علی‌اکبر صالحی

سیاست‌مدار ایرانی
(تغییرمسیر از علی اکبر صالحی)

علی‌اکبر صالحی (زاده ۴ فروردین ۱۳۲۸ در کربلا)[۶] معاون پیشین رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۴۰۰ بوده‌است. صالحی پیشتر، از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۸۹ نیز همین سمت را بر عهده داشت. صالحی از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲ وزیر امور خارجه ایران بود.[۷] او از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۲ نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود و بین سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۸، معاونت دبیرکل سازمان همکاری اسلامی را بر عهده داشت. علی اکبر صالحی در ۱۵ شهریور ۱۴۰۰ بعنوان معاون پژوهشی و قائم مقام رئیس فرهنگستان علوم ایران منصوب شد.

علی‌اکبر صالحی
Aliakbar salehi in 2021.jpg
معاون رئیس‌جمهور
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران
دوره مسئولیت
۲۵ مرداد ۱۳۹۲ – ۷ شهریور ۱۴۰۰
رئیس‌جمهورحسن روحانی
پس ازفریدون عباسی دوانی
پیش ازمحمد اسلامی
دوره مسئولیت
۱ مرداد ۱۳۸۸ – ۲۲ آذر ۱۳۸۹
رئیس‌جمهورمحمود احمدی‌نژاد
پس ازغلام‌رضا آقازاده
پیش ازمحمد احمدیان (سرپرست)
وزیر امور خارجه
دوره مسئولیت
۱۰ بهمن ۱۳۸۹ – ۲۴ مرداد ۱۳۹۲
سرپرست: ۲۲ آذر – ۱۰ بهمن ۱۳۸۹
رئیس‌جمهورمحمود احمدی‌نژاد
قائم‌مقامسید امیرمنصور برقعی
پس ازمنوچهر متکی
پیش ازمحمدجواد ظریف
نمایندهٔ ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
دوره مسئولیت
۱۳۷۷ – آذر ۱۳۸۲
پس ازمحمدصادق آیت‌اللهی
پیش ازپیروز حسینی
رئیس دانشگاه صنعتی شریف
دوره مسئولیت
۱۳۶۱ – ۱۳۶۳
پس ازعباس انواری
پیش ازعباس انواری
دوره مسئولیت
۱۳۶۸ – ۱۳۷۲
پس ازعباس انواری
پیش ازمحمد اعتمادی
رئیس دانشگاه بین‌المللی امام خمینی
دوره مسئولیت
۱۳۶۷ – ۱۳۶۸
اطلاعات شخصی
زاده۴ فروردین ۱۳۲۸ ‏(۷۴ سال)
کربلا، پادشاهی عراق[۱]
ملیتایرانی
همسر(ان)زهرا رادفر[۲][۳]
روابطجواد صالحی (برادر)
فرزندانیک دختر .[۴] میسا و نوه دختری بنام فرشاد و ونداد
هیئت دولتدولت دهم
دولت یازدهم
دولت دوازدهم
جایزه‌ها
امضا
پیشینه پژوهشی
تخصصمهندسی هسته‌ای
فیزیک هسته‌ای
محل تحصیلدانشگاه آمریکایی بیروت
مؤسسه فناوری ماساچوست
پایان‌نامهResonance Region Neutronics of Unit Cells in Fast and Thermal Reactors (۱۹۷۷)
استاد راهنماMichael J. Driscoll
محل کاردانشگاه صنعتی شریف
دانشگاه بین‌المللی امام خمینی

علی‌اکبر صالحی تحصیلات خود را در دانشگاه آمریکایی بیروت (AUB) و مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT)[۸]در رشته‌های فیزیک هسته‌ای و مهندسی هسته‌ای انجام داده‌است. او استاد مهندسی انرژی دانشگاه صنعتی شریف است و دو دوره رئیس این دانشگاه بوده‌است. صالحی همچنین ریاست دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین را بر عهده داشته‌است.

اوایل زندگی و تحصیلویرایش

علی‌اکبر صالحی روز ۴ فروردین ۱۳۲۸ در شهر کربلا در عراق به دنیا آمد و در سن ۹ سالگی از زادگاهش کربلا به ایران آمد. او از نوادگان محمدصالح برغانی قزوینی است؛ همین ‌طور پدر وی احمد صالحی خواهرزاده عمادالکتاب است. برادر او جواد صالحی نیز عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف است.

