دانشگاه فردوسی مشهد
دانشگاه فردوسی مشهد از دانشگاه‌های بزرگ مادر و دولتی سطح یک[۲] و زیرمجموعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران است. این دانشگاه که پیشنهاد بنیانگذاری آن به پیش از دهه بیست خورشیدی برمی‌گردد، سومین دانشگاه قدیمی ایران به‌شمار می‌آید که در سال ۱۳۹۸ جشن هفتادسالگی خود را برگزار کرد.[۳] دانشگاه فردوسی مشهد در زمان پهلوی از نظر علمی و آکادمیک زیر نظر دانشگاه جرج‌تاون آمریکا قرار داشت.[۴] دانشگاه فردوسی مشهد با دارا بودن 12 دانشکده، 7 پژوهشکده[۵]، بیش از 25000 دانشجو و 800 عضو هیئت علمی[۶]، به عنوان قطب علمی شرق کشور محسوب می‌گردد. ریاست این دانشگاه در حال حاضر بر عهده دکتر محمد کافی[۷]، استاد تمام گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد است. [۸]
 نشان دانشگاه فردوسی مشهد | |
| شعار | خرد باید و دانش و راستی |
|---|---|
| نوع | دولتی |
| بنیانگذاری شده | ۱۳۲۸ |
| وابستگی | وزارت علوم، تحقیقات و فناوری |
| رئیس | محمد کافی[۱] |
| اعضای هیئت علمی | 800 |
| کارمندان مدیریتی |
|
| دانشجویان | 25000 |
| کاردانی | نامشخص |
| کارشناسی | ۱۱٬۵۰۰ |
| تحصیلات تکمیلی | ۸٬۰۰۰ |
| ۲٬۵۰۰ | |
| موقعیت | مشهد |
| وبگاه | |
تاریخچهویرایش
.jpg)
با تبدیل آموزشگاه عالی بهداری در سال ۱۳۲۸ به دانشکده پزشکی، نخستین گام در راه تأسیس سومین دانشگاه ایران در شهر مشهد برداشته شد. در سال ۱۳۳۴ با صدور مجوز دیگری دانشکده ادبیات با پنج رشته جداگانه تأسیس یافت. با گسترش آموزش عالی در ایران به ترتیب دانشکده معقول و منقول (که بعداً به الهیات تغییر نام یافت) دانشکده علوم، دانشکده دندانپزشکی، دوره شبانه، دانشکده علوم دارویی و تغذیه، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشکده مهندسی، مؤسسه بینایی سنجی، دبیرستان دانشگاه و مرکز تعلیمات به مجموعه دانشگاه مشهد که ازسال ۱۳۵۳ با انتخاب مهدی رضایی به دانشگاه فردوسی تغییر نام یافته بود افزوده شد.
پس از انقلاب اسلامی با تغییر در برخی واحدها و تفکیک دانشگاه علوم پزشکی از دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشکده دامپزشکی، آموزشکده کشاورزی شیروان، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده علوم ریاضی، دانشکده هنر نیشابور، پژوهشکده علوم گیاهی، مرکز تحقیقات زمین لرزه‌شناسی، کالج دانشگاه، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست و دانشکده معماری و شهرسازی، یکی پس از دیگری به مجموعه واحدهای دانشگاه اضافه شد.[۹]
رؤسای دانشگاه فردوسی مشهدویرایش
دانشگاه فردوسی مشهد ابتدا با عنوان مؤسسه آموزش عالی صحیفه سجادیه و رساله حقوق توسط آیت الله لطفیان سرگزی پیشنهاد و پس از مدتی به فردوسی تغییر نام داد -براساس تشکیلات سازمانی مصوّب مجلس شورای اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم تحقیقات و فناوری کلیه امور دانشگاه توسّط رئیس دانشگاه با همکاری معاونان وی اداره می‌شود. وی توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی، انتخاب می‌شود و محور و مسؤول اصلی اتخاذ تصمیمات و عملکرد دانشگاه، برطبق ضوابط و مقرّرات مربوط است.
