کیپ ورد
دماغهٔ سبز[۱۰] با نام رسمی جمهوری دماغهٔ سبز (به پرتغالی: Cabo Verde)(کیپ ورد) یک کشور جزیره‌ای متشکل از ۱۰ جزیره آتشفشانی در اقیانوس اطلس مرکزی است. این جزیره‌ها در فاصله ۵۷۰ کیلومتری از منطقه آفریقای غربی قرار دارد و وسعتی کمی بیشتر از ۴۰۰۰ کیلومتر مربع دارد. پایتخت دماغهٔ سبز، شهر پرایا با ۱۲۴٬۶۶۱ نفر جمعیت واقع در جزیره سانتیاگو می‌باشد. مساحت دماغهٔ سبز ۴٬۰۳۳ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۵۵۰۵۰۰ نفر است.[۱۱]
جمهوری دماغهٔ سبز | |
|---|---|
شعار:
| |
.svg)  | |
| پایتخت و بزرگترین شهر | پرایا ۱۴°۵۵′ شمالی ۲۳°۳۱′ غربی / ۱۴٫۹۱۷°شمالی ۲۳٫۵۱۷°غربی |
| زبان(های) رسمی | زبان پرتغالی[۱] |
| زبان(های) ملی | Cape Verdean Creole[۱] |
| دین(ها) |
|
| نام(های) اهلیت | Cape Verdean or Cabo Verdean[۳] |
| حکومت | حکومت متمرکز نظام نیمه‌ریاستی جمهوری[۴] |
| خورخه کارلوس فونسکا | |
| یولیسز کوریا ای سیلوا | |
| قوه مقننه | مجلس ملی |
| تشکیل | |
• استقلال از پرتغال | ۵ ژوئیه ۱۹۷۵ |
| ۱۳ ژانویه ۱۹۹۰ | |
| مساحت | |
• کل | ۴٬۰۳۳ کیلومتر مربع (۱٬۵۵۷ مایل مربع) (166th) |
• آبها (٪) | negligible |
| جمعیت | |
• برآورد سال ۲۰۱۶ | ۵۳۹٬۵۶۰[۵] (172nd) |
• تراکم | ۱۲۳٫۷ بر کیلومتر مربع (۳۲۰٫۴ بر مایل مربع) (۸۹ام) |
| تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP) | برآورد ۲۰۱۹ |
• کل | $۴٫۳۲۳ میلیارد |
• سرانه | $۷٬۷۲۸[۶] |
| تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی) | برآورد ۲۰۱۹ |
• کل | $۲٫۰۴۲ میلیارد |
• سرانه | $۳٬۶۵۱[۶] |
| شاخص جینی (۲۰۰۸) | ۴۷٫۲[۷] |
| شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۸) |  ۰٫۶۵۱[۸]۱۲۶ام |
| واحد پول | اسکودوی دماغه سبز (CVE) |
| منطقه زمانی | یوتی‌سی–۱ (CVT) |
• تابستان (ساعت تابستانی) | یوتی‌سی–۱ (not observed) |
| جهت رانندگی | right |
| پیش‌شماره تلفنی | +۲۳۸ |
| کد ایزو ۳۱۶۶ | CV |
| دامنه سطح‌بالا | .cv |
در فارسی گاه به این کشور کِیپ وِرد یا کاپ ورد[۱۲] هم گفته‌اند.
دماغهٔ سبز تا پیش از قرن پانزدهم میلادی خالی از سکنه بود و توسط کاوشگران پرتغالی کشف و مستعمره امپراتوری پرتغال گردید و اولین سکونت‌گاه‌های اروپایی را در آن تأسیس شدند. این منطقه به‌طور ویژه به‌عنوان منطقه تجارت برده در اقیانوس اطلس بنا گذاشته شد و در قرن شانزدهم و هفدهم میلادی رشد کرد و تاجران، کشتی‌ها و دزدان دریایی را به این منطقه جذب کرد. با پایان برده‌داری در قرن نوزدهم میلادی رونق اقتصادی این منطقه از بین رفت و مهاجرت به آن نیز پایان یافت. دماغهٔ سبز به تدریج دوباره وضعیت تجاری خود را به عنوان توقف‌گاه میانی، در مسیرهای تجاری کشتی‌ها بازیافت. مجمع الجزایر دماغهٔ سبز از سال ۱۹۵۱ خواستار استقلال از پرتغال شد و در سال ۱۹۷۵ به‌طور صلح آمیز مستقل شد.
