محمد بن عبیدالله کاتب با کُنیهٔ ابوالفتح، شهرت‌یافته به سِبْطِ ابنِ تَعاویذی (۱۱ اوت ۱۱۲۵ - ۴ دسامبر ۱۱۸۷) (نسب:محمد بن عبیدالله بن عبدالله) شاعر عربی و کاتب نثرنویس بغدادی در سدهٔ ششم هجری بود.[۱][۲][۳][۴][۵][۶]

ابن تعاویذی
سبط ابن تعاویذی
زادهٔ۱۱ اوت ۱۱۲۵م/ ۱۰ رجب ۵۱۹ق
درگذشت۴ دسامبر ۱۱۸۷م/ ۲ شوال ۵۸۳ق
پیشه(ها)شاعر و نثرنویس
آثاردیوان. الحجة و الحجاب.

زندگی و آثار

ویرایش

سبط ابن تعاویذی در ۱۱ اوت ۱۱۲۵م/ ۱۰ رجب ۵۱۹ق در بغداد زاده شد.[۲] شهرتش به «سبطِ (نوه، فرزندزاده) ابنِ تعاویذی» از شهرت جدِّ مادرش، «ابومحمد مبارک بن علی بن نصر سراج» (۴۹۶–۵۳۳ق) برگرفته شده؛ چون نزد نیای مادری‌اش پرروش یافت، به این عنوان شهرت گرفت.[۷]
در میانسالی به در دیوان اقطاعات بایگانی‌شده در ۲۰۱۶-۱۰-۰۲ توسط Wayback Machine خدمت گذارد. از او سه قصیده در مدح صلاح‌الدین مانده که از بغداد به قاهره فرستاد. ابن تعاویذی در ۱۱۸۳م/ ۵۷۹ق نابینا شد. سپس چندی بعد در ۲ شوال ۵۸۳ق/۴ دسامبر ۱۱۸۷م درگذشت.[۲]
ابن تعایذی اشعار خود را در چهار فصل، باب‌بندی کرد: مدح خلفای راشدین، مدح امیران و بزرگان و سران و دیگران، که مرثیه، زهد، غزل، عتاب، و هجو را دربرمی‌گیرد.[۲] قصاید خود را پس از آنکه نابینا شد، گردآورد و «الزیادات» نام نهاد و به دیوانش خود پیوست. نثری اسلوبی از او مانده، همچنین کتابی با عنوان «الحجة و الحجاب» که ۱۵ جزوه است.[۲]

منابع

ویرایش
  1. حنبلی، ابن عماد (۱۹۸۶). شذرات الذهب. ج. ۴. دمشق: دار ابن کثیر. ص. ۲۸۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲ اكتبر ۲۰۱۶. تاریخ وارد شده در |access-date=،|سال= را بررسی کنید (کمک)
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ فروخ، عمر (۱۹۸۴). تاریخ الأدب العربی (PDF). ج. سوم. بیروت: دارالعلم للملایین. صص. ۳۸۹. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  3. ابن خلّکان، احمد (۱۹۷۲). وفیات الأعیان. ج. ۲. بیروت: دار صادر. ص. ۲۹۴-۹۹. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  4. زرکلی، خیرالدین (۲۰۰۲). الأعلام (به عربی). ج. ۷. بیروت: دارالعلم للملایین. ص. ۱۴۱. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  5. حموی، یاقوت (۱۹۹۳). معجم الأدباء. ج. ۱۸. بیروت: دارالغرب الإسلامی. صص. ۲۳۵. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  6. بعلبکی، منیر (۱۹۹۲). «ابن التعاويذي». فرهنگ‌زندگی‌نامهٔ المورد (به عربی). بیروت: دارالعلم للملایین. ص. ۱۹. شابک ۹۹۵۳۹۰۱۱۶۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  7. «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی:ابن تعاویذی». www.cgie.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۱۰-۰۲.