طرقبه

شهری در استان خراسان رضوی

شهر طُرقَبه مرکز شهرستان طرقبه شاندیز است.[۳]

طرقبه
کشور ایران
استانخراسان رضوی
شهرستانطرقبه شاندیز
بخشطرقبه
نام(های) پیشینتروغبذ[۱]
سال شهرشدن۱۳۳۲
مردم
جمعیت۲۰٬۹۹۸ نفر (۱۳۹۵)
رشد جمعیت۲۶٪+ (۵سال)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۱٬۳۳۴ متر
اطلاعات شهری
شهرداراحمد محبی[۲]
ره‌آوردخشکبار، صنایع دستی
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۵۱
وبگاه
شناسهٔ ملی خودرو ایران
کد آماری۱۳۸۹
طرقبه بر ایران واقع شده‌است
طرقبه
روی نقشه ایران
۳۶°۱۸′۴۷″شمالی ۵۹°۲۲′۲۶″شرقی / ۳۶٫۳۱۳°شمالی ۵۹٫۳۷۴°شرقی / 36.313; 59.374

طرقبه دارای مراکز متعدد گردشگری است و از مراکز مهم گردشگری استان خراسان رضوی به‌شمار می‌رود. این منطقه کوهستانی زیبا دارای باغ‌ها و پارک‌های زیادی است و به داشتن تپه‌های زیبا و شب‌های خنک در تابستان مشهور می‌باشد و نیز محصولات باغی فراوان از جمله سیب و گیلاس مرغوب دارد.[۴][۵]

این شهر به ریه‌های تنفسی مشهد هم معروف است. بند گلستان ، سد چالیدره ، سنگ نگاره های باستانی کمرمقبولا و درخت چنار چند صد ساله از مراکز مهم دیدنی این شهر محسوب می‌شوند.[۶][۷]

پیشینه

ویرایش
 
برخی شهرهای ولایت طوس به ترتیب طابران، طرقبه (تروغوز)، نوقان و رادکان در کتاب صورة الارض ترسیم شده توسط ابن حوقل مشخص شده‌است.

طرقبه از جمله آبادی‌های بزرگ در میان دره‌های سرسبز رشته‌کوه بینالود واقع گردیده‌ است که دارای سابقه‌ای تاریخی طولانی بوده و به عنوان یکی از مناطق ولایت توس ، با نام ترغبذ در قرون اسلامی شناخته می‌شده‌است.[۸][۹]

ابن حوقل در توصیف ولایت توس، طرقبه را تروغوز نقل کرده و می‌نویسد:

«اگر طوس در مجموع نیشابور باشد شهرهای آن عبارتست از رادکان، طبران، نوقان، تروغوز است».

مقدسی صاحب احسن التقاسیم در نیمه دوم قرن چهارم هجری ولایت طوس را چنین توصیف نموده‌است:

«طوس خزانه ایرانشهر است که قصبه اش طابران، نوقان، رادکان، جنابذ، استورقان و تروغبذ است».

نام گذاری طرقبه

ویرایش

ریشه نام طرقبه، از «ترغبذ» می‌باشد که از دو بخش «تُرُق» و «بَذ» تشکیل شده و به معنی آبادی بزرگ است. پسوند «بذ» در پارسی باستان برای غیر انسان به معنی بزرگ بوده‌است. این نام با گذشت زمان دگرگونی آوایی پیدا کرده و به طرقبه تبدیل شده‌است.[۱۰]

جمعیت

ویرایش

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۲۰٬۹۹۸ نفر (در ۶٬۶۱۲ خانوار) بوده‌است.[۱۱]

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۵۵۱۰٬۱۰۱—    
۱۳۶۵۸٬۹۱۷۱۱٫۷٪−
۱۳۷۰۹٬۵۰۴۶٫۶٪+
۱۳۷۵۹٬۹۸۲۵٪+
۱۳۸۵۱۳٬۱۵۸۳۱٫۸٪+
۱۳۹۰۱۶٬۷۱۸۲۷٫۱٪+
۱۳۹۵۲۰٬۹۹۸۲۵٫۶٪+

