳] تفاوت زیادی بین طرح‌های نهایی زامبی‌ها و گیاهان از زمان ساخت بازی وجود ندارد.[۲۰] دِیو دیوانه تقلیدی از یکی از آشنایان فن بود و فن شخصاً صداگذاری او را عهده داشت.[۲۹]

نسخهٔ نهایی بازی دارای ۴۹ نوع گیاه است.[۱۳] فن علاقهٔ زیادی به «تال-نات»[اچ]، «تورچ‌وود»[اح] و «کاب کانُن»[اخ] دارد. او شخصیت «تال-نات» را دوست داشت و به اشکی که پس از خورده‌شدن می‌ریزد اشاره می‌کرد. از نظر استراتژی، او می‌خواست که بازیکن با «تورچ-وود» که به «پی‌شوتر» در شعله‌ور کردن گلوله کمک می‌کند، نحوهٔ تعامل گیاهان با یکدیگر را یاد بگیرد.[۲۵] همچنین فن به «اسکواش»[اد] علاقه داشت و به‌واسطهٔ اسمش، او وظیفهٔ لِه کردن زامبی‌ها را داشت.[۳۲] یک گیاه پیشنهادی برای محافظت از گیاهان درمقابل زامبی‌های «بانجی»[اذ] و «کاتیپِلت»[ار] وجود داشت اما تجسم موقعیت این گیاه دشوار بود.[۲۰] سرانجام گیاهی به‌نام «آمبرلا لیف»[از] با سری شبیه چتر طراحی شد که از گیاهان دربرابر حملات زامبی‌های «بانجی» و «کاتیپِلت» محافظت کند.[۳۵] بسیاری از گیاهان هم بودند که از نظر هنر مفهومی، ظرفیت حضور در بازی را داشتند اما در نسخهٔ نهایی گیاهان دربرابر زامبی‌ها به‌کار نرفتند.[۲۲]

گیاهان دربرابر زامبی‌ها دارای ۲۶ نوع زامبی است.[۳۶] زامبی موردعلاقهٔ فن «دکتر زامباس» بود. تیم یک ماه کامل را صرف طراحی مبارزه با او در پایان بازی کرد.[۳۲] فن «پل ولتینگ زامبی»[اژ] را به‌خاطر اولین برخورد سرگرم‌کننده‌اش با بازیکن دوست داشت. «پل ولتینگ زامبی» می‌تواند با میله از روی موانع بپرد اما با وجود «وال-نات»،[اس] نمی‌تواند از او عبور کند.[۲۵] «نیوزپِیپِر زامبی»،[اش] یکی دیگر از زامبی‌های موردعلاقهٔ فن بود. نخستین طرحی که برای آن ارائه شد، یک زامبی سادهٔ روزنامه‌به‌دست بود، ولی ورنر او را تبدیل به زامبی کرد که در توالت روزنامه می‌خواند. برادر فن از او پرسید که آیا زامبی را از روی پدرشان ساخته‌است - که اغلب روزنامه را در توالت می‌خواند - و فن در پاسخ می‌گوید که چنین قصدی نداشته‌است.[۲۹] «دنسینگ زامبی»[اص] در آغاز شبیه به مایکل جکسون در نماهنگ «تریلر» بود.[۶] این زامبی پیش از مرگ مایکل جکسون در بازی حضور داشت اما پس از مرگ او با حضورش مخالفت شد. پاپ‌کپ آن را با یک زامبی عادی رقصندهٔ دیسکو جایگزین کرد.[۳۷] طرح‌های بسیاری از دیگر زامبی‌ها وجود داشت که در طول توسعه بسیاری از آن‌ها متوقف شدند.[۲۹]

موسیقی متن

ویرایش

لارا شیگی‌هارا آهنگساز موسیقی متن گیاهان دربرابر زامبی‌ها است. او در این موسیقی از برخی عناصر موسیقی پاپ و چیپ‌تیون استفاده کرده‌است. پیش از شروع بازی، فن از شیگی‌هارا خواست که موسیقی متن بازی را بسازد زیرا او موسیقی شیگی‌هارا را می‌ستود. او از موسیقی متن‌های دنی اِلفمن و طیف گسترده‌ای از دیگر سبک‌های موسیقی الهام گرفت. شیگی‌هارا از سوینگ و سازهای کوبه‌ای گروه مارش و ضرب‌های تکنو با صداهای «ارگانیک» استفاده کرد.[۳۸] کی.جی. دانلی[اض]، پژوهشگر موسیقی متن، این موسیقی را «واضح» و «کارتونی» تلقی کرد؛ او خاطرنشان کرد که این موسیقی به‌صورت پویا به گیم‌پلی مرتبط نیست، اما در عوض به‌طور مستقل خوب عمل می‌کند. او همچنین به طراحی موسیقی متن به سبکی پیش‌رونده اشاره کرد که «به موازات باز شدن بازی» اجرا می‌گردد.[۳۹]

شیگی‌هارا این موسیقی را «خوفناک و در عین حال احمقانه» توصیف کرد. او با بررسی مراحل شبانه، توضیح داد که این موسیقی از ترکیب ضربات سوینگ بیگ بند با «چند ملودی ترسناک و جدی» ساخته شده‌است. ترانه‌های «لون‌بون»[اط] و «بِرینیاک مینیاک»[اظ] در اواخر تولید نوشته شده‌اند. شیگی‌هارا گفت که این‌ها آهنگ‌هایی واکنشی بودند که او وقتی دوبار گیاهان دربرابر زامبی‌ها را بازی کرد اقدام به ساخت آن‌ها کرد.[۳۸] شیگی‌هارا آهنگساز و اجراکنندهٔ تیتراژ بازی به‌نام «زامبی‌ها در چمنزارتان»[اع] است.[۱۴] این موسیقی از آهنگ هنوز زنده‌است - که در پایان بازی پورتال (بازی ویدئویی) پخش می‌شود - الهام گرفته شده بود.[۲۷] ترانه‌های گیاهان دربرابر زامبی‌ها سرانجام به‌عنوان بخشی از یک آلبوم موسیقی متن قابل‌دانلود منتشر شدند.[۳۹]

تبلیغات و عرضه

ویرایش

در ۱ آوریل ۲۰۰۹، پاپ‌کپ برای تبلیغ گیاهان در برابر زامبی‌ها، نماهنگ «زامبی‌ها در چمنزارتان» را منتشر کرد.[۴۰][۴۱] در آغاز بسیاری از گیمرها فکر می‌کردند که این دروغ اول آوریل است.[۲۷][۴۲] سخنگوی پاپ‌کپ، گارث شوتو[اغ]، در مصاحبه‌ای با آی‌جی‌ان فاش کرد که این بازی به زودی برای رایانه‌های شخصی و مک منتشر خواهد شد.[۴۳] در ۲۲ آوریل ۲۰۰۹، پاپ‌کپ تریلر رسمی بازی را در یوتیوب منتشر کرد.[۴۴][۴۵] پاپ‌کپ گیمز یک نسخهٔ آزمایشی از بازی را در ۴ مه ۲۰۰۹ منتشر کرد که تا ۳۰ دقیقه اجازه بازی می‌داد.[۴۶] گیاهان دربرابر زامبی‌ها در ۵ مه ۲۰۰۹ به‌طور رسمی برای رایانه‌های شخصی و مک منتشر شد.[۲۷][۴۷] یک نسخهٔ رایگان ادوبی فلش از گیاهان دربرابر زامبی‌ها در ۲۳ سپتامبر ۲۰۰۹ عرضه و جایگزین نسخهٔ آزمایشی شد[۴۸] که در آن بازیکن می‌توانست تا سطح ۴–۳ بازی کند.[۴۹]

نسخهٔ بازی سال[اف] در ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۰ منتشر شد.[۵۰] این نسخه در ۱۱ اوت ۲۰۱۰ در استیم دردسترس قرار گرفت.[۵۱] هر کسی که قبلاً بازی را خریده بود می‌توانست آن را به‌صورت رایگان به نسخهٔ جدید به‌روزرسانی کند.[۵۲] نسخهٔ بازی سال دارای ویژگی «زامباتار»[اق] است که با استفاده از آن می‌توان چهرهٔ زامبی را سفارشی‌سازی کرد.[اک] این نسخه همچنین از استیم کلود[اگ] پشتیبانی می‌کند، که به بازیکن اجازه می‌دهد به داده‌های بازی از چندین رایانه دسترسی داشته باشد.[۵۱]

نسخه‌های تلفن همراه

ویرایش

در طی اعلامیه‌های پاپ‌کپ گیمز مشخص شد که این بازی پس از رایانه‌های شخصی به تلفن‌های همراه نیز راه پیدا می‌کند.[۴۳][۴۴] در اوت ۲۰۰۹، آی‌جی‌ان اعلام کرد که نسخهٔ آی‌فون گیاهان دربرابر زامبی‌ها منتشر می‌شود.[۵۳] در فوریه ۲۰۱۰ تاریخ انتشار پورت آن از طریق تریلری در یوتیوب آی‌جی‌ان معرفی شد[۵۴] و این نسخه رسماً در ۱۵ فوریه ۲۰۱۰ منتشر گردید.[۵۵][۵۶][۵۷] این پورت شامل یک رابط کاربری تغییریافته و یک حالت پخش سریع[ال] برای کاربران آی‌فون بود که به بازیکن اجازه می‌داد در هر مرحله‌ای از حالت ماجراجویی بازی کند. در این نسخه، حالت‌های مینی‌گیم، معما و بقا حذف شده بودند.[۴۲][۵۸]

در مارس ۲۰۱۰، یک وبلاگ فناوری به‌نام «پَدگجِت»[ام]، پورت‌های لو رفته از جمله پورت گیاهان دربرابر زامبی‌ها را پیدا کرد.[۵۹][۶۰] پورت آی‌پد بازی نیز با نام گیاهان دربرابر زامبی‌ها اِچ‌دی[ان]، در ۵ آوریل ۲۰۱۰ منتشر شد.[۶۱] این پورت از ۱۱ حسگر لمسی آی‌پد استفاده می‌کند[۶۲] و حالت بقا و مینی‌گیم در آن دردسترس است.[۶۳] همچنین یک مینی‌گیم ویژهٔ آی‌پد به‌نام «باتِرد پاپ‌کورن»[او] وجود دارد.[۶۴][۶۵] بعداً به‌روزرسانی‌های متعددی برای آی‌اواس عرضه شد که ویژگی‌های جدیدی از جمله «زِن گاردن»، مینی‌گیم‌های جدید و چند دستاورد اضافه به بازی افزوده شد.[۶۶][۶۷]

در مه ۲۰۱۱، پاپ‌کپ گیمز رسماً اعلام کرد که بازی چازل و گیاهان دربرابر زامبی‌ها تا دو هفتهٔ آینده در آمازون اپ‌استور دردسترس خواهد بود. هر دو بازی در روز نخست رایگان بودند ولی پس از آن پولی شدند و ۲٫۹۹ دلار هزینهٔ هر کدام بود.[۶۸] در ۳۱ مه ۲۰۱۱، گیاهان دربرابر زامبی‌ها وارد آمازون اپ‌استور شد.[۶۹] در دسامبر ۲۰۱۱، پاپ‌کپ گیمز اعلام کرد که گیاهان دربرابر زامبی‌ها و پگل از طریق اندروید مارکت نیز عرضه خواهند شد.[۷۰] این بازی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۱ برای گوگل پلی منتشر شد.[۷۱]

گیاهان دربرابر زامبی‌ها برای دیگر سکوهای موبایل هم منتشر شد. در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۱، این بازی برای ویندوز فون به‌عنوان بخشی از ایکس‌باکس لایو منتشر شد.[۷۲] گیاهان دربرابر زامبی‌ها در ۱۴ نوامبر ۲۰۱۱ و ۳۰ ژانویه ۲۰۱۳ به ترتیب برای کیندل فایر[۷۳][۷۴] و بلک‌بری ۱۰[۷۵][۷۶] عرضه شد. گیاهان دربرابر زامبی‌ها بعداً برای تبلت بلک‌بری پلی‌بوک در دسترس قرار گرفت.[۷۷] این بازی در ۱۴ نوامبر ۲۰۱۲ برای نوک اچ‌دی و نوک اچ‌دی+ نیز منتشر شد.[۷۸]

نسخه‌های کنسول

ویرایش

در ژوئیه ۲۰۱۰ اعلام شد که قرار است گیاهان دربرابر زامبی‌ها برای ایکس‌باکس ۳۶۰،[۷۹][۸۰] هم به‌طور مستقل و هم به‌عنوان بخشی از یک بسته، همراه پگل و زوما منتشر شود.[۷۹] این بازی در ۸ سپتامبر ۲۰۱۰ در ایکس‌باکس لایو برای ایکس‌باکس ۳۶۰ عرضه شد.[۸۱] برای راحتی استفاده از دستهٔ ایکس‌باکس ۳۶۰، مکان‌نما بر روی زمین چمن قرار گرفت و جمع‌آوری خورشیدها از روی سطح زمین چمن انجام شد.[۸۲] این پورت همچنین دارای «حالت وِرسِز»[اه]، «حالت کو-اُپ»[ای] و سطح جدیدی در حالت مینی‌گیم بود.[۸۰] «حالت ورسرز» دو نفره بود که نفر اول نقش گیاهان و نفر دوم نقش زامبی‌ها را بازی می‌کرد.[۸۳] نفر دوم هدفش رسیدن به خانه بود و نفر اول باید تلاش می‌کرد که سه زامبی از پنج زامبی نفر دوم را بُکُشد.[۸۴] در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۱ پورت گیاهان دربرابر زامبی‌ها در شبکه پلی‌استیشن برای کنسول پلی‌استیشن ۳ معرفی شد.[۸۵] این پورت در ۸ فوریه ۲۰۱۱ عرضه شد و سونی آنلاین انترتینمنت انتشار آن را به‌عهده گرفت.[۱][۸۶][۸۷]

پورت نینتندو دی‌اس گیاهان دربرابر زامبی‌ها در اوت ۲۰۱۰ معرفی شد.[۸۸][۸۹] این پورت در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۱ در آمریکای شمالی[۹۰] و در ۶ مه ۲۰۱۱ در اروپا و استرالیا منتشر شد.[۹۱] این پورت دارای ویژگی «زامباتار»، «حالت ورسز» و همچنین چهار مینی‌گیم انحصاری جدید بود.[۹۲][۹۳] در ۱۴ مارس ۲۰۱۱، پورت دی‌اس‌آی‌ویر در آمریکای شمالی و در ۶ مه ۲۰۱۱ در اروپا و استرالیا عرضه شد.[۹۱][۹۴] نسخهٔ دی‌اس‌آی‌ویر فقط حالت ماجراجویی و مینی‌گیم را داشت. سطوح حالت مینی‌گیم دی‌اس‌آی‌ویر دارای چهار سطح[ت] انحصاری نینتندو دی‌اس و سطح جدیدی به‌نام «زامبی تِرَپ»[با] بود.[۹۴]

پورت پلی‌استیشن ویتا در دسامبر ۲۰۱۱ معرفی شد.[۹۵] این پورت در ۲۱ فوریه ۲۰۱۲ در آمریکای شمالی و در ۲۲ فوریه ۲۰۱۲ همزمان با اولین عرضه کنسول در اروپا منتشر شد[۹۶][۹۷] که سونی آنلاین انترتینمنت ناشر آن بود.[۲] پورت به بازیکن اجازه می‌دهد که از صفحهٔ لمسی یا دسته‌های بازی استفاده کند. همچنین می‌توان با تکان دادن پلی‌استیشن ویتا خورشیدها را جمع کرد. برخلاف دیگر نسخه‌های کنسول، در این بازی حالت دونفره‌ای وجود ندارد.[۹۸][۹۹]

بازخورد

ویرایش

در ۲۰ مه ۲۰۰۹، بازی گیاهان دربرابر زامبی‌ها تبدیل به پرفروش‌ترین و سریع‌ترین بازی فروخته‌شده از سوی پاپ‌کپ گیمز شد که از بازی‌های پیشین پاپ‌کپ مانند بجیولد و پگل پیشی گرفت.[۱۱۴][۱۱۵][۱۱۶] در کنفرانس توسعه‌دهندگان بازی ۲۰۱۰ چین، جیمز گورتزمن[بب]، نایب رئیس بخش آسیا/اقیانوسیه پاپ‌کپ گیمز، اعلام کرد که این بازی ۱٫۵ میلیون نسخه در جهان فروخته‌است.[۳۱] فن تخمین زد که نصف خریدها از سوی بازیکنان هاردکور بوده‌است.[۱۱۵] لری هریب، مدیر برنامه‌نویسی ایکس‌باکس لایو، گزارش داد که گیاهان دربرابر زامبی‌ها سیزدهمین بازی پرفروش سال ۲۰۱۱ در سرویس ایکس‌باکس لایو آرکید بود.[۱۱۷] گیاهان دربرابر زامبی‌ها به‌ویژه در اپ استور موفق ظاهر شد.[۲۸] به‌گفتهٔ پاپ‌کپ، نسخهٔ آی‌اواس بازی گیاهان دربرابر زامبی‌ها در ۹ روز نخست بیش از ۳۰۰٬۰۰۰ نسخه فروش و بیش از ۱ میلیون دلار درآمد ناخالص داشت. این بازی دربین بازی‌های موبایل، از نظر فروش و درآمد، در جایگاه یکم قرار گرفت تا اینکه پس از ۹ روز از انتشارش این جایگاه را واگذار کرد.[۱۱۸] از آوریل ۲۰۱۶، حدود ۹ میلیون نسخه در پلتفرم‌های آی‌اواس دانلود شده‌است.[۱۱۹]

بررسی‌های انتقادی

ویرایش

گیاهان دربرابر زامبی‌ها نقدهای مثبتی دریافت کرد. به نقل از به متاکریتیک، تنها نسخهٔ بازی که «بررسی‌های کلی مثبت» یا «تحسین جهانی» را به‌دست نیاورد، نسخهٔ دی‌اس‌آی‌ویر بود که «بررسی‌های مختلط یا متوسط» را گرفت.[۱۰۵] از آن زمان به‌عنوان یکی از بهترین بازی‌های ویدئویی در تمام دوران به‌شمار می‌رود.[۱۲۰][۱۲۱][۱۲۲][۱۲۳][۱۲۴][۱۲۵] برخی منتقدان، مکانیسم اصلی بازی را ساده ولی خود بازی را چالش‌برانگیز می‌دانستند.[۵][۶] تام فرانسیس[بپ] از گیمزریدار+ گفت که گیاهان دربرابر زامبی‌ها بخاطر سهولت یادگیری بازی در قسمت‌های نخست، سطحی و معمولی به نظر می‌آمد. او تصریح کرد: «هیچ چیز عادی‌ای در مورد ۳۰ ساعت لعنتی که ما به‌طور مؤثر مشغول باغبانی بودیم وجود نداشت.»[۹] سث شیسل[بت] از نیویورک تایمز گفت که کودکان و بزرگسالان به‌طور یکسان از گیاهان دربرابر زامبی‌ها لذت خواهند برد[۱۲۶]؛ هر چند که برخی مخالف بودند.[۱۲] ویرایشگر گیم‌اسپات، کریس واترز[بث] گفت: «کهنه‌سربازان [سبک] دفاع از برج باید اقدامات ساده و آشنای زیادی را تحمل کنند تا به یک چالش واقعی برسند، و ممکن است انتظار برای برخی بسیار طولانی باشد.»[۸] تائه کیم[بج] از گیم‌پرو گفت که دربارهٔ گیاهان دربرابر زامبی‌ها به‌طور مشخص نمی‌شود گفت که سخت است یا آسان، حتی با وجود این که «جزو آن دسته بازی‌های وحشتناک است» هرگز مجبور نشد که بازی را از نو شروع کند.[بچ][۱۲۷] جان واکر[بح] از وبگاه راک، پیپر، شات‌گان گفت که دشواری بازی گاهی مصنوعی به نظر می‌رسد.[۱۹]

