پارا-زایلین

پارازایلین
	; فرمول اسکلتی
	; Space-filling model
	نام آیوپاک ارجح 14-Xylene
	نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی 14-Dimethylbenzene
	دیگر نام‌ها p-Xylene
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۱۰۶-۴۲-۳
پاب‌کم	۷۸۰۹
کم‌اسپایدر	۷۵۲۱
UNII	6WAC1O477V
KEGG	C06756
ChEBI	CHEBI:27417
ChEMBL	CHEMBL۳۱۵۶۱
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس	ZE2625000
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
	SMILES CC1=CC=C(C)C=C1 ;
	InChI InChI=1S/C8H10/c1-7-3-5-8(2)6-4-7/h3-6H,1-2H3 ; Key: URLKBWYHVLBVBO-UHFFFAOYSA-N InChI=1/C8H10/c1-7-3-5-8(2)6-4-7/h3-6H,1-2H3; Key: URLKBWYHVLBVBO-UHFFFAOYAE;
خصوصیات
فرمول مولکولی	C8H۱۰
جرم مولی	۱۰۶٫۱۷ g mol−1
شکل ظاهری	Colorless liquid
بوی	Aromatic
چگالی	0.861 g/mL
دمای ذوب	۱۳٫۲ درجه سلسیوس (۵۵٫۸ درجه فارنهایت؛ ۲۸۶٫۳ کلوین)
دمای جوش	۱۳۸٫۳۵ درجه سلسیوس (۲۸۱٫۰۳ درجه فارنهایت؛ ۴۱۱٫۵۰ کلوین)
انحلال‌پذیری در آب	Insoluble
انحلال‌پذیری در ethanol	Very soluble
انحلال‌پذیری در diethyl ether	Very soluble
فشار بخار	9 mmHg (20°C)
پذیرفتاری مغناطیسی	-76.78·10-6 cm3/mol
ضریب شکست (nD)	1.49582
گرانروی	0.7385 cپواز at 0 °C; 0.6475 cپواز at 20 °C
گشتاور دوقطبی	0.00 D
خطرات
کدهای ایمنی	R۱۰ R20 R21 R۳۶ R۳۸
شماره‌های نگهداری	S۲۵
خطرات اصلی	Harmful or fatal if swallowed. Vapor harmful. Flammable liquid and vapor.
لوزی آتش
نقطه اشتعال
دمای خودآتشگیری
محدودیت‌های انفجار	1.1%-7.0%
آمریکا Permissible; exposure limit (PEL)	TWA 100 ppm (435 mg/m3)
Threshold Limit Value	100 ppm (TWA), 150 ppm (STEL)
	به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
	(بررسی) (چیست: /؟)
	Infobox references

پارا-زایلین (به انگلیسی: p-Xylene) از پایه بنزن با دو شاخه متیل است. پارازایلن یکی از ایزومرهای زایلین است، که در آن دو شاخه متیل در عرض یکدیگر و روی اتم‌های شماره ۱ و ۴ قرار می‌گیرند. فرمول شیمیایی پارازایلن C
8H
10 است. حرف P یا para نشان دهنده محل قرار گرفتن دو شاخه متیل در عرض یکدیگر بر روی حلقه بنزن است. پارازایلن به صورت گسترده در تولید ترفتالیک اسید برای پلی‌استر بکار برده می‌شود.

پس از بنزن، پارازایلین‌ها مهم‌ترین مواد آروماتیک محسوب می‌شود. پارازایلین به طور عمده برای تولید ماده DMT و PTA به مصرف می‌رسد. این ۲ محصول در ساخت پلی‌اتیلن ترفتالات به کار می‌رود که از آن، در ساخت و تولید پلی‌استرها، الیاف، فیلم عکاسی و بطری‌های نوشابه استفاده می‌شود. طبق الگوی مصرف جهانی ۱۹ درصد پارازایلین در ساخت PTA و ۹ درصد در ساخت DMT به کار می‌رود. طریقه تولید پارازایلین به این ترتیب است که از نفت خام ابتدا نفتا و طی مراحلی بنزین پیرولیز به دست می‌آید، که مواد آروماتیک از این محصول (بنزین پیرولیز) تولید می‌شود. پارازایلن در ماده اولیه الیاف مصنوعی، ترفتالیک اسید، صنایع داروسازی، حشره‌کش‌ها و حلال‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جستارهای وابسته ویرایش

