دهستان رازلیق

اثر ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران

دهستان رازلیق یکی از دهستان‌های شهرستان سراب در استان آذربایجان شرقی ایران است. بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵، جمعیت این دهستان ۱۰٬۸۱۲ نفر (۲٬۶۲۸ خانوار) بوده‌است.[۱] دهستان رازلیق در بخش مرکزی شهرستان سراب جای دارد.

دهستان رازلیق
Map
نامدهستان رازلیق
کشورایران
استاناستان آذربایجان شرقی شهرستان =شهرستان سراب
اطلاعات اثر
کاربریزیستگاه
کاربری کنونیدهکده
دیرینگیآغاز هزارهٔ یکم پ.م.
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۲۲۵۴۲
تاریخ ثبت ملی۱۳۸۷
اطلاعات بازدید
امکان بازدیدبله

رازلیق (در گویش محلی رازلِخ) نام یکی از دهستانهای ششگانه بخش مرکزی شهرستان سراب است که از شمال به کوه سبلان از جنوب به دهستان هریس از خاور به دهستان آغمیون از باختر به دهستان ینکجه محدود می‌باشد.

موقعیت محل

ویرایش

موقعیت طبیعی: در دامنهٔ جنوبی کوه سبلان واقع است و هوای سالم و ییلاقی دارد. آب آن از چشمه سارها و رودهای کوچک محلی که از دامنهٔ کوه سبلان سرچشمه می‌گیرد تأمین می‌شود ودارای مراتع خرم و فراوان است که محل ییلاق ایلات می‌باشد و محصول عمدهٔ دهستان، غلات و حبوبات و محصول دامی روغن و پشم و پنیر است و شغل عمدهٔ اهالی زراعت و گله داری است. از نوزده آبادی بزرگ و کوچک تشکیل و جمعیت آن در حدود شانزده هزار نفر است. قراء عمدهٔ آن اسفستان، فرگوش، رازلیق مرکز دهستان می‌باشد.

قلعه رازلیق

ویرایش

قلعه رازلیق در شمال، ۱۱ کیلومتری شهر سراب و یک کیلومتری غرب روستای دیزج سفید کنار رودخانه رازلیق چای قرار دارد. سنگ نبشته در روی صخره‌ای از سنگ خارا در دره رودخانه پسلر روبه جنوب واقع است. کتیبه اورارتویی رازلیق بر یک صخره نقر شده و تا کنون کاوش‌های علمی باستان‌شناسی در این قلعه به صورت کامل انجام نشده‌است.

قلعه رازلیق به موقعیت جغرافیایی شهرستان سراب ـ دهستان «رازلیق» پنج کیلومتری شمال این روستا و به شماره ۲۲۵۴۲ سال ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید این قلعه که قدمت آن مربوط به هزاره اول پیش از میلاد و قرون میانه اسلامی می‌رسد مربوط به استقرار دورهٔ اورارتو می‌باشد. برای دستیابی به این کتیبه تاریخی باید از روستای رازلیق عبور کرده و به روستای دیزج سفید رسید. درگذشته پلکانی در پای آن تعبیه گردیده بود که به مرور زمان از بین رفته و فقط چند پله ویران باقی مانده است. پس از آن صفحه‌ای طبیعی به چشم می‌خورد که در ارتفاع ۳ متری آن کتیبه رازلیق به ابعاد ۸۲*۱۱۰ سانتیمتر در شانزده سطر حاوی فرمان آرگیشتی یکم[۲] فرزند روسای یکم[۳] پادشاه اورارتو قرار گرفته‌است.

کتیبه آرگیشتی یکم

ویرایش
 
مولاژ سنگ نبشته اورارتو رازلیق واقع در موزه آذربایجان.

متن ترجمه فارسی این کتیبه چنین است: به حول و قوه (خالدی) آرگیشتی روسا هینی گوید: من به سرزمین آرهو لشکر کشیدم. من سرزمین اولوشو و سرزمین برقو را تسخیر کردم. من تا کنار رودخانه مونا رسیدم و از آنجا برگشتم. من سرزمین گیردو و گتوهائی و توایشیدو را تسخیر کردم. شهر روتومنی را من گرفتم. سرزمین هائی را که من تسخیر کردم تحت باج خود قرار دادم. این قلعه را بزور گرفتم و دوباره برقرار ساختم. من آن را آرگیشتی ایردو نامیدم تا بخاطر تقویت بیا ای ئی (اورارتو). برای مطیع ساختن سرزمین‌های دشمن. تا به حول و عظمت (خالدی) آرگیشتی بزرگ. شاه، شاه جهان، شاه شاهان، خداوندگار شهر توشپا

آرگیشتی می‌گوید: هرکس نام مرا محو کند یا به این کتیبه خسارتی وارد بیارد امیدوارم خدایان (خالدی) ته‌ای شه با (شیوانی) او را زیر خورشید براندازد. همچنین کشف دو قطعه شیشه، یک قطعه ابزار سنگی، دو قطعه اکسید آهن و دو عدد استخوان، یک قطعه سکه مربوط به قرن پنجم هجری قمری و نیز تعدادی سفالینه‌های لعاب‌دار[۴] و بدون لعاب مربوط به قرن چهارم و پنجم هجری.