کریس واترز، ویرایشگر گیم‌اسپات، علیرغم انتقاد از سختی بازی، گیاهان دربرابر زامبی‌ها را به‌دلیل معرفی گیاهان جدیدی که بازی را تازه نگه می‌دارد، تحسین کرد.[۸] کریستین دانلان[بخ]، ویرایشگر یوروگیمر تأیید کرد و گفت: «هر زامبی بازیکن را به چالش می‌کشد و هر گیاه جدید امکان یک راهبرد جدید را فراهم می‌کند.»[۱۱] بسیاری از منتقدان گیاهان دربرابر زامبی‌ها را به‌خاطر آموزش مینیمال آن که اجازهٔ آزمایش به بازیکن می‌دهد، ستایش کردند.[۵][۱۲۸] به باور برخی دیگر، کل حالت ماجراجویی، آموزشی طولانی یا دست‌گرمی برای دیگر حالت‌های بازی است.[۲۱] خیلی از منتقدان به‌دلیل وجود حالت‌های اضافی بازی، جذابیت تکرار آن را تحسین کردند.[۸][۱۹] فرانسیس گفت تا زمانی که بازیکن حالت ماجراجویی را تمام کند، «ثروت فراوان ناشی از کارهای ماتقدم آن، [به‌مراتب] بیش‌تر از ارزش سرگرمی آن است».[۹]

گیاهان دربرابر زامبی‌ها برای سبک هنری و موسیقی‌اش بسیار ستوده شد.[۱۴][۱۹] سوزان آرنت[بد] از اسکیپیست گفت: «موسیقی عالی است، [و] هنرمندی، جذاب و ستودنی است.»[۱۶] بسیاری از منتقدان، گرافیک بازی گیاهان دربرابر زامبی‌ها را «قابل ستایش» نامیدند.[۸][۱۲][۱۰۸] کریس واترز از گیم‌اسپات، انیمیشن یکپارچه را تحسین کرد و توضیح داد که آنها «احساس شخصیتی عالی» دارند.[۸] همچنین توجه برخی به طنز بازی جلب شد.[۱۶][۱۷] ارنست کاوالی[بذ] از وایرد گفت که اگرچه ایدهٔ پشت گیاهان دربرابر زامبی‌ها خنده‌دار به نظر می‌رسد، «هر مرحله از بازی چیزی برای خندیدن ارائه می‌دهد».[۶] مارک سالتزمن[بر] از گیم‌زبو روش‌های طنزآمیز کشتار زامبی‌ها را در بازی پیدا کرد.[۱۱۲] ویرایشگر آی‌جی‌ان، دیمون هتفیلد[بز]، موسیقی بازی را تحسین کرد و آن را یک موسیقی متن جذاب و ارگانیک نامید که با پرشدن حیاط شما از دشمنان تندتر می‌شود.[۴۰] در مقابل، جان واکر، ویرایشگر راک، پیپر، شات‌گان، موسیقی متن بازی را «ناامیدکننده» خواند و اظهار داشت: «پس از وعدهٔ موزیک ویدئوی فوق‌العاده، امید وجود آهنگ‌های جذاب درون بازی حفظ نمی‌شود.»[۱۹]

منتقدان پورت آی‌فون گیاهان دربرابر زامبی‌ها، آن را به‌خاطر پایداری نسبت به نسخهٔ رایانه و حالت پخش سریع تحسین کردند، اما بسیاری ناراضی بودند از این که حالت‌های دیگر بازی حذف شده بود.[۴۲][۵۸][۱۲۹][بژ] بسیاری از منتقدان، قرار دادن حالت مینی‌گیم، حالت بقا و سطح انحصاری «باترد پاپ‌کورن» در پورت آی‌پد را ستایش کردند.[۶۳][۶۴][۶۵] پورت ایکس‌باکس ۳۶۰ به‌دلیل اضافه شدن حالت‌های انحصاری، از جمله «حالت کو-اُپ» و «حالت ورسز» مورد استقبال قرار گرفت.[۸۴][۱۰۹][۱۳۰] پورت نینتندو دی‌اس به‌خاطر چهار مینی بازی جدید و داشتن «حالت ورسز» ستوده شد اما از نظر انیمیشن و گرافیک ضعیف تلقی شد. این پورت همچنین به‌خاطر قیمت نسبتاً بالای آن، به‌دلیل استفادهٔ انحصاری صفحه نمایش بالای نینتندو دی‌اس به‌عنوان نمودار پیشرفت در سطح و نرخ فریم ناپایدار مورد انتقاد قرار گرفت.[۹۲][۱۱۰][۱۳۱] بسیاری از منتقدان نسخهٔ پلی‌استیشن ویتا را همانند نسخهٔ رایانه می‌دانند هرچند مطمئن نیستند که آیا به اندازهٔ کافی افزوده‌های قابل توجهی در این نسخه وجود دارد یا نه که بتوان آن‌ها را به افرادی که قبلاً گیاهان در برابر زامبی‌ها را بر روی پلتفرم دیگری داشتند توصیه کنند.[۱۱۱][۱۳۲][۱۳۳]

خالق اولتیما، ریچارد گاریوت در سال ۲۰۱۱ گفت که بازی گیاهان دربرابر زامبی‌ها، بازی موردعلاقهٔ او در تمام دوران بوده‌است.[۱۳۴]

جایزه‌ها

ویرایش

گیاهان دربرابر زامبی‌ها در دسته‌های مختلفی از جمله: بهترین سال ۲۰۰۹ گیم‌اسپات،[۱۳۵] جوایز بازی‌های ویدئویی اسپایک ۲۰۰۹،[۱۳۶] سیزدهمین و چهاردهمین جوایز سالانه دستاوردهای تعاملی،[۱۳۷][۱۳۸] دهمین دوره جوایز انتخاب توسعه‌دهندگان بازی،[۱۳۹] ششمین[۱۴۰] و هفتمین دوره جوایز بازی فرهنگستان بریتانیا نامزد شد.[۱۴۱] این بازی در بخش‌های «بازی دانلود سال» و «بازی استراتژی سال» در جوایز گلدن جوی‌استیک ۲۰۱۰،[۱۴۲] و در بخش «بهترین بازی کژوال» در هفتمین دوره جوایز بین‌المللی بازی موبایل برنده شد.[۱۴۳] الکترونیک آرتس ادعا می‌کند که گیاهان دربرابر زامبی‌ها بیش از ۳۰ جایزهٔ بهترین بازی سال را کسب کرده‌است.[۱۴۴]

جوایز و نامزدها
سال مراسم اهدای جایزه رشته نتیجه منبع
۲۰۰۹ جوایز بازی‌های ویدئویی اسپایک ۲۰۰۹ بهترین بازی رایانه نامزدشده [۱۳۶]
بهترین بازی قابل‌دانلود
۲۰۱۰ سیزدهمین جوایز سالانه دستاوردهای تعاملی بازی کژوال سال [۱۳۷]
دستاورد برجسته در طراحی بازی
دهمین دوره جوایز انتخاب توسعه‌دهندگان بازی بهترین طراحی بازی [۱۳۹]
جایزه نوآوری
بهترین بازی قابل‌دانلود
ششمین دوره جوایز بازی بفتا استراتژی در سال ۲۰۱۰ [۱۴۰]
جوایز گلدن جوی‌استیک ۲۰۱۰ بازی دانلود سال برنده [۱۴۲]
بازی استراتژی سال
بهتریت بازی قابل حمل سال نامزدشده
۲۰۱۱ هفتمین دوره جوایز بین‌المللی بازی موبایل بهترین بازی کژوال برنده [۱۴۳]
هفتمین دوره جوایز بازی فرهنگستان بریتانیا استراتژی در سال ۲۰۱۱ نامزدشده [۱۴۱]
چهاردهمین جوایز سالانه دستاوردهای تعاملی بازی کژوال سال [۱۴۵]

میراث

ویرایش

اخراج جرج فن و اوکتوگدون

ویرایش

الکترونیک آرتس، پاپ‌کپ گیمز و دارایی‌های آن را در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۱ به قیمت ۷۵۰ میلیون دلار خرید.[۱۴۶] در ۲۱ اوت ۲۰۱۲، ۵۰ کارمند از استودیوی پاپ‌کپ گیمز سیاتل، بخاطر تمرکز بیشتر استودیو بر بازی‌های موبایل و بازی‌های اجتماعی اخراج شدند.[۱۴۷] پس از بیانیهٔ خالق بازی ذبح آیزاک، ادموند مک‌میلن، شایعاتی دربارهٔ اخراج فن توسط الکترونیک آرتس منتشر شد که دلیل آن، مخالفت فن با مکانیسم پرداخت به برد در بازی گیاهان دربرابر زامبی‌ها ۲ بود. فن در توییتی در سال ۲۰۱۷ تأیید کرد که از کار اخراج شده‌است و با جنبه‌های فری‌میوم بودن بازی گیاهان دربرابر زامبی‌ها ۲ مخالف است، اما این دو قضیه به هم ربطی ندارند.[۱۴۸][۱۴۹]

