ویکی‌پدیا

ترابری ریلی

یک روش حمل‌ونقل روی زمین
(تغییرمسیر از خط آهن)

راه‌آهن یا ترابری ریلی، یک روش ترابری هدایت شده بر روی زمین است. راه‌آهن برای قطارها طراحی شده تا بدین‌وسیله بتوان مسافر و کالا جابه‌جا کرد. راه‌آهن دو ریل هم‌راستا دارد که معمولاً از فولاد است. این ریل‌ها با ریل‌بند (تراورس)های چوبی یا بتنی (و در گذشته فولادی) به هم پیوسته می‌شوند که این ریل‌بندها، ریل‌ها را در بازه‌ای یکسان از همدیگر نگه می‌دارد.

نقشه شبکه راه‌آهن جهان

تعریف کلی

ویرایش
 
راه‌آهن در سوئیس

ترابری ریلی یکی از روش‌های ترابری بر روی زمین است که در مصرف انرژی بسیار به صرفه عمل می‌کند. ریل‌ها رویه‌ای بسیار صیقلی و محکم فراهم می‌کنند که چرخ‌های قطار می‌توانند با کمترین اصطکاک ممکن بر روی آن‌ها بغلتند. این روش با خود راحتی و صرفه‌جویی در انرژی مصرفی به همراه دارد. معمولاً بخش پیشین قطارها هم با شکلی خمیده و هواپویا (آیرودینامیک) ساخته می‌شود تا در مصرف انرژی صرفه‌جویی شود. روی‌هم‌رفته، تحت شرایط مناسب، قطار برای بردن حجم مشخصی از کالا یا مسافر، ۵۰ تا ۷۰ درصد کمتر انرژی نیاز دارد تا ترابری جاده‌ای. افزون بر این، ریل‌ها و ریل‌بندها باهم وزن قطار را به‌طور یکسان پخش می‌کنند که در پی آن با هر محور/چرخ بار بیشتری می‌توان حمل کرد تا در ترابری جاده‌ای. ترابری ریلی همچنین از امن‌ترین و کم‌جاگیرترین شیوه‌های ترابری است. یک خط راه‌آهن دوریلی می‌تواند در یک زمان مشخص از یک بزرگراه چهارخطه هم بیشتر مسافر یا کالا جابه‌جا کند.

ایمنی

ویرایش

از حوادث احتمالی می‌توان به خروج از ریل (پرش از مسیر)، برخورد با قطار دیگر، یا برخورد با خودروها یا وسایل نقلیه دیگر یا عابران پیاده در تقاطع‌های هم سطح اشاره کرد که اکثریت حوادث را شامل می‌شوند. برای به حداقل رساندن خطر تصادفات، مهم‌ترین اقدامات ایمنی قوانین سختگیرانه عملیاتی هستند، به عنوان مثال. سیگنالینگ راه‌آهن، و دروازه‌ها یا جداسازی درجه در گذرگاه هاروش‌های دیگری برای افزایش ایمنی هستند. سوت‌ها، زنگ‌ها یا بوق‌های قطار وجود قطار را هشدار می‌دهند، و همچنین سیگنال‌های کنار مسیر فاصله بین قطارها را حفظ می‌کنند. از روش‌های دیگر برای افزایش ایمنی ایجاد پلتفرم‌هایی برای جداسازی ریل قطار از سکو است. این موارد از نفوذ غیرمجاز به ریل قطار که می‌تواند منجر به حوادثی شود که باعث آسیب جدی یا مرگ شود، جلوگیری می‌کند، و همچنین مزایای دیگری مانند جلوگیری از تجمع زباله در ریل که می‌تواند خطر آتش‌سوزی را به همراه داشته باشد، فراهم می‌کند. در بسیاری از شبکه‌های بین شهری به‌طور مثال شینکانسن ژاپن، قطارها در خطوط راه‌آهن اختصاصی بدون هیچ گونه تقاطع همسطح حرکت می‌کنند که به‌طور مؤثر احتمال برخورد با خودروها، وسایل نقلیه دیگر یا عابران پیاده را از بین می‌برد و احتمال برخورد با قطارهای دیگر را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و همچنین از اتلاف وقت جلوگیری می‌کند.