پس از دریافت دیپلم متوسطه، در سال ۱۹۶۸ میلادی (۱۳۴۷) به دانشگاه آمریکایی بیروت رفت و در سال ۱۳۵۰ مدرک کارشناسی فیزیک دریافت کرد. وی یک سال بعد کارشناسی ارشد فیزیک خود را در سال ۱۳۵۱ خورشیدی از همان دانشگاه دریافت کرد. نهایتاً در ۱۳۵۶ از مؤسسه فناوری ماساچوست آمریکا به اخذ درجه دکترا در رشته مهندسی هسته‌ای نائل آمد.[۹]گرایش‌های تحقیقاتی او محاسبات توزیع نوترون در سلول‌های سوخت راکتور، دینامیک رآکتور، مدیریت سوخت رآکتور، پردازش رایانه‌ای داده‌ها و انرژی هستند.

در ۲۰ مهر ۱۳۹۹ اعلام شد که نتیجه آزمایش بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ علی‌اکبر صالحی، مثبت بوده است.[۱۰]

مسئولیت‌های علمیویرایش

ریاست دانشگاه‌های شریف و امام خمینی قزوینویرایش

پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران، در سال ۱۳۵۸ قائم مقام معاون آموزشی دانشگاه صنعتی شریف شد. در اواسط دهه شصت همراه هیأتی به ایالات متحده آمریکا رفت تا از میان ایرانی‌های مقیم آمریکا برای دانشگاه‌های کشور، هیئت علمی جذب کند. مدتی معاون آموزشی وزیر وقت علوم (ایرج فاضل) شد. امّا پس از مدتی استعفاء کرد و به بخش مهندسی هسته‌ای دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف بازگشت.

صالحی در سال ۱۳۶۷ به عنوان اولین رئیس دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین انتخاب شد. اما به دلیل بیماری رئیس وقت دانشگاه صنعتی شریف نتوانست در این سمت بماند و مجدداً به ریاست دانشگاه صنعتی شریف منصوب شد. وی بین سال‌های ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۴ و ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲ ریاست دانشگاه صنعتی شریف را بر عهده داشت.[۱۱][۱۲][۱۳]

هم‌اکنون، علی‌اکبر صالحی با مرتبهٔ علمی استاد، عضو هیئت علمی هسته دانشکده انرژی دانشگاه صنعتی شریف است.[۱۴]

نمایندگی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمیویرایش

او پس از دو دور ریاست بر این دانشگاه، به عنوان نمایندهٔ ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انتخاب شد که تا سال ۱۳۸۲ در این سمت مشغول کار بود.[۱۱]

تأسیس دانشگاه غیردولتی غیرانتفاعی خاتمویرایش

وی به اتّفاق دیگر همکاران دانشگاهی، در سال ۱۳۶۷ با اخذ مجوز از شورای عالی انقلاب فرهنگی، دانشگاه غیردولتی غیرانتفاعی خاتم را در تهران تأسیس نموده و از آن تاریخ تاکنون در هیئت مؤسس آن عضویت دارد.

تولید صفحات سوخت هسته‌ایویرایش

پروژه غنی‌سازی ۲۰ درصدی سوخت هسته‌ای و تبدیل آن به صفحات سوخت برای بکارگیری در رآکتور تحقیقاتی تهران که از افتخار آمیزترین پروژه‌های علمی تحقیقاتی دانشمندان هسته‌ای ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران شمرده می‌شود و همچین غنی سازی تا ۶۰ درصد بمنظور استفاده در پیشران هسته‌ای با پیشنهاد علی اکبر صالحی آغاز و تحت راهنمایی‌های وی با موفقیت به نتیجه رسید.

عضویت در سازمان‌های فرهنگیویرایش

او عضو فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران و مرکز بین‌المللی فیزیک نظری عبدالسلام (ICTP) در تریسته ایتالیا است.

معاون پژوهشی و قائم مقام رئیس فرهنگستان علومویرایش

در شهریور سال ۱۴۰۰، طی حکمی از سوی رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم، علی اکبر صالحی به سمت معاون پژوهشی و قائم مقام رئیس فرهنگستان علوم منصوب شد. علی اکبر صالحی از سال ۱۳۹۲ عضو وابسته گروه علوم مهندسی فرهنگستان علوم است.