سه کارمند سابق پاپ‌کپ، از جمله آلن موری که تهیه‌کنندهٔ سابق گیاهان دربرابر زامبی‌های ۲ بود، شایعهٔ اخراج فن بخاطر مخالفت‌هایش دربارهٔ بازی را رد کردند و گفتند که او در پیِ اخراج‌های سازمانی در اوت ۲۰۱۲ اخراج شد. او حتی در تیم توسعهٔ گیاهان دربرابر زامبی‌ها ۲ هم حضور نداشت. او در آن زمان روی ایده‌های دیگری از جمله بازی‌ای به‌نام فول کانتکت بینگو[بس] کار می‌کرد و زمانی که الکترونیک آرتس، گسترش بازی را به‌عنوان یک فرنچایز بزرگ آغاز کرده بود، او علاقه‌اش را نسبت به گیاهان دربرابر زامبی‌ها از دست داده بود.[۱۴۸][۱۴۹] فن پس از اخراج شدن، در ابتدا برای مسابقهٔ لودوم دیر، روی یک بازی آرکید در ژانر اکشن-استراتژی به‌نام اوکتوگدون کار می‌کرد.[۱۵۰][۱۵۱] ایدهٔ بازی مورد استقبال قرار گرفت و فن به همراه ورنر که هنرمند بازی گیاهان دربرابر زامبی‌ها بود و برنامه‌نویس پورت ایکس‌باکس ۳۶۰، کرت فایفر،[بش] شرکتی را بنیان گذاشت. به نقل از متاکریتیک، توسعهٔ اوکتوگدون چندین سال طول کشید[۱۵۲] و در ۸ فوریه ۲۰۱۸[۱۵۳] منتشر شد. اوکتوگدون به‌طور کلی نقدهای مثبتی دریافت کرد.[۱۵۴]

دنباله‌ها و اسپین‌آف‌ها

ویرایش

از زمانی که الکترونیک آرتس پاپ‌کپ گیمز را خرید، گیاهان دربرابر زامبی‌ها به یک فرنچایز با ژانرهای گوناگون و بازی‌های ویژهٔ کنسول تبدیل شد. ماجراهای گیاهان دربرابر زامبی‌ها[بص] یک بازی اسپین‌آف به سبک اجتماعی است که در ۲۰ مه ۲۰۱۱ برای فیس‌بوک منتشر شد[۱۵۵] و در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۴ غیرفعال شد.[۱۵۶] دنباله‌ای به‌نام گیاهان دربرابر زامبی‌ها ۲ در ۱۴ اوت ۲۰۱۳ برای آی‌اواس منتشر شد.[۱۵۷] گیاهان دربرابر زامبی‌ها: جنگ باغ، یک بازی تیراندازی سوم شخص و چند نفره است که در ۲۵ فوریه ۲۰۱۴ برای ایکس‌باکس ۳۶۰، پلی‌استیشن ۳ و ایکس‌باکس وان[۱۵۸] عرضه شد و دنبالهٔ آن در ۲۳ فوریه ۲۰۱۶ برای پلی‌استیشن ۴ و ایکس‌باکس وان منتشر گردید.[۱۵۹] در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۶، یک بازی در ژانر جمع‌آوری کارت دیجیتال به‌نام گیاهان دربرابر زامبی‌ها قهرمانان، به‌صورت بین‌المللی برای آی‌اواس منتشر شد.[۱۶۰] گیاهان دربرابر زامبی‌ها: نبرد برای ویلای همسایه سومین بازی تیراندازی سوم شخص از این مجموعه بود که در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۹ برای پلی‌استیشن ۴ و ایکس‌باکس وان عرضه شد.[۱۶۱][۱۶۲] سومین دنبالهٔ اصلی هم‌اکنون از اکتبر ۲۰۲۰ برای اندروید و آی‌اواس در حال توسعه‌است.[۱۶۳]

به نقل از متاکریتیک، تقریباً تمام دنباله‌ها و اسپین‌آف‌های گیاهان دربرابر زامبی‌ها در کل نقدهای مثبتی دریافت کردند.[۱۶۴] فن علیرغم مخالفتش با فری‌میوم‌بودن گیاهان دربرابر زامبی‌ها ۲،[۲۷] این مجموعه را به‌دلیل بررسی ژانرهای گوناگون، به‌ویژه ورود گیاهان دربرابر زامبی‌ها قهرمانان به ژانر بازی جمع‌آوری کارت دیجیتال ستوده‌است. او امیدوار است که الکترونیک آرتس این مجموعه را در ژانرهای بیشتری قرار دهد و در عین حال جذابیت اصلی بازی را حفظ کند.[۲۹]

دیگر رسانه‌ها

ویرایش

زِن استودیوز و پاپ‌کپ طی توسعهٔ بازی زن پین‌بال ۲ و پین‌بال اف‌اکس ۲، یک میز پین‌بال برای محتوای قابل‌دانلود (DLC) ساختند که برپایهٔ گیاهان دربرابر زامبی‌ها بود.[۱۶۵][۱۶۶] محتوای قابل‌دانلود در ۴ سپتامبر ۲۰۱۲ در آمریکای شمالی و ۵ سپتامبر در اروپا منتشر شد.[۱۶۷][۱۶۸]

در ژوئیه و اوت ۲۰۱۳، دارک هورس کامیکس، شش شماره از یک مینی سریال کمیک بوک اقتباسی را در یک برنامه آی‌اواس منتشر کرد. مینی سریال «لاون‌ماگدون»[بض] نام داشت که پل توبین[بط] نویسندهٔ آن بود و ران چان[بظ] آن را طراحی کرد.[۱۶۹] دارک هورس کامیکس تا دو سال دیگر شماره‌هایی از آن را منتشر کرد. در سال ۲۰۱۵، دارک هورس کامیکس انتشار ماهانهٔ سری کمیک را به‌صورت دیجیتال و چاپی آغاز کرد. هر سه شماره، یک مینی سریال جداگانه تشکیل می‌دادند. نخستین مینی سریال چاپی «بالی برای تو»[بع] نام داشت.[۱۷۰]

ارجاعات فرهنگی

ویرایش

به‌گفتهٔ کریس کارتر[بغ]، سردبیر وبگاه دیستراکتوید[بف] گیاهان دربرابر زامبی‌ها اغلب در فرهنگ پاپ مورد اشاره قرار می‌گیرد. فن گفت که علاقه‌اش به بازی سحر و جادو: گردهمایی بخاطر کارت «گریو برامبل»[بق] است[۲۹] که به‌عنوان بخشی از توسعهٔ اینیستراد ساخته شد.[۱۷۱] بازسازی گیاهان دربرابر زامبی‌ها در قالب مینی‌گیم با نام «پیس‌بلوم دربرابر غول‌ها»[بک] به جهان وارکرفت: دگرگونی - سومین بازی از مجموعهٔ دنیای وارکرفت - اضافه شد[۱۷۲][۱۷۳] و شیگی‌هارا ساخت موسیقی آن را به‌عهده گرفت.[۱۷۴] تک‌آهنگ «آدم بد» از بیلی آیلیش، از موسیقی متن گیاهان دربرابر زامبی‌ها الهام گرفته شده‌است.[۱۷۵]

یادداشت‌ها

ویرایش
  1. سونی آنلاین انترتینمنت پورت‌های پلی‌استیشن ۳ و پلی‌استیشن ویتا را منتشر کرده‌است.[۱][۲]
  2. Suburban Almanac
  3. ناتلی توضیحاتی دربارهٔ گیاهان و زامبی‌ها را در کتابی به نام «سابیوربن آلماناک»[ب] نوشته‌است.[۳][۴]
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ level
  5. Balloon Zombie
  6. Cactus
  7. Dancing Zombie
  8. Dolphin Rider Zombie
  9. sun
  10. Sunflower
  11. Twin Sunflower
  12. Sun-shroom
  13. shovel
  14. stage
  15. Crazy Dave's Twiddydinkies
  16. Crazy Dave
  17. Zen Garden
  18. Dr. Edgar George Zomboss
  19. Lily Pad
  20. Dr. Zomboss
  21. Zombot
  22. Jalapeños
  23. Ice-shrooms
  24. Puzzle
  25. Survival
  26. Vasebreaker
  27. I, Zombie
  28. the perfect zombie
  29. Weedlings
  30. Lawn of the Dead
  31. Zombie Temp Worker
  32. Residential Evil
  33. Bloom & Doom
  34. Tod Semple
  35. Rich Werner
  36. Stephen Notley
  37. Burrito
  38. Peashooters
  39. Tall-Nut
  40. Torchwood
  41. Cob Cannon
  42. Squash
  43. Bungee
  44. Catapult Zombie
  45. Umbrella Leaf
  46. Pole Vaulting Zombie
  47. Wall-Nut
  48. Newspaper Zombie
  49. Dancing Zombie
  50. K. J. Donnelly
  51. Loonboon
  52. Brainiac Maniac
  53. Zombies on Your Lawn
  54. Garth Chouteau
  55. Game of the Year edition
  56. Zombatar
  57. قبل از انتشار، برخی از اطلاعیه‌های گیاهان دربرابر زامبی‌ها ویژگی زامباتار را نشان داده بودند،[۴۴][۴۵] اما این ویژگی در بازی اصلی نبود.
  58. Steam Cloud
  59. Quick Play mode
  60. PadGadget
  61. Plants vs. Zombies HD
  62. Buttered Popcorn
  63. Versus mode
  64. Co-op mode
  65. Zombie Trap
  66. James Gwertzman
  67. Tom Francis
  68. Seth Schisel
  69. Chris Watters
  70. Tae Kim
  71. زیرا اگر بازیکن یک سطح را ببازد باید سطح را دوباره از اول آغاز کند.
  72. John Walker
  73. Christian Donlan
  74. Susan Arendt
  75. Earnest Cavalli
  76. Marc Saltzman
  77. Daemon Hatfield
  78. حالت‌های اضافی بعداً از طریق به‌روزرسانی به بازی اضافه شدند.[۶۶]
  79. Full Contact Bingo
  80. Kurt Pfeiffer
  81. Plants vs. Zombies Adventures
  82. Lawnmageddon
  83. Paul Tobin
  84. Ron Chan
  85. Bully for You
  86. Chris Carter
  87. Destructoid
  88. Grave Bramble
  89. Peacebloom vs. Ghouls