 
با توجه به اطلاعات یوروستت و آژانس راه‌آهن اروپا، خطر مرگ و میر برای مسافران و سرنشینان در راه‌آهن اروپا در مقایسه با استفاده از خودرو ۲۸ برابر کمتر است (بر اساس داده‌های کشورهای عضو اتحادیه اروپا-۲۷، ۲۰۰۸–۲۰۱۰)[۱][۲]

تأثیرات اجتماعی و اقتصادی راه‌آهن

ویرایش

انرژی

ویرایش

حمل و نقل ریلی از نظر مصرف انرژی کارآمد اما برای حمل و نقل مکانیزه زمینی سرمایه بر هستند.[۳][۴]

ریل‌ها سطوح صاف و سختی را فراهم می‌کنند که چرخ‌های قطار می‌توانند روی آن بچرخند و اصطکاک نسبتاً کمی ایجاد شود. به عنوان مثال، یک واگن معمولی مدرن می‌تواند تا ۱۱۳ تن بار را روی دو بوژی چهار چرخ جابجا کند. این مسیر وزن قطار را به‌طور یکنواخت توزیع می‌کند و بارهای قابل توجهی را در هر محور و چرخ نسبت به حمل و نقل جاده ای امکان‌پذیر می‌کند که منجر به استهلاک کمتر درمسیر دائمی می‌شود. این می‌تواند در مقایسه با سایر اشکال حمل و نقل، مانند حمل و نقل جاده ای، که به اصطکاک بین تایرهای لاستیکی و جاده بستگی دارد، در مصرف انرژی صرفه جویی کند. همچنین قطارها نسبت به باری که حمل می‌کنند، ناحیه پیشانی کوچکی دارند که باعث کاهش مقاومت هوا و در نتیجه مصرف انرژی کمتر می‌شود. علاوه بر این، وجود مسیری که چرخ‌ها را هدایت می‌کند باعث می‌شود قطارهای بسیار طولانی توسط یک یا چند موتور کشیده شوند و توسط یک اپراتور به حرکت درآیند. حتی در اطراف منحنی‌ها، که امکان صرفه جویی در مقیاس را هم در نیروی انسانی و هم در استفاده از انرژی فراهم می‌کند. در مقابل، در حمل و نقل جاده ای، بیش از دو مفصل باعث اثر دم ماهی شده (fishtailing effect) و وسیله نقلیه را ناامن می‌کند.

نوسازی

ویرایش

راه‌آهن محور شکل‌گیری مدرنیته و ایده‌های پیشرفت است.[۵]روند مدرنیزاسیون در قرن نوزدهم شامل گذار از دنیای فضایی به جهانی زمان محور بود. آگاهی از زمان ضروری بود و همه باید می‌دانستند که چه ساعتی است، در نتیجه برج‌های ساعت برای ایستگاه‌های راه‌آهن، ساعت در مکان‌های عمومی، ساعت‌های جیبی برای کارگران راه‌آهن و برای مسافران ساخته شد. جدول‌های زمانی چاپ شده برای مسافران راحت‌تر بود، اما جدول‌های زمانی دقیق‌تر، به نام سفارش‌های قطار، حتی برای خدمه قطار، کارگران تعمیر و نگهداری، پرسنل ایستگاه و برای خدمه تعمیر و نگهداری ضروری‌تر شد. اگر آب و هوای بد سیستم را مختل می‌کرد، تلگراف‌ها اصلاحات و به روز رسانی‌های فوری را در سراسر سیستم ارسال می‌کردند. همان‌طور که راه‌آهن‌ها به‌عنوان سازمان‌های تجاری استانداردها و مدل‌هایی را برای کسب‌وکارهای بزرگ مدرن ایجاد کردند، جدول زمانی راه‌آهن نیز با کاربردهای بی‌شمار مانند برنامه اتوبوس‌ها، کشتی‌ها و هواپیماها، برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی، برنامه‌های مدارس و کارخانه‌ها وفق داده شد.[۶]

ملت سازی

ویرایش

محققان راه‌آهن را به تلاش‌های موفق ملت‌سازی توسط دولت‌ها مرتبط می‌دانند.[۷]

 
در تاریخ ۱۰ مه ۱۸۶۹ در مکانی در منطقه پرومونتوری، یوتا، دو خط آهن راه‌آهن مرکزی پسیفیک و راه‌آهن اتحادیه پسیفیک به هم متصل شدند.

در سال ۱۸۵۰، پس از سه دهه آشفتگی سیاسی، پرتغال شروع به سرمایه‌گذاری در کارهای عمومی عمده، به ویژه در ساخت شبکه راه‌آهن ملی کرد. این استراتژی از پیشنهادهای تکنوکرات‌های سن سیمونی پیروی می‌کرد که مهندسان پرتغالی از دهه ۱۸۲۰ با آنها همراه بودند. علاوه بر این، این امر در پاسخ به غفلت طولانی مدت سیستم حمل و نقل پرتغال، که مانع از ارتباطات و تجارت بین مناطق مختلف پادشاهی و با اسپانیا همسایه شده بود، رخ داد. هدف اصلی این سرمایه‌گذاری مدرن کردن سیستم حمل و نقل ملی، جذب بخش بزرگی از ترافیک بین اروپا، آفریقا و آمریکا به بندرهای پرتغالی و به‌طور کلی قرار دادن کشور در مسیر پیشرفت بود. در پایان قرن نوزدهم، کل مسافت پیموده شده شبکه ریلی پرتغال از ۲۳۰۰ کیلومتر فراتر رفت.[۸]

