ارمنستان (به ارمنی: Հայաստան، تلفظ: هایاستان) با نام رسمی جمهوری ارمنستان (Հայաստանի Հանրապետություն، هایاستانی هانراپِتوتیون) کشوری در قفقاز جنوبی به پایتختی ایروان است.
ارمنستان کشوری کوهستانی و پرباران است و نیز یک کشور محاط در خشکی است. بزرگ‌ترین دریاچه این کشور دریاچه سوان است که آب شیرین دارد و پهنه نسبتاً بزرگی از بخش میانی کشور را پوشانده است. پهناوری ارمنستان ۲۹٬۸۰۰ کیلومتر مربع است و حدود ۳٬۲۰۰٬۰۰۰ تن جمعیت دارد. مردم ارمنی پیرو آیین مسیحیت هستند.
شهر ایرَوان (در ارمنی Երևան: یِرِوان) بزرگ‌ترین شهر ارمنستان و پایتخت این کشور است. ایروان در دامنهٔ کوه آرارات و بر کرانهٔ رود هرازدان بنا شده‌است و جمعیت آن در سال ۱۹۸۹، ۱٬۲۰۱٬۵۳۹ نفر سرشماری شده‌است. این شهر در تقسیمات کشور ارمنستان تابع هیچ استانی نیست و در واقع در مرز چهار استان کوتایک در شمال، آرارات در جنوب، آرماویر در جنوب غربی و آراگاتسوتن در شمال غربی قرار دارد. ارتفاع این شهر از سطح دریا از بین ۹۰۰ متر تا ۱۳۰۰ متر می‌باشد.
از ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، انسانها در محدوده ایروان زندگی می‌کرده‌اند. استحکامات عصر برنز شامل شنگاویت، کارمیربلور، کارمیربرد و بردادزور در این منطقه یافت شده‌اند.بین سده‌های ۶ و ۴ پیش از میلاد، ایروان یکی از مراکز مهم قلمرو ساتراپ ارمنی در امپراتوری هخامنشی بود. دوره زمانی بین سده‌های ۴ و ۳ پیش از میلاد نیز به عصر سیاه ایروان معروف است چراکه دانش تاریخی درباره آنچه در این دوره بر ایروان گذشت در دسترس نیست.
ایروان در ۱۳۸۷ به چنگ تیمور درآمد و به تاراج رفت و به لحاظ اهمیت راهبردی خود در طی قرن‌ها، بارها میان عثمانی‌ها و ایرانیان رد و بدل شد. در اوج جنگ‌های میان ایران و عثمانی در ۱۵۱۳ تا ۱۷۳۷، شهر ۱۴ بار دست به دست شد. در دوران شاه عباس اول و در ۱۶۰۴، ده‌ها هزار ارمنی به ایران کوچانده شدند. در طی جنگ ایران و روس، و در تاریخ ۱ اکتبر۱۸۲۷ شهر ایروان به دست ارتش روس (تحت ریاست ایوان پاسکویچ) افتاد و در ۱۸۲۸ و بر اساس عهدنامه ترکمنچای رسماً از تسلط ایرانیان خارج شد.
لوون گریگوریویچ آرونیان (به ارمنی: Լևոն Գրիգորի Արոնյան) (۶ اکتبر ۱۹۸۲ در ایروان) شطرنجبازارمنی که با ریتینگ ۲۸۱۶ در اوت ۲۰۱۲ نفر سوم رنکینگ جهانی این رشته است. وی در ماه مه ۲۰۱۲ ریتینگ ۲۸۲۵ را داشت که سومین ریتینگ برتر تاریخ است.
آرونیان در ۹ سالگی شطرنج را آموخت و قهرمانی شطرنج زیر ۱۲ سال و زیر ۲۰ سال جهان را در کارنامه دارد. در سال ۱۹۹۶ در سیزده سالگی استاد بین‌المللی و در سال ۲۰۰۰ استاد بزرگ شطرنج شد.