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Alexander, Leigh (January 28, 2011). "Sony Online Unveils PSN Slate Including Plants Vs. Zombies, Recoil, NinjaBee Titles". Gamasutra. Archived from the original on November 13, 2013. Retrieved May 15, 2021.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Koller, John (December 22, 2011). "PlayStation Vita Launch Lineup and Details". PlayStation Blog. Archived from the original on June 1, 2020. Retrieved July 11, 2021.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ "Happy 10th Anniversary Plants vs. Zombies". EA. May 6, 2019. Archived from the original on May 13, 2021. Retrieved April 15, 2021.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ Fan, George (February 9, 2018). "IamA George Fan, game designer & creator of Plants vs. Zombies & Octogeddon. AMA!". Archived from the original on May 15, 2021. Retrieved April 18, 2021 – via Reddit.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ "Review: Plants Vs Zombies". Edge. May 5, 2009. Archived from the original on May 31, 2012. Retrieved November 24, 2020.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ Cavalli, Earnest (May 5, 2009). "Review: Masterful Plants vs. Zombies Proves Less Is More". Wired. Archived from the original on September 5, 2009. Retrieved September 5, 2009.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ Orry, Tom (September 10, 2010). "Plants vs. Zombies Review". Videogamer. Archived from the original on November 27, 2020. Retrieved November 26, 2020.
  8. ۸٫۰۰ ۸٫۰۱ ۸٫۰۲ ۸٫۰۳ ۸٫۰۴ ۸٫۰۵ ۸٫۰۶ ۸٫۰۷ ۸٫۰۸ ۸٫۰۹ ۸٫۱۰ ۸٫۱۱ ۸٫۱۲ ۸٫۱۳ ۸٫۱۴ ۸٫۱۵ ۸٫۱۶ ۸٫۱۷ ۸٫۱۸ Watters, Chris (May 5, 2009). "Plants vs. Zombies Review for PC". GameSpot. Archived from the original on February 28, 2010. Retrieved March 16, 2010.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ ۹٫۴ ۹٫۵ ۹٫۶ ۹٫۷ ۹٫۸ Francis, Tom (May 13, 2009). "Plants vs. Zombies Review". GamesRadar+. Archived from the original on March 10, 2020. Retrieved November 24, 2020.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ Donlan, Christian (May 5, 2009). "Plants vs. Zombies". Eurogamer. p. 1. Archived from the original on March 21, 2020. Retrieved May 14, 2021.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ ۱۱٫۳ ۱۱٫۴ Donlan, Christian (May 5, 2009). "Plants vs. Zombies". Eurogamer. p. 2. Archived from the original on August 15, 2020. Retrieved May 14, 2021.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ ۱۲٫۳ Scott, Ryan (August 20, 2009). "The Consensus: Plants vs. Zombies Review". GameSpy. p. 1. Archived from the original on March 4, 2016. Retrieved November 26, 2020.
  13. ۱۳٫۰۰ ۱۳٫۰۱ ۱۳٫۰۲ ۱۳٫۰۳ ۱۳٫۰۴ ۱۳٫۰۵ ۱۳٫۰۶ ۱۳٫۰۷ ۱۳٫۰۸ ۱۳٫۰۹ ۱۳٫۱۰ ۱۳٫۱۱ ۱۳٫۱۲ ۱۳٫۱۳ ۱۳٫۱۴ "Plants vs. Zombies Readme". PopCap Games. Archived from the original on January 6, 2012. Retrieved July 31, 2010.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ ۱۴٫۲ ۱۴٫۳ Liang, Alice (May 8, 2009). "Plants vs Zombies Review for the PC from". 1Up.com. Archived from the original on March 16, 2015. Retrieved March 16, 2010.
  15. Macgregor, Jody (June 14, 2020). "Great moments in PC gaming: Bowling in Plants vs. Zombies". PC Gamer. Archived from the original on July 14, 2020. Retrieved November 27, 2020.
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ ۱۶٫۲ Arendt, Susan (May 5, 2009). "Review: Plants vs. Zombies". The Escapist. Archived from the original on November 28, 2020. Retrieved November 28, 2020.
  17. ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ ۱۷٫۲ Bennett, Colette; Nicolson, Brad (May 5, 2009). "Destructoid review: Plants vs. Zombies". Destructoid. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 4, 2020.
  18. Buffa, Chris (May 11, 2009). "Plants vs Zombies Review (PC)". GameDaily. Archived from the original on May 14, 2009. Retrieved November 26, 2020.
  19. ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ ۱۹٫۲ ۱۹٫۳ ۱۹٫۴ Walker, John (May 5, 2009). "The Plants Vs. Zombies Review". Rock Paper Shotgun. Archived from the original on April 28, 2021. Retrieved January 26, 2021.
  20. ۲۰٫۰۰ ۲۰٫۰۱ ۲۰٫۰۲ ۲۰٫۰۳ ۲۰٫۰۴ ۲۰٫۰۵ ۲۰٫۰۶ ۲۰٫۰۷ ۲۰٫۰۸ ۲۰٫۰۹ "Flower Defence". Edge. May 5, 2009. p. 2. Archived from the original on August 22, 2010. Retrieved September 5, 2009.
  21. ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ Bergervoet, Erwin (May 14, 2009). "Plants vs. Zombies". Gamer.nl (به هلندی). Archived from the original on July 19, 2009. Retrieved November 27, 2020.
  22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ ۲۲٫۲ Thompson, Michael (March 19, 2010). "Aliens in the garden: the secret origin of Plants vs. Zombies". Ars Technica. Archived from the original on March 22, 2010. Retrieved March 20, 2010.
  23. ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ ۲۳٫۲ ۲۳٫۳ ۲۳٫۴ Smith, Graham (November 2, 2010). "George Fan and his cat on the making of Plants vs. Zombies". PC Gamer. p. 1. Archived from the original on March 25, 2013. Retrieved October 19, 2012.
  24. ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ ۲۴٫۲ ۲۴٫۳ ۲۴٫۴ "Flower Defence". Edge. May 5, 2009. p. 1. Archived from the original on August 21, 2010. Retrieved September 5, 2009.
  25. ۲۵٫۰۰ ۲۵٫۰۱ ۲۵٫۰۲ ۲۵٫۰۳ ۲۵٫۰۴ ۲۵٫۰۵ ۲۵٫۰۶ ۲۵٫۰۷ ۲۵٫۰۸ ۲۵٫۰۹ ۲۵٫۱۰ ۲۵٫۱۱ ۲۵٫۱۲ Fan, George (May 22, 2009). "Interview with Plants vs. Zombies creator George Fan". Gamezebo (Interview). Interviewed by Erin Bell. Archived from the original on December 23, 2011. Retrieved October 19, 2012.
  26. ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ "Take a look at some of the earliest designs for Plants vs. Zombies". Gamasutra. May 6, 2019. Archived from the original on May 6, 2019. Retrieved May 6, 2019.
  27. ۲۷٫۰۰ ۲۷٫۰۱ ۲۷٫۰۲ ۲۷٫۰۳ ۲۷٫۰۴ ۲۷٫۰۵ ۲۷٫۰۶ ۲۷٫۰۷ ۲۷٫۰۸ ۲۷٫۰۹ ۲۷٫۱۰ ۲۷٫۱۱ ۲۷٫۱۲ ۲۷٫۱۳ ۲۷٫۱۴ Fan, George (May 10, 2019). "How George Fan created the wacky Plants vs. Zombies a decade ago". VentureBeat (Interview). Interviewed by Dean Takahashi. Archived from the original on January 11, 2021. Retrieved January 9, 2021.
  28. ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ ۲۸٫۲ ۲۸٫۳ Walker, James (July 12, 2020). "From Bejeweled to Plants Vs Zombies: How PopCap Got Just About Everyone To Play Their Games". Kotaku. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 3, 2020.
  29. ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ ۲۹٫۲ ۲۹٫۳ ۲۹٫۴ ۲۹٫۵ ۲۹٫۶ Carter, Chris (May 4, 2019). "It's the 10th anniversary of Plants vs. Zombies: We talked to the creator about the past, present, and future of the series". Destructoid. Archived from the original on September 28, 2020. Retrieved December 26, 2020.
  30. Smith, Graham (November 2, 2010). "George Fan and his cat on the making of Plants vs. Zombies". PC Gamer. p. 2. Archived from the original on June 12, 2013. Retrieved May 14, 2021.
  31. ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ Gwertzman, James (August 1, 2010). "The Making of PopCap's Plants vs Zombies". Archived from the original on November 8, 2020. Retrieved January 17, 2021 – via SlideShare.
  32. ۳۲٫۰ ۳۲٫۱ ۳۲٫۲ ۳۲٫۳ Fan, George (June 5, 2009). "GameArena Interviews George Fan, Plants vs Zombies Man". GameArena (Interview). Interviewed by Joaby. Archived from the original on October 1, 2011. Retrieved September 5, 2009.
  33. ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ Curtis, Tom (March 9, 2012). "GDC 2012: 10 tutorial tips from Plants vs. Zombies creator George Fan". Gamasutra. Archived from the original on December 5, 2020. Retrieved January 18, 2021.
  34. ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ Fan, George (March 9, 2012). How I Got My Mom to Play Through Plants vs. Zombies. Game Developers Conference Vault. Archived from the original on 20 August 2021. Retrieved April 13, 2021.
  35. PopCap Games (May 5, 2009). Plants vs. Zombies. Level/area: Suburban Almanac. Umbrella Leaf entry: 'Special: protects adjacent plants from bungees and catapults.'
  36. PopCap Games (May 5, 2009). Plants vs. Zombies. Level/area: Suburban Almanac.
  37. Frustick, Russ (July 27, 2010). "Michael Jackson Estate Forces 'Plants vs. Zombies' Update". MTV. Archived from the original on July 28, 2010. Retrieved July 27, 2010.
  38. ۳۸٫۰ ۳۸٫۱ Shigihara, Laura (May 19, 2009). "Interview: The Terrifying True Story of The Plants vs. Zombies Soundtrack". Gamasutra (Interview). Interviewed by Jeriaska. Archived from the original on November 10, 2009. Retrieved September 5, 2009.
  39. ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ Donnelly, K.J. (2014). "Lawn of the Dead: The Indifference of Musical Destiny in Plants vs. Zombies". In Donnelly, K.J.; Gibbons, William; Lerner, Neil (eds.). Music in Video Games: Studying Play. Routledge. pp. 151–165. ISBN 978-0-415-63444-1.
  40. ۴۰٫۰ ۴۰٫۱ Hatfield, Daemon (May 5, 2009). "Plants vs. Zombies Review – PC Review at IGN". IGN. Archived from the original on June 11, 2010. Retrieved June 30, 2010.
  41. Ng, Keane (April 1, 2009). "PopCap Reveals Plants vs. Zombies". The Escapist. Archived from the original on February 1, 2019. Retrieved December 3, 2020.
  42. ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ ۴۲٫۲ Hodapp, Eli (February 14, 2010). "Plants vs. Zombies – The Zombies... Are Here!". TouchArcade. Archived from the original on July 5, 2018. Retrieved July 5, 2018.
  43. ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ Chouteau, Garth (April 4, 2009). "No Joke – PopCap Reveals Plants vs. Zombies". IGN (Interview). Interviewed by Jason Ocampo. Archived from the original on April 5, 2009. Retrieved August 11, 2010.
  44. ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ ۴۴٫۲ Ng, Keane (April 24, 2009). "Battle Plants With Your Own Zombies". The Escapist. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 3, 2020.
  45. ۴۵٫۰ ۴۵٫۱ Walker, John (April 24, 2009). "SPUDOW! Plants Vs Zombies Trailer, Zombie Maker". Rock Paper Shotgun. Archived from the original on April 19, 2021. Retrieved January 26, 2021.
  46. Chester, Nick (May 4, 2009). "Plants vs. Zombies demo eating brains right now". Destructoid. Archived from the original on 19 April 2021. Retrieved December 4, 2020.
  47. "PopCap Launches Plants vs. Zombies Game for PC and Mac". IGN. May 5, 2009. Archived from the original on September 13, 2018. Retrieved December 3, 2020.
  48. "PopCap Launches Free Flash Version of Plants vs. Zombies". IGN. September 23, 2009. Archived from the original on November 9, 2018. Retrieved December 4, 2020.
  49. Blackwell, Laura (May 5, 2009). "Defend Against the Suburban Undead in Plants vs. Zombies". PC World. Archived from the original on January 25, 2021. Retrieved May 23, 2021.
  50. Devore, Jordan (July 11, 2010). "Plants vs. Zombies Game of the Year Edition out now". Destructoid. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 22, 2020.
  51. ۵۱٫۰ ۵۱٫۱ "Announcing Plants vs. Zombies Game of the Year Edition". IGN. August 11, 2010. Archived from the original on November 7, 2018. Retrieved December 22, 2020.
  52. Leahy, Brian (August 10, 2010). "Plants vs. Zombies Gets GOTY Edition on Steam; New Features for Free Alongside Mac Version". Shacknews. Archived from the original on March 9, 2016. Retrieved December 3, 2020.
  53. "Plants Vs. Zombies to iPhone". IGN. August 20, 2009. Archived from the original on 13 June 2021. Retrieved December 4, 2020.
  54. Buchanan, Levi (February 8, 2010). "Plants vs Zombies Coming to iPhone Soon". IGN. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 4, 2020.
  55. Kuchera, Ben (February 15, 2010). "Plants vs. Zombies on the iPhone: Nut up or shut up". Ars Technica. Archived from the original on October 23, 2016. Retrieved December 4, 2020.
  56. Chester, Nick (February 15, 2010). "Must buy: Plants vs. Zombies hits App Store, only $2.99". Destructoid. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 4, 2020.
  57. Bailey, Kat (February 15, 2010). "Plants vs. Zombies Now Available on iTunes". 1UP.com. Archived from the original on November 9, 2012. Retrieved February 15, 2010.
  58. ۵۸٫۰ ۵۸٫۱ Hatfield, Daemon (February 13, 2010). "Plants vs. Zombies Review – iPhone Review at IGN". IGN. Archived from the original on December 8, 2020. Retrieved November 28, 2020.
  59. Buchanan, Levi (March 26, 2010). "Apple Mistakenly Reveals iPad Games". IGN. Archived from the original on 13 June 2021. Retrieved December 5, 2020.
  60. Schramm, Mike (March 26, 2010). "App Store leak hints at iPad versions of Plants vs. Zombies, Worms". Engadget. Archived from the original on April 28, 2021. Retrieved February 8, 2021.
  61. "Plants vs. Zombies HD for iPad Available Now". IGN. April 5, 2010. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 5, 2020.
  62. Schroeder, Stan (April 26, 2010). "Playing Games on the iPad... with 11 Fingers". Mashable. Archived from the original on October 20, 2020. Retrieved December 5, 2020.
  63. ۶۳٫۰ ۶۳٫۱ Leonard, Shaw (April 19, 2010). "Plants vs. Zombies HD Review". Slide to Play. Archived from the original on November 21, 2012. Retrieved December 5, 2020.
  64. ۶۴٫۰ ۶۴٫۱ Erickson, Tracey (April 8, 2010). "Plants vs. Zombies HD". Pocket Gamer. Archived from the original on October 28, 2020. Retrieved December 5, 2020.
  65. ۶۵٫۰ ۶۵٫۱ Hatfield, Daemon (April 5, 2010). "Plants vs. Zombies HD Review – iPad Review at IGN". IGN. Archived from the original on December 7, 2020. Retrieved November 28, 2020.
  66. ۶۶٫۰ ۶۶٫۱ "Plants vs. Zombies Upgrade Delivers Tons of New Gameplay Content for the iPhone". IGN. June 13, 2011. Archived from the original on April 15, 2021. Retrieved April 15, 2021.
  67. Goldfarb, Andrew (December 15, 2011). "Play as Zombies in Plants vs. Zombies for iPhone". IGN. Archived from the original on April 28, 2021. Retrieved April 15, 2021.
  68. Gallegos, Anthony (May 16, 2010). "PopCap Finally Bringing Games to Android". IGN. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 6, 2020.
  69. Osborne, Joe (May 31, 2011). "PopCap's Plants vs. Zombies for Android is free on Amazon today". AOL. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 6, 2020.
  70. "PopCap Games Launches Bejeweled® for Google Chrome; Plants vs. Zombies™ and Peggle® for Android Marketplace" (Press release). PopCap Games. December 13, 2011. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 6, 2020 – via Business Wire.
  71. "Plants vs. Zombies Is Now Available For Android". EA. December 14, 2011. Archived from the original on June 12, 2013. Retrieved December 6, 2020.
  72. "PopCap Games Launches Plants vs. Zombies for Xbox LIVE on Windows Phone". IGN. June 23, 2011. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 17, 2020.
  73. "PopCap Games Launches Plants vs. Zombies™ for Kindle Fire" (Press release). PopCap Games. November 14, 2011. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 6, 2020 – via Business Wire.
  74. Ludwig, Sean (November 9, 2011). "Kindle Fire will launch with apps for Netflix, Facebook, Angry Birds and more". VentureBeat. Archived from the original on December 16, 2016. Retrieved December 7, 2020.
  75. Ingraham, Nathan (January 30, 2013). "BlackBerry shows off some of its 70,000 new third-party apps, including Skype, Rdio, Kindle, and Whatsapp". The Verge. Archived from the original on January 30, 2013. Retrieved January 30, 2013.
  76. Spoonauer, Mark (November 12, 2012). "BlackBerry 10 launches Jan. 30 with two new phones". NBC News. Archived from the original on November 24, 2020. Retrieved December 7, 2020.
  77. "Plants vs. Zombies for Blackberry Playbook". BlackBerry App World. Research in Motion Limited. February 16, 2012. Archived from the original on February 19, 2012. Retrieved February 16, 2012.
  78. Alvarez, Edgar (November 14, 2012). "EA bringing more games to Barnes & Noble's Nook HD and Nook HD+". Engadget. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 7, 2020.
  79. ۷۹٫۰ ۷۹٫۱ Makuch, Eddie (July 19, 2010). "Plants vs. Zombies XBLA priced and dated". GameSpot. Archived from the original on 12 May 2021. Retrieved December 12, 2020.
  80. ۸۰٫۰ ۸۰٫۱ Robinson, Martin (July 19, 2010). "Plants vs. Zombies Getting Co-op & Versus". IGN. Archived from the original on March 3, 2013. Retrieved December 12, 2020.
  81. "Plants vs. Zombies XBLA Dated, Awesome". IGN. Archived from the original on August 6, 2010. Retrieved August 18, 2010.
  82. Orland, Kyle (September 27, 2010). "Interview: Popcap's Johnston on Plants vs. Zombies' Tricky XBLA Shift". Gamasutra. Archived from the original on November 15, 2013. Retrieved December 12, 2020.
  83. "Xbox Live snags Plants vs. Zombies but with new element: versus, co-op modes". San Francisco Chronicle. February 9, 2012. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 12, 2020.
  84. ۸۴٫۰ ۸۴٫۱ Hatfield, Daemon (September 7, 2010). "Plants vs. Zombies Review – Xbox-360 Review at IGN". IGN. Archived from the original on December 7, 2020. Retrieved November 28, 2020.
  85. Green, Jeff (January 28, 2011). "Plants Vs Zombies Coming Soon to PSN!". PlayStation Blog. Archived from the original on September 30, 2020. Retrieved December 23, 2020.
  86. Green, Jeff (February 8, 2011). "Plants vs Zombies hits PSN Today With All The Trimmings". PlayStation Blog. Archived from the original on October 25, 2020. Retrieved December 23, 2020.
  87. "PopCap Launches Plants vs. Zombies for the PlayStation Network". IGN. February 8, 2011. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 12, 2011.
  88. Webster, Andrew (August 23, 2010). "Plants vs Zombies coming to DS, bringing exclusive content". Ars Technica. Archived from the original on April 26, 2021. Retrieved April 26, 2021.
  89. Newton, James (August 23, 2010). "Plants vs. Zombies Eyes Up DS, Licks Rotting Lips". Nintendo Life. Archived from the original on September 27, 2017. Retrieved December 22, 2020.
  90. "PopCap Launches Plants vs. Zombies for Nintendo DS". IGN. January 18, 2011. Archived from the original on February 20, 2019. Retrieved December 17, 2020.
  91. ۹۱٫۰ ۹۱٫۱ "Plants vs. Zombies(TM) Launched for Nintendo DS(TM) and Nintendo DSiWare(TM) in Europe and Australia" (Press release). PopCap Games. May 6, 2011. Archived from the original on May 20, 2011. Retrieved December 22, 2020 – via PR Newswire.
  92. ۹۲٫۰ ۹۲٫۱ ۹۲٫۲ Hatfield, Daemon (January 9, 2011). "Plants vs. Zombies Review – DS Review". IGN. Archived from the original on December 8, 2020. Retrieved November 28, 2020.
  93. Langshaw, Mark (February 5, 2011). "'Plants Vs. Zombies' (DS)". Digital Spy. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 22, 2020.
  94. ۹۴٫۰ ۹۴٫۱ Dillard, Corbie (March 16, 2011). "Plants vs. Zombies Review (DSiWare)". Nintendo Life. Archived from the original on August 11, 2020. Retrieved December 22, 2020.
  95. Goldfarb, Andrew (December 22, 2011). "PlayStation Vita Launch Line Up Announced for U.S." IGN. Archived from the original on August 29, 2012. Retrieved December 23, 2011.
  96. Green, Jeff (February 21, 2012). "Plants vs Zombies for PS Vita Shambles to PSN Today". PlayStation Blog. Archived from the original on August 4, 2020. Retrieved December 23, 2020.
  97. Koller, John (October 27, 2011). "Get Your Hands on PS Vita Early with the First Edition Bundle". PlayStation Blog. Archived from the original on November 13, 2020. Retrieved December 23, 2020.
  98. Hatfield, Daemon (February 25, 2012). "Plants vs. Zombies Review – PS-Vita Review at IGN". IGN. Archived from the original on November 12, 2020. Retrieved November 28, 2020.
  99. Meunier, Nathan (February 24, 2011). "Plants Vs. Zombies PS Vita Review". GamesRadar+. Archived from the original on August 11, 2020. Retrieved December 23, 2020.
  100. "Plants vs. Zombies (PC)". Metacritic. Red Ventures. Archived from the original on December 26, 2017. Retrieved February 18, 2021.
  101. "Plants vs. Zombies (iOS)". Metacritic. Red Ventures. Archived from the original on June 24, 2018. Retrieved February 18, 2021.
  102. "Plants vs. Zombies HD (iOS)". Metacritic. Red Ventures. Archived from the original on August 19, 2018. Retrieved February 18, 2021.
  103. "Plants vs. Zombies (Xbox 360)". Metacritic. Red Ventures. Archived from the original on June 19, 2018. Retrieved February 18, 2021.
  104. "Plants vs. Zombies (DS)". Metacritic. Red Ventures. Archived from the original on April 20, 2018. Retrieved February 18, 2021.
  105. ۱۰۵٫۰ ۱۰۵٫۱ "Plants vs. Zombies (DSiWare)". Metacritic. Red Ventures. Archived from the original on June 12, 2018. Retrieved February 18, 2021.
  106. "Plants vs. Zombies (PlayStation 3)". Metacritic. Red Ventures. Archived from the original on July 12, 2018. Retrieved February 18, 2021.
  107. "Plants vs. Zombies (PlayStation Vita)". Metacritic. Red Ventures. Archived from the original on August 23, 2018. Retrieved February 18, 2021.
  108. ۱۰۸٫۰ ۱۰۸٫۱ Kim, Tae K. (May 5, 2009). "Plants vs. Zombies". GamePro. p. 1. Archived from the original on May 11, 2009. Retrieved November 24, 2020.
  109. ۱۰۹٫۰ ۱۰۹٫۱ Calvert, Justin (September 13, 2010). "Plants vs. Zombies Review for Xbox 360". GameSpot. Archived from the original on November 3, 2016. Retrieved November 24, 2020.
  110. ۱۱۰٫۰ ۱۱۰٫۱ Calvert, Justin (January 21, 2011). "Plants vs. Zombies Review for DS". GameSpot. Archived from the original on September 16, 2015. Retrieved November 24, 2020.
  111. ۱۱۱٫۰ ۱۱۱٫۱ Meunier, Natham (February 24, 2012). "Plants vs. Zombies PS Vita Review". GamesRadar+. Archived from the original on August 11, 2020. Retrieved May 15, 2021.
  112. ۱۱۲٫۰ ۱۱۲٫۱ Saltzman, Marc (May 5, 2009). "Plants vs Zombies Review". Gamezebo. Archived from the original on October 30, 2017. Retrieved November 24, 2020.
  113. Multiple sources:
  114. Sliwinski, Alexander (May 20, 2009). "Plants vs. Zombies is PopCap's fastest-selling game". Joystiq. Archived from the original on May 28, 2009. Retrieved September 5, 2009.
  115. ۱۱۵٫۰ ۱۱۵٫۱ Graft, Kris (May 20, 2009). "Analysis: The Universal (Brain-Eating) Appeal Of Plants Vs. Zombies". Gamasutra. Archived from the original on November 8, 2009. Retrieved September 5, 2009.
  116. Funk, John (May 20, 2009). "PopCap Wins Big With Plants vs. Zombies". The Escapist. Archived from the original on May 25, 2021. Retrieved May 18, 2021.
  117. Hyrb, Larry (January 6, 2012). "Top Games of 2011". Major Nelson. Microsoft. Archived from the original on November 27, 2020. Retrieved December 10, 2020.
  118. Snider, Mike (February 25, 2010). "'Plants vs. Zombies' makes an iPhone killing". USA Today's Game Hunters. Archived from the original on December 4, 2010. Retrieved January 14, 2015.
  119. Rigney, Ryan (April 19, 2016). Buttonless: Incredible IPhone and IPad Games and the Stories Behind Them. CRC Press. p. 167. ISBN 978-1-4665-1535-2. Archived from the original on July 11, 2021. Retrieved June 11, 2021.
  120. "The 100 Best Games of All-Time". GamesRadar. February 25, 2015. Archived from the original on March 19, 2015. Retrieved November 19, 2013.
  121. "Gameswelt Top 100". Gameswelt. July 26, 2012. Archived from the original on May 12, 2022. Retrieved May 14, 2022.
  122. Tony Mott, ed. (2013). 1001 Video Games You Must Play Before You Die. Universe Publishing. ISBN 978-1-84403-766-7.
  123. Griffin, Joe (November 29, 2013). "The 50 best videogames of all time". The Irish Times. Archived from the original on March 6, 2019. Retrieved March 6, 2019.
  124. Polygon Staff (November 27, 2017). "The 500 Best Video Games of All Time". Polygon.com. Archived from the original on March 3, 2018. Retrieved December 1, 2017.
  125. "The Top 300 Games of All Time". Game Informer. No. 300. April 2018.
  126. Schisel, Seth (June 13, 2009). "If You Lose Your Mind, You Risk Having It Eaten". The New York Times. Archived from the original on December 7, 2020. Retrieved November 27, 2020.
  127. Kim, Tae K. (May 5, 2009). "Plants vs. Zombies". GamePro. p. 2. Archived from the original on May 16, 2009. Retrieved November 24, 2020.
  128. Moioli, Umberto (May 5, 2009). "Plants vs. Zombies – Review". Multiplayer.it (به ایتالیایی). Archived from the original on May 9, 2009. Retrieved November 26, 2020.
  129. Vanhemert, Kyle (November 8, 2011). "Review: Popcap Plants Vs. Zombies". Wired. Archived from the original on December 22, 2016. Retrieved November 24, 2020.
  130. Arendt, Susan (September 22, 2010). "Review: Plants vs Zombies XBLA". The Escapist. Archived from the original on December 8, 2020. Retrieved November 28, 2020.
