غول‌پیکری جزیره‌ای

غول‌پیکری جزیره‌ای (به انگلیسی: Island gigantism)، به پدیده‌ای زیستی گفته می‌شود که در آن جثه جانداری که در یک جزیره منزوی شده است، به نسبت خویشاوندان ساکن خشکی اصلی بسیار بزرگتر می‌شوند.

عقاب هاست و موآ، دو پرندهٔ ساکن نیوزیلند که اکنون هر دو منقرض هستند.

بزرگ شدن جثه یکی از جنبه‌های قاعدهٔ کلی‌تر «قانون جزیره» است، که بیان می‌کند هنگامی که جانوران ساکن خشکی اصلی ساکن جزیره‌ها می‌شوند، برخی از گونه‌ها با سرعت بسیار زیادی (در مقیاس‌های فرگشتی) دارای جثه بزرگتر می‌شوند، و برخی گونه‌ها، بر عکس به سرعت کوچکتر می‌شوند. با ورود انسان‌ها به این جزایر و به موازات آن، آوردن گونه‌های مهاجمی چون سگ، گربه، موش صحرایی، و خوک، جانوران بزرگ‌جثه بسیاری از این جزیره‌ها منقرض شده‌اند.

نمونه

ویرایش

نمونه‌هایی از جانوران ساکن جزیره با جثه بزرگ:

پستانداران

ویرایش
 
باستان‌ایندری، گونه‌ای منقرض از لمور تنبل که با اندازه‌ای برابر یک گوریل در ماداگاسکار زندگی می‌کرد.

بسیاری جوندگان اندازهٔ بزرگتری در جزیره پیدا می‌کنند، در حالی که گوشت‌خواران، فیل‌سانان، و جفت‌سم‌سانان اغلب کوچکتر می‌شوند.

پرندگان

ویرایش
 
کاکاپو از نیوزیلند سنگین‌وزن‌ترین و تنها طوطی بدون توانایی پرواز است.
 
دودو، کبوتری ناپر و منقرض از موریس.
 
بزرگترین لاک‌پشت‌های جهان را می‌توان در جزیره‌های سیشل و گالاپاگوس یافت.

خزندگان

ویرایش
 
اژدهای کومودو از فلورس و دیگر جزیره‌های نزدیک، بزرگترین سوسمار زنده در جهان است.

گیاهان

ویرایش

گیاهان جزیره‌های منزوی نیز اغلب ویژگی «پشمی‌شدن در اثر جزیره‌نشینی» را از خود نشان می‌دهند.[۶]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Naish, Darren (2008-01-28). "Titan-hawks and other super-raptors". Tetrapod Zoology blog. ScienceBlogs LLC. Archived from the original on 18 August 2011. Retrieved 2011-03-02. {{cite web}}: External link in |work= (help)
  2. Meijer H. J. M. ؛ Due، R. A. (2010-11-04). "A new species of giant marabou stork (Aves: Ciconiiformes) from the Pleistocene of Liang Bua، Flores (Indonesia)". Zoological Journal of the Linnean Society. 160 (4): 707–724. doi:10.1111/j.1096-3642.2010.00616.x.
  3. Hocknull, S. A. (2009-09-30). Turvey, Samuel T (ed.). "Dragon's Paradise Lost: Palaeobiogeography، Evolution and Extinction of the Largest-Ever Terrestrial Lizards (Varanidae)". PLoS ONE. 4 (9): e7241. doi:10.1371/journal.pone.0007241. PMC 2748693. PMID 19789642. Retrieved 2012-02-09. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  4. Pregill, G. K.; Worthy، T. H. (March 2003). "A New Iguanid Lizard (Squamata، Iguanidae) from the Lare Quaternary of Fiji، Southwest Pacific". Herpetologica. The Herpetologists' League. 59 (1): 57–67. doi:10.1655/0018-0831(2003)059[0057:ANILSI]2.0.CO;2. ISSN 0018-0831.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)
  5. Keogh, J. S. (January 2005). "Rapid and repeated origin of insular gigantism and dwarfism in Australian tiger snakes". Evolution. 59 (1): 226–233. doi:10.1111/j.0014-3820.2005.tb00909.x. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  6. Bowen, Lizabeth; Vuren, Dirk Van (1997). "Insular Endemic Plants Lack Defenses Against Herbivores". Conservation Biology. 11 (5): 1249–1254. doi:10.1046/j.1523-1739.1997.96368.x. ISSN 0888-8892.