علی یونسی

سیاست‌مدار ایرانی

علی یونسی (زاده‌شده به نام مهرعلی یونسی؛ ۳ فروردین ۱۳۳۴) سیاستمدار اصلاح‌طلب ایرانی است. یونسی در محافل امنیتی معروف با نام مستعار علی ادریسی شناخته می‌شود.[۱۰] وی دستیار سابق رئیس‌جمهور ایران در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی[۱۱] و همچنین چهارمین وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی ایران پس از استعفای اجباری دری نجف آبادی در دولت خاتمی و رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح بوده‌است.

علی یونسی
مشاور رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی
دوره مسئولیت
۴ دی ۱۳۹۶ – ۳ آذر ۱۳۹۷
رئیس‌جمهورحسن روحانی
پس ازایجاد منصب
پیش ازعبدالسلام کریمی
دستیار رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی
دوره مسئولیت
۹ مهر ۱۳۹۲ – ۱۲ مرداد ۱۳۹۶
رئیس‌جمهورحسن روحانی
پس ازایجاد منصب
پیش ازانحلال منصب
چهارمین وزیر اطلاعات
دوره مسئولیت
۵ اسفند ۱۳۷۷ – ۲ شهریور ۱۳۸۴
رئیس‌جمهورسید محمد خاتمی
پس ازقربانعلی دری نجف‌آبادی
پیش ازغلامحسین محسنی اژه‌ای
اطلاعات شخصی
زاده
مهرعلی یونسی[۱]

۳ فروردین ۱۳۳۴ ‏(۶۸ سال)[۲]
گنبدکبود، همدان، ایران[۳]
حزب سیاسیبدون عضویت حزبی
دیگر عضویت‌های سیاسیحزب جمهوری اسلامی[۴]
همسر(ان)صدیقه جلالوند[۵]
فرزندان۲ دختر، ۳ پسر[۶]
پدرشمس‌علی[۷]
خویشاوندانمهدی سنایی (داماد)
سید احمد زرگر (پدر عروس)[۸]
محل تحصیلمدرسه حقانی[۹]
هیئت دولتدولت هفتم
دولت هشتم

ریاست شعبه دادگاه نظامی ویرایش

در پاییز و زمستان ۱۳۶۲، که بیش از یک صد نفر از اعضای شبکه مخفی و نظامی حزب توده در هشت گروه جداگانه در دو شعبه دادگاه نظامی به ریاست محمد محمدی‌ ری‌شهری و علی یونسی با نام مستعار «ادریسی» محاکمه شدند، یونسی در مقام ریاست یکی از شعب دادگاه نظامی، اعضای شبکه مخفی و نظامی حزب توده ایران و اعضای سازمان فداییان، شاخه اکثریت را محاکمه و برخی از جمله بیژن کبیری فرمانده نیروهای هوابرد (کلاه‌سبزها)، و هوشنگ عطاریان از فرماندهان عالی‌رتبه جنگ و مشاور وزیر دفاع را به جوخه اعدام سپرد. [۱۰]

وزارت اطلاعات ویرایش

استعفای دری نجف آبادی پس از آن صورت گرفت که کمیته تحقیق محمد خاتمی دست داشتن عوامل بلندپایه وزارت اطلاعات (تا حد مشاور وزیر) در قتل‌های زنجیره‌ای را تأیید کرد. گرچه به گفتهٔ روزنامه‌های اصلاح‌طلب قتل روشنفکران و مخالفان سیاسی از آغازین روزهای دولت هاشمی رفسنجانی و با قتل دکتر سامی (وزیر بهداشت دولت موقت مهدی بازرگان) و سعیدی سیرجانی (نویسنده) شروع شد. وی رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح و رئیس کمیته تحقیق محمد خاتمی پیرامون قتل‌های زنجیره‌ای بود. در شرایطی که ۴ ماه از رخداد قتل‌های زنجیره‌ای گذشته بود و کشور در تب و تاب انتخابات ریاست دور اول شوراها بود، سید محمد خاتمی، یونسی را به مجلس پنجم معرفی کرد. وی در مجلس برخی از برنامه‌های خود را به شرح ذیل اعلام کرد:

  • تلاش برای جذب مخالفان و تبدیل دشمنان به مخالفان.
  • حفظ بیطرفی در منازعات سیاسی (اشاره‌ای داشت به موضع‌گیری علی فلاحیان وزیر اطلاعات دولت هاشمی رفسنجانی علیه محمد خاتمی پیش از برگزاری انتخابات دوم خرداد ۱۳۷۶)[۱۲]

دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی ویرایش

علی یونسی، در ۹ مهر ۱۳۹۲ طی حکمی از سوی حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، به عنوان دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی منصوب شد. پیش از این دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اهل سنت به مسائل اقلیت‌ها رسیدگی می‌کرد. او تا آذر سال ۱۳۹۷ و ابلاغ قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان در این سمت بود.

دیدگاه‌ها ویرایش

تجلیل از نماد شیر و خورشید ویرایش

در ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۳، علی یونسی، دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیتها، در پایان سفر دو روزه‌اش به شیراز اظهارات جنجالی بیان داشت که با واکنش‌های مثبت و منفی فراوانی در داخل مواجه شد. او گفت: «پرچم سه‌رنگ ایران سابقه بسیار قدیمی دارد. این یک نماد ملی است. عده‌ای خیال می‌کردند نماد شیر و خورشید در میان پرچم ایران یک نماد سلطنتی است اما این‌گونه نیست. شیر نماد حضرت علی (ع) و خورشید نماد حضرت محمد (ص) است و تنها تاجش مربوط به شاه بود. اگر به من باشد، هلال احمر را تغییر می‌دهم و شیر و خورشید را جایگزین آن می‌کنم؛ البته برای هلال احمر هم احترام قائلم.»[۱۳]

اظهارات جنجالی در رابطه با عراق ویرایش

در اسفند ۹۳، علی یونسی در اظهاراتی جنجالی راجع به عراق گفت: «در حال حاضر عراق نه فقط حوزه تمدنی و تحت نفوذ ماست بلکه هویت، فرهنگ، مرکز و پایتخت ماست و این مسئله هم برای امروز است و هم گذشته. چرا که جغرافیای ایران و عراق غیرقابل تجزیه است و فرهنگ ما غیرقابل تفکیک است. پس ما یا باید با هم بجنگیم یا یکی شویم.»[۱۴] این سخنان با عکس العمل‌های بسیاری روبرو شد و در حالیکه خبرگزاری‌ها از احضار علی یونسی به دادگاه ویژه روحانیت خبر داده بودند، معاون وی این قضیه را تکذیب کرد. در نهایت احضار و صدور قرار برای یونسی از سوی محمد موحد دادستان دادگاه ویژه روحانیت تأیید شد.[۱۵][۱۶]

پیام به مناسبت تولد زرتشت ویرایش

وی در ۶ فروردین ۱۳۹۹ ضمن تبریک تولد زرتشت بیان کرد «حضرت زرتشت، پیامبر ایرانیان زرتشتی، پیام آور یکتاپرستی در ایران و جهان بود که همگان را به پرستش اهورامزدا؛ پروردگارِ دانایِ بزرگِ هستی‌بخش، دعوت کرد. برای ما ایرانیان مایه مباهات است که ایران مهد یکتاپرستی در جهان است و ایرانیان کهن‌ترین مردم یکتاپرست دنیا هستند.» وی در ادامه بر تأکید آموزه‌های زرتشت به حفظ «میراث فرهنگی و آیین‌ها و جشن‌های ایرانی» همچون «نوروز، مهرگان و سده» اشاره کرد و از ثبت ششم فروردین به عنوان «روز زرتشت» در تقویم رسمی کشور قدردانی نمود.[۱۷][۱۸][۱۹] وی در سال ۱۳۹۶ هم گفته بود که «زرتشتیان اصل و اساس ملت ایران بودند».[۲۰]

زندگی شخصی ویرایش

حسن، پسر یونسی، وکیل است و در سال ۱۳۹۰ به جرم شرکت در تظاهرات اعتراضی ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ به یک سال حبس محکوم شد.[۲۱] او از وکلای نوید افکاری بود.[۲۲] زینب، دختر یونسی، مترجم کتب روسی و برنده جایزه ابوالحسن نجفی و همسر مهدی سنایی، نماینده و سفیر سابق است.[۲۳][۲۴]

مجتبی ذوالنور، جانشین نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» مدعی شد که همسر حمید باکری به «همسری دوم علی یونسی، چهارمین «وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی ایران» درآمده‌است که این ادعا از سوی خانواده باکری تکذیب شد.[۲۵][۲۶]

