هربرت مارکوزه
هربرت مارکوزه (به آلمانی: Herbert Marcuse) (زاده ۱۹ ژوئیه ۱۸۹۸ - درگذشته ۲۹ ژوئیه ۱۹۷۹) فیلسوف و جامعه‌شناس آلمانی و از اعضای اصلی مکتب فرانکفورت بود.
 هربرت مارکوزه در سال ۱۹۵۵ در نیوتون، ماساچوست | |
| زاده | ۱۹ ژوئیه ۱۸۹۸ برلین، امپراتوری آلمان |
|---|---|
| درگذشته | ۲۹ ژوئیهٔ ۱۹۷۹ (۸۱ سال) اشتارنبرگ، آلمان غربی |
| مقیم | آلمان، ایالات متحده آمریکا |
| ملیت | آلمانی-آمریکایی |
| دوره | 20th-century philosophy |
| منطقه | فلسفه غربی |
| مکتب | مکتب فرانکفورت، Western Marxism، نظریه انتقادی |
| مهمترین علایق | نظریه اجتماعی، سوسیالیسم، انقلاب صنعتی، فناوری |
اثرگذار بر
| |
زندگی و آثارویرایش
هربرت مارکوزه در خانواده‌ای یهودی در برلین به دنیا آمد. در طولِ جنگ جهانی اول در ارتش آلمان خدمت کرد. او سپس عضوِ شورایِ سربازان بود که در قیام ناکامِ سوسیالیست‌های اسپارتاکیست شرکت داشت. بعد از کامل کردنِ تزهایِ دکترای تخصصی خود در دانشگاه فرایبورگ در سال ۱۹۲۲ با موضوعِ رمانِ آلمانی[نیازمند ابهام‌زدایی] به برلین بازگشت و به کارِ انتشارات پرداخت.
دیدگاه‌هاویرایش
از میان نظریه پردازان اصلی مکتب فرانکفورت فقط مارکوزه بود که نسبت به اهمیت و مرکزیت فرهنگ توده‌ای برای زندگی روزمره در جامعهٔ سرمایه‌داری اخیر تا حدی خوش‌بینی نشان می‌داد. مارکوزه که در ابتدا همان دیدگاه‌های انتقادی آدورنو و هورکهایمر را داشت (Marcuse,1964)، بعدها شاهد پیدایش پادفرهنگ هیپی‌ها در اواخر دههٔ ۱۹۶۰ بود و تفسیر خویش را از فرهنگ توده‌ای مورد بازبینی قرار داد (Bottomore,1984). مارکوزه، خصوصاً تحت تأثیر شیوهٔ استفادهٔ پادفرهنگ از همان فراوردههای صنایع فراغتی و مصرفی سرمایه‌داری اخیر، به‌خصوص موسیقی و مد توده‌ای، برای شورش مستقیم علیه نهادهای مسلط سرمایه‌داری، مانند کار، آموزش و پروش، خانواده و سیاست مرسوم، قرار گرفت.[۱]
با این حال دورهٔ نسبتاً کوتاه پادفرهنگ، و همچنین نهضتهای فرهنگی بعدی جوانان که بر محور موسیقی و سبک زندگی می‌گشت، مانند پانک راک (Hebdige , 1979)، از نظر خیلی‌ها تأییدی بود بر درستی بنیادین نقد مکتب فرانکفورت از فرهنگ توده‌ای؛ بنابراین، به گفتهٔ باتومور، «دامنهٔ محدود و سرعت زوال، یا همانندگردی (assimilation) پادفرهنگ، در واقع، می‌توانست نیروی صنعت فرهنگ را عیان سازد».[۱] (Bottomore,1984: 46) او در کتاب انسان تک‌ساحتی توضیح می‌دهد که جامعه صنعتی می‌تواند با سهیم کردن کارگران در مصرف‌گرایی کاری کند که آنان اسارت خود را آزادی بدانند[۲]
آثارویرایش
پانویسویرایش
منابعویرایش
| در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ هربرت مارکوزه موجود است. |
| مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به هربرت مارکوزه در ویکی‌گفتاورد موجود است. |