دهستان دیزمار غربی

دهستان دیزمار غربی یکی از دهستان‌های استان آذربایجان شرقی است که در گذشته خاروانا مرکز این بخش بود.در سال 1375 دیزمار غربی به مرکزیت سیه رود از دیزمار غربی به مرکزیت خاروانا جداو به شهرستان جلفا ملحق شد.امروزه منظور از دیزمار غربی همه بخش سیه رود و منظور از دیزمار مرکزی همه بخش خاروانا است .دیزمار غربی در بخش سیه‌رود شهرستان جلفا واقع شده‌است.بخش سیه رود که امروزه به آن دیزمار غربی گفته می‌شود از غرب روستای زیبای مردانقم شروع شده و از طرف شمال به رود ارس و از طرف غرب با شهرستان مرند و از طرف شرق با دیزمار مرکزی(خاروانا) و دهستان دیزمار شرقی از توابع بخش منجوان از توابع شهرستان تازه تأسیس خداآفرین همسایه است.لازم به ذکر است که اغلب جاذبه‌های تاریخی و زیارتی ارسباران در روستاهای اوشتبین، کردشت، دوزال، نوجه مهر و ...در این محال قرار دارندو دیزمار غربی از مناطق دیگر دیزمار آبادتر بوده و در حال پیشرفت قرار دارد.حمد الله مستوفی (750-680) در صفحه 132 کتاب نزهة القلوب منطقه دیزمار را ولایت یکپارچه می‌داند که این امر نشانگر این است که تقسیم‌بندی دیزمار به قسمت مرکزی، غربی و شرقی جنبه تاریخی ندارد.او دربارهٔ دیزمار می‌نویسد: "دیزمار ولایتی است در شمال تبریز کما بیش پنجاه پاره دیه بود و دوزال و کوردشت و قولان و هزار[=هراس که روستای تاریخی اوشتبین از اجتماع سه آبادی هراس، سیاوشان و جعفرآباد بوجود آمده است.] و خاروانا از معظمات آن . هوایش معتدل به گرمی و آبش از آن جبال بر می خیزد و فضلابش در ارس می ریزد حاصلش غله و پنبه و انگور و میوه به همه انواع می باشد و پیشتر از همه جا رسد و نوباوه تبریز از آنجا باشدحقوق دیوانش چهل هزار و هشتصد دینار است" . [لازم به ذکر است که در زمان صفویه عشایر پیرعلیلو، مقدم، بایبردلو، چلبیانلو، سادات شامی کوه کمر و ...در منطقه ارسباران و به ویژه دیزمار ساکن شدند.موج دوم مهاجرت از آن سوی ارس در زمان فتحلیشاه قاجار روی داد که در آن زمان قاجار کرداحمد، عشایر پسیان، الیاسکانلو و ...در آبادی‌هایی ساکن شدند و دیزمار در گذشته نه چندان دور 196 آبادی بزرگ و کوچک داشت و خاروانا مرکز سیاسی-اداری و اشتبین مرکز فرهنگی محال دیزمار ارسباران محسوب می‌شود. ]

جستارهای وابسته

• فهرست دهستان‌های ایران