توابع

ویرایش

مرکز این دهستان، روستای رازلیق است و دیگر روستای مسکونی آن از این قرارند:

پانویس

ویرایش
  1. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.
  2. آرگیشتی دوم یاد شده است؟
  3. شاید هم روسای دوم
  4. سفالینه ملوّن

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش

«نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.

پیوند به بیرون

ویرایش
 

بخش‌ها و دهستان‌های استان آذربایجان شرقی

بخش‌ها شهرستان آذرشهر
حومه

قاضی‌جهان | قبله‌داغی | شیرامین | ینگجه

گوگان

تیمورلو | دستجرد

ممقان

شهرک

بخش‌ها شهرستان اسکو
مرکزی

باویل | سهند | گنبر

ایلخچی

جزیره | شورکات جنوبی

بخش‌ها شهرستان اهر
مرکزی

آذغان | اوچ‌هاچا | بزکش | قشلاق | گویجه‌بل | ورگهان

هوراند

|چهاردانگه | |دودانگه | دیکله

بخش‌ها شهرستان بستان‌آباد
مرکزی

اوجان غربی | شبلی | قوری‌گل | مهران‌رود جنوبی | مهران‌رود مرکزی

تیکمه‌داش

اوجان شرقی | سهندآباد | عباس شرقی | عباس غربی

بخش‌ها شهرستان بناب
مرکزی

بناجوی شرقی | بناجوی شمالی | بناجوی غربی

بخش‌ها شهرستان تبریز
مرکزی

آجی‌چای | اسپران | سردصحرا | میدان‌چای

خسروشهر

|تازه‌کند | لاهیجان

بخش‌ها شهرستان جلفا
مرکزی

ارسی | داران | شجاع

سیه‌رود

دیزمار غربی | نوجه‌مهر

بخش‌ها شهرستان چاراویماق
مرکزی

چاراویماق جنوب غربی | چاراویماق مرکزی | قوری‌چای شرقی | ورقه

شادیان

چاراویماق جنوب شرقی | چاراویماق شرقی

بخش‌ها شهرستان خداآفرین
مرکزی

بسطاملو | کیوان

گرمادوز

گرمادوز شرقی | گرمادوز غربی

منجوان

دیزمار شرقی | منجوان شرقی | منجوان غربی

بخش‌ها شهرستان سراب
مرکزی

آغمیون | ابرغان | حومه | رازلیق | صائین | ملایعقوب

مهربان

آلان ‌برآغوش | اردلان | شربیان

بخش‌ها شهرستان شبستر
مرکزی

سیس | گونی شرقی | گونی غربی

صوفیان

چله‌خانه | رودقات | میشو جنوبی

انزاب

چهرگان | گونی غربی

بخش‌ها شهرستان عجب‌شیر
مرکزی

خضرلو | دیزج‌رود غربی

قلعه‌چای

دیزج‌رود شرقی | کوهستان

بخش‌ها شهرستان کلیبر
مرکزی

پیغان‌چای | مولان | میشه‌پاره | ییلاق

آبش‌احمد

آبش‌احمد | سیدان | قشلاق

بخش‌ها شهرستان مراغه
مرکزی

سراجوی شمالی | سراجوی غربی | قره‌ناز

سراجو

سراجوی جنوبی | سراجوی شرقی | قوری‌چای غربی

بخش‌ها شهرستان مرند
مرکزی

بناب | دولت‌آباد | زنوزق | کشک‌سرای | میشاب شمالی | هرزندات شرقی | هرزندات غربی

یامچی

ذوالبین | یکانات

بخش‌ها شهرستان ملکان
مرکزی

گاودول شرقی | گاودول غربی | گاودول مرکزی

لیلان

لیلان جنوبی | لیلان شمالی

بخش‌ها شهرستان میانه
مرکزی

اوچ‌تپه شرقی | شیخ‌درآباد | قافلان‌کوه غربی | قزل‌اوزن | کله‌بوز شرقی | کله‌بوز غربی | گرمه جنوبی

ترکمان‌چای

اوچ‌تپه غربی | بروان شرقی | بروانان غربی | بروان مرکزی

کندوان

تیرچایی | کندوان | گرمه شمالی

کاغذکنان

کاغذکنان شرقی | کاغذکنان شمالی | کاغذکنان مرکزی

بخش‌ها شهرستان ورزقان
مرکزی

ازومدل جنوبی | ازومدل شمالی | بکرآباد | سینا

خاروانا

ارزیل | جوشین | دیزمار مرکزی

بخش‌ها شهرستان هریس
مرکزی

بدوستان شرقی | باروق | خانمرود

خواجه

بدوستان غربی | مواضع‌خان شرقی | مواضع‌خان شمالی

بخش‌ها شهرستان هشترود
مرکزی

چاراویماق شمال شرقی | سلوک | علی‌آباد | قرانقو | کوهسار

نظرکهریزی

آلمالو | نظرکهریزی