یحیی انصاری شیرازی
یحیی انصاری شیرازی (زادهٔ ۱۳۰۶ –درگذشته ۱۴ دی۱۳۹۳) مجتهد شیعی ایرانی و استاد اخلاق، عرفان و فلسفه حوزه علمیه قم[۱] و از مهمترین مدرسان حکمت متعالیه و شرح منظومه ملا هادی سبزواری بود و از این رو به «شیخالاشراق» و «قدوة المتألهین» لقب گرفته بود.
یحیی انصاری شیرازی یحیی انصاری شیرازی | |
---|---|
عنوان(ها) | آیتالله (آیتالله العظمی) |
اطلاعات شخصی | |
زاده | یحیی انصاری شیرازی ۱۳۰۶ روستای نوایگان داراب |
درگذشته | ۱۴ دی ۱۳۹۳ |
محل دفن | حرم فاطمه معصومه، قم |
محل اقامت | شیراز، قم |
آثار معروف | شرح منظومه و حکمت |
تحصیلات | شیراز - قم |
استادان | علامه طباطبائی سید روحالله خمینی سید حسین طباطبایی بروجردی |
زندگینامه
ویرایشیحیی انصاری شیرازی در سال ۱۳۰۶ در روستای نوایگان شهرستان داراب زاده شد. پدر و جد وی از روحانیون ناحیه فارس و داراب بودند. جد وی زکریا انصاری از همرزمان سید عبدالحسین لاری علیه نفوذ انگلیس بهشمار میرفت و طرفدار نهضت مشروطه بود؛ وی از سوی آخوند خراسانی (رهبر مشروطه ایران) انگشتری را به عنوان تبرک دریافت داشته بود و هنگام کشته شدن نیز آن را به دست داشت.
وی بسیار با مثنوی مولوی و دوبیتیهای باباطاهر مأنوس بوده[۲] و از خود نیز گاه اشعاری سروده است.[۳]
تحصیلات
ویرایشیحیی انصاری در سال ۱۳۲۰ برای ادامه تحصیل، وارد حوزه علمیه شیراز شد و پس از ۱۰ سال، برای دروس خارج عازم قم شد. در آنجا وی از شاگردان سید محمدحسین طباطبایی در درس فلسفه و از شاگردان خصوصی روحالله خمینی و از همدرسان و دوستان جوادی آملی، و حسنزاده آملی بود و با ابراهیم امینی، سید عباس ابوترابی، احمد احمدی و غلامحسین ابراهیمی دینانی نیز رابطه دوستی داشت.
استادان
ویرایشسید رضابهاءالدینی ومحمد جواد انصاری همدانی[نیازمند منبع]، سید حسین طباطبایی بروجردی، سید روحالله خمینی، سید محمد رضاگلپایگانی، مرتضی حائری، سید محمد حسین طباطبایی، الهی طباطبایی، سید محمدباقر سلطانی و محمد علی اراکی از استادان وی بودند.
تدریس
ویرایشتدریس در حوزه علمیه را به صورت رسمی از سال ۱۳۴۰ آغاز کرد. وی علاوه بر تدریس دروس فقهی و رسمی حوزه در زمینه فلسفه و عرفان مدرس کتب شرح فصوص قیصری، تمهید القواعد و مصباح الانس، منازل السائرین، منظومه ملاهادی سبزواری و «اسفار اربعه» ملاصدرا بود.
فعالیتهای سیاسی اجتماعی
ویرایشوی سابقه مبارزه با دولت پهلوی و بازداشت در زندانهای ساواک و سه سال تبعید در کوهدشت لرستان و نائین اصفهان را دارد. انصاری شیرازی، یکی از دوازده نفری بود که پس از رحلت بروجردی، مرجعیت روحالله خمینی را در سال ۱۳۴۲ تأیید کرد.[۴]
در مرداد ماه سال ۱۳۴۳ پس از منبر رفتن در مسجد امام حسن (ع)، مورد تذکّر قرار گرفت. در مورخه ۱۲ / ۱۲ / ۴۳ به جرم اقدام ضد امنیت داخلی دستگیر و بازداشت شد و در مورخه ۷ / ۱ / ۴۴ از زندان آزاد و قرار بازداشت وی به قرار التزام عدم خروج از حوزه قضایی تهران تبدیل گردید. او در پی ایراد سخنرانیهای افشاگرانه در مورخه ۲ / ۱۰ / ۴۴ از سوی ساواک ممنوعالمنبر شد. در یکی از گزارشهای ساواک دربارهٔ وی چنین آمده است: «نامبرده بالا از روحانیون ناراحت و اخلالگر و طرفدار خمینی در شهرستان قم بوده که در فعالیتهای ضد امنیتی و تحریک طلاب علوم دینی و متعصبین مذهبی به شورش و بلوا دخالت داشته که به همین جهت وضعیت یاد شده در کمیسیون امنیت اجتماعی مورخه ۲۲ / ۵ / ۵۲ شهرستان قم مطرح و نتیجتاً به سه سال اقامت اجباری در کوهدشت لرستان محکوم گردیده که در حال حاضر متواری میباشد.»
