انابد

شهری در استان خراسان رضوی

اَنابَد (دربارهٔ این پرونده تلفظ ) نام شهری در بخش انابد، شهرستان بردسکن، استان خراسان رضوی، ایران است. جمعیت این شهر در سال ۱۳۹۵ برابر با ۶٬۱۸۶ نفر (در ۱٬۸۶۱ خانوار) نفر بوده است.[۱] انابد در تاریخ ۱۲ خرداد ۱۳۷۹ از روستا به شهر ارتقا یافت.[۲] از محصولات مهم این شهر می‌توان به انار، پسته، پنبه، یونجه، گندم، جو، کلزا، ذرت علوفه‌ای، زیره، خربزه و هندوانه آجیلی اشاره کرد.[۳] در سال ۱۳۹۲، ۳۴۰ تن وش پنبه از ۹۲ هکتار اراضی انابد برداشت شد که در مقایسه با سال پیش از این ۸۰۰ کیلوگرم وش پنبه اضافه شده بود که بزرگ‌ترین تولیدکننده پنبه در شهرستان بردسکن گردید.[۴] این شهر در دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه کوهسرخ قرار دارد.[۵] یکی از ویژگی‌های شهر انابد وجود قنات و میدان آب است که قدمتی بالغ بر ۳۰۰ سال دارد. شهر انابد مرکز بخش انابد می‌باشد که با توجه به وسعت ۵٬۱۲۵ کیلومتری آن بخش عشایری، تنها دبیرستان شبانه‌روزی عشایری استان در این شهر قرار دارد. انابد با وجود شرکت کشت و صنعت آستان قدس رضوی با ۲۸ حلقه چاه موتور کشاورزی و وجود بیش از ۲۰۰ حلقه قنات و چاه موتور در بحث تولید محصولات کشاورزی و دامپروری به قطب کشاورزی و دامپروری شهرستان و در برخی محصولات مثل پنبه و زیره به تولیدکننده نخست استان تبدیل کرده است. انابد با وجود معادن غنی مس بخش انابد به‌عنوان قطب مس شرق ایران نیز شناخته می‌شود. در بحث جاذبه‌های گردشگری نیز می‌توان از کویر ملک بابو، مناطق عشایری، گله‌های شتر، آب‌انبار درونه، آب‌انبار باب‌الحکم، بادگیرهای روستای باب‌الحکم، قلعه دختر درونه، امامزاده سید هاشم انابد و مزار پیر سرنخواب اشاره کرد.[نیازمند منبع]

انابد
از بالا: ساختمان شهرداری و اداره گاز، ساختمان بخشداری، جایگاه اختصاصی توس، امامزاده سید هاشم، میدان شهید عصمتی، بلوار امام رضا.

نشان‌واره شهرداری انابد
کشور ایران
استانخراسان رضوی
شهرستانبردسکن
بخشانابد
نام(های) دیگرشهر رضوی
سال شهرشدن۱۳۷۹
مردم
جمعیت۶٬۱۸۶ نفر (۱۳۹۵)
رشد جمعیت۳٫۸٪ (۵سال)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۹۰۴ متر
اطلاعات شهری
شهردارحمید عمارلو
شناسهٔ ملی خودرو ایران
کد آماری۲۴۴۰
انابد بر ایران واقع شده‌است
انابد
روی نقشه ایران
۳۵°۱۵′۰۲″شمالی ۵۷°۴۸′۳۷″شرقی / ۳۵٫۲۵۰۶°شمالی ۵۷٫۸۱۰۳°شرقی / 35.2506; 57.8103

وجه تسمیه

ویرایش

در وجه تسمیه آن چند نظر قابل توجه است: اول اینکه این محل ابتدا به علت داشتن باغ‌های انار زیاد و مرغوب، انارآباد نام داشته است و به تدریج به انارباد-اناربد و انابد تبدیل شده است. نظر دیگر این است که این لفظ اشاره به‌آبادی دور است یعنی ابتدا «آن آبادی» بوده است و به تدریج آن آباد و اناباد و انابد شده است. نظر دیگر این است که ابتدا آن رباط (اشاره به کاروانسرا) بوده است که به مرور آنارباط-آناربط و انابط و انابت شده است.[نیازمند منبع]