غذاهای محلی

ویرایش

یکی از غذاهای محلی طرقبه دیزی و آبگوشت است. یکی دیگر از غذاهای پرمصرف در میان بازدیدکنندگان شیشلیک است، که اساساً بره بریانی و گوشت و استخوان گاو به‌شکل حرف T همراه با برنج می‌باشد. یکی دیگر از غذاهای محلی طرقبه فسنجان است چون مردم این منطقه در باغ‌هایشان گردو دارند (این غذاهم با گردوی سابیده درست می‌شود) لذا مورد استفاده زیادی دارد. از دیگر غذاهای طرقبه می‌تواند قورمه را نام برد.[۱۲][۱۳]

امکانات رفاهی

ویرایش

طرقبه به دلیل آب و هوای مطبوع و امکانات و خدمات شهری از قبیل پارک عمومی زیبا و رودخانه کنار آن، درمانگاه و مسجد و رستوران‌های متعدد درمحیط طبیعی و فروشگاه‌های بزرگ صنایع دستی (بازار بین‌المللی بعثت) برای خرید سوغات‌هایی نظیر فرش، سبدهای حصیری و تابلوهای حکاکی شده و هتل طرقبه از جمله مکان‌های گردشگری مشهد به‌شمار می‌رود.[۱۴][۱۵]

شخصیت‌های شناخته‌شده

ویرایش

از شخصیت‌های معروف طرقبه می‌توان به اشخاص زیر اشاره کرد:

  1. محمدباقر قالیباف
  2. علی باغبان باشی
  3. محمد دهقان

منابع

ویرایش
  1. «شهرستان مشهد و ولایت طوس».
  2. https://www.khabaronline.ir/news/1779393
  3. «طرقبه | لغت نامه دهخدا». web.archive.org. ۲۰۱۴-۰۹-۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ سپتامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۲.
  4. «معرفی ییلاق طرقبه، شهرداری طرقبه».
  5. "Census of the Islamic Republic of Iran, 1390 (2011)". Syracuse University. The Statistical Center of Iran. p. 09. Archived from the original (Excel) on 20 January 2023. Retrieved 19 December 2022.
  6. Habibi, Hassan (21 June 1369). "Approval of the organization and chain of citizenship of the elements and units of the divisions of Khorasan province, centered in Mashhad". Lamtakam. Ministry of Interior, Defense Political Commission of the Government Council. Archived from the original on 27 December 2023. Retrieved 27 December 2023.
  7. "Census of the Islamic Republic of Iran, 1385 (2006)". AMAR. The Statistical Center of Iran. p. 09. Archived from the original (Excel) on 20 September 2011. Retrieved 25 September 2022.
  8. Davodi, Parviz (18 September 1386). "Approval letter regarding the reforms of country divisions in Razavi Khorasan province, Mashhad County". Islamic Parliament Research Center. Ministry of Interior, Political-Defense Commission of the Government Board. Archived from the original on 23 November 2015. Retrieved 10 May 2023.
  9. "Census of the Islamic Republic of Iran, 1395 (2016)". AMAR. The Statistical Center of Iran. p. 09. Archived from the original (Excel) on 2 April 2022. Retrieved 19 December 2022.
  10. «تاریخچه و معرفی». شورای روابط عمومی شهرستان طرقبه شاندیز. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۴.
  11. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
  12. «خبرگزاری فارس - آیین‌های نوروزی روستای کنگ؛ ازطبخ یک غذا با نیم قرن قدمت تا پلوپزان». خبرگزاری فارس. ۲۰۲۳-۰۳-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۲.
  13. «گردشگری غذایی خراسان رضوی سیاحت با طعم سنتی». ۲۰۲۴-۰۶-۱۲.
  14. اقامت در خراسان رضوی. «هتل درویشی مشهد». دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۱۸.
  15. آران شجاعلو. «ییلاق طرقبه، ایرانگردی تیشینه». tishineh.

پیوند به بیرون

ویرایش