دماغهٔ سبز همواره کشوری باثبات و دارای رتبه بالایی در مردم‌سالاری است.[۱۳] نظام حاکم بر کشور دماغهٔ سبز، جمهوری چند حزبی با یک مجلس قانون‌گذاری است. رئیس‌جمهور و ۷۲ عضو مجلس ملی را مردم برای یک دورهٔ پنج‌ساله انتخاب می‌کنند و رهبر حزب اکثریت، مقام اجرایی نخست‌وزیری را برعهده می‌گیرد.[۱۴]
تاریخ ویرایش
.svg)
این جزایر از گدازه‌های آتشفشانی کف اقیانوس تشکیل شده‌اند و تا قرن پانزدهم میلادی و استقرار پرتغالی‌ها، خالی از سکنه بودند. تا پیش از کشف این جزیره خالی از سکنه بود، پرتغالی‌ها در سال ۱۴۵۶ دماغهٔ سبز را کشف نمودند، این جزیره در سال ۱۴۹۵ به عنوان قسمتی از امپراتوری پرتغال درآمد. بیشتر ساکنان کنونی دماغهٔ سبز را تلفیقی از پرتغالی‌ها و آفریقایی‌تباران تشکیل می‌دهند. به علت موقعیت دماغهٔ سبز که بر سر راه اروپا، آفریقا و بَرّ جدید (منطقهٔ کارائیب) قرار داشت، تجارت برده از مهم‌ترین فعالیت‌های اقتصادی دماغهٔ سبز به‌شمار می‌رفت، تجارت برده تا زمان الغای بردگی در سال ۱۸۷۶ ادامه یافت. در قرن بیستم صنعت کشتیرانی در دماغهٔ سبز رونق یافت.
.svg)
در سال ۱۹۵۱ وضعیت دماغهٔ سبز از مستعمرهٔ پرتغال به یکی از استان‌های فرادریای (ناحیه فرادریایی) آن کشور تغییر کرد، در سال ۱۹۶۱ از طرف پرتغال به کلیهٔ ساکنان دماغهٔ سبز تابعیت پرتغالی داده شد. جنبش‌های استقلال طلبانه به رهبری حزب آفریقایی برای استقلال گینهٔ بیسائو (دیگر مستعمرهٔ سابق پرتغال) و دماغهٔ سبز که حزب آفریقا برای استقلال گینه و دماغه سبز به‌اختصار PAIGC نام داشت در سال ۱۹۵۶ شکل گرفتند. طی کودتایی در سال ۱۹۷۴ در پرتغال و پس از رها شدن دماغهٔ سبز از جرگهٔ مستعمرات پرتغال، این کشور در ۵ ژوئیه ۱۹۷۵ از پرتغال اعلام استقلال کرد.
سیاست ویرایش
سیاست داخلی ویرایش
در سال ۱۹۷۵ آریستیدس پریرا رئیس‌جمهور کشور دماغهٔ سبز شد. ریاست جمهوری وی تا سال ۱۹۹۱ ادامه یافت. در ۱۳ ژانویه ۱۹۹۱ نخستین انتخابات چندحزبی پس از استقلال در دماغهٔ سبز برگزار شد، نتیجهٔ این انتخابات حکایت از شکست حزب آفریقایی برای استقلال دماغهٔ سبز از حزب اقلیت حزب جنبش دموکراسی (MpD)[۱۵] به رهبری «آنتونیو مونتریو»[۱۶] داشت، او بار دیگر در سال ۱۹۹۶ در انتخابات پیروز و در سمت خود ابقا شد، در انتخابات ۲۲ مارس ۲۰۰۱ پدرو پیرس[۱۷] از حزب آفریقایی برای استقلال دماغهٔ سبز با کسب ۵۱ ٪ آرا بر رقیبش، کارلوس ویه گا از حزب جنبش دموکراسی که فقط ۴۸ ٪ آرا را به دست آورد پیروز و رئیس‌جمهور دماغهٔ سبز شد. پنج سال بعد در ۱۲ فوریه ۲۰۰۶ انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد پدرو ورونا پیرس با اکثریت آرا تا سال ۲۰۱۱ رئیس‌جمهور دماغهٔ سبز باقی ماند. از سال ۲۰۱۱ تاکنون خورخه کارلوس رئیس‌جمهور این کشور است.