پیشینه

ویرایش

با توجه به وجود موقوفه‌های زیاد از جمله موقوفه بزرگ سوم شعبان که توسط مردم وقف آستان قدس رضوی و علی بن موسی الرضا و حسین بن علی شده است، این شهر به شهر رضوی معروف است. همچنین این ناحیه به عنوان دروازه ورودی جنوب‌غربی استان خراسان رضوی محسوب می‌شود و هرسال میزبان هزاران زائر امام هشتم می‌باشد. آرامگاه امامزاده سیدهاشم انابد و قطب فرهنگی این شهر است. از سال ۱۳۸۰ شهرداری تشکیل و اولین شهردار امین‌الله مقصود بود که مدت ۴٫۵ سال خدمت نمود و پس از وی دومین شهردار حامد علوی می‌باشد.[۶]

جمعیت

ویرایش

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۶٬۱۸۶ نفر (در ۱٬۸۶۱ خانوار) بوده است.[۱]

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۸۵۵٬۹۶۸—    
۱۳۹۰۵٬۷۳۹۳٫۸٪−
۱۳۹۵۶٬۱۸۶۷٫۸٪+

زبان و گویش

ویرایش

مردم انابد به زبان فارسی و به گویش کاشمری سخن می‌گویند.[نیازمند منبع]

موقعیت جغرافیایی

ویرایش

این شهر از طرف شمال با شهرستان ششتمد و بخش روداب سبزوار، از غرب و شمال‌غرب با بخش بیارجمند شاهرود، از جنوب با شهرستان عشق‌آباد، از شمال‌شرق با دهستان کوهپایه بردسکن، از شرق با شهر بردسکن، و از جنوب‌شرق با بخش شهرآباد بردسکن همسایه است. قابل ذکر است که این شهر در محور کاشمر-بیارجمند (شاهرود) قرار دارد.[۷]

اماکن تاریخی، آثار باستانی و جهانگردی

ویرایش
 
آب‌انبار باب‌الحکم

مراکز درمانی

ویرایش

درمانگاه‌ها

ویرایش
  • مرکز بهداشتی درمانی انابد[۱۹]

کتابخانه‌ها

ویرایش
  • کتابخانه ابن سینا[۲۰]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
  2. «شهرداری». شهرداری انابد. دریافت‌شده در ۱۱ اکتبر ۲۰۲۳.
  3. «شرکت کشت و صنعت انابد در خراسان رضوی 5200 تن محصول کشاورزی تولید کرد». ایرنا. دریافت‌شده در ۱۷ مارس ۲۰۲۴.
  4. «انابد بزرگ‌ترین تولیدکننده پنبه در بردسکن است». ایرنا. دریافت‌شده در ۱۷ مارس ۲۰۲۴.
  5. «معرفی شهرستان - اداره میراث فرهنگی شهرستان بردسکن». اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی. دریافت‌شده در ۲۶ ژانویهٔ ۲۰۲۴.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «بقعه امامزاده سیدهاشم (ع) انابد بردسکن؛ از کمبود فضا برای زائران تا نیاز به تأمین اعتبار». ایکنا. دریافت‌شده در ۱۷ مارس ۲۰۲۴.
  7. «استاندار خراسان بر رفع مشکلات جاده‌های شهر اَنابَد تأکید کرد». ایرنا. دریافت‌شده در ۱۷ مارس ۲۰۲۴.
  8. «معرفی انابد». شهرداری انابد. دریافت‌شده در ۱۷ مارس ۲۰۲۴.
  9. «پرونده آب‌انبار باب‌الحکم در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  10. «پناهگاه حیات وحش دشت لاغری». پایگاه خبری دیده‌بان محیط زیست و حیاط وحش ایران. ۱۱ شهریور ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۳۱ تیر ۱۳۹۶.
  11. «پرونده غار درونه در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  12. «پرونده خانه شازده در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  13. «پرونده خانه علوی در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  14. شفیعیان. «دهانه آب درونه - خراسان رضوی، ایران». سایت بهراه. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۵ فروردین ۱۳۹۱.
  15. «پرونده قلعه دختر درونه در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  16. «پرونده مسجد حطیطه در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  17. «پرچم یوزپلنگ آسیابربلندای محیط زیست ایران». سازمان حفاظت محیط زیست ایران. ۹ شهریور ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۳۰ مرداد ۱۳۹۶.[پیوند مرده]
  18. «مناطق ویژه گردشگری - اداره میراث فرهنگی شهرستان بردسکن». اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی. دریافت‌شده در ۶ نوامبر ۲۰۲۳.
  19. «بهره‌برداری از طرح خدماتی - درمانی در شهر انابد». خبرگزاری صدا و سیما. دریافت‌شده در ۱۷ مارس ۲۰۲۴.
  20. «کتابخانه «ابن سینا» شهر انابد بردسکن به بهره‌برداری رسید». ایسنا. دریافت‌شده در ۱۷ مارس ۲۰۲۴.