واژگان ترابری ریلی

ویرایش

واژگان (اصطلاحات) استاندارد شده فارسی در این شاخه (مصوبه فرهنگستان زبان و ادب فارسی) به این قرار است:

نگارخانه

ویرایش
  •  
    راه‌آهن (نقاشی) اثر ادوار مانه
  •  
    یک ماینکارت نشان داده شده در دی ری متالیکا (۱۵۵۶)
  •  
    گاری معدن قرن شانزدهمی، نمونه اولیه حمل و نقل ریلی بدون نیاز به نیرو

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. ↑ "Statistics database for transports". epp.eurostat.ec.europa.eu (statistical database). Eurostat, European Commission. 20 April 2014. Archived from the original on 3 June 2012. Retrieved 12 May 2014.
  2. ↑ "Intermediate report on the development of railway safety in the European Union 2013" (PDF). www.era.europa.eu (report). Safety Unit, European Railway Agency & European Union. 5 May 2013. p. 1. Retrieved 12 May 2014.
  3. ↑ American Association of Railroads. "Railroad Fuel Efficiency Sets New Record". Retrieved 12 April 2009.
  4. ↑ "What is Rail Transport? Definition of Rail Transport, Rail Transport Meaning". The Economic Times. Retrieved 27 January 2021.
  5. ↑ Schivelbusch, G. (1986) The Railway Journey: Industrialization and Perception of Time and Space in the 19th Century. Oxford: Berg.
  6. ↑ Tony Judt, When the Facts Change: Essays 1995–2010 (2015) pp. 287–288.
  7. ↑ Cermeño, Alexandra L.; Enflo, Kerstin; Lindvall, Johannes (2021). "Railroads and Reform: How Trains Strengthened the Nation State". British Journal of Political Science (به انگلیسی). 52 (2): 715–735. doi:10.1017/S0007123420000654. ISSN 0007-1234.
  8. ↑ Pereira، Hugo Silveira (ژوئیه ۲۰۲۱). «Appropriation, Integration, and Nation Building: Portuguese Railways in the Second Half of the Nineteenth and Early Years of the Twentieth Century». Social Science History. ۲ (۴۵): ۳۹۱-۴۱۶.

Wikipedia contributors, "Rail transport," Wikipedia, The Free Encyclopedia, https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Rail_transport&oldid=1141531518 (accessed February 27, 2023).

منابعی برای مطالعه بیشتر

ویرایش
  • Duffy, Michael C. (2003). Electric Railways 1880–1990. IET. ISBN 978-0-85296-805-5.
  • Burton, Anthony. Railway Empire: How the British Gave Railways to the World (2018) excerpt
  • Chant, Christopher. The world's railways: the history and development of rail transport (Chartwell Books, 2001).
  • Faith, Nicholas. The World the Railways Made (2014) excerpt
  • Freeman, Michael. "The Railway as Cultural Metaphor: ‘What Kind of Railway History?’ Revisited." Journal of Transport History 20.2 (1999): 160-167.
  • Mukhopadhyay, Aparajita. Imperial Technology and ‘Native’Agency: A Social History of Railways in Colonial India, 1850–1920 (Taylor & Francis, 2018).
  • Nock, O. S. Steam railways in retrospect (1966) online
  • Nock, O. S. Railways at the zenith of steam, 1920-40 (1970) online
  • Nock, O. S. Railways in the years of preeminence 1905-1919 (1971) online
  • Nock, O. S. Railways in the formative years, 1851-1895 (1973) online
  • Nock, O. S. Railways in the transition from steam, 1940-1965 (1974) online
  • Nock, O. S. Railways then and now: a world history (1975) online
  • Nock, O. S. Railways of Western Europe (1977) online
  • Nock, O. S. Railways of Asia and the Far East (1978)
  • Nock, O. S. World atlas of railways (1978) online
  • Nock, O. S. Railways of the USA (1979) online
  • Nock, O. S. 150 years of main line railways (1980) online
  • Pirie, Gordon. "Tracking railway histories." Journal of Transport History 35.2 (2014): 242–248.
  • Sawai, Minoru, ed. The Development of Railway Technology in East Asia in Comparative Perspective (#Sringer, 2017)
  • Trains Magazine. The Historical Guide to North American Railroads (3rd ed. 2014)
  • Wolmar, Christian. Blood, iron, and gold: How the railroads transformed the world (Public Affairs, 2011).

پیوند به بیرون

ویرایش
 
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ترابری ریلی موجود است.
 
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به ترابری ریلی در ویکی‌گفتاورد موجود است.
 
معنای ترابری ریلی را در ویکی‌واژه، واژه‌نامهٔ آزاد، ببینید.
 
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای Rail travel دارد.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ترابری_ریلی&oldid=40437058»