از ۱ فوریه ۲۰۰۱ نیز، خوزه ماریا پریرا نوس نخست‌وزیر دماغهٔ سبز شد.
سیاست خارجی ویرایش
دماغهٔ سبز عضو جنبش عدم تعهد می‌باشد و با تمامی کشورها روابط دوستانه دارد. آنگولا، برزیل، چین، لیبی، کوبا، فرانسه، آلمان، پرتغال، اسپانیا، سنگال، روسیه، لوگزامبورگ و آمریکا در پرایا سفارتخانه دارند. اغلب فعالیت‌های سیاست خارجی دماغهٔ سبز در آفریقا است.
دماغهٔ سبز در بسیاری از همایش‌های بین‌المللی در مورد مسائل اقتصادی و سیاسی شرکت می‌کند و از سال ۲۰۰۷ تحت توافقنامه کوتونو در وضعیت همکاری ویژه با اتحادیه اروپا است.[۱۸]
جغرافیا ویرایش
جمهوری دماغهٔ سبز مجمع الجزایری است واقع در غرب آفریقا، اقیانوس اطلس شمالی و غرب سنگال و ۱۰۰۰ کیلومتری جزایر قناری قرار گرفته‌است. از مهم‌ترین شهرهای دماغهٔ سبز می‌توان به میندلو در جزیرهٔ سائو ویسنته با ۷۰٬۶۱۱ نفر جمعیت و سائو فیلیپه در جزیرهٔ فوگو با ۲۷٬۸۲۶ نفر جمعیت اشاره کرد. از دیدگاه اقلیمی، دماغهٔ سبز دارای آب و هوایی در کل نسبتاً معتدل، گرم، تابستان‌هایی خشک، و بارش‌هایی ناچیز و بسیار نامنظم می‌باشد، همچنین دماغهٔ سبز کشوری شیب‌دار، ناهموار، کوهستانی و آتشفشانی است، بلندترین نقطهٔ کاپ ورد، پیکو دو فوگو با ۲۸۲۹ متر ارتفاع در جزیرهٔ فوگو واقع شده‌است. همچنین، آب‌های فیروزه‌ای رنگ و زلالی که این کشور را محاصره کرده، نمونه‌های رنگارنگی از زندگی زیر آب را در خود جای داده‌است.
شهرهای مهم ویرایش
از مهم‌ترین شهرهای دماغهٔ سبز می‌توان به میندلو در جزیرهٔ سائو ویسنته با ۷۰٬۶۱۱ نفر جمعیت و سائو فیلیپه در جزیرهٔ فوگو با ۲۷٬۸۲۶ نفر جمعیت اشاره کرد.[۱۹]
| ترتیب | شهر | جمعیت (۲۰۰۵) | ناحیه |
|---|---|---|---|
| ۱ | پرایا | ۱۱۳٫۳۶۴ | پرایا |
| ۲ | میندلو | ۷۰٫۶۱۱ | سائو ویسنته |
| ۳ | سانتا ماریا | ۱۷٫۲۳۱ | سال |
| ۴ | پدرا بادژو | ۹٫۴۸۸ | سانتاکروز |
| ۵ | سائو فیلیپه | ۸٫۱۸۹ | سائو فیلیپه |
| ۶ | آسومادا | ۷٫۹۲۷ | سانتا کاترینا |
| ۷ | تارافال | ۶٫۴۶۳ | تارافال |
| ۸ | اسپارگوس | ۶٫۱۷۳ | سال |
محیط زیست ویرایش
جمهوری دماغهٔ سبز محیط زیست عادی دارد که در آن حیواناتی زندگی می‌کنند که معمولی است که حیوانات مختلف آفریقایی که در این جزیره وجود دارند. سانتیاگو که مملو است از درخت‌های موز و جنگل‌های انبوه، طیف وسیعی از جاذبه‌های گردشگری را ارائه می‌کند.
تقسیمات کشوری ویرایش
دماغهٔ سبز دارای ۱۷ بخش می‌باشد:
| شماره | جزیره | |
|---|---|---|
| سانتو آنتائو | ریبیرا گرانده | |
| پل | ||
| پورتو نووو | ||
| سائو ویسنته | ||
| سائو نیکولائو Sao Nicolau | ریبیرا براوا | |
| ۱۸ | تارافال د سائو نیکولائو | |
| سائو ویسنته | سائو ویسنته | |
| سانتا لوئیزا | ||
| ۱۶ | سال Sal | سال |
| ۱۵ | بوآ ویشتا Boa Vista | بوآ ویشتا |
- ۱۴-مایو
- -۱۷ریبیرا براوا
| شماره | جزیره | |
|---|---|---|
| ۱ | تارافال | |
| ۲ | سائو میگوئل Sao Miguel | |
| ۳ | سائو سالوادور دو موندا | |
| ۴ | سانتا کروز Santa Cruz | |
| ۵ | سائو دومینگوس Sao Domingos | |
| ۶ | پرایا Praia | |
| ۷ | ریبیرا گرانده د سانتیاگو Ribeira Grande | |
| ۸ | سائو لورنسو دوس اوگئوس | |
| ۹ | سانتا کاتارینا | |
| ۱۰ | براوا | براوا Brava |
| ۱۱ | سائو فیلیپه Sao Filipe | فوگو |
| ۱۲ | سانتا کاتارینا دو فوگو Santa Catarina | |
| ۱۳ | موستئیروس Mosteiros | |
| ۱۹ | سائو ویسنته Sao Vicente |
|
| ۲۰ | پورتو نووو Porto Novo | سانتو آنتائو |
| ۲۱ | ریبیرا گرانده | |
| ۲۲ | پل Paul |
وضعیت آب و هوایی ویرایش
| وضعیت آب‌وهوای سالانه | دما | میزان بارش (م. م) | |
|---|---|---|---|
| ژانویه | ۷۵°F
|
۲۴°C
|
۵٫۳mm
|
| فوریه | ۷۵°F
|
۲۴°C
|
۳٫۸mm
|
| مارس | ۷۷°F
|
۲۵°C
|
۱٫۳mm
|
| آوریل | ۷۷°F
|
۲۵°C
|
۰٫۰mm
|
| مه | ۷۸°F
|
۲۵°C
|
۰٫۰mm
|
| ژوئن | ۷۹°F
|
۲۶°C
|
۰٫۰mm
|
| ژوئیه | ۸۱°F
|
۲۷°C
|
۰٫۸mm
|
| اوت | ۸۴°F
|
۲۹°C
|
۱۴٫۱mm
|
| سپتامبر | ۸۵°F
|
۲۹°C
|
۳۳٫۶mm
|
| اکتبر | ۸۳°F
|
۲۹°C
|
۶٫۵mm
|
| نوامبر | ۸۱°F
|
۲۷°C
|
۲٫۵mm
|
| دسامبر | ۷۷°F
|
۲۵°C
|
۱٫۶mm
|
اقتصاد ویرایش
واحد پول دماغهٔ سبز، اسکودو با واحد جزء (سنتاوو) نام دارد. به دلیل موقعیت مکانی دماغهٔ سبز در قسمت شرقی اقیانوس اطلس و در مسیر کشتی‌ها و خطوط هواپیمایی، دولت این کشور سعی در گسترش بنادر و افزودن بر گنجایش فرودگاه‌های کاپ ورد و به‌طور کلی نوسازی ناوگان ترابری این کشور را دارد، در همین راستا اتحادیهٔ اروپا و بانک جهانی نیز کمک‌های مالی بسیار زیادی به این کشور طی سالهای اخیر ارائه داده‌اند.
مردم ویرایش
.jpg)
نژاد ۷۱ ٪ کیپ وردی‌ها، کریول (دورگهٔ سفید و سیاه)، ۲۸ ٪ سیاه آفریقایی و ۱ ٪ نیز سفید اروپایی هستند. دین ۹۱ ٪ مردم دماغهٔ سبز نیز کاتولیک و ۹ ٪ پروتستان است. زبان رسمی دماغهٔ سبز، پرتغالی است، در کنار پرتغالی، کریولو[۲۰] که آمیزه‌ای از زبان پرتغالی و زبان‌های آفریقای غربی است نیز رایج است. این مجمع الجزایر جایی است که انواع فرهنگ‌های مختلف اروپایی، آفریقایی و حتی برزیلی در هم می‌آمیزند و این همزیستی در همه چیز، از غذا تا موسیقی مشهود است.[۲۱]
کرئول‌ها (دورگه‌ها) ۷۱ درصد از جمعیت دماغهٔ سبز را تشکیل می‌دهند و در حدود ۹۸ درصد از آنان مسیحی‌اند و ۶۰ درصد از آنان شهرنشین‌اند.[۲۲]
جمعیت ویرایش
جمعیت کشور دماغهٔ سبز حدود ۴۹۱٬۵۷۵ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به ۱۲۹٫۹ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانهٔ جمعیت این کشور ۱٫۸ درصد است.
نیروهای مسلح ویرایش
نیروهای مسلح دماغهٔ سبز بخشی از وزارت دفاع است و از دو بخش اصلی گارد ملی و گارد ساحلی تشکیل می‌شود.
گارد ملی ویرایش
گارد ملی مهم‌ترین شاخه از نیروهای مسلح جهت دفاع از کشور است و مسئول عملیات زمینی، دریایی و امنیت داخلی است. این شاخه از بخش‌های زیر تشکیل می‌شود:
- فرماندهی قلمرویی
- فرماندهی ناحیه نظامی یکم
- فرماندهی ناحیه نظامی دوم
- فرماندهی ناحیه نظامی سوم
- گروه‌های نظامی
- نیروی پلیس
- تفنگداران دریایی
- لشکر توپخانه
گارد ساحلی ویرایش
.jpg)
گارد ساحلی شاخه‌ای از نیروهای مسلح دماغهٔ سبز است که مسئولیت دفاع و حفاظت از منافع ملی اقتصادی کشور را در دریا و پشتیبانی هوایی و دریایی نیروهای مسلح در عملیات‌های آبی-خاکی را بر عهده دارد. این شاخه از بخش‌های زیر تشکیل می‌شود:
- فرماندهی گارد ساحلی
- مرکز عملیات امنیت دریایی
- اسکادران دریایی
- اسکادران هوایی
جستارهای وابسته ویرایش
پانویس ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام:0وارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ https://www.britannica.com/place/Cabo-Verde/Religion
- ↑ John Kerry (8 ژوئیه 2014). "On the Occasion of the Republic of Cabo Verde's National Day". U.S. Department of State. Retrieved 11 July 2014.
On behalf of President Obama and the people of the United States, I send best wishes to Cabo Verdeans as you celebrate 39 years of independence on July 5.
- ↑ Neto, Octávio Amorim; Lobo, Marina Costa (2010). "Between Constitutional Diffusion and Local Politics: Semi-Presidentialism in Portuguese-Speaking Countries". شبکه تحقیقات علوم اجتماعی. SSRN 1644026.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Retrieved 10 September 2017.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org.
- ↑ "GINI index". World Bank. Archived from the original on 20 December 2013. Retrieved 26 July 2013.
- ↑ "Human Development Report 2019" (PDF) (به انگلیسی). برنامه عمران ملل متحد. 10 December 2019. Retrieved 10 December 2019.
- ↑ "People and Society – Cape Verde". Archived from the original on 15 January 2014. Retrieved 27 August 2017.
- ↑ https://mfa.gov.ir/portal/ProductTagBrowser/551/دماغه-سبز
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۳ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ http://www.hamshahrionline.ir/details/47400
- ↑ «EIU Democracy Index 2019 - World Democracy Report». www.eiu.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۳.
- ↑ «کیپ ورد؛ جزایری باثبات و توریستی». euronews. ۲۰۱۴-۱۱-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۳.
- ↑ MPD
- ↑ Antonia Monterio
- ↑ Pedro Verona Pires
- ↑ «کیپ کجاست جزایر کیپ ورد: عکس‌ها، فیلم‌ها، جاذبه‌ها، جایی که کشور کیپ ورد در نقشه جهان واقع شده‌است». kupitspining.ru. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۳.
- ↑ «کیپ ورد کجاست؟». معرفی جاهای دیدنی ایران و جهان. ۲۰۱۹-۱۲-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۳.
- ↑ Crioulo
- ↑ «بلیط هواپیما به کیپ ورد - مجمع الجزایری است واقع در غرب آفریقا». مجله سفرستان (سایت خرید بلیط هواپیما). ۲۰۱۷-۱۰-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۳.
- ↑ «کیپ ورد کجاست؟». معرفی جاهای دیدنی ایران و جهان. ۲۰۱۹-۱۲-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۳.
منابع ویرایش
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ کیپ ورد موجود است. |
| ویکیسفر یک راهنمای سفر برای کیپ ورد دارد. |
- ویکی‌پدیای انگلیسی