قهرمانی آرونیان در جام جهانی شطرنج ۲۰۰۵ که بدون شسکست در حتی یک بازی به دست آمد، برای وی حق شرکت در تورنمنت کاندیداتوری برای قهرمانی جهان ۲۰۰۷ را به ارمغان آورد و در این تورنمنت با پیروزی بر مگنوس کارلسن و الکسی شیروف به تورنمنت قهرمانی جهان صعود کرد. این آخرین باری بود که قهرمان این رشته در یک تورنمنت مشخص می‌شد اما آرونیان با ۶ امیتاز از ۱۴ بازی موفق نبود و ویسواناتان آناند به مقام قهرمانی این رشته رسید. آرونیان با توجه به ریتینگ بالای خود برای شرکت در تورنمنت کاندیداتوری قهرمانی جهان ۲۰۱۳ انتخاب شده است که برای تعیین رقیب آناند در قهرمانی جهان ۲۰۱۴ برگزار می‌شود.
آرونیان در سال ۲۰۰۵ بهترین ورزش‌کار سال ارمنستان شد و در سال ۲۰۰۹ لقب افتخاری استاد ورزش این کشور را دریافت کرد.
نبرد آوارایر (ارمنی: Ավարայրի ճակատամարտ) جنگی است که در دوم ژوئن (۱۲ خرداد) ۴۵۱ میلادی بین رزم‌آوران ساسانی و ارمنیان وفادار از یک سو و ارمنیان شورشی بر ضد یزدگرد دوم درگرفت.
علت جنگ این بود که یزدگرد دوم، پادشاه ساسانی ایران با مسیحی شدن ارمنیها موافق نبود و دستور داده بود که به دین زردشتی بازگردند. نبرد آوارایر رویداد بزرگی در تاریخ ارمنستان محسوب می‌شود و تا به امروز هنوز با هیجان از آن یاد میگردد، مرگ وارتان مامیگونیان سردار سپاه ارمنی تا به امروز در تقویم ایشان به نام پنجشنبهٔ آمرزیده ثبت شده است واز وارتان ، سپهسالار شورشیان، بعنوان قهرمان ملی ارمنستان یاد می‌شود. با وجود اینکه ارمنیها در جنگ شکست خوردند و مامیگونیان همراه با هشت سردار شورشی در جنگ کشته شدند، اما یزدگرد به نتیجه رسید که تغییر دین ارمنیان به صلاح و صرفه نیست و چندین سال بعد، در پیمان نوارساک (۴۸۴ میلادی)، آزادی دینی و خودمختاری ملی به ارمنیان داده شد.
دریاچهٔ سِوان (به ارمنی: Սևանա լիճ-سِوانالیچ)، دریاچه ای در ارمنستان است. این دریاچه و کرانه‌های آن از جاذبه‌های گردشگری ارمنستان به شمار می‌آید. دریاچه سوان در ۶۰ کیلومتری شمال شرقی ایروان و در استان گغارکونیک قرار دارد.
این دریاچه که بزرگ‌ترین دریاچهٔ قفقاز و از بزرگ‌ترین دریاچه‌های کوهستانی آب شیرین در جهان است در بلندای ۱۹۱۶ متری سطح دریا واقع شده‌است. در منابع فارسی نام این دریاچه به صورت گوگچه و گوگچه تنگیز آمده و نام منطقه "گوگچه ماحالی" است.
گیومری (ارمنی: Գյումրի, pronounced [ɡjumˈɾi]) دومین شهر پرجمعیت جمهوری ارمنستان پس از ایروان و مرکز استان شیراک در شمال غربی این کشور می‌باشد. این شهر در حدود ۱۲۶ کیلومتری شمال ایروان واقع شده‌است.
بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۲، شهر دارای ۱۴۵٬۹۲۹ تن جمعیت بود؛ و جمعیت آن از ۱۵۰٬۹۱۷ نفر در سرشماری ۲۰۰۱ کاهش داشته‌است. گیومری در بخشی مرکز فلات شیراک قرار گرفته‌است.