| نام و نام خانوادگی | آغاز تصدّی | پایان تصدّی |
|---|---|---|
| دکتر حسین سامی راد | ۱۳۳۷ | ۱۳۴۱ |
| دکتر ضیاء الدین اسماعیل بیگی | ۱۳۴۱ | ۱۳۴۷ |
| دکتر محسن ضیایی | ۱۳۴۷ | ۱۳۴۸ |
| دکتر عبدالله فریار | ۱۳۴۸ | ۱۳۵۲ |
| دکتر نصرالله مقتدر مژدهی | ۱۳۵۲ | ۱۳۵۴ |
| دکتر سید جلال متینی | ۱۳۵۴ | ۱۳۵۶ |
| دکتر پرویز آموزگار | ۱۳۵۶ | ۱۳۵۷ |
| دکتر سیروس سهامی | ۱۳۵۷ | ۱۳۵۸ |
| دکتر غلامعلی ادریسیان | ۱۳۵۸ | ۱۳۵۸ |
| دکتر مهدی اعتمادی | ۱۳۵۹ | ۱۳۶۴ |
| دکتر حسین اشتیاق حسینی | ۱۳۶۴ | ۱۳۶۹ |
| دکتر عبدالرسول کاظم‌پور | ۱۳۶۹ | ۱۳۷۵ |
| دکتر علی سرافراز یزدی | ۱۳۷۵ | ۱۳۷۷ |
| دکتر عبدالرضا باقری | ۱۳۷۷ | ۱۳۸۴ |
| دکتر علیرضا عاشوری | ۱۳۸۴ | ۱۳۹۲ |
| دکتر محمد کافی | ۱۳۹۲ | تاکنون |
واحدها و دانشکده‌هاویرایش
- معاونت برنامه‌ریزی و توسعه منابع دانشگاه فردوسی مشهد
- معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی
- تربیت بدنی و علوم ورزشی
- الهیات
- دامپزشکی
- علوم اداری و اقتصاد
- علوم پایه
- علوم تربیتی و روانشناسی
- علوم ریاضی
- کشاورزی
- دانشکده مهندسی، وبگاه
- معماری و شهرسازی
- منابع طبیعی و محیط زیست
- هنر
- آموزشکده شیروان
- پژوهشکده علوم گیاهی
- واحد بین‌الملل دانشگاه فردوسی
- گروه پژوهشی جونده‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد
- پژوهشکده هوا خورشید
- پژوهشکده نفت و گاز
دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتیویرایش
دانشکده ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد با هدف تأمین نیروی انسانی متخصّص و ماهر به عنوان دومین واحد آموزش عالی در سطح شهر مشهد با راه اندازی گروه زبان و ادبیّات فارسی در سال ۱۳۳۴ هجری شمسی تأسیس گردید. در سال بعد رشته‌های زبان و ادبیات انگلیسی و زبان و ادبیّات فرانسه ایجاد شد. پس از گذشت یک سال دیگر رشته‌های تاریخ و جغرافیا در این دانشکده آغاز به کار نمود. رشته زبان‌شناسی در سال ۱۳۴۲ فعالیت خود را آغاز نمود.
در سال ۱۳۵۱ رشته زبان و ادبیّات عرب از دانشکده الهیّات به این دانشکده منتقل شد. رشته علوم اجتماعی که به عنوان رشته های فرعی از سال ۱۳۵۰ افتتاح شده بود از سال ۱۳۶۴ به عنوان رشته های مستقل به پذیرش دانشجو اقدام نمود. رشته روانشناسی از سال تحصیلی ۱۳۵۰–۱۳۴۹ تا پایان سال تحصیلی ۱۳۵۳–۱۳۵۲ در این دانشکده دایر بوده و از سال تحصیلی ۱۳۵۴–۱۳۵۳ از این دانشکده جدا شده‌است.
دوره کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی از سال ۱۳۴۹و دوره دکتری این رشته در سال ۱۳۵۵ بطور مستقل دانشجو پذیرفت و نخستین دانش‌آموخته آن در سال ۱۳۶۲ از رساله خود دفاع کرد.
هم‌اکنون در دانشکده ادبیات و علوم انسانی ۹ گروه آموزشی در دوره روزانه و ۸ رشته تحصیلی کارشناسی در دوره شبانه فعالیت دارند. این دانشکده در حال حاضر تعداد ۱۰۳ عضو هیئت علمی (۱۱ استاد، ۳۵ دانشیار، ۵۰ استادیار و ۷ مربی)، ۵ کارشناس آموزشی، ۴۴ کادر اداری و ۱۲ نیروی خدماتی، ۱۴۵۰ دانشجوی کارشناسی، ۹۵۰ دانشجوی کارشناسی ارشد و ۲۸۵ دانشجوی دکتری دارد.[۱۰]
دانشکده مهندسیویرایش
براساس مصوبه یکصدوچهارمین نشست شورای گسترش آموزش عالی مورخ پنجم اسفند ۱۳۵۳و با هدف ایجاد یک قطب مهندسی قوی و مناسب در شرق ایران و ایجاد امکانات و شرایط مناسب برای پرورش استعدادهای فنی جوانان، تأمین نیروی انسانی متخصص، اجرای طرح‌های صنعتی و استقلال علمی و صنعتی کشور، دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی تأسیس گردید.
دانشکده مهندسی در مهر ۱۳۵۴با پذیرش ۳۰دانشجو در رشته برق و ۳۰دانشجو در رشته مکانیک فعالیت خود را آغاز کرد ولی به دلیل عدم تأمین کادر آموزشی، رشته مهندسی برق تعطیل شد و دانشجویان این رشته به سایر دانشگاه‌ها منتقل شدند و بعدها پس از تأمین کادر آموزشی از سال ۱۳۵۸بار دیگر فعالیت رشته مهندسی در رشته الکترونیک آغاز شد.
به دنبال انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۵۹و با ادغام دانشکده مهندسی و دانشگاه کار و پیشه شاخه مشهد، تعداد اعضای هیئت علمی و دانشجویان آن به یکباره افزایش چشمگیری یافت. پیش از این تاریخ دانشکده مهندسی دانشگاه کار و پیشه، در سه رشته «الکترونیک» ،» «الکتروتکنیک» و «راه و ساختمان» فعالیت آموزشی چشمگیری داشت.
گروه کامپیوتر در سال ۱۳۶۷ در دانشکده علوم تأسیس و یک سال بعد به دانشکده مهندسی پیوست. گروه مهندسی شیمی در سال ۱۳۷۰ و دو سال پس از آن گروه مهندسی متالورژی و مواد تأسیس گردید و گروه مهندسی صنایع نیز در سال ۱۳۸۵ به گروه‌های آموزشی دانشکده افزوده شد.
در حال حاضر این دانشکده از جمله دانشکده‌های معتبر و قوی فنی و مهندسی در سطح کشور است و با داشتن ۱۲۴ عضو هیئت علمی مجرب و بیش از۳۲۷۴ دانشجوی کارشناسی، ۷۰۷ دانشجوی کارشناسی ارشد، ۲۲۱ دانشجوی دکتری در ۷ رشته و ۳۷ گرایش با امکانات و تجهیزات کارگاهی، آزمایشگاهی و تحقیقاتی قابل ملاحظه قطب مهندسی در شرق کشور به حساب می‌آید. از افتخارات دانشکده مهندسی می‌توان به انتخاب فارغ‌التحصیل مقطع دکتری گروه مکانیک، دکتر رضا مسعودی نژاد به عنوان داور ممتاز انتشارات الزویر در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ اشاره نمود. این دانشکده زیربنایی حدود ۴۸هزار مترمربع دارد که به فضاهای آموزشی، اداری خدماتی، کارگاهی اختصاص دارد. در همسایگی این دانشکده می‌توان یکی از مراکز رشد علم و فناوری را مشاهده کرد که شرکت‌هایی نظیر نهامین پردازان آسیا و آکادمی کسب و کار فردوسی را در خود جای داده‌اند
رشته‌های تحصیلی موجود در دانشکده مهندسی:
- مهندسی برق
- مهندسی شیمی
- مهندسی صنایع
- مهندسی عمران
- مهندسی کامپیوتر
- مهندسی مکانیک
- مهندسی مواد
- مهندسی نفت
- مهندسی پلیمر
- مهندسی نساجی[۱۱]
دانشکده علوم پایهویرایش
دانشکده علوم دانشگاه فردوسی در سال ۱۳۴۰ تأسیس شد. پذیرش دانشجو در رشته ریاضی - فیزیک از سال ۱۳۴۱ آغاز گردید. در سال ۱۳۴۴ رشتهٔ ریاضی - فیزیک منحل و رشته‌های ریاضی، فیزیک و شیمی با پذیرش ۵۰ دانشجو در هر گروه جایگزین آن شد. رشته‌های زمین‌شناسی و زیست‌شناسی در سال ۱۳۴۶ تأسیس گردیدند. رشته آمار که قبلاً با ریاضی مشترک بود در سال ۱۳۶۷ به‌طور مستقل دانشجو پذیرفت. رشتهٔ کامپیوتر در سال ۱۳۶۸ از گروه ریاضی جدا شد و به صورت مستقل تشکیل و به دانشکدهٔ مهندسی منتقل گردید. طرح تأسیس دانشکدهٔ علوم ریاضی در سال ۱۳۷۵ به تصویب رسید واین دانشکده به‌طور رشته‌ای جداگانه در سال ۱۳۷۶شروع به فعالیت نمود. دانشکده علوم پایه در حال حاضر دارای چهار گروه آموزشی زمین‌شناسی، شیمی، زیست‌شناسی و فیزیک است. تعداد اعضای هیئت علمی این دانشکده بالغ بر ۸۸ نفر و تعداد کارکنان ۱۱۷ تن است. تعداد دانشجویان در نیمسال اول ۸۷–۱۳۸۶ شامل: کارشناسی ۱۶۱۰ نفر، کارشناسی ارشد ۵۱۳ نفر، و دکتری ۱۶۵ نفر بوده‌است. * فیزیک * شیمی * زمین‌شناسی * زیست‌شناسی
دانشکده علوم اداری و اقتصادیویرایش
دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۶۶ با هدف تأمین و تربیت نیروی انسانی متخصص کشور در زمینه‌های اقتصاد، مدیریت، حسابداری، حقوق و علوم سیاسی تأسیس شد. فعالیت‌های آموزشی دانشکده از مهرماه سال ۱۳۶۷ با پذیرش۱۲۰ دانشجو در سه رشته کارشناسی: اقتصاد بازرگانی، حسابداری و مدیریت بازرگانی آغاز شد. درسال‌های بعد به ترتیب رشته‌های کارشناسی حقوق، اقتصاد نظری و مدیریت دولتی به رشته‌های قبلی اضافه شدند. توسعه فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی این دانشکده با تأسیس دوره‌های کارشناسی ارشد علوم اقتصادی و کارشناسی ارشد (معادل) توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی در سال ۷۳ ادامه یافت. ایجاد دوره روزانه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دوره شبانه رشته‌های کارشناسی مدیریت بازرگانی و حقوق درسال‌های ۷۳و۷۴، کارشناسی اقتصاد بازرگانی در سال ۷۶ و علوم سیاسی در سال تحصیلی ۷۸موجبات گسترش بیشتر فعالیت‌های آموزشی این دانشکده را فراهم نمود. سپس کارشناسی ارشد حسابداری در سال ۸۳، کارشناسی ارشد حقوق (گرایش جزا و جرم‌شناسی) در سال ۸۵، کارشناسی ارشد علوم سیاسی در سال ۸۵، دکترای علوم اقتصادی و کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی در سال ۸۶ و کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی و دکترای مدیریت در دو گرایش رفتار سازمانی ومنابع انسانی در سال ۸۷ به دوره‌های تحصیلات تکمیلی دانشکده اضافه گردیدند. در حال حاضر تعداد ۲۱۰۰ نفر دانشجوی دختر و پسر در دوره‌های کارشناسی (روزانه و شبانه)، کارشناسی ارشد و دکترا ی این دانشکده مشغول به تحصیل هستند.
پیوند به بیرونویرایش
پانویسویرایش
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۶ آوریل ۲۰۱۴.
- ↑ «رتبه بندی و ارزیابی دانشگاه های دولتی تحت نظارت وزارت علوم در سال ۱۳۹۹-۱۳۹۸ اعلام شد». وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۲۳.
- ↑ «تاریخچه دانشکده پزشکی دانشگاه مشهد». دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد. ۱۸ اسفند ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ آوریل ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۲.
- ↑ Problems and Issues in Higher Education: Perspectives on Iran-United States Educational Relations and Influences. pp.8
- ↑ دانشگاه فردوسی مشهد. «لیست دانشکده‌ها و پژوهشکده‌های دانشگاه فردوسی مشهد». دانشگاه فردوسی مشهد.
- ↑ دانشگاه فردوسی مشهد. «دانشگاه فردوسی مشهد در یک نگاه». دانشگاه فردوسی مشهد.
- ↑ «Ferdowsi University of Mashhad - Mohammad Kafi - Personal Data». m.kafi.profcms.um.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۲۳.
- ↑ دانشگاه فردوسی مشهد. «رئیس دانشگاه فردوسی مشهد». دانشگاه فردوسی مشهد.
- ↑ «تاریخچه دانشگاه فردوسی مشهد». دانشگاه فردوسی مشهد. ۱۳ بهمن ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ مه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۶ مارس ۲۰۰۹.
- ↑ «معرفی و تاریخچه». adabiyat.um.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۲۱.
- ↑ «ایجاد گروه مهندسی نساجی در دانشگاه فردوسی مشهد». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۷-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۲۳.