پانویس ویرایش

  1. عابدی، «از خشونت باید ترسید»، ایران، ۱۰۴.
  2. عابدی، «از خشونت باید ترسید»، ایران، ۱۰۴.
  3. عابدی، «از خشونت باید ترسید»، ایران، ۱۰۴.
  4. عابدی، «از خشونت باید ترسید»، ایران، ۱۰۷.
  5. عابدی، «از خشونت باید ترسید»، ایران، ۱۰۴.
  6. عابدی، «از خشونت باید ترسید»، ایران، ۱۰۴.
  7. عابدی، «از خشونت باید ترسید»، ایران، ۱۰۴.
  8. https://irandataportal.syr.edu/wp-content/uploads/Iranian-Elites-Family-Ties.pdf
  9. عابدی، «از خشونت باید ترسید»، ایران، ۱۰۴.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ فراز و نشیب حزب توده ایران در دهه ۶۰؛ از کامروایی تا اعدام، بی‌بی‌سی فارسی
  11. یونسی دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی شد - See more at: http://farsnews.ir/newstext.php?nn=13920709001406#sthash.In5a1O3v.dpuf، خبرگزاری فارس
  12. «چکیده برنامه‌های علی یونسی برای وزارت اطلاعات». روزنامه هشمهری. ۱ اسفند ۱۳۸۷.
  13. «یونسی: «شیر و خورشید» در پرچم ایران نماد علی (ع) و حضرت محمد (ص) است/ اگر به من باشد، شیر و خورشید را به پرچم برمی‌گردانم». انتخاب. ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۳.
  14. «علی یونسی، مشاور رئیس‌جمهور ایران که زیر فشار محافظه کاران است، کیست؟». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۱۹ مارس ۲۰۱۵.
  15. «تکذیب احضار علی یونسی به دادگاه ویژه روحانیت». رادیو زمانه. دریافت‌شده در ۱۹ مارس ۲۰۱۵.
  16. «تکذیبیه دفتر «یونسی» و روزنامه «آرمان» دروغ از آب درآمد». تسنیم. دریافت‌شده در ۱۹ مارس ۲۰۱۵.
  17. «پیام علی یونسی به مناسبت تولد زرتشت». جماران. دریافت‌شده در ۱۵ دسامبر ۲۰۲۰.
  18. «علی یونسی: حضرت زرتشت، پیامبر ایرانیان زرتشتی، پیام‌آور یکتاپرستی در ایران و جهان». امردادنیوز. دریافت‌شده در ۱۵ دسامبر ۲۰۲۰.
  19. «یونسی در پیامی زادروز زرتشت را تبریک گفت». ایرنا. دریافت‌شده در ۱۵ دسامبر ۲۰۲۰.
  20. «علی یونسی: زرتشتیان اصل و اساس ملت ایران بودند». ایسنا. دریافت‌شده در ۱۵ دسامبر ۲۰۲۰.
  21. «فرزند وزیر اطلاعات دولت خاتمی به حبس محکوم شد». BBC News فارسی. ۲۰۱۱-۰۵-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۱.
  22. «وکیل مدافع نوید افکاری: ۳۰ نفر زیر حکم اعدام هستند». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۱.
  23. «سایه مرگ روی زندگی مهدی سنایی، متخصص روسیه و داماد وزیر اطلاعات». iranwire.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۱.
  24. «تأثیر غرب در موفقیت نویسنده‌های روس در ایران». ایسنا. ۲۰۱۹-۰۲-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۱.
  25. زهرا باکری: توهین‌هایی دیدیم که در زمان شاه ندیده بودیم، رادیو فردا
  26. جهان|TABNAK، سایت خبری تحلیلی تابناک|اخبار ایران و. «پاسخ تند همسر حمید باکری به ذوالنوری». سایت خبری تحلیلی تابناک|اخبار ایران و جهان|TABNAK. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۰۳.

منابع ویرایش

پیوند به بیرون ویرایش

مناصب قضایی
پیشین:
سید ضیاءالدین میرعمادی
دادستان عمومی تهران
۱۳۷۲–۱۳۶۸
پسین:
محمد ناصری صالح‌آبادی
پیشین:
علی رازینی
رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح
۱۳۷۷–۱۳۷۲
پسین:
محمد نیازی
مناصب سیاسی
پیشین:
قربانعلی دری نجف‌آبادی
وزیر اطلاعات
۱۳۸۴–۱۳۷۷
پسین:
غلامحسین محسنی اژه‌ای
عنوان جدید دستیار رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی
۱۳۹۶–۱۳۹۲
تبدیل جایگاه دستیار به مشاور
مشاور رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی
۱۳۹۷–۱۳۹۶
بدون متصدی
تصدی بعدی توسط:
عبدالسلام کریمی
سِمَت‌های علمی
پیشین:
؟
معاون پژوهش‌های فقهی و حقوقی مرکز تحقیقات استراتژیک
۱۳۹۲–۱۳۸۴
بدون متصدی
تصدی بعدی توسط:
حسین میرمحمدصادقی
مناصب احزاب سیاسی
عنوان جدید معاون اجتماعی ستاد انتخاباتی اکبر هاشمی رفسنجانی
۱۳۹۲
آخرین حضور انتخاباتی هاشمی
عنوان جدید رئیس کمیته اقوام و مذاهب ستاد انتخاباتی حسن روحانی
۱۳۹۲
انحلال کمیته