مسئولیت‌های سیاسیویرایش

دولت خاتمیویرایش

نمایندگی دائمی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (۱۳۸۲–۱۳۷۷)ویرایش

صالحی در سال ۱۳۷۷ توسط رئیس‌جمهور سید محمد خاتمی به عنوان نمایندهٔ دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منصوب شد و به مدت پنج سال تا آذر ۱۳۸۲ در این سمت فعالیت کرد.[۱۵] صالحی، در دوران نمایندگی در آژانس انرژی اتمی، به دلیل داشتن دیدگاه‌های میانه‌رو، مورد توجه غربی‌ها بوده‌است.[۱۶] او در ۱۸ دسامبر ۲۰۰۳، از سوی ایران پروتکل الحاقی پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را امضاء کرد.[۱۶] پیروز حسینی جانشین او شد.

مشاور وزیر امور خارجه در مسائل بین‌الملل (۱۳۸۴–۱۳۸۳)ویرایش

صالحی در سال ۱۳۸۳ و هم‌زمان با آغاز مذاکرات ایران به رهبری حسن روحانی و سه کشور اروپایی در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران، از سوی کمال خرازی، وزیر امور خارجه دولت هشتم جمهوری اسلامی ایران به عنوان مشاور وزیر در مسائل بین‌الملل منصوب شده و در برخی جلسات مذاکرات هسته‌ای حضور داشت.

دولت احمدی‌نژادویرایش

معاونت دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی، جده عربستان (۱۳۸۸–۱۳۸۴)ویرایش

صالحی در دوره ریاست اکمل‌الدین احسان‌اوغلو از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹، معاونت دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی را بر عهده داشت.[۱۳] با انتصاب صالحی به ریاست سازمان انرژی اتمی ایران، وی از این سمت استعفاء کرد.

معاونت رئیس‌جمهور و ریاست سازمان انرژی اتمی ایران (۱۳۹۰–۱۳۸۸)ویرایش

پس از اعلام استعفای غلام‌رضا آقازاده از ریاست سازمان انرژی اتمی ایران در تیر ۱۳۸۸، محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت ایران که به شدت از امضای پروتکل الحاقی به معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای انتقاد کرده بود، صالحی را که شخص امضاءکننده این پروتکل بود به عنوان جانشین آقازاده منصوب کرد.[۱۷] پس از آنکه صالحی خبر از جایگزینی رضا نجفی با علی‌اصغر سلطانیه به عنوان نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داد، منوچهر متکی وزیرخارجهٔ وقت، دورهٔ کاری علی‌اصغر سلطانیه را تمدید کرد.[۱۸][۱۹]

در پی ایراد اتهام جاسوسی به حسین موسویان، عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، صالحی این اتهام را رد کرد.[۲۰] ولی وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران سه روز پس از سخنان صالحی دربارهٔ حسین موسویان، تأکید کرد اقدام موسویان مصداق جاسوسی است.[۲۱]

وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران (۱۳۹۲–۱۳۸۹)ویرایش

پس از برکناری منوچهر متکی که در سفر دیپلماتیک به سر می‌برد در آذر ۱۳۸۹، صالحی با حفظ سمت ریاست سازمان انرژی اتمی به عنوان سرپرست وزارت امور خارجه ایران منصوب شد. او در تاریخ ۳ بهمن ۱۳۸۹، به عنوان وزیر پیشنهادی امور خارجه به مجلس شورای اسلامی معرفی شد و در دهم بهمن از مجلس رای اعتماد گرفت و رسماً وزیر امور خارجه شد.[۲۲]

علی‌اکبر صالحی، در خرداد سال ۱۳۹۰ به دلیل انتخاب محمدشریف ملک‌زاده به سمت معاونت اداری و مالی، تا آستانه استیضاح پیش رفت. ملک‌زاده روز دوم تیر ۱۳۹۰ بازداشت شد.[۲۳] وی در مصاحبه‌ای که بعد از اتمام دوره مسئولیتش انجام داد، عنوان کرد که شخصاً تمایل زیادی برای برقراری رابطه با کشورهای عربی و آمریکا داشته که به دلیل عدم موافقت رهبر ایران این کار عملی نشده‌است.[۲۴] در سال ۱۳۹۴، موزه آثار و اشیاء اهدایی به صالحی در زمان تصدی او بر وزارت امور خارجه در عمارت سردار مفخم قزوین افتتاح شد.[۲۵]