  131. Cowen, Nick (May 6, 2011). "Plants vs Zombies – review". The Guardian. Archived from the original on December 8, 2020. Retrieved November 28, 2020.
  132. Purvis, Alan (April 16, 2012). "Plants vs. Zombies". Pocket Gamer. Archived from the original on October 11, 2019. Retrieved May 15, 2021.
  133. Hatfield, Daemon (February 25, 2012). "Plants vs. Zombies Review – PS-Vita Review". IGN. Archived from the original on November 12, 2020. Retrieved May 15, 2021.
  134. Love, Dylan. "Meet Richard Garriott, The Millionaire Who Builds Fascinating Video Games And Still Has Time To Fly To Outer Space". Business Insider. Archived from the original on 4 July 2023. Retrieved 4 July 2023.
  135. "The GameSpot Best of 2009". GameSpot. 2009. Archived from the original on November 13, 2012. Retrieved June 21, 2021.
  136. ۱۳۶٫۰ ۱۳۶٫۱ Goad, Libe (November 18, 2009). "Spike TV Video Game Awards Nominees Missing One Big Thing: Social Games". AOL. Archived from the original on 8 July 2022. Retrieved December 25, 2020.
  137. ۱۳۷٫۰ ۱۳۷٫۱ "13th Annual Interactive Achievement Awards Finalists" (PDF). Academy of Interactive Arts & Sciences. January 21, 2010. Archived from the original (PDF) on February 15, 2010. Retrieved January 24, 2010.
  138. "Plants vs. Zombies Details". interactive.org. Academy of Interactive Arts & Sciences. Archived from the original on 17 July 2023. Retrieved 17 July 2023.
  139. ۱۳۹٫۰ ۱۳۹٫۱ "10th Annual Game Developers Choice Awards". Game Developers Choice Awards. March 11, 2010. Archived from the original on October 5, 2020. Retrieved December 25, 2020.
  140. ۱۴۰٫۰ ۱۴۰٫۱ "6th British Academy Games Awards". British Academy of Film and Television Arts. March 19, 2010. Archived from the original on April 6, 2015. Retrieved December 25, 2020.
  141. ۱۴۱٫۰ ۱۴۱٫۱ "7th British Academy Games Awards". British Academy of Film and Television Arts. March 16, 2011. Archived from the original on November 2, 2016. Retrieved December 25, 2020.
  142. ۱۴۲٫۰ ۱۴۲٫۱ Pakinkis, Tom (October 29, 2010). "Golden Joysticks Awards 2010 round-up". Computer and Video Games. Archived from the original on July 26, 2011. Retrieved December 25, 2020.
  143. ۱۴۳٫۰ ۱۴۳٫۱ "Plants vs. Zombies". International Mobile Gaming Awards. 2011. Archived from the original on September 8, 2018. Retrieved December 25, 2020.
  144. "Plants vs. Zombies". EA. Archived from the original on November 19, 2020. Retrieved December 27, 2020.
  145. "Plants vs. Zombies Details". interactive.org. Academy of Interactive Arts & Sciences. Archived from the original on 17 July 2023. Retrieved 17 July 2023.
  146. Takahashi, Dean; Lynley, Matthew (July 12, 2011). "Electronic Arts buys PopCap for $750M". VentureBeat. Archived from the original on November 4, 2020. Retrieved January 4, 2021.
  147. Goldfarb, Andrew (August 21, 2012). "Report: Layoffs Hit PopCap, International Studios Shuttered". IGN. Archived from the original on November 16, 2018. Retrieved January 4, 2021.
  148. ۱۴۸٫۰ ۱۴۸٫۱ Schreier, Jason (November 11, 2017). "Widespread Rumor About EA Firing Plants vs. Zombies Creator Isn't Quite True". Kotaku. Archived from the original on November 27, 2020. Retrieved January 5, 2021.
  149. ۱۴۹٫۰ ۱۴۹٫۱ O'Brien, Lucy (November 21, 2017). "Update: Plants vs. Zombies Creator's EA Departure Clarified". IGN. Archived from the original on November 9, 2020. Retrieved January 5, 2021.
  150. Takahashi, Dean (February 8, 2018). "Octogeddon review – who knew that fighting as a giant octopus could be this fun?". VentureBeat. Archived from the original on February 3, 2021. Retrieved January 26, 2021.
  151. Takahashi, Dean (February 7, 2018). "Octogeddon: How Plants vs. Zombies creator spent four years on zany octopus game". VentureBeat. Archived from the original on January 14, 2021. Retrieved January 5, 2021.
  152. Bradley, Alan (October 10, 2016). "Plants vs. Zombies designer turns his game jam concept into Octogeddon". Gamasutra. Archived from the original on November 8, 2020. Retrieved January 5, 2021.
  153. "Octogeddon". Steam. Archived from the original on November 9, 2020. Retrieved January 5, 2021.
  154. "Octogeddon (PC)". Metacritic. Red Ventures. Archived from the original on November 15, 2020. Retrieved April 10, 2021.
  155. Webster, Andrew (May 20, 2013). "'Plants vs. Zombies Adventures' is a Facebook game you'll actually want to play". The Verge. Archived from the original on December 6, 2016. Retrieved January 7, 2021.
  156. Shaul, Brandon (July 24, 2014). "EA Announces Closure of Plants vs Zombies Adventures on Facebook". Adweek. Archived from the original on January 9, 2021. Retrieved January 8, 2021.
  157. Davis, Justin (August 14, 2013). "Plants vs. Zombies 2 Launching Worldwide Tonight". IGN. Archived from the original on January 11, 2021. Retrieved January 8, 2021.
  158. Karmali, Luke (January 16, 2014). "Plants vs. Zombies: Garden Warfare Delayed". IGN. Archived from the original on January 17, 2014. Retrieved January 8, 2021.
  159. "Plants vs. Zombies: Garden Warfare 2". IGN. Archived from the original on January 11, 2021. Retrieved January 8, 2021.
  160. Minotti, Mike (October 18, 2016). "Plants vs. Zombies Heroes enters the mobile digital card game arena". VentureBeat. Archived from the original on November 8, 2020. Retrieved January 9, 2021.
  161. Fahey, Mike (April 9, 2019). "New Plants Vs. Zombies Shooter Announced, Goes Live Today". Kotaku. Archived from the original on September 15, 2019. Retrieved January 9, 2021.
  162. Nelson, Xavier (September 11, 2019). "How EA and Plants vs. Zombies are battling binge culture". Polygon. Archived from the original on September 14, 2019. Retrieved January 9, 2021.
  163. Forde, Matthew (October 19, 2020). "EA pulls Plants vs. Zombies 3 from soft launch". Pocket Gamer. Archived from the original on January 7, 2021. Retrieved January 9, 2021.
  164. Plants vs. Zombies 2: Plants vs. Zombies: Garden Warfare: Plants vs. Zombies: Garden Warfare 2: Plants vs. Zombies Heroes: Plants vs. Zombies: Battle for Neighborville:
  165. Tach, David (September 4, 2012). "How 'Plants vs. Zombies' pinball table was built from authentic zombie parts". Polygon. Archived from the original on May 18, 2015. Retrieved December 25, 2020.
  166. Davis, Justin (August 31, 2012). "PAX: Plants vs. Zombies Pinball Revealed". IGN. Archived from the original on November 6, 2018. Retrieved December 26, 2020.
  167. Barsanti, Sam (August 31, 2012). "Plants vs. Zombies shambling to Zen Pinball 2 and Pinball FX2 next week". VentureBeat. Archived from the original on December 9, 2017. Retrieved December 9, 2017.
  168. Martin, Liam (August 8, 2012). "'Zen Pinball 2' PS3 release date announced, PopCap table teased". GameSpy. Archived from the original on January 20, 2021. Retrieved December 26, 2020.
  169. Tach, Dave (July 17, 2013). "Plants vs. Zombies comic arrives on iOS, first issue free". Polygon. Archived from the original on October 23, 2015. Retrieved March 10, 2021.
  170. Yehl, Joshua (March 11, 2015). "Plants vs. Zombies Monthly Comic Series Coming". IGN. Archived from the original on October 12, 2015. Retrieved October 19, 2015.
  171. Rosewater, Mark (September 26, 2011). "Scary Stories, Part 2". Wizards of the Coast. Archived from the original on April 11, 2012. Retrieved April 23, 2012.
  172. Smith, Quentin (September 20, 2010). "Plants Vs. Zombies Quest in WoW: Cataclysm". Rock Paper Shotgun. Archived from the original on September 22, 2010. Retrieved September 20, 2010.
  173. Funk, John (September 20, 2010). "Cataclysm Adds Plants vs. Zombies Minigame to WoW". The Escapist. Archived from the original on November 21, 2018. Retrieved December 27, 2020.
  174. Westbrook, Logan (September 22, 2010). "PopCap Delighted With WoW's Plants vs. Zombies Tribute". The Escapist. Archived from the original on September 25, 2010. Retrieved September 22, 2010.
  175. Portwood, Jerry (16 December 2019). "The Breakdown: Billie Eilish and Finneas on 'Bad Guy'". Rolling Stone. Archived from the original on 16 December 2019. Retrieved 16 January 2020.

پیوند به بیرون

ویرایش