شعری از او در توصیف خمینی: «بنگر نشسته چون ماه/ با یک جهان نباهت/ مرد رشید عرفان/ بر مسند فقاهت.»
در جریان سفر تاریخی و مهم سید علی خامنهای به قم در سال ۱۳۸۹ که مراجع به دیدار او رفتند انصاری شیرازی نیز به دیدار او رفت و در یک مصاحبه، گلهمندی خود را از عدم حضور و دیدار حسین وحید خراسانی از رهبر نظام چنین بیان کرده بود: «بنده خیلی در این روزها در تشویش هستم که چرا آقای وحید به دیدن آقای خامنهای نیامد و این واقعاً یک نقیصهای شده است برای بیت ایشان.»[۵]
وی سابقه عضویت و همکاری با جامعه مدرسین حوزه علمیه قم داشته است. انصاری منبر را از اوّل جوانی شروع کرده و بارها در فسادرروستایی صحرارود، رفسنجان، شیراز، قم و دیگر مناطق به منبر رفته است. منبر او شامل روشنگریهایی دربارهٔ رژیم طاغوت، توجه و هشدار به التقاط و دفاع و تلاش برای حکومت شیعه بوده است.[۶]
درگذشت
ویرایشانصاری شیرازی سحرگاه روز یکشنبه ۱۴ دیماه ۱۳۹۳ مصادف با ۱۲ ربیعالاول ۱۴۳۶ در شهر قم درگذشت.
در ساعات اولیه مراجع تقلید از جمله مکارم شیرازی و نوری همدانی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و مدیریت حوزه علمیه استان قم درگذشت وی را تسلیت گفتند؛ و نمایندگان مراجع تقلید، سید هاشم حسینی بوشهری (مدیر حوزه قم) و سید حسن خمینی برای تسلیت به منزل وی مراجعه کردند. سپس روسا قوای سهگانه،[۷] رئیس مصلحت نظام و بعضی دیگر مسئولین نظام و پس از آن علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی،[۸][۹] عبدالله جوادی آملی[۱۰] و دبیرکل مجمع نیروهای خط امام(سید هادی خامنهای)[۱۱] پیام تسلیت ارسال کردند. در پیامهای تسلیت از وی به عنوان عارف وارسته یا عالم ربانی یاد شده است.
پیکر وی در روز دوشنبه ۱۵ دی ۱۳۹۳ در قم تشییع و پس از اقامه نماز میت توسط مکارم شیرازی در حرم فاطمه معصومه به خاک سپرده شد.[۱۲]
شاگردان
ویرایشآثار
ویرایش- «مجموعه چهار جلدی شرح منظومه و حکمت» که با تأکید و به سفارش حسنزاده آملی از روی سخنان درسی وی پیادهسازی و منتشر شده است.[۱۳][۱۴]
- «حکمت ناب» شامل گفتارهای اخلاقی و عرفانی وی[۱۵]
- مجموعه اشعار و قصائد و غزلیات
- رسالهها و جزوات متعدد چاپ نشده
نظرها دربارهٔ وی
ویرایشاز عبدالله جوادی آملی نقل شده است: «تا وقتی آقای انصاری شیرازی یک جلد اسفار درس میدهند ما دیگر درس نمیدهیم.»[۱۶]
به نقل از محمدمهدی مهندسی (شاگرد برجستهٔ وی)؛ سید روحالله خمینی دربارهٔ او گفته بود: «ما تا وقتی که افرادی مثل آقای بهجت و آقای انصاری را داریم گزندی به این مملکت نخواهد رسید.» و وی را ذوالشهادتین میدانست. همچنین محمدتقی بهجت دربارهٔ او گفته بود: «ما تا آقای انصاری را داریم، مشکلی نداریم.»[۱۷][۱۸]
احمد عابدی دیگر شاگرد وی دربارهٔ او گفته بود: «هرگز سر درس روی صندلی یا منبر یا حتی پله اول منبر ننشست... روی زمین جلوی منبر مینشست.»[۱۹] عابدی همچنین در روز درگذشت او در ابتدای درس خارج فقه و اصول اظهار داشته بود: «اگر بگویم بعد از حجت بن الحسن، متواضعترین انسان روی زمین، آقای انصاری شیرازی است، اغراق نکردهام.»[نیازمند منبع]
مصطفی بروجردی در مقالهای که به مناسبت درگذشت او منتشر کرد، نوشت: «این عالم ربانی مجسمه عفت و حیا، اخلاق و تواضع، حلم و خویشتنداری بود.»[۲۰]
کاظم صدیقی: «آیتالله انصاری شیرازی درس که میگفتند -معمولاً استاد جلوتر از شاگردان از کلاس خارج میشد- تا ایشان قدمش را از کلاس بیرون میگذاشت شروع به جفت کردن کفشهای طلاب میکرد و کسی هم حریفش نمیشد.»[۲۱]
تجلیل از وی
ویرایشمجمع عالی حکمت اسلامی در سال ۱۳۸۹ از مقام علمی یحیی انصاری شیرازی تجلیل کرد. متن لوح تقدیر همایش را جوادی آملی نوشت و سبحانی و مصباح یزدی آن را امضاء کردند. جوادی آملی در این متن وی را «قدوة المتالهین» خطاب کرده بود.[۲۲]
منابع
ویرایش- ↑ «آیت الله انصاری شیرازی در بیمارستان بستری شد». خبرآنلاین. دریافتشده در ۶ اوت ۲۰۱۲.