دولت روحانیویرایش

معاونت رئیس‌جمهور و ریاست سازمان انرژی اتمی ایران (۱۳۹۲-۱۴۰۰)ویرایش

 
علی اکبر صالحی، حسین فریدون، ظریف، تخت روانچی در گفتگو با جان کری در جریان مذاکرات هسته‌ای

حسن روحانی هفتمین رئیس‌جمهوری ایران، در روز جمعه ۲۵ مرداد ۱۳۹۲ وی را به عنوان معاون رئیس‌جمهور و ریاست سازمان انرژی اتمی ایران برگزید.[۲۶] پس از تعیین محمد جواد ظریف، به عنوان وزیر امورخارجه و رئیس تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با گروه پنج به‌علاوه یک، علی اکبر صالحی نیز به عنوان کارشناس فنی تیم مذاکره‌کننده، در جریان مذاکراتی که به تفاهم هسته‌ای لوزان و برنامه جامع اقدام مشترک منجر شد، حضور داشت.

تهدید به مرگ و اعدامویرایش

در ۱۹ مهر ۱۳۹۴ علی اکبر صالحی که برای توضیح به سوالات تعدادی از نمایندگان در مجلس حضور یافته بود، در مجلس مدعی شد که وی را به اعدام تهدید کردند.[۲۷][۲۸] از جمله کسانی که وی را به اعدام تهدید کردند روح‌الله حسینیان است. در پی این جنجال، فایلی صوتی از علی اکبر صالحی انتشار یافت که در این فایل، صالحی اذعان به سیاسی بودن رفتارش در مجلس داشت.[۲۹] روح الله حسینیان خطاب به علی اکبر صالحی گفته بود که قسم جلاله یاد کرده‌اند که وی را در تأسیسات آب سنگین اراک اعدام کنند و داخل بتن قرار دهند.

جوایز و نشان‌های دولتی و بین‌المللیویرایش

عضویت‌هاویرایش

  • عضویت در فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران.
  • عضویت در مرکز بین‌المللی فیزیک نظری عبدالسلام (ICTP).
  • عضو مرکزی کمیسیون وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
  • عضویت در کمیسیون انتخاب استادان برجسته دانشگاه.
  • عضویت در انجمن دکترای افتخاری.
  • عضویت در کمیسیون بازبینی نشریات علمی.
  • عضویت در کمیته منتخب برای ارتقای آموزش عالی.
  • مشاور شورای برنامه‌ریزی صنایع سنگین.
  • عضویت در گروه فنی و مهندسی شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  • عضویت در کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی (۳ سال).
  • عضویت در انجمن عالی همکاری‌های علمی و بین‌المللی.
  • عضویت در کمیته آموزش و پرورش کمیسیون ملی یونسکو در ایران. تز د
  • عضویت در کمیته پژوهشی علوم پایه.
  • عضویت در کمیته آزمون اپراتورهای رآکتور تحقیقاتی تهران.
  • عضویت در هیئت امنای دانشگاه‌های کشور.

منابعویرایش

  1. «دربارهٔ دکتر علی صالحی».
  2. «عکس:همسر علی‌اکبر صالحی». ایلنا.
  3. «همسر علی‌اکبر صالحی در اردن +عکس».
  4. «فیلم/ شغل فرزندان رئیس سازمان انرژی اتمی».
  5. «نشان افتخار از سوی رئیس‌جمهور قزاقستان به صالحی اهدا شد». ایلنا. ۲۱ مرداد ۱۳۹۶. ۵۲۲۵۵۷. دریافت‌شده در ۷ مرداد ۱۳۹۷.
  6. «جناب آقای صالحی سرپرست وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران». دریافت‌شده در ۲۳ دی ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
  7. Iranian parliament approves Salehi as new foreign minister - Monsters and Critics
  8. Salehi, Ali Akbar (1977). "Resonance region neutronics of unit cells in fast and thermal reactors". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  9. Resonance region neutronics of unit cells in fast and thermal reactors.
  10. «رئیس سازمان انرژی اتمی ایران 'به کرونا مبتلا شد'». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰ مهر ۱۳۹۹.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «دکتر علی‌اکبر صالحی». شبکه اطلاع‌رسانی استان قزوین. ۱۷ ژوئیه ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۰ تیر ۱۳۸۸.
  12. «علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران شد». وبگاه خبری ترند نیوز. ۱۷ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۰ تیر ۱۳۸۸.[پیوند مرده]
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ «علی‌اکبر صالحی». وبگاه مدیریت روابط عمومی دانشگاه صنعتی شریف. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱ مرداد ۱۳۸۸.
  14. «هیات علمی گروه مهندسی هسته‌ای». دانشکده مهندسی انرژی دانشگاه صنعتی شریف.
  15. «کمال خرازی: پیروز حسینی به جای صالحی نماینده ایران در آژانس جهانی انرژی هسته‌ای شد». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مارس ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۶ مه ۲۰۱۵.
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ «علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی شد». وبگاه خبری رادیو فرانسه. ۱۷ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۰ تیر ۱۳۸۸.
  17. رئیس جدید سازمان انرژی اتمی: امیدوارم دوره خصومت تمام شده باشد
  18. دوره فعالیت سلطانیه در آژانس با حکم متکی تمدید شد[پیوند مرده]
  19. تمدید دوره فعالیت سلطانیه در آژانس با حکم متکی
  20. وزارت اطلاعات بر جاسوس بودن موسویان تأکید دارد
  21. وزارت اطلاعات: اقدام موسویان مصداق جاسوسی است
  22. Fars News Agency: صالحی به عنوان وزیر امور خارجه انتخاب شد
  23. «خبرگزاری آریا - گزارش خبری آریا از بازداشت ملک‌زاده/از معاونت وزارت خارجه تا دستگیری توسط قوه قضاییه». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۱.
  24. همه گلایه‌های علی‌اکبر صالحی فرارو
  25. «موزه هدایای علی‌اکبر صالحی در قزوین افتتاح شد». ایسنا. ۲۰۱۵-۱۰-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۰-۱۱.
  26. http://news.yahoo.com/iran-appoints-pragmatist-salehi-head-nuclear-program-095016886.html
  27. http://isna.ir/fa/news/94071912478/کمالوندی-انتظار-چنین-برخوردی-را-نداشتیم. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  28. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۷.
  29. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ اکتبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۷.
  30. «برندهای ارزشمند ایران معرفی شدند». خبرآنلاین. ۲۱ دی ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۷ مرداد ۱۳۹۴.
  31. "365 days: Nature's 10-Ten people who mattered this year". Nature (به انگلیسی). 17 December 2015.

پیوند به بیرونویرایش

سِمَت‌های علمی
پیشین:
عباس انواری
رئیس دانشگاه صنعتی شریف
۱۳۶۳–۱۳۶۱
۱۳۷۲–۱۳۶۸
پسین:
عباس انواری
پسین:
محمد اعتمادی
پیشین:
محمود بروجردی
رئیس دانشگاه بین‌المللی اسلامی ایران
۱۳۷۰–۱۳۶۸
پسین:
سید غلامرضا شیرازیان
پیشین:
محمد شاهدی
معاون پژوهشی فرهنگستان علوم
اکنون–۱۴۰۰
در حال تصدی
عنوان جدید قائم‌مقام رئیس فرهنگستان علوم
اکنون–۱۴۰۰
مناصب سیاسی
پیشین:
؟
معاون آموزشی وزیر فرهنگ و آموزش عالی
۱۳۶۶–۱۳۶۴
۱۳۷۶–۱۳۷۲
پسین:
تیمور توکلی
پیشین:
عبدالحمید ریاضی
پسین:
جعفر توفیقی
پیشین:
غلام‌رضا آقازاده
معاون رئیس‌جمهور ایران
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران

۱۳۸۹–۱۳۸۸
۱۴۰۰–۱۳۹۲
پسین:
محمد احمدیان
سرپرست
پیشین:
فریدون عباسی دوانی
پسین:
محمد اسلامی
پیشین:
منوچهر متکی
وزیر امور خارجه
۱۳۹۲–۱۳۸۹
پسین:
محمدجواد ظریف
مناصب دیپلماتیک
پیشین:
محمدصادق آیت‌اللهی
نمایندهٔ ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
۱۳۸۲–۱۳۷۷
پسین:
پیروز حسینی