زایلین

منابع ویرایش

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ ^۱٫۳ NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards 0670
↑ Perry's Handbook of Chemical Engineers
↑ ^۳٫۰ ^۳٫۱ "p-Xylene". International Chemical Safety Cards. ICSC/NIOSH. July 1, 2014. Archived from the original on 8 June 2017. Retrieved 7 May 2017.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «P-Xylene». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۶ مه ۲۰۱۷.

[PGCH-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ ^۱٫۳ NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards 0670

[2] Perry's Handbook of Chemical Engineers

[ICSC-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ "p-Xylene". International Chemical Safety Cards. ICSC/NIOSH. July 1, 2014. Archived from the original on 8 June 2017. Retrieved 7 May 2017.

[۱]

[۲]

[۳]

پارازایلین
فرمول اسکلتی
Space-filling model
نام آیوپاک ارجح 14-Xylene
نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی 14-Dimethylbenzene
دیگر نام‌ها p-Xylene
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۱۰۶-۴۲-۳^Y
پاب‌کم	۷۸۰۹
کم‌اسپایدر	۷۵۲۱^N
UNII	6WAC1O477V^N
KEGG	C06756^Y
ChEBI	CHEBI:27417^N
ChEMBL	CHEMBL۳۱۵۶۱^N
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس	ZE2625000
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
SMILES CC1=CC=C(C)C=C1
InChI InChI=1S/C8H10/c1-7-3-5-8(2)6-4-7/h3-6H,1-2H3^N Key: URLKBWYHVLBVBO-UHFFFAOYSA-N^N InChI=1/C8H10/c1-7-3-5-8(2)6-4-7/h3-6H,1-2H3 Key: URLKBWYHVLBVBO-UHFFFAOYAE
خصوصیات
فرمول مولکولی	C₈H_۱۰
جرم مولی	۱۰۶٫۱۷ g mol⁻¹
شکل ظاهری	Colorless liquid
بوی	Aromatic^[۱]
چگالی	0.861 g/mL
دمای ذوب	۱۳٫۲ درجه سلسیوس (۵۵٫۸ درجه فارنهایت؛ ۲۸۶٫۳ کلوین)
دمای جوش	۱۳۸٫۳۵ درجه سلسیوس (۲۸۱٫۰۳ درجه فارنهایت؛ ۴۱۱٫۵۰ کلوین)
انحلال‌پذیری در آب	Insoluble
انحلال‌پذیری در ethanol	Very soluble
انحلال‌پذیری در diethyl ether	Very soluble
فشار بخار	9 mmHg (20°C)^[۱]
پذیرفتاری مغناطیسی	-76.78·10^-6 cm³/mol
ضریب شکست (n_D)	1.49582
گرانروی	0.7385 cپواز at 0 °C 0.6475 cپواز at 20 °C
گشتاور دوقطبی	0.00 D ^[۲]
خطرات
کدهای ایمنی	R۱۰ R20 R21 R۳۶ R۳۸
شماره‌های نگهداری	S۲۵
خطرات اصلی	Harmful or fatal if swallowed. Vapor harmful. Flammable liquid and vapor.
لوزی آتش
نقطه اشتعال
دمای خودآتشگیری
محدودیت‌های انفجار	1.1%-7.0%^[۱]
آمریکا Permissible exposure limit (PEL)	TWA 100 ppm (435 mg/m³)^[۱]
Threshold Limit Value	100 ppm^[۳] (TWA), 150 ppm^[۳] (STEL)
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
N (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references