این منطقه حدود ۱۵۵۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. گیومری اقلیمی نیمه‌خشک و قاره‌ای دارد که مشخصه آن داشتن زمستان‌های سرد و برفی است که در آن‌ها دمای کمینه می‌تواند تا منفی ۴۱ درجه سلسیوس پایین بیاید. از سوی دیگر، تابستان در گیومری نسبتاً گرم است و دمای هوا می‌تواند تا ۳۶ درجه سلسیوس نیز برسد. میانگین بارش سالیانه آن ۵۰۰ میلی‌لیتر است.
شهر گیومری در سال ۲۰۱۳ میلادی عنوان پایتخت فرهنگی کشورهای مستقل همسود را جشن گرفت.
این شهر در سال ۴۰۱ (پیش از میلاد) با نام «کومایری» (Kumayri) بنا نهاده شد. بین سال‌های ۱۸۳۷ تا ۱۹۲۴ این شهر، «آلکساندراپول» نامیده می‌شد و بین سال‌های ۱۹۲۴ تا ۱۹۹۰ در دوران اتحاد شوروی «لنیناکان» نام داشت و سرانجام پس از استقلال ارمنستان در سال ۱۹۹۱ به «گیومری» تغییر نام داد.
صومعه گَنج‌سر (به ارمنی: Գանձասար) (تلفظ: گاندزاسار) یکی از صومعه‌های ارمنی در منطقهٔ مرداکرت در قره‌باغ است.
این صومعه در نزدیکی روستای وانک واقع شده. نام ارمنی آن یعنی گاندزاسار تلفظی ارمنی از واژهٔ گنج‌سر فارسی است و معنای آن نیز «صومعهٔ گنج روی تپه» است.
نوزادانی که هنوز زبانی برای صحبت کردن به ایشان آموخته نشده، تنها نسل زمین‌اند، نسلِ انسان؛ همهٔ چیزهای دیگر تظاهر است، آنچه تمدن می‌خوانیم یا آنچه کینه، ترس و هوس قدرت می‌شماریم‌اش.
آستان قدس اچمیادزین (در ارمنی Էջմիածին) که در استان آرماویرارمنستان واقع شده، مرکز کلیسایی ارمنیان و مکانی بسیار مقدس برای ایشان است. جاثلیق کل ارامنه در آنجا زندگی می‌کند و کلیسای اچمیادزین که در سال ۴۸۰ ساخته شده در آنجا قرار دارد. واژه اچمیادزین به معنای ظهور تک‌فرزند (منظور عیسی به‌عنوان تنها فرزند خدا) است، زیرا به باور مردم، عیسی خود در آنجا از آسمان به زمین فرو آمد تا مکان دلخواهش را برای ساخت کلیسا نشان دهد.
آرام خاچاتوریان (به ارمنی: Արամ Խաչատրյան، به روسی: Арам Ильич Хачатурян، تلفظ روسی: آرام ایلیچ هاچاتوریان) (زادهٔ ۶ ژوئن ۱۹۰۳ در تفلیس، امپراتوری روسیه - درگذشتهٔ ۱ مه ۱۹۷۸ در مسکو) یک آهنگ‌ساز ارمنی اهل شوروی بود که آثارش بیشتر زیر تأثیر موسیقی سنتی ارمنی قرار داشتند.
وی مدت‌ها مسئولیت اتحادیه آهنگ‌سازان شوروی را به عهده داشت.
از ویژگی‌های موسیقی خاچاتوریان سازبندی نغمه‌ای و متنوع و ضرباهنگ‌های ویژه‌است. برخی وی را سرزنش کرده‌اند که به عنوان «هنرمند دولتی» در سبک خود از ایدئولوژی شوروی و سبک واقع‌گرایی شوروی پیروی کرده‌است.
ولی نیوشیدن کنسرتوهایویولن و ویلونسل خاچاتوریان نشان می‌دهد که سبک او در نقطهٔ مقابل واقع‌پردازی شوروی قرار دارد.
.svg){kind=small}