- ↑ https://www.mashreghnews.ir/news/377049/راز-اشک-های-عارفانه-آیت-الله-شیرازی
- ↑ https://fa.wikinoor.ir/wiki/انصاری_شیرازی،_یحیی
- ↑ «زندگینامه شیخ یحیی انصاری شیرازی». پایگاه مجمع عالی حکمت اسلامی. بایگانیشده از اصلی در ۷ آوریل ۲۰۱۴. دریافتشده در ۶ اوت ۲۰۱۲.
- ↑ آیتالله انصاری شیرازی: «این اقدام آقای وحید خراسانی واقعاً یک نقیصهای شده است برای بیت ایشان» بایگانیشده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine وبگاه صدای شیعه
- ↑ «پایگاه خبری تحلیلی دیدبان: آیتالله انصاری؛ ذوالشهادتین انقلاب». بایگانیشده از اصلی در ۱۶ فوریه ۲۰۱۵. دریافتشده در ۱۶ فوریه ۲۰۱۵.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۵ ژانویه ۲۰۱۵. دریافتشده در ۵ ژانویه ۲۰۱۵.
- ↑ «پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب اسلامی در پی درگذشت آیت الله انصاری شیرازی». www.khabaronline.ir. ۲۰۱۵-۰۱-۰۵. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۵.
- ↑ «پیامهای تسلیت مراجع برای درگذشت آیت الله انصاری شیرازی/ اعلام برنامه مراسم تشییع». www.khabaronline.ir. ۲۰۱۵-۰۱-۰۴. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۵.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۹.
- ↑ ویژگی آیتالله یحیی انصاری شیرازی عشق و ارادت کم نظیرش به بنیانگذار جمهوری اسلامی بود بایگانیشده در ۶ ژانویه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine برنانیوز
- ↑ جهان، Fararu | فرارو | اخبار روز ایران و (۱۳۹۳/۱۰/۱۵–۱۶:۱۵). «(تصاویر) تشییع آیتالله انصاری شیرازی». fa. دریافتشده در 2023-09-05. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ انصاری شیرازی بایگانیشده در ۷ آوریل ۲۰۱۴ توسط Wayback Machineفارس نیوز
- ↑ دروس شرح منظومه ملاهادی سبزواری، نوشته آیت الله انصاری شیرازی منتشر شد. پایگاه اطلاعرسانی حوزه
- ↑ نگاهی به کتاب «حکمت ناب» گفتارهای اخلاقی آیتالله انصاری شیرازی (ره) خبرگزاری رسمی حوزه
- ↑ https://www.mashreghnews.ir/news/135525/هراس-آیت-الله-مهندسی-از-خوابیدن
- ↑ آیتالله انصاری شیرازی دعوت حق را لبیک گفت بایگانیشده در ۷ ژانویه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine رجانیوز
- ↑ https://shiraze.ir/fa/news/64934/آیت-الله-انصاری-شیرازیشیخ-اشراق-دعوت-حق-را-لبیک-گفت-زندگی-نامه
- ↑ https://tt-ej.ir/post/296
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۶. دریافتشده در ۴ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ استاد مورد تأیید آیتالله بهجت مشرق
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۵. دریافتشده در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۹.
- زندگینامه حکیم متأله مرحوم حضرت آیتالله حاج شیخ یحیی انصاری شیرازیوبگاه حکمت اسلامی
- http://ir-psri.com/sanadname/show.php?page=document&id=3115 مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی