دوران مدرن نخستین

عصر جدید نخستین بخشی از تاریخ نوین، و در دورهٔ زمانی اواخر قرون وسطی و تاریخ پساکلاسیک واقع است. گرچه بازهٔ زمانی این عصر بهطور کامل مشخص نیست، اما دوران آن در فواصل عصر پسا کلاسیک (۱۵۰۰ میلادی)، سقوط قسطنطنیه (۱۴۵۳ میلادی)، رنسانس، عصر کاوش (بخصوص سفرهای کریستف کلمب در ابتدای ۱۴۹۲)، و کشف مسیر دریایی به شرق (۱۴۹۸) قرار داشته و در نهایت به عصر انقلابها (۱۸۰۰ میلادی) و بخصوص انقلاب فرانسه (۱۷۸۹) ختم میشود. مهمترین ویژگی این دوره نوعی جهانی شدن تجارت است که همراه با اکتشاف و استعمار سرزمینهای جدید توسط اروپاییان میباشد.
در این عصر امپراتوریهایی در سرتاسر جهان پدیدار میشود نظیر امپراتوری مینگ و امپراتوری چینگ در چین، امپراتوری مغول هندوستان، امپراتوری عثمانی و امپراتوریهایی مستعمراتی نظیر امپراتوری اسپانیا، امپراتوری پرتغال، امپراتوری بریتانیا و امپراتوری فرانسه. همچنین اروپاییان از طریق سفرهای دریایی راههای دریایی جدیدی را میگشایند که شرق و جنوب آسیا و آمریکا را مستقیماً به اروپا وصل میکنند و جوامع مستعمراتی را بخصوص در آمریکا بنا میکنند. دولتهای اروپایی به صورت کشورهایی با حکومت سلطنتی مطلقه با رویکردهای عرفی گرایانه در میآید و رقابتهای تجاری و سرزمینی بین امپراتوریها و اختلافات مذهبی بین شیعه و سنی و نیز کاتولیک و پروتستان عامل اغلب جنگهای این دوره است، که در آن بهطور گسترده از سلاح گرم استفاده میشود.
در اروپا علاقه به علوم طبیعی تجربی رونق مییابد و دانشگاهها در کنار فلسفه و الهیات به مطالعه ریاضیات، پزشکی، فیزیک، مکانیک و نجوم میپردازند. انقلابهای علمی نظیر انقلاب کوپرنیکی در نجوم و انقلاب نیوتنی در فیزیک تصور از جهان طبیعت را که مسبت به دوره باستان و سدههای میانه تغییر میدهد. در آغاز این دوره نهضتهای مذهبی ناشی از اصلاح کاتولیک و اصلاح پروتستان اروپا را درمینوردد و از اواسط آن عصر روشنگری فرا میرسد که نگاه دنیوی و دهری را جایگزین نگاه مذهبی به عالم میکند. در عصر روشنگری کلیسا مرجعیت علمی و فکری اش را از دست میدهد و فلاسفه و عالمان طبیعی جایگزین آن میشوند.
صنعت چاپ موجب رونق نشر کتاب میشود که هم بر رشد علمی و هم آثار ادبی و مذهبی تأثیر میگذارد. ادبیات ملی به جای ادبیات دینی دوره قرون وسطی رواج مییابد و جنبشهای هنری نظیر رنسانس و کلاسیسیسم میکوشد تا هنر باستان را احیا کند. شور مذهبی ناشی از اصلاح کاتولیک و اصلاح پروتستان در کنار میل به صنعت و تجارت عامل محرک حیات جوامع شهری و روستایی است. با رشد شهرنشینی طبقه بورژوا در کنار اشراف و رعایا ظهور میکند، که حیات اقتصادی آن برپایه مرکانتیلیسم است و بر صنعت و تجارت متمرکز است و در مقابل فئودالیسم افول میکند.
پایان دوران نخستینویرایش
در تاریخ مدرن، پایان دوران نخستین به انتهای قرن هجدهم میافتد، با عصر طلوعهای انقلابیش و اتفاقات در آمریکای شمالی و فرانسه و بدنبال ان تغییرات سیاسی اساسی که در تمامی اروپا بوقوع پیوست؛ که تحولات حاصل شده در جنگهای ناپلئونی، در باز ترسیم نقشه اروپا توسط معاهده پاریس ظهور درک جدیدی از ناسیونالیسم و تجدید سازماندهیهای دستگاههای نظامی شامل میشد. پایان دوران نخستین معمولاً با انقلاب صنعتی نیز که در بریتانیا در نیمه قرن هجدهم آغاز شد همراه است.
خاور نزدیک و آفریقای آفرو-آسیاییویرایش
امپراتوری عثمانیویرایش
در اوایل دوران مدرن، دولت عثمانی از گسترش و تحکیم قدرت برخوردار بود، که به دوران اوج رسید. این شاید دوران طلایی امپراتوری عثمانی بود. عثمانیها جنوب غربی را به شمال آفریقا گسترش دادند در حالی که با امپراتوری شیعه دودمان صفوی در ایران در حال ظهور مجدد در شرق میجنگیدند.
شمال و شمال غربی آفریقاویرایش
در نیمکره سارازن عثمانیها مصر را در سال ۱۵۱۷ تسخیر کردند و حکومتهای موقت الجزایر، نونس، و تریپولی (بین سالهای ۱۵۱۹ تا ۱۵۵۱)، ومراکش را ایجاد کردند. اما ایالت بربر عربی را تحت قدرت خاندان شریفان باقی گذاشتند.
نگارخانهویرایش
منابعویرایش
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Early modern period». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۶.
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ دوران مدرن نخستین موجود است. |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون تاریخ است. با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |