فریدالله ادیب آیین

فریدالله ادیب آیین (یا آئین، /به انگلیسی: faridollah adib ahein) (زاده ۱۶ آبان ۱۳۴۴) اهل افغانستان یک هنرمند تجسمی، مهندس، مخترع، کارآفرین، پژوهشگر، منتقد، موسیقی دان، مجموعه‌دار و نقاش هنر نوگرا است. او به‌طور گسترده‌ای به عنوان یکی از تأثیرگذارترین هنرمندان نقاش معاصر افغانستان است. ادیب آیین یک چهره موفق و فعال در زمینهٔ هنر نقاشی (مکتب) جنبش اکسپرسیونیست انتزاعی (هیجان‌نمایی، بیان‌گرایی) بارز شناخته شده. ادیب آیین به خاطر داشتن مجموعه‌ای از آثار هنری اشتهار یافته است و با بیش از چهاردهه فعالیت‌های هنری او بر زندگی و کارهای دیگرش نیز سایه افگنده. او همچنین از نقاشان مفهومی افغانستان محسوب می‌شود، که در بند ایدئولوژی گرفتار نیامده است. ادیب آیین یک شخصیتی چند وجهی درونگرا می‌باشد، و در اکشن آثارش از انتزاع هندسی تا تفکرات معنوی، از آکروماهای مینیمالیستی تا انتزاعات پرانرژی میدان رنگی، با مفاهیم فلسفی، پسامفهومی با تکنیک‌های وسیع و متنوعی نقاشی کنشی، نقاشی قطره‌ای (اطواری) به گونه‌ای تهاجمی را در بر می‌گیرد. او برای خلق آثارش از ابزرای همچون کاردک، ماله حجیم منحصر به فرد استفاده می‌کند. ادیب آیین را می‌توان گفت نبوغی بر سایر کارهایش از خود نشان داده. او اغلب بوم‌های بزرگ را روی زمین قرار می‌دهد و با چکاندن و پاشیدن رنگ در اطراف بوم بر حرکت و خودانگیختگی در آثار هنری خود تأکید می‌کند. ادیب آیین در طول دوران کاری پربار خود طیف گسترده‌ای از تکنیک‌ها، موضوعات در ابعاد احساسی و حسی موسیقی، و نمادین فراهم و تجربه کرده. او را می‌توان یک شخصیت اثرگذار در قلمرو هنر معاصر در بین نقاشان افغانستان به‌شمار آورد، به دلیل مشارکت‌های همگامانه اش در جنبش اکسپرسیونیسم انتزاعی به دنیای هنر فراتر از تکنیک‌های نوآورانه نقاشی‌های قطره‌ای اش از مرزهای متعارف جلوتر رفته و بینندگان را به تعامل با هنر در سطح عاطفی دعوت می‌کند. و در تکنیک‌های انقلابی اش دنیای هنر را متحول کرده است.

فریدالله ادیب آیین
فریدالله ادیب آیین در سال ۱۴۰۲
نام هنگام تولد	فریدالله
زادهٔ	۱۶ آبان ۱۳۴۴ ۷ نوامبر ۱۹۶۵ ‏(۵۸ سال) هرات، افغانستان
محل زندگی	ایران
ملیت	افغان
تحصیلات	دکترای مطالعات تاریخ هنر مهندسی برق دکترای مدیریت کسب‌وکار‌های مدیریت هنری مدیریت گردشگری مدیریت بازرگانی
محل تحصیل	دانشگاه تفلیس لیسه انقلاب اسلامی
استاد	نصرالله سروری
پیشه	نقاشی موسیقی کلکسیونر محقق مهندسی مخترع کار آفرین
سال‌های فعالیت	۱۳۶۲ - ۱۴۰۲
شناخته‌شده برای	وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی وزارت اطلاعات و فرهنگ نگارستان ملی افغانستان مجموعه‌داران هنری موزه هنری گالری هنری
کارهای برجسته	مقام افیون راگامالا اناب چاله‌ها سرخ عنابی آبشارهای سرخ ملا ممدجان
سبک	نقاشی کنشی
جنبش	هیجان‌نمایی انتزاعی فراواقع‌گرایی هنرمفهومی هنر نوگرا واقع‌گرایی فوتورئالیسم
جایزه(ها)	گواهی ثبت اختراع

عنوان‌های برجسته

ادیب آیین در دیزاین آثارش مفاهیمی مثل انتزاع گرایی را شامل است. و بخش از کارهای دیگرش تلفیق هنر چندوجهی نقاشی، موسیقی، شعر هنر (ملموس و نا ملموس) با مضامین تاریخی را در آثارش پیوند داده است، و می‌توان از اثر مشهود او بنام نقاشی ملا ممدجان که شعر داستان عاشقانه عایشه و ملا ممدجان اجرای آهنگ فولکلور افغانستان «بیاکه بریم به مزار ملا ممدجان» را خلق نموده شاهکارِ او دانست. او با ریتم‌های موسیقی کلاسیک کارناتیک، هندوستانی ترکیب موسیقی و نقاشی، با تأکید بر تبدیل نت‌های موسیقی پیوندی بین دو هنر محسوس و غیرمحسوس ایجاد کرده است را برشمرد. و در گام‌های ملاکارتا هفت پرده نت و راگا بهیروی، موسیقی کلاسیک هند را تلفیق کرده، و استفاده از راگا موسیقی در نقاشی انتزاعی، خلق اثر هنری چندحسی و چندبعدی را بیان می‌کند. و با ایجاد پیوندی عمیق و معنایی بین این دو هنر نیز شده است. ادیب آیین در هنگام نقاشی قطره‌ای عمیقاً با احساسات و افکار درونی مرتبط است. و به قدرت ضمیر ناخودآگاه برای هدایت فرایند خلاقیت خود در حین کار وارد حالت خلسه مانند می‌شود. ادیب آیین بر دنیای هنر تأثیر از طریق تکنیک‌های نوآورانه خود، مرزهای بیان هنری را گسترش داده، و بحث‌ها را برانگیخت و به نسل‌های بعدی هنرمندان را الهام بخشیده. آثار نقاشی‌های او اثری پاک نشدنی در صحنه هنر بر جای گذاشته است.

او به دلیل آثار متنوع اش از نقاشان پرکار شناخته می‌شود. ادیب آیین در کاوش‌های هنری رسانه‌های مختلف را به چالش کشیده، درون‌نگری را برانگیخته و مخاطبان را درگیر کرده است و در طول دوران کاری پربار خود به‌طور مداوم تکامل یافته. آثار نقاشی کنشی او که با انرژی آشفته و پویا مشخص، با مفاهیم سنتی تکنیک و بازنمایی هنری را به جدال می‌کشد. و حس عمق و پیچیدگی را ایجاد می‌کند. ضخامت متفاوت رنگ سطوح بافتی ایجاد می‌کند که بینندگان را به کاوش در بوم از زوایای مختلف دعوت می‌کند. در بخشی دیگر از آثار شاخص او نقاشی، اناب، راگامالا، آبشارهای سرخ، چاله‌ها، ملا ممدجان، سرخ‌عنابی است. و اثر مقام افیون او نیز به رهبران مافیا در نقاشی اشاره کرده است. با ایجاد تصویر نقاشی انتزاعی تحت عنوان مقام افیون با استفاده از نمادهای مرتبط با فرهنگ و تاریخ افغانستان، به خصوص مفاهیم مرتبط با مواد مخدر و ارتباطات آنها با نظام اجتماعی و فرهنگی، پیام‌های خود را منتقل می‌کند. و در آثارش با تأکید بر سوژه‌هایی چون مقام افیون و خشخاش، به خلق آثاری با حالت نمادی تراژیک و انتزاعی همراه پیام‌هایی اجتماعی و سیاسی به بیننده منتقل و تحت فشار بودن فرد و فروپاشی سلطنت در جامعه تفسیر می‌شود. و به ابعاد سیاسی نیز پرداخته و تأثیرات دوران طولانی از جنگ و نزاعات در افغانستان را به عنوان نمادهایی از عواقب مخرب این دوران‌ها بر جوامع و فرهنگ افغانستان نشان می‌دهد.

تکنیک نقاشی‌های قطره‌ای اش امکانات جدیدی را برای اکسپرسیونیسم انتزاعی باز کرد. تأثیر او فراتر از محدودیت‌های دنیای هنر است و الهام بخش طیف گسترده‌ای از رشته‌ها، از موسیقی گرفته تا رقص و ادبیات است. در اندیشه ادیب آیین، طراحی قبل از خلق اثر موجودیت نداشته و همه چیز در لحظه ایجاد اثر هنری به وقوع می‌پیوندد روند اجرا و خلق اثر هنری توسط او از این شیوه اجرایی، یک فرایند در ارتباط با حالات روانی هنرمند است. و با تفسیرهای از الهامات رسیدن به حقیقت و بازنمایی‌های واقعی نقطه اعماق کانونی آثار وی می‌باشد. ادیب آیین طی چهار دهه با جمع‌آوری (تابلوهای نقاشی) آثار هنری فرهنگی و تاریخی افغانستان را نگهداری می‌کند او نیز اولین فرد مجموعه‌دار آثار هنری افغانستان در ایران شناخته شده و به ثبت رسیده بخش عمده دارایی او را تشکیل می‌دهد. ادیب آیین عضو انجمن علمی هنرهای تجسمی ایران است و در نشست‌های علمی هنری با هنرمندان در کنفرانس‌ها مشارکت داشته. او فردی بی‌نهایت کنجکاو و خلاق است و طی چند سال موفق به چهار اختراع شده که بنام خود ثبت کرده است.

زندگی شخصی

دوران کودکی و تحصیل

فریدالله ادیب آیین در خانواده‌ای تحصیل کرده اهلِ فرهنگ و ادب در شهر هرات چشم به جهان گشود. نام پدراش، عزیزالله، درجه دار پادگان هرات و مادرش معلم بود. فریدالله پنج‌ساله بود که وارد مدرسه شد. او تحصیلات ابتدایی را در مدرسه جبلی و متوسطه را در لیسه انقلاب اسلامی (لیسه موفق) هرات گذراند. و از کودکی، به هنر نقاشی، موسیقی و طبیعت علاقه داشت. و خانواده او هم به هنر اصیل افغانستان توجه داشتند. در سال ۱۳۵۸ جنگ‌های داخلی افغانستان شروع شد. ادیب آیین و خانواده‌اش چون میلیون‌ها افغان به جبرسیاسی ترک کشور نموده به ایران پناهنده شدند. ادیب آیین نزد عمویش، نصرالله سروری درس نقاشی را آموخت با کار و سرگذشتِ نقاشان بزرگ آشنا شد و از او تأثیر گرفت. سالیانی بعد از آن با سبک‌های ناتورالیسم (طبیعت‌گرایی) و رئالیسم (واقع‌گرایی) آشنا شد. همچنین سبک‌های کلاسیک و مدرن را یادگرفت. او همچنین سبک آبستره (انتزاعی) اکسپرسیونیست (هیجان‌نمایی) را در آثارش دنبال کرده است. روندی را که ادیب آیین طی کرده است متأثر از پشتوانه‌های فکری و ذهنی در مطالعه رویدادهای مختلفی که در زندگی تحقیق در پژوهش هنر را تجربه کرده است که هر یک مسلماً تصاویر ذهنی می‌سازند و البته هدایت و یادگیری نزد نصرالله سروری به دنیای حرفه ای نقاشی پرداخت.

ادیب آیین آثار نصرالله سروری را خریداری می‌نمود. و از سنین پایین می‌دانست که می‌خواهد هنر را به عنوان یک حرفه دنبال کند. فعالیت او به عنوان یک هنرمند از نوجوانی آغاز شد و آموزش نقاشی را زودهنگام در مهاجرت فراگرفت و تحصیلات عالی خود را تا مقطع دکترای مطالعات تاریخ هنر، مهندسی برق علاوه بر دوره‌های آموزشی عالی دکترای مدیریت کسب‌وکار‌های حرفه ای مدیریت هنری (ART DBA)، مدیریت گردشگری (Tourism DBA) و مدیریت بازرگانی (Commerce Post DBA) را در دانشگاه‌های تفلیس گرجستان را سپری نمود. بعد از آن از دانشجوییِ دانشکدهٔ دانشگاهِ حاصلِ پژوهش‌هایش را به صورتِ جدی دنبال نمود. سپس به خلق آثار انتزاعی بصورت بسیار گسترده پرداخت. او در دهه ۱۳۷۰ تکنیک نقاشی قطره‌ای را آغاز نمود. و از طریق حرکاتش کنترل دقیق بر جریان فرایند خود، یک زبان بصری از خطوط، نقاط و پراکندگی‌ها ایجاد کرد. که حس ریتم و پویایی را در آثارش به وجود آورد. و مفاهیم متداول نقاشی را به چالش کشید که در مسیری جنبش اکسپرسیونیسم انتزاعی، بر فردگرایی، خودانگیختگی و شدت عاطفی تمرکز نموده.

دوران حرفه ای نقاشی

ادیب آیین در جنبش اکسپرسیونیست انتزاعی با خلق آثار، ژست و رسا در نقاشی کنشی حرفه ای، به عنوان هنرمند نقاش چندوجهی شناخته شده است. و طی سالها فعالیت حرفه‌ای خود، آثاری با تکنیک نقاشی کنشی اطواری استفاده می‌نماید. او در مشارکت‌های پیوسته در این جنبش با استفاده از تکنیک‌ها و ارائه سبک متمایز، هنجارهای هنری سنتی را به چالش می‌کشد و شدید تحت تأثیر هنر بومی منطقه بویژه فرهنگ تصویرگران افغانستان و ایران قرار گرفته. و تأثیر گرفتن او از سبک‌های مختلف هنری از جمله امپرسیونیسم، کوبیسم، سورئالیسم، مبنای تکامل و شکل‌گیری سبک منحصر به‌فرد او را نیز شکل داد. او نقطه عطفی در کارنامه هنری خود دارد؛ زیرا از جهت جنبش اکسپرسیونیسم انتزاعی به سمت دیگری تغییر یافته. او از نمادین در آثار نقاشی اش با تکنیک نقاشی کنشی استفاده می‌کند گذاشتن بوم روی زمین و چکاندن یا ریختن رنگ بود، اغلب قلم مو، چوب یا حتی از دست کار می‌گیرد. او عمر خود را صرف پژوهش هنر کرده و در سال ۱۴۰۰ تلفیقی دو هنر بصری و شنوایی نقاشی و موسیقی را پیوند داد. اثری بنام ملا ممدجان راه به تصویر کشید. او مخالف محتوا نقاشی با ایدئولوژی می‌باشد بخش آثارش مضامین سیاسی و اجتماعی درهم آمیخته است. او در پژوهش‌های مختلف خود نوآوری و اختراعات مختلف داشته است. ادیب آیین با پیشرفت کار اش به جهت جنبش اکسپرسیونیستی تمایل پیدا کرد وی با مطالعات تحت تأثیر هنرمندانی مانند گرهارد ریشتر و جکسون پولاک قرار گرفت. و در آثارش اشکال هندسی مثل دایره، مربع و مثلث جهت ایجاد ترکیبی آثارش استفاده می‌کند.

ادیب آیین در قلمرو هنر معاصر، نام خود را به‌طور غیرقابل حذفی در تاریخچه بیان خلاقانه حک کرده است. آثار او در مسیر هنر معاصر با طیف شگفت‌آور سبک‌ها، موضوعات تکنیک و کوشش بی پیان را به خود اختصاص داده است. ذهنیت ذاتی و تفکر او مرزهای ادراک را زیر سؤال برده و مخاطب را به چالش می‌کشد. آثار او هنگام نمایش برای مخاطب بالاترین جذب برای کاوش را دارد. و در آثارش موضوع‌های الهانم حقیقت می‌باشد او معتقد است نقاشی‌هایش فاقد ادراک برای عموم در وضوع می‌باشد. و به جهت سبک نقاشی کنشی یا نقاشی قطره‌ای «نقاشی اکشن» آثارش معرفی شده است. در اواخر دهه ۱۳۷۰، شروع روش نوآوری برای نقاشی با ریختن و چکاندن رنگها بر روی بومی که به زمین قرار داشت. ادیب آیین اعتقاد دارد فرایند آثارش خودانگیخته و شهودی اش به ناخودآگاه جمعی نفوذ می‌کند. این تکنیک به او اجازه داد تا روش‌های سنتی قلم‌زنی را کنار بگذارد و در عوض با بوم به شیوه‌ای درگیر فیزیکی‌تر تعامل کند. و با فرهنگ مصرف‌کننده رو به رشد طنین‌انداز گردید، به دلیل نقاشی‌های او در مجلات، نمایشگاه‌ها و فیلم‌ها به نمایش درآمد و به جایگاه او به عنوان یک نماد فرهنگی کمک می‌کند. به‌طور غم‌انگیز، زندگی ادیب آیین با مبارزات شخصی، از جمله نبرد با مشکلات اقتصادی و عدم حمایت اطرافیان به او آشفتگی عاطفی مشخص شد با وجود این چالش‌ها، عملکرد هنری او در سال‌های اوج پربار و راهگشا می‌باشد او به بررسی انواع مختلف تکنیک نقاشی کنشی خود ادامه می‌دهد.

او از کودکی با موسیقی علاقه شدید داشت و مدت‌ها وقت خود را برای تحقیق درباره ای تلفیق موسیقی و نقاشی به و چگونگی استفاده ازآن در مسیر رنگ‌ها بر شکل‌گیری نت‌های موسیقی پرداخت. او از سبک اکسپرسیونیسم انتزاعی برای پیوند دو هنر را آغاز کرد. او رنگ‌ها، بافت‌ها و ترکیب‌بندی‌ها را آزمایش کرد. تلفیق دو هنر بصری و شنیداری، یعنی نقاشی و موسیقی، نشان از گستردگی تفکر و تلاش برای ترکیب دو دنیای هنری متفاوت دارد ادیب آیین با موسیقی مرتبط بوده و به نظر می‌رسد که موسیقی و نقاشی را به صورت هنری یکپارچه با یکدیگر درک کرده و در آثار خود از این تلفیق بهره‌مند شده است. از آثار او به نام ملا ممدجان راه نیز یاد شده که ممکن است یکی از کارهای مهم و تأثیرگذار او باشد این اشاره نشان می‌دهد که ادیب آیین توانسته است در طول دوران خود، آثاری معنادار و ارزشمند ایجاد کند که به عنوان نمادهای هنری مورد توجه قرار گرفته‌اند همچنین، اشاره به پژوهش‌های مختلف و نوآوری‌های او نشان می‌دهد که ادیب آیین به دنبال تکامل و بهبود هنری بوده و سعی کرده است درحوزه هنری خود، به دنبال ایده‌های جدید و نوآورانه بگردد. وی از فرایند خودانگیخته و شهودی که به ناخودآگاه جمعی نفوذ می‌کند، استفاده می‌کند تا ارتباط عمیق‌تری با آثارش برقرار کند. این نوع تکنیک به او اجازه می‌دهد که با روش‌های جدیدتر و فیزیکی‌تری به هنرش بپردازد و در نتیجه در فضای فرهنگی مصرف‌کننده تأثیر گذار باشد.

ادیب آیین به سوی جنبش اکسپرسیونیستی در اثر پیشرفت حرفه‌اش آشکار شده و تحت تأثیر هنرمندان بزرگی چون گرهارد ریشتر و جکسون پولاک قرار گرفته است. او در آثار خود از اشکال هندسی مانند دایره، مربع و مثلث برای ایجاد ترکیب‌های منحصر به فرد استفاده می‌کند. ادیب آیین، که در جنبش اکسپرسیونیست انتزاعی فعالیت می‌کند و با استفاده از تأثیرات سبک خاص خود را شکل می‌دهد. او از تکنیک‌های نقاشی کنشی استفاده می‌کند تا اطوار مختلف هنری را بررسی و به چالش بکشد. او نیز، با آثار خود، تلاش می‌کند تا چالش‌های نوآورانه‌ای را در جامعه هنری ایجاد کند. علاقهٔ او به موسیقی نیز او را به تحقیق در زمینه تلفیق موسیقی و نقاشی سوق می‌دهد، به دنبال راه‌هایی برای ادغام هنرهای موسیقی و نقاشی به شکلی هنری و نوآورانه است که چگونگی تأثیر آنها بر یکدیگر را بررسی می‌کند.

مهندسی و اختراعات

ادیب آیین در زمینه‌های فنی و مهندسی نیز فعالیت دارد و تاکنون چهار اختراع داشته او در سال ۱۳۷۰ ادیب آیین در زمینه‌های فنی و مهندسی نیز فعالیت دارد و تاکنون چهار اختراع داشته او در سال ۱۳۷۰ بعد از تحقیقات و پژوهش طی هیجده ماه توانست با طراحی ماشین جوش سرد پرس پلاستیک به پارچه با استفاده از سیستم امواج رادیویی در فرکانس بالا را اختراع کرداو علاوه بر سه اختراع دیگر شامل دوربین عکاسی و چاپ اتومات آن اعم از سیاه سفید، رنگی، و تمام رنگی اتومات بدون دخالت دست انسان را به نام او ثبت کرده است. ادیب آیین از طریق وکیل در ثبت اختراع مالکیت معنوی را بنامش ثبت کرد. او در دهه هفتاد به کار آفرینی سیستم‌های مخابراتی مبدل تلفن همرا به تلفن ثابت و دستگاه اف ایکس برای شرکت مخابرات ایران پرداخت.

فعالیت‌های هنری

ادیب آیین از همان ایام جوانی علاقه شدید به جمع‌آوری آثارهنری تابلوهای نقاشی مجموعه‌داری داشت او از سال ۱۳۶۰ فعالیت کسب و کاری‌خود را با اشیای هنری شروع کرد و سپس به توسعه طی چهار دهه توانست مجموعه‌ای تابلو نقاشی آثار نصرالله سروری را و به عنوان حفظ حمایت از فرهنگ افغانستان جمع‌آوری و نگهداری می‌نماید. مجموعه او از کاملترین و زیباترین آثار هنری می‌باشد که در ایران آغاز کرد و بهترین اشیاء را برای مجموعه شخصیش نگه داشته است. آثار گردآوری شده توسط او تابلوهای نقاشی را شامل است که به نمایش درآمده‌اند. کلکسیون ادیب آیین دربرگیرنده بیش از۱۲۷ قطعه است و بزرگ‌ترین کلکسیون شخصی آثارهنری در افغانستان به‌شمار می‌رود مجموعه ادیب آیین آثار تابلوهای نقاشی موضوعات بیشتر مناظر طبیعی و زندگی روزمره مردم روستایی افغانستان و فولکلور (فرهنگی، ادبی، تاریخی، اجتماعی، سیاسی، فلسفی) زندگی طبقاتی، روستائیان، عشایر، رنجبران زحمتکش، فقر، ادیبان، بناهای باستانی، مناظر طبیعی، مافیا، جنگ، خشونت، آزادی‌خواهی، مبارزه با بی عدالتی و حقایق زندگی را در تمامی زوایای افغانستان در گذرتاریخ معاصر را تشکیل می‌دهد. و دوران پنج دهه حکومت‌های متفاوت افغانستان به حساب آورده می‌شود. آثاری که شامل گستره وسیع زمانی و جغرافیایی متنوعی است. مجموعه او با توجه تعداد زیادی از آثار هنری افغانستان در دوره‌های مختلف و بعد از جنگ‌های داخلی خلق شده است. در مورخ ۲۸ خردادماه ۱۳۹۸ به شماره و از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایران تحت عنوان مجموعه موزه «راه لاجورد» به مالکیت فریدالله ادیب آیین ثبت شده است. مجموعه‌های دوران پنج دهه حکومت‌های متفاوت افغانستان به حساب آورده می‌شود. آثاری که شامل گستره وسیع زمانی و جغرافیایی متنوعی است.

ادیب آیین، به عنوان یک هنرمند و مجموعه‌دار در عرصه هنر و نقاشی، نقش بسیار مهمی در حفظ و ارتقاء فرهنگ و هنر افغانستان داشته است. و به دنیای هنر علاقه‌مند داشت. با مطالعه و تحقیق دربارهٔ زندگی و آثار نقاشان بزرگ، او تأثیرات زیادی در آثار خود به دست آورده و این تأثیرات را در آثار خود، در جمع‌آوری آثار هنری و تابلوهای نقاشی آغاز کرده و با تلاش و پشتکار، بی‌نظیر از تابلوهای نقاشی نصرالله سروری را جمع‌آوری کرده است. و به عنوان یک پایگاه فرهنگی و هنری، زندگی و تاریخ افغانستان تبدیل شذه و آثار واقع‌گرایانه‌ای را در طول تاریخ معاصر نشان می‌دهد. شامل آثاری واقع‌گرایانه در گذر زمان افغانستان، است که با زبان هنر پرداخته شده است. او آثاری ارزشمند و گسترده از زمان‌های مختلف تاریخی افغانستان را پوشش داده است. این مجموعه به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کلکسیون‌های هنری در افغانستان شناخته می‌شود و نقش مهمی در حفظ و ترویج هنر و فرهنگ این کشور دارد. ادیب آیین اقدام به جمع‌آوری اشیای هنری نموده و مجموعه‌ای بی‌نظیر از تابلوهای نقاشی هنرمند فقید آثار نصرالله سروری را به دست آورده است. ادیب آیین، با نگهداری این مجموعه، به چشم‌اندازی فلسفی از زندگی و تاریخ این سرزمین پرداخته و ارثی ارزشمند از هنر را به نسل‌های آینده منتقل کرده است.

ادیب آیین به عنوان یک شخصیت حرفه‌ای در صنعت هنر و فرهنگ این کشور شناخته می‌شود. او علاوه بر ارائه نقاشی‌های خود، به عنوان یک متخصص در حفظ و حراست از میراث فرهنگی و تاریخی افغانستان فعالیت دارد. مجموعه‌اش، که در میراث فرهنگی ثبت شده است، نشان از تلاش و تعهد بیش از چهار دهه او در این زمینه دارد. او با داشتن تخصص‌های متعدد، از جمله هنر تجسمی، موسیقی و مجموعه‌داری، نقش بسزایی در حفظ و ارتقاء فرهنگ و هنر افغانستان ایفا می‌کند. او نیز با داشتن تخصص‌های گوناگون در صنعت هنر و فرهنگ، به‌طور مداوم در این زمینه فعالیت داشته و آثاری که برپا می‌کند، نشانگر همزیستی تاریخ و هنر و تلاش برای حفظ و ارزشیابی میراث‌های فرهنگی است. مجموعه «راه لاجورد؛ میراث جاده ابریشم» بخشی از آثار که به موضوع میراث‌فرهنگی و بناهای تاریخی افغانستان اختصاص دارد و از آثار هنرمند برجسته افغانستان نصرالله سروری است.

نقد آثار

در آثار ادیب آیین، نقدجهان مصرفی و وسایل ارتباط جمعی دیده می‌شود. همچنین آثار او حاوی نسبت میان عکس و نقاشی است. به گفته منتقدان، اول عکس‌های را می‌آفریند که خصوصیات نقاشی را دارا هستند ونقاشی‌های که شباهت زیادی به عکس دارند نقاشی‌هایش نوع خاصی از نگاه به جهان است که از چشم دوربین دیده می‌شود ومخاطب می‌تواند آن را از دید خود تفسیر کند. ادیب آیین در آثارش بافت‌های حقیقت فلسفه را دارد همچنین از رنگ و شیوه متفاوتی استفاده می‌کند، او از منظر محتوای نقاشی نیز با هر نوع ایدئولوژی مخالف می‌باشد. آثار او دارای ابعاد گوناگونی و در طیف‌های زیادی با تکنیک‌های مختلف هنری را دربرمی‌گیرد. ادیب آیین، با استفاده از تکنیک‌هایی مانند کشیدن ابزار روی بوم، ترکیب‌بندی‌های بافتی و لایه‌هایی انتزاعی را به ارمغان می‌آورد. این قطعات انتزاعی امکان پاسخ ذهنی را فراهم می‌کنند و بینندگان را به تفسیرهای خود از آثار احساسی ترغیب می‌کنند. او از تکنیک‌های مختلف نقاشی مانند استفاده از قلم مو و کاردک بهره می‌برد و همواره به دنبال ارائه تفسیرهای شخصی از موضوعاتی مانند آرزوها و بازنمایی واقعی است. نقاشی‌های اکشن وی به دلیل جنبه‌های فیزیکی و اجرایی فرایند خلاقیت او شناخته می‌شوند و انتزاع ژست نقاشی‌های وی نمونه بارز انتزاع ژست است که احساسات و انرژی را از طریق استفاده پویا و خودبه‌خود رنگ منتقل می‌کنند. آثار ادیب آیین در سبک‌ها و مضامین مختلفی در طول دوره نشان‌می‌دهد فاصله گرفتن اش از هنر فیگوراتیو و رفتن به سمت انتزاع برای انتقال یک عمق معنویت نهفته و حس تجدید و تعالی را به تصویر می‌کشد. و در قلمرو هنر مدرن در انتزاع، معنویت و نظریه رنگ، مرزهای هنری را جابجا و به توسعه اکسپرسیونیسم انتزاعی هنر کمک کرد.

ادیب آیین با طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها، خطوط و ترکیبات متنوع، آثاری پر از پیچیدگی ایجاد می‌کند نقاشی‌هایش با استفاده از ترکیب هنری خلاقانه از رنگ، خط و فرم، بیننده را به سوی عمق و پیچیدگی‌های بیانی و احساسی هدایت می‌کنند. به مفهوم انعطاف‌پذیری حقیقت در عصر رسانه‌های جمعی می‌پردازد و تنش بین عینیت و تفسیر را به صورت بصری به تصویر می‌کشد. همچنین، آثارش نه تنها به عنوان یک کاوش در ادراک بصری عمل می‌کنند، بلکه دارای پیامدهای فلسفی عمیقی نیز هستند که از طریق زبان هنر بیان می‌شوند. ادیب آیین با تکنیک‌های ریختن، پاشیدن و چکاندن رنگها بر روی بوم بر زمین، هموار است نقاشی‌های انتزاعی خلق می‌کند. او در اطراف بوم حرکت کرده و با این روش‌ها عمق و شدت روانشناختی را به تصویر می‌کشد. حرکات او در هنگام نقاشی اغلب به عنوان یک رقص توصیف می‌شود، زیرا با حرکات کنترل شده و در عین حال خودجوش در اطراف بوم حرکت می‌کند. این درگیری فیزیکی با بوم به او اجازه می‌داد تا به ضمیر ناخودآگاه خود دسترسی پیدا کند و احساسات خود را مستقیماً به سطح منتقل کند. و به عنوان یک نقاش، از تنوع و تجدید و تحول دائمی در آثارش بهره می‌برد. او با بررسی محدودیت‌های رسانه‌های مختلف، به دنبال نوآوری و جستجو در تکنیک‌ها، موضوعات و سبک‌های مختلف در آثارش است. و گواهی از سیالیت و پویایی انگیزه‌های خلاقانه‌اش را ارائه می‌دهد. و با بازآفرینی دقیق آثار، محدودیت‌های ذاتی حقیقت و ناتوانی آن در درک کامل طیف تجربیات انسانی را نمایان می‌کند.

آثار ادیب آیین، نه تنها تحت تأثیر سبک‌های منطقه‌گرا و واقع‌گرایی بوده‌اند، بلکه به خاطر ترکیبات پویا و پرانرژی‌شان شناخته می‌شوند. در هنر او بیشتر تمرکز بر بیان افکار و احساسات درونی اش بوده و نه فقط بر تصویرسازی موضوعات قابل تشخیص است. بلکه تجربیات زندگی او از ابتدایی‌ترین لحظات، نقش مهمی در الهام بخشیدن به آثار هنری و توسعه نقوش داشته است. ادیب آیین در آثارش از رنگ‌های شفاف و کمپوزیسیون‌های چندلایه از روش‌های رنگ‌آمیزی لایه‌لایه و استفاده از پاشش رنگ‌های غلیظ با ابزارهای بزرگ استفاده می‌کند. تحول آثار او به یک دوره پسامدرن نشان می‌دهد. و با تکنیک‌های خاص و منحصر به فردی همچون نقاشی کنشی و پاششی در نقاشی‌های خود دارد. و لایه‌بندی پیچیده رنگ در آثارش عمق و پیچیدگی را ایجاد می‌کند. او با مهار فنی خود، خطوط، قطره‌ها و رنگ‌ها را به گونه‌ای ترتیب داده که یک هماهنگی و ریتم بصری منسجم ایجاد شود، هرچند آثارش ممکن است در نگاه اول آشفته به نظر برسند. او با نقاشی‌هایش اغلب احساسات شدید و تنش دراماتیک را به تصویر می‌کشد. او نگرشی دارد که کارهایش در دنیای واقعی، یک وسیله برای انتقال «حقیقت» و «حقیقت تخیلی» هستند. او در آثار انتزاعی و هندسی، اش تأثیر متقابل رنگ‌ها و اشکال را بررسی می‌کند و حقایق معنوی، عاطفی عمیق‌تری را فراتر از دنیای مادی نمایان کنند. که تعادلی میان نیروهای متضاد مانند نظم و آشفتگی، روشنایی و تاریکی، حرکت و سکون را در آثارش به ارمغان می‌آورد. استفاده عمیق او از رنگها، زیر تأثیر علاقه به معنویت و عرفان، مفاهیم نمادین و عاطفی و معنوی را نمایان می‌کند.

او عکس‌العملی نسبت به هنر انتزاعی نشان داد و در دهه ۱۳۷۰ نقاشی‌های انتزاعی خود را آغاز کرده. و با ایجاد حس وحدت و انسجام در نقاشی‌هایش، به بیننده تجربه‌ای فراگیر و منحصر به فرد ارائه می‌دهد. و به او اجازه دادن به هر قسمت از بوم برای داشتن اهمیت یکسان، ایجاد می‌کند تا بیننده به صورت شخصی و اکتشافی با اثر هنری درگیر شود و در سطحی عمیق‌تر با آن ارتباط برقرار کند. ویژگی آثار ادیب آیین بر ژست و کنش است. و مضامین خودانگیختگی، آزادی و بی‌واسطگی بیان را در بر می‌گیرد. آثار او اغلب به قلمرو ناخودآگاه نفوذ می‌کند. نقاشی‌های قطره‌ای او را می‌توان به‌عنوان انتزاعی از جهان طبیعی صورت‌های فلکی کیهانی، کهکشان‌های چرخان، یاالگوهای پیچیده موجود در طبیعت دید. آثارهنری او با رنگ‌های پر جنب و جوش، فرم‌های نقاشی کنشی، نقاشی قطره‌ای همچنان الهام بخش و مشوق برای مخاطبان هستند. ساختارهای آثار رنگی او، نمونه بارزی از استفاده حرفه‌ای از رنگ و فرم به منظور خلق یک زبان بصری متفاوت و فراتر از بازنمایی سنتی هستند. در آثار نقاشی‌های او وضوح بصری فاقد درک برای عموم هستند. بجای اینکه تمرکز او بر موضوعات باشد، تفکر و تأمل بیننده را برمی انگیزاند. صحنه‌های نقاشی او میان تجرد و مجاز در نوسان است و آثارش همچون پوششی خاصی از دنیاست که با چشم دوربین قابل دیدی است. و او در آثارش لحظات کوتاهی از احساسات را به تصویر می‌کشد و ما را به تأمل در گذرگاه زمانی و هشیاری در برابر گذرگاه زمانی دعوت کاوش است.

تسلط فنی ادیب آیین به ویژه در نقاشی‌های فوتورئالیستی او، معمولاً تحسین شده است. او در اعمال خود، موضوعات و معانی گوناگونی را مطرح می‌کند که فرصت‌های تفسیر مختلفی را برای مخاطبان فراهم می‌آورد. و با نقاشی‌های انتزاعی، با ترکیبات پویا، بافت‌های لایه‌ای و رنگ‌های زنده، بیانگر این کاوش او است. و از طریق حذف اشاره‌های مشخص، تشویق می‌کند تا پاسخ‌های شهودی عمیق‌تری مناظر احساسی را کشف کنند. او با نقاشی‌های قطره‌ای، مرزهای از پیش موجود به چالش کشید و تجربه‌ای فراگیرتر را به خود دعوت کرد. بین هنر و عمل آفرینش را محو کرد و تفکری را در مورد نقش نیت و شانس در تولید هنری برانگیخت. تحلیل‌ها بر نقاشی‌های او اکثراً به جوانب فنی و مادی مانند ویسکوزیته رنگ و بافت بوم متمرکز شده‌اند مباحث و نظرات متعددی برای تفسیر ناخودآگاه و ارتباط آن با آثار او مطرح شده. او در هنرنقاشی خود به فرایند خلق آثار بیشتر از نتیجه نهایی توجه دارد ونقاشی قطره‌ای او شاهد عمق احساسات وافکار درونی او هستند. ادیب آیین هنر را به عنوان وسیله‌ای برای ارتباط بین اعتقادات معنوی و فلسفی استفاده می‌شود. آثارش از انتزاعی‌ترین اشکال هندسی به تکامل یافته‌اند و افکار عمیق او را به عنوان «انتزاعی مفهومی» منعکس می‌کنند. شکل‌های مانند دایره، مربع، مثلث و خطوط، نمایانگر عناصر نمادین متافیزیکی هستند.

ادیب آیین در حوزه‌های مختلف هنری فعالیت داشته است. او از موضوعات گوناگونی مانند واقع‌گرایی، انتزاع مطلق، دستمایه‌های روزمره و جلوه‌های قدسی در نقاشی استفاده کرده است. این هنرمند با دستکاری و تغییر واقعیت، نقاشی را آغاز کرده و تلاش داشته است تا جهان خارجی را از طریق بازنمایی تصویری به تصویر بکشد. این نگرش همواره به عنوان جذابیت اصلی در آثار هنری او باقی مانده است. با تجربه سبک‌های مختلف، دیدگاهی منحصر به فرد نسبت به هنر دارد و به عنوان یکی از هنرمندان اکسپرسیونیسم انتزاعی افغانستان شناخته می‌شود آثارش از روش نقاشی کنشی استفاده می‌کنند و با تهاجمی و تصادفی بودن رنگ، یک تجربه هنری نوآورانه را ایجاد می‌کنند. تجربه شخصی و کاتارتیک ادیب آیین از طریق انتزاعی اکسپرسیونیسم، نشان دهنده ارتباط عمیق احساسی با محیط است استفاده از ژست‌های فراگیر و لایه بندی پیچیده رنگ، احساسات نهادینه و ناخودآگاه هنرمند را به تصویر می‌کشد آثار او، از زیربنای تعادل بین هرج و مرج و ساختار در میان تصادفی بودن ضربات قلم موی او، برای تشویق بینندگان به کاوش در داخلی‌های روانی او مطرح هستند. نقاشی‌های قطره‌ای او که بر روی سطوح بزرگی از زمین پخش شده‌اند، نمایانگر یک رویکرد ژرف شهودی و فیزیکی او نسبت به هنرسازی هستند. آثار او باعث برانگیختگی یک طیف گسترده از واکنش‌ها در میان منتقدان و علاقمندان به هنر شده است.

با امتناع از محدودیت در سبک هنری، تنوع و عمق مفهومی در آثارش را بیان می‌کند. تجربه‌های هنری او در مجموعه‌های گسترده، به تأمل در موضوعاتی چون تاریخ، حافظه و تأثیر رسانه‌ها بر جوامع می‌پردازد. از رئالیسم تا انتزاع، پیگیری کرده و در آثارش تلاش برای شکل‌دادن به تنوع و پیچیدگی انسان وجود دارد آثار هنری او شاهد تجربه‌های از پذیرش چندگانه و پیوند میان مرزهای هنری وجود دارند. در آثارش نگاه و تفکر وی به شکل آشکاری به واسطه هنر و نقاشی‌اش به نمایش درآمده است. او با ایجاد نقاشی‌های انتزاعی از مجموعه‌های قابل تأمل از روی عکس‌ها، نشان داده که چگونه دیدگاه و تفکر شخصی خود را از طریق هنر و ابداعات هنری خود بیان می‌کند. و با تفسیرهای متنوع، نمایانگر وضعیت آشفته پس از جنگ و ناآرامی اجتماعی می‌باشند، با خطوط و رنگ‌های پرآشوب، در عین حال به تجلی دیدگاه شخصی و عمیق نقاش اشاره می‌کنند، که بیننده را به عمق احساسات و دیدگاه هنرمند در این موضوعات دعوت می‌کنند. از طریق دستکاری در انتزاع، مشارکت در عکاسی، بررسی تاریخ هنر، شکستن ساختارهای معنایی و قبول تمثیل مفهومی، از محدودیت‌های طبقه‌بندی هنری سنتی عبور کرد و مرزهای بیان هنری را گسترش داد. آثار او خطوط میان بازنمایی و انتزاع را به گونه‌ای مبهم می‌کنند که بینندگان را به تأمل در انعطاف‌پذیری واقعیت دعوت می‌کنند. او با سرمایه‌گذاری در انتزاع و اکسپرسیونیسم، به عنوان ابزاری برای افزایش ابعاد احساسی و متافیزیکی هنر استفاده کرده.

نقاشی‌های او، به عنوان جلوه ای بصری از احساسات و روان است. استفاده پرانرژی و دیوانه کننده رنگ، و پویا آن، اغلب به عنوان یک نمایش مستقیم از وضعیت عاطفی درونی او دیده می‌شود. او از طریق نقاشی‌هایش، لحظات زودگذر احساسات را به تصویر می‌کشید و بیننده را به تأمل در شکنندگی و زوال فراموش‌نشدنی زندگی دعوت می‌کرد. او با آثارش، تشویق به پذیرش آسیب‌پذیری و درک زیبایی در نقص و کمالات زندگی است. او با تغییر به سمت اکسپرسیونیسم انتزاعی، نقطه عطفی مهم در حرفه هنری خود داشت. این تحول نشان از پذیرش انتزاع و ارتباط عمیق بین احساسات و بیان هنری در آثارش دارد. به عنوان نقاش قطره‌ای ادیب آیین، نمایی عمیق از شهودی و انتقال احساسات را از او به بینندگان القا می‌کنند. این آثار، با ترکیب بندی‌های پویا و انرژی فراوان، وضعیت درونی او را به شکلی انتزاعی به تصویر می‌کشند و رویکرد تجربی او در نقاشی، پیشران جنبش‌های هنری مختلف شده است. ادیب آیین با تنوع وسیع در سبک‌ها و ترکیبات، از رئالیسم تا انتزاع، از مینیمالیسم تا مفهوم‌گرایی، از دسته‌بندی‌های مشخص گذشته و آثاری ارائه داده که دسته‌بندی منحصر به فردی ندارد. کاوش او در زمینه انتزاع، نشان از توانایی در روند برداشتن پرده بازنمایی دارد. ادیب آیین از ترکیب‌بندی سنتی کناره گرفته و فضای نقاشی را به‌طور کامل با رنگ‌ها پر کرده است. آثارش، به منظره‌های طبیعی شبیه می‌شوند اما به صورت انتزاعی و بدون بازنمایی صریح، حس وحدت و تداوم را القا می‌کنند. اثر ملاممدجان جنبه «سمفونی کیهانی عرفانی در انتزاعی» برانگیختن حس عرفانی و ماورایی نهفته است کاوش ادیب آیین در مورد انتزاع غیر عینی به او اجازه داد تا در سطحی فراتر از لفظ واقعی ارتباط برقرار کند و به احساسات و شهود بیننده ضربه بزند.

آثار او به عنوان بازتاب واقعیت‌های اجتماعی با استفاده از تنوع رنگ‌ها، موفق به ایجاد تصاویر زنده و پرجذابی شده و با ارائه طرح‌های نوآورانه و خلاقانه، سبک خاصی را برجسته کرده است، که باعث دعوت به بحث و تفکر در مورد مسائل و چالش‌های اجتماعی شده است. او با قلمروهای معنوی، به جستارهای عمیق مفاهیم معنوی و فلسفی پرداخته و از انتزاع برای انتقال مفاهیم متافیزیکی بهره برده است. در آثار اولیه‌اش به واقع‌گرایی معمولاً از اشیاء و صحنه‌های روزمره استفاده می‌کرد که با کنایه و ابهام همراه بودند. با پیشرفت حرفه‌ای، سبک هنری او تغییر کرد و به‌طور پویا و تطبیق‌پذیر، تمایل به آزمایش با رسانه‌های مختلف را به تصویر کشید. او با تأثیر بی‌سابقه در هنر پرفورمنس، اینستالیشن و رسانه‌های دیجیتال، به عنوان یک هنرمند انتزاعی و رؤیایی، قراردادهای هنری را به چالش می‌کشد. او از قالب نقاشی بیشتر بهره برده و با توانایی منحصر به فرد خود، انتزاع و واقع‌گرایی را به‌طور یکپارچه در آثارش ترکیب کرده است. و شیفته نقاشی انتزاعی است، اما در واقع‌نمایانی نیز باور دارد به تصویر درآوردن جهان، هرگز همچون آیینه‌ای در برابر واقعیت نخواهد بود و به همین سبب هم بود که تصمیم گرفت تصورات فلسفی را به عنوان واقعیت با ترکیبی از نقاشی تخیل کند، به عنوان یک واقعیت موازی، به تصویر کشید، و ابراز کننده دیدگاهش به تنوع در تصویرسازی و جهان‌بینی هنری است.

ادیب آیین با انعطاف‌پذیری و بداهه‌پردازی آثارش، اصل انتزاعی بودن اثر و عدم قطعیت مفهوم لکه‌ها و رنگ‌ها را به وضوح نشان داده است. این ویژگی‌ها، به بیننده امکان می‌دهند که در هر شرایط و موقعیتی، تفسیر و تعبیر مختلفی از این آثار را تجربه کند. تکنیک او به دلیل جنبه‌های فیزیکی و اجرایی فرایند خلاقیت او اغلب به عنوان «نقاشی اکشن» شناخته می‌شود حرکات و ژستهای او هنگام خلق اثر هنری از عناصر ضروری قطعه نهایی محسوب می‌شود انتزاع ژست نقاشی‌های قطرهای این او نمونه بارز انتزاع ژست است. برای او بین یک منظره و یک نقش غیرتصویری هیچ تفاوتی وجود ندارد تنها با دید «فوتوگرافیک» نیست که هنر خود را به دنیای مدرن و «ماشینی» پیوند می‌زند؛ بلکه ذهنیت او و دید هنری او نیز با دنیای امروز «میزان» است. او در آثار خود از لایه‌های پیچیده و متراکمی از رنگ‌های چکه‌شده و ریخته شده استفاده می‌کند که نمونه بارزی از سبک «دریپ» (ریختن رنگ) او است. ادیب آیین با آثار چندوجهی خود، طبقه‌بندی را به چالش می‌کشد. در طول دهه‌ها، به‌طور مداوم مرزهای بیان‌هنری را جابجا کرده و با طیف متنوعی از تکنیک‌ها، سبک‌ها و موضوعات درگیر شده است. برخی از آثار او مقام افیون، اناب، راگا مالا، چاله‌ها بیانگر نابسامانی‌ها و شرایط دشوار مخدوش نمودن آن بخش از هویت و مغشوش شدن ذهن و عواطف او گشته؛ لذا برای بیان احساس و فراغت از این فشار دست به خلق آثاری در این قالب‌هنری نموده‌اند تا علاوه بر کسب آرامش از این راه با انتشارشان، بخشی از هنر خود را به نحوی کل تابلو را پوشانده‌اند بیانگر ویژگی‌های دنیای مدرن امروزی است.

ادیب آیین در نقاشی مقام افیون نمادهای مرتبط با فرهنگ و تاریخ افغانستان، به خصوص مفاهیم مواد مخدر و ارتباطات آنها با نظام اجتماعی و فرهنگی، پیام‌های خود را منتقل می‌کند تا ایده‌های مرتبط با مواد مخدر و تأثیرات منفی آنها بر جوامع را با استفاده از نمادهایی نشان دهند. «راگا کیهانی عرفانی در انتزاعی» که در خلق کرده است، به عنوان نقاشی فلسفه هنری ظاهر می‌شود این ترکیب، تسلط او را در انتزاع موسیقی، با رنگ‌های جسورانه و فرم‌های پویا که حس حرکت کیهانی عرفانی در انتزاعی را ایجاد کرده، به نمایش می‌گذاشت عنوان به خودی خود به تلفیقی از بصری و شنیداری اشاره می‌کند و بینندگان را دعوت می‌کند که اثرهنری را به عنوان راگا رنگ‌ها و اشکال تجربه کنند. ادیب آیین به چالش کشیدن هنجارهای تثبیت شده، پذیرش پیچیدگی، و پیش بردن مرزهای بیان هنری، چشم‌انداز هنر معاصر را دوباره تعریف کرده است. در نقاشی «راگا کیهانی عرفانی در انتزاعی» که ادیب آیین در سال ۱۳۹۰ خلق کرده، ظاهر می‌شود که این اثر به عنوان نقاشیی با فلسفه هنری شناخته می‌شود. در این ترکیب، تسلط او بر انتزاع موسیقی با رنگ‌های جسورانه و فرم‌های پویا، حس حرکت کیهانی عرفانی را به وجود آورده و تجسمی زیبا از این مفهوم را ارائه داده است.

موضوعات آثار

ادیب آیین در آثارش اکسپرسیونیسم انتزاعی، فلسفی، فراواقع‌گرایی، مضامین رهبران مافیا، خشخاش، جنگ، پیوند هنر ملموس و نالموس تلفیق هنر چندوجهی موسیقی، شعر، داستان‌های تاریخی به زبان رنگ را شامل است. و در آثار او نقدجهان مصرفی و وسایل ارتباط جمعی دیده می‌شود. همچنین آثار او حاوی نسبت میان عکس و نقاشی است. به گفته منتقدان، اول عکس‌های را می‌آفریند که خصوصیات نقاشی را دارا هستند ونقاشی‌های که شباهت زیادی به عکس دارند. ادیب آیین، زمان زیادی از فعالیت خود را به مواجهه با موضوعات هنر دو وجهی و فلسفی اختصاص داده است. او به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم به مطالعه و بررسی سمبل‌های سنتی افغانستان و قهرمانان تاریخی این کشور پرداخته است. این مواجهه‌ها به تمرکز بر هویت افغانستان و کشف آن پیوسته‌اند. ادیب آیین با بازنگری اساطیر پیدایش کشورش، فرم و داستان سرایی را برای ابداع نوع جدیدی از نقاشی تاریخی تلفیق کرده است. او از سمبول‌ها و نمادهای مرتبط با تاریخ افغانستان در آثار خود بهره‌مند شده و از حوادث تاریخی و قهرمانانه استفاده می‌کند. مثال‌های از این حوادث شامل عهد فرمانروایی تیموریان در هرات و داستان‌های محلی مانند داستان پارسی عصر شکوفایی است. نگاه ادیب آیین به تاریخ و فرهنگ افغانستان نشان‌دهنده ارتباط ذاتی او با فرهنگ و تاریخ این کشور است. از این طریق، او با استفاده از مواد گوناگون و ترکیب تناقضات سطوح کبره بسته، ترک خورده و پوشیده، یک دیدگاه غنی و شیفته به هویت و تاریخ ملی افغانستان ارائه می‌دهد.

دلیل استفاده ادیب آیین از مواد گوناگون، علاقه و شیفتگی او به تناقضات است سطوح کبره بسته، ترک خورده و پوشیده از رنگدانه‌های زنگ زده، نشان‌دهنده آسیب‌پذیری و شکنندگی زندگی زودگذر است. آثار او نه تنها به عنوان نقاشی بیان می‌شوند بلکه شباهت‌های با تصاویر سه بعدی دارند. ادیب آیین در آثار پسامدرنیستی‌اش به موضوعاتی همچون افیون و راگا مالا می‌پردازد. در بی‌نال نظام جنگ افغانستان، تصاویر می‌کشد افرادی که به دنبال خشخاش هستند. آثار او شامل فیگورهای پیچیده و انتزاع اندیشه‌های ژرف می‌شوند. آثار هنری با نمادهای مانند گاو با چهره انسانی یا خشخاش، تا اثرات منفی موادمخدر و قاچاق را در جوامع به تصویر بکشند. با ایجاد گسستگی از الگوهای سنتی هنری برای بیان ابعاد اجتماعی و سیاسی این مسئله استفاده می‌کنند. در نقاشی «مقام افیون»، از نمادهای گاو با چهره انسانی به عنوان نمادهای قدرت و تأثیرات منفی برای نشان دادن تأثیرات موادمخدر در جوامع استفاده شده است. کنش‌های سیاسی درهم آمیخته، با فرهنگ عامه، با کنایه‌های سیاسی و اجتماعی، تلفیق هنر دو وجهی ملموس و ناملموس نمایان و طبیعت فراواقع‌گرایی چاله‌ها مرزهای و راگامالا راگ اناب بوی خوش.

"مقام افیون" از آثار هنری ادیب آیین از نمادهای خاص، پیام‌های ژرفی را دربارهٔ وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در افغانستان منتقل می‌کند این اثر با استفاده از نمادهای مرتبط با قدرت و فشار، اشاره‌ای به تأثیرات منفی تجارت مواد مخدر و ارتباط آن با فساد، فشارات اجتماعی و اقتصادی در جامعه دارد با تأکید بر سوژه‌های چون "مقام افیون" و "خشخاش"، به خلق آثاری با حالت تراژیک و انتزاعی پرداخته است عنوان نمادی از دشواری‌های هویتی، تحت فشار بودن فرد و فروپاشی سلطنت در جامعه تفسیر شود افیون در اینجا نمادی از فروپاشی و ضعف قدرت و سلطنت در جامعه می‌باشد. موضع نقاشی دو وجهی تلفیق هنر ملموس و نا ملموس موسیقی آهنگ تاریخی فلکلور افغانستان ملا ممدجان. موسیقی معروف ملا ممدجان که برای فارسی زبانان سراسر دنیا محبوب و شناخته شده. ادیب آیین" با تلفیق موسیقی سنتی هند یا (موسیقی کارناتیک هند) و نقاشی‌های اکسپرسیونیست، در گام‌های ملاکارتا در یک راگا بهیروی، داستان عاشقانه ملا ممدجان موسیقی فولکلور افغانستان با شعر و ملودی‌های سنتی، یک داستان عاشقانه و تاریخی تجربه هنری چندحسی، سمفونی کیهانی عرفانی در انتزاعی را با حس ماورایی ارائه می‌دهد. تلفیق موسیقی و نقاشی انتزاعی تجربه‌ای چندحسی و چندبعدی دو هنر به شیوه انتزاعی، تجربه‌های شنیداری و بصری را با هم ترکیب کرده است.

موسیقی سنتی هند راگا مالا، نت‌های موسیقی راگا بهیروی در افغانستان، از نظر اکسپرسیونیستی انتزاعی، مفهوم ریتم‌ها و لکه‌های رنگ را به تصویر می‌کشد. این موسیقی نمایانگر وضع ناپایداری در خیابانها، عصیان و رنج مردم به دلیل مشکلات سیاسی و نظامی، سرنوشت گمراه و عدم قطعیت است و این احساسات در پیچیدگی رنگ‌ها و فرم‌های نقاشی قابل حس است. حس ذات خود نشانگر چندوجهی انسان‌ها در جهان کنونی است، و این حس با نگاه آشفته به زیربنایی از ریتم و هماهنگی در جهان امروز، پیچیدگی و تعدد ابعاد انسانی را نمایان می‌سازد. مضامین و زیبایی‌شناسی تلفیق موسیقی به نقاشی سبک هنری چندوجهی ترکیبات غنی و پیچیده بیان هنری که شکاف بین حواس شنوایی و بصری را پر می‌کند. با الهام از طبیعت و موسیقی، ادیب آیین به آفرینش نقاشی‌های دو وجهی می‌پردازد. او با بهره‌گیری از حواس چندگانه بیننده، تلاش می‌کند مرزهای بین دیداری و شنیداری را در این آثار به تصویر بکشد. ایجاد پیوندی عمیق و معنایی بین دو هنر با ارزش‌های فرهنگی و تاریخی. آثار ادیب آیین شامل موضوعات سیاسی و تاریخی، به ویژه مربوط به تاریخ افغانستان و میراث جنگ‌های داخلی افغانستان مرتبط است. نقاشی‌های ادیب آیین با موضوعات و معانی چندگانه، امکان خوانش‌های متفاوت را فراهم می‌کنند. تمایل او به آزمایش با سبک‌ها و موضوعات مختلف، یکی از ویژگی‌های تعیین‌کنندهٔ هنری او است. موضوع اجرای خلق آثار نقاشی در موسیقی گام کروماتیک سبک موسیقی کلاسیک. تلفیق هنر نقاشی با موسیقی فلکلوری و عمیق در فرهنگ و تاریخ هرات، افغانستان با ترکیب شعر، ملودی‌های سنتی و داستانی عاشقانه و تاریخی، احساسات. آیین آیین هنر را به عنوان وسیله‌ای برای ارتباط بین اعتقادات معنوی و فلسفی استفاده می‌شود. آثارش از انتزاعی‌ترین اشکال هندسی به تکامل یافته‌اند و افکار عمیق او را به عنوان «انتزاعی مفهومی» منعکس می‌کنند. شکل‌هایی مانند دایره، مربع، مثلث و خطوط، نمایانگر عناصر نمادین متافیزیکی هستند که نگرشی موزون را برای بیننده ایجاد می‌کنند و از رنگ‌ها برای بیان حالات روحی و عاطفی عرفانی استفاده می‌کند تا احساسات عمیق را در ضمیر ناخودآگاه بیننده به نمایش بگذارد.

ترکیب نقاشی و موسیقی تاریخی، آثاری پر از اکشن و نئواکسپرسیونیسم احساسات چندگانه. تبدیل نت‌های موسیقی به رنگ‌ها و ارتباط درونی بین تجربیات بصری و شنیداری. ادیب آیین، هنرمندی است که در آثارش تضاد بین عینیت و تفسیر را به تصویر می‌کشد. او از هنر تصویری برای بیان مفاهیم فلسفی و عمیق استفاده می‌کند و موضوعات اجتماعی، فرهنگی، و وجودی را بازتاب می‌دهد. آثار ادیب از تغییرات سبکی و محتوایی نشأت گرفته و از واقع‌گرایی به سمت انتزاع و تعبیرهای خودی پیش می‌رود. او با استفاده از ترکیب رنگ‌ها، خطوط، و فرم‌ها، پیچیدگی‌های بصری جذابی ایجاد می‌کند. ادیب آیین مضامین، صحنه‌های روزمره را به تصویر می‌کشید که با حس کنایه و ابهام مترادف با نوآوری، خلاقیت، و درخشش هنری شده است. او به‌طور پویا و تطبیق‌پذیر، تمایل به آزمایش با رسانه‌های مختلف را به تصویر کشیده و مجموعهٔ گسترده‌ای از آثار با مضامین متنوع در نقاشی‌هایش وجود دارد. آثار ادیب آیین، به عنوان سمفونی کیهانی عرفانی در انتزاعی، نمایانگر رویکرد انقلابی او به هنر است. از طریق خطوط روان و اشکال ارگانیک دوگانگی سنتی بین طبیعت و هنر را به تصویر می‌کشد، هدفش برانگیختن احساسات و ایجاد تجربه‌های فراتر از قلمرو بصری است. در آثار ادیب آیین به واقع، به عنوان یک دریچه منحصر به فرد به روح و روان هنرمند و مناظر احساسی او عمل می‌کنند. این آثار با حرکات موزون، طیف گسترده‌ای از احساسات را برمی‌انگیزند؛ از تلاطم و شدت گرفته.

نمادی از ارتباطات ناخوشایند مواد مخدر و هنر با استفاده از خشخاش و گاو با چهره انسانی، به تأمل در موضوعات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی افغانستان دعوت می‌کند. موضوعات مانند مفاهیم سنتی، ماهیت حقیقت، حافظه و بازنمایی را برانگیخته است آثار ادیب آیین فراتر از زیبایی‌شناسی است. به عنوان یک کاتالیزور برای درون نگری، بحث، و طنین عاطفی عمل می‌کند. چه از طریق انتزاع، چه رئالیسم یا مفهوم گرایی، بینندگان را وادار می‌کند. ادیب آیین، با موضوعات به کشف جنبه‌های مرموز تجربه انسانی، از پتانسیل خلاق ضمیر ناخودآگاه بهره می‌برد. انتزاعی‌گرایی و با عناصر رؤیایی و متناقض، جوانب غیرمنطقی آگاهی انسان را ابراز می‌کند. هدف آن بیان جوانب عمیق و پیچیده تجربه انسانی است. آثار او متنوعی از جمله فوتورئالیسم تا هنر انتزاعی نمایانگر آشفتگی درونی و تعامل با روانی با ادغام موضوعات معنوی و عرفانی، ارتباط بین جهان مادی و روحانی را بیان می‌کنند.

از هنر انتزاعی تا به نقاشی‌های چندوجهی

ادیب آیین در تلفیق موسیقی و نقاشی بر روی تبدیل نت‌های موزیک به رنگ‌ها و برعکس تأثیرگذار بود او سعی کرد با رویه‌های علمی، نحوه تبدیل رنگ‌ها بر اساس نت‌های موسیقی را به‌طور قابل قبولی نشان دهد این تحقیقات الهام‌بخش برای هنرمندان و کارشناسان بوده و رویکرد علمی و هنری او در ترکیب موسیقی و نقاشی را به نمایش گذاشته است. و پیوند دو هنر را به سبک انتزاعی تجربیات شنیداری و بصری را با هم ترکیب می‌کند. هنر ناملموس و ملموس را به سبک انتزاعی تجربیات شنیداری و بصری را با هم ترکیب می‌کند. او در ابتدا الهام از طبیعت و موسیقی نقاشی دو وجهی را تجربه کرده بود. او هنر چندحسی را با ارتباط دیداری و شنیداری رنگ و نت، بیننده را به چالش می‌کشد تا از حواس چندگانه خود برای استماع و دیدن هنر استفاده کند و مرزهای بین بصری و شنیداری را تا حداقلی محو کند. این تجربه هنری، بیننده را به سفری تازه و الهام‌بخش در دنیای هنر دعوت می‌کند. و با پل‌زدن میان هنر تجسمی و موسیقی، ارتباط درونی بین تجربیات بصری و شنیداری را بر جای می‌گذارد؛ با اعتقاد به این ارتباط، او می‌تواند ریتم‌ها و ملودی‌های موسیقی را به ترکیبات بصری تبدیل کرده و این انتقال را به وسیله خطوط روان، رنگ‌های زنده و چیدمان پیچیده فرم‌های نقاشی قطره‌ای در آثار خود به تصویر می‌کشد. با تلفیق نقاشی و موسیقی، جزئیات و صحنه‌های روزمره را با دقت به تصویر می‌کشد، این تلفیق به چالش کشیدن بیننده در درک واقعیت منتقل می‌شود و مرز بین دو هنر را برای بحث در مورد حقیقت و بازنمایی مفاهیم هنری ایجاد می‌کند. این رویکرد تلفیقی به عنوان یک زمینه عمیق برای کاوش در پیچیدگی‌های بازنمایی بصری عمل می‌کند.

ادیب آیین با دقت جزئیات و صحنه‌های روزمره را به تصویر می‌کشد؛ این تلفیق به بیننده چالش در درک واقعیت می‌دهد و مرز بین دو هنر را برای بحث دربارهٔ حقیقت و نمایش مفاهیم هنری ایجاد می‌کند. این رویکرد تلفیقی به عنوان یک زمینه عمیق برای کاوش در پیچیدگی‌های بازنمایی بصری عمل می‌کند. و با ترکیب موسیقی و نقاشی، سبک خاصی را با ادغام دقیق جزئیات هر دو هنر، در آثارش به ارمغان می‌آورد و در نقاشی‌های خود از صحنه‌های روزمره و المان‌های موسیقی تاریخی الهام می‌گیرد، این تلفیق را با طراحی هنری خود به تصویر می‌کشد با ایجاد مرز نامشخص میان دو هنر، او تفکرات عمیقی را دربارهٔ مفاهیمی چون حقیقت و حافظه به‌اشتراک می‌گذارد و بازتابی دقیق از این مفاهیم در ذهن بینندگان ایجاد می‌کند. او در ترکیب هنر نقاشی و موسیقی در زندگی روزمره اعتقاد دارد و از طراحی نقاشی‌ها بر روی اشیاء کاربردی برای افزایش دسترسی به هنر برای مخاطبان استفاده می‌کند. ادیب آیین با تلفیق نقاشی و موسیقی، آثاری نئواکسپرسیونیستی و پراکشنیستی خلق کرد که از طریق این ترکیب، احساسات چندگانه را به تصویر کشید و در هنر نوآورانه‌ای، تحولاتی عمیق به وجود آورد.

ادیب آیین با آثاری را به عنوان «موسیقی و نقاشی» خلق کرده است که به دقت جزئیات آن را تکرار می‌کند. او از صحنه‌های روزمره و موسیقی تاریخی برای به چالش کشیدن درک بیننده از واقعیت استفاده می‌کند. با ایجاد مرز نامشخص بین دو هنر، این فرایند نوآورانه به بررسی ماهیت حقیقت، حافظه و بازنمایی دعوت می‌کند. این تلاش به عنوان یک بستر برای کاوش در پیچیدگی‌های بازنمایی بصری عمل می‌کند، فراتر از مهارت فنی وارد یک تحقیقات نظری هنری می‌شود. و با ترکیب نقاشی و موسیقی، آثاری پر از اکشن و نئواکسپرسیونیسم خلق کرده که با نوآوری خود، احساسات چندگانه را به تصویر کشیده است. او توانسته است موسیقی و نقاشی را به یکدیگر وابسته کند وی با استفاده نت‌های موسیقی را به رنگ‌ها تبدیل کرده این تلفیق موسیقی و نقاشی انتزاعی تجربه‌ای چندحسی و چندبعدی را بوجود می‌آورده. آثار او، تأثیرات قابل توجهی در هنر انتزاعی گذاشته و پلی بین جریان‌های مختلف هنری شکل گرفته است او به‌عنوان یک شخصیت «انتزاعی مفهومی» شناخته می‌شود که با پرداختن به مسائل معنوی و عرفانی، ارتباط بین روح انسانی و جهان را نمایان می‌کند. او در آثار خود، عینیت عکس‌های رئالیستی را با کارهای انتزاعی و موضوعات فلسفی ترکیب می‌کند. «ملا ممدجان» و «مقام افیون» نمایانگر تجربیات و تأثیرات مختلف در هنر این هنرمند هستند، با تنوع در مضمون و سبک. این ترکیب چندگانه از عناصر هنری، اثرات جذاب و پرمعنی را ایجاد می‌کند.

تلفیق نقاشی و موسیقی ملا ممدجان

ادیب آیین با ترکیب آهنگ موسیقی و شعر از داستان عاشقانهٔ عایشه به نام ملا ممدجان با نقاشی سبک اکسپرسیونیست در یک راگا بهیروی با هفت پرده شعر دو بیتی، سرایش گردیده پیوند دو هنر اجرای تلفیق موسیقی و نقاشی متشکل تبدیل نت‌های آهنگ ملا ممدجان به رنگ‌های از قرمز تیره تا رنگ بنفش در چرخه رنگ از زیر تا بم به نت‌ها بر اساس فواصل ضربات ریتم آهنگ گردیده و استفاده از کارک بزرگ با تکنیک نقاشی کنشی در زمان اجرای موسیقی کلاسیک بصورت زنده خلق شده تلویزیون ماهواره ای جهانی اینترنشنال. و ادیب آیین با پیوند موسیقی و نقاشی. داستان ماجرای عشق پرشکوه طالب العلم جوانی بنام ملا محمد جان با دختری به نام عایشه از شهر هرات، روستای (سرهدیره) که به اسم محلهٔ (سبچه) شهرت دارد و حدود پنج قرن است که شعر آن سینه به سینه و نسل به نسل همچنان نقل می‌شود و موسیقی آن اجرا می‌گردد. از آنجایکه روز نوروز برای مردمان افغانستان باستان از قرن‌ها به اینطرف همواره گرامی است این جشن شادی آفرین در آغاز بهار و طلیعهٔ سال نو همیشه مبارک و فرخنده، شروع روزهای تلاش و تپش بوده است. داستان سرود ملا ممدجان که منسوب به امیر علیشیر نوائی است، در واقع یک قطعه فولکلوریک بسیار قدیمی از هرات است که داستان عاشقانه‌ای را بازگو می‌کند این سرود به نام ملا ممدجان در بیان درد و آرزوهای دل عایشه، دختری عاشق، که نذر گرفته که در ایام نوروز به مزار شریف برود و در جوار آرامگاه آرامگاه علی برود دعا کند تا آرزویش که رسیدن به ملا محمدجان است، برآورده شود، بیان می‌شود.

این داستانی است از عشق و اراده دو جوان در دوران فرمانروایی تیموریان، به ویژه در عصر سلطان حسین بایقرا (فرمانروایی: ۱۵۰۶–۱۴۶۹ م)، در آن دوره، مردم هرات در ایام نوروز به مسجد کبود می‌آمدند و هزینه‌های عروسی برای جوانانی که در مزار شریف عروسی می‌کردند، دولت می‌پرداخت در این دوران، هنر در هرات گل‌بافی بود و مدارس مختلفی تأسیس شدند که شاگردان به تحصیلات مختلف اختصاص می‌دادند یکی از این مدارس در نزدیکی سرحدیده در شمال شهر هرات و به جوار زیارت ملاحسین واعظ کاشفی یکی از طلاب مدرسه به نام ملا ممدجان، هر روز از محل سرحدیره تا چشمه قلمفور پیاده طی می‌نمود و صرف و نحو حفظ می‌کرد، و درس می‌خواند در یکی از روزها، عایشه، دختر یکی از افسران مقرب دربار تیموریان، همراه با دیگر دختران سرحدیره به چشمه قلمفور که نزدیک زیارت مولانا عبدالرحمن جامی است می‌رفتند آنجا، در حین وضو گرفتن ملا محمدجان و روسری عایشه به‌طور اتفاقی نزدیک هم قرار گرفتند این رویداد ناگهانی باعث شناخت و دلبستگی بین آن دو شد و ملا ممدجان تصمیم به ازدواج با عایشه گرفت مشکلات اقتصادی و اجتماعی مانع از ازدواج آنها شد، زیرا ملا محمدجان فقیر بود و پدر عایشه با این وضعیت مخالفت کرد.

اما عاشقان، نذری بر عهده خود گرفتند اگر ازدواج شان ممکن گردد، در ایام میلهٔ گل سرخ^*[۱]به مزار شریف بروند و مدتی را در آرامگاه علی بن ابی طالب خاکروبی نمایند. عایشه همواره با دختران سرحدیره در بین عصر و شام به چشمه قلمفور غرض گرفتن آب می‌رفت و در جمع آن‌ها با سوز و درد این آهنگ را با خود زمزمه می‌کرد:

بیا که بریم به مزار مُلاممَدجان		سَیلِ گُلِ لاله‌زار وا وا دلبرجان
به دربار سخی‌جان گله دارم		یخن پاره ز دست تو نگارم
پس از مرگم بیایی بر مزارم		مدامم در دعا در انتظارم
بیا که بریم به مزار ملاممدجان		سیل گل لاله‌زار وا وا دلبرجان
به تن کردی گلم رَختِ سیاه را		کنم تعریف یار بی‌وفا را
به دنیا مه اگه غمخوار ندارم		بگیرم دامن شیر خدا را
بیا که بریم به مزار ملامامدجان		سیل گل لاله‌زار وا وا دلبرجان
بیا زیارت کنیم شیر خدا را		به چشم مالیم همان قلف طلا را
مه دعا می‌کنم آمین بگوین		خدا کامیاب کنه هر دوی ما را
بیا که بریم به مزار ملامامدجان		سیل گل لاله‌زار وا وا دلبرجان

در همین هنگام امیر علیشیر نوائی، وزیر دانشمند آن دوران، آهنگ خاصی که عایشه می‌خواند، شنید و فهمید که در این سرود فلسفه‌ای نهفته است او به عایشه نزدیک شد و او را تشویق کرد تا راز عشقش و ماجرای ملا ممدجان را بگوید با این اطلاعات، امیر به خانه پدر عایشه رفت و از او خواستگاری برای ملا محمدجان را کرد و در نهایت، ازدواج آن دو عاشق را تسهیل کرد آنها به مزار شریف فرستاده شدند و در آنجا عروسی شان برگزار شد سپس مدتی را در مسجد کبود به صورت خادم گذراندند داستان آنها نشان می‌دهد که عشق و اراده می‌تواند موانع اجتماعی و اقتصادی را شکست دهد و دو دل را با هم پیوند بزند. ترانه بیا که بریم به مزار ملاممدجان یکی از محبوب‌ترین ترانه‌های قدیمی افغانستان است؛ ترانه‌ای مردمی که ده‌ها خواننده افغانستان تاکنون آن را اجرا کرده‌اند.

ادیب آیین در این اثر دو وجهی تنها طی دو شعر دو بیتی اجرا گردیده و با همان ریتم‌های موسیقی کلاسیک افغانستان اجرا شده. ترکیب نقاشی و موسیقی در سبک انتزاعی یک تلاش جذاب و خلاقانه است. هنر انتزاعی طیف گسترده‌ای از تفاسیر و احساسات را امکان‌پذیر می‌کند و آن را برای ادغام با کیفیت‌های بیانی موسیقی مناسب می‌سازد. اینکه چگونه می‌توانید این دو شکل هنری را با هم ترکیب شده. ادیب آیین در این اثر تلفیقی موسیقی به نقاشی انتزاعی هفت پرده و درازی آهنگ سه دقیقه است. با دو بیت شعری که همراه با ریتم‌های موسیقی کلاسیک افغانستان اجرا می‌شود، این داستان عاشقانه را به زیبایی و سادگی بیان می‌کند. ترکیب موسیقی هندوستانی کارناتیک (Carnatic music)، با نقاشی به سبک انتزاعی، به ویژه در گام‌های ملاکارتا (Melakarta) (هفت پرده) و راگا بهیروی، (Bhairavi Raga) یک تجربه هنری بسیار جذاب و چندحسی را ایجاد می‌کند. آهنگ ملا ممدجان از قطعات معروف موسیقی فلکلور افغانستان شناخته می‌شود این آهنگ با ملودی‌ها و سازهای سنتی افغانستانی اجرا می‌شود با شعرهای محلی و مردمی ترکیب موسیقی با نقاشی سبک است. برای بینندگان نگاهی اجمالی به وضعیت آشفته ذهنی او را می‌دهد عمل نقاشی به خودی خود تبدیل به یک فرایند کاتارتیک می‌شود، تأثیر او را نه تنها در قلمرو هنرهای تجسمی، بلکه در موسیقی، فیلم و ادبیات می‌توان دید ترکیب نقاشی با موسیقی راگا مالا ارتباط موسیقی هند است که در چهارچوب زمان، روز و شب یا فصل، سروده می‌شود اثر راگا مالا نیز با هفت نت راگاهای خلق شده که در افغانستان نیز رایج است راگا یک مفهوم اکسپرسیونیست انتزاعی است اما به هیچ وجه ساختار قطعی از خود ندارد.

ادیب آیین در نقاشی‌هایش به تأثیرات موسیقی کلاسیک پرداخته و از طریق ترکیب عناصر بصری، احساسات و داستان‌های شعری مانند ملا ممدجان را بازگو می‌کند. این تلاش هنری، شکاف بین حواس شنوایی و بصری را پر کرده و فرصتی برای تجربه موسیقی از زاویه هنرمند را ارائه می‌دهد، که به دوستداران هنر و موسیقی امکان می‌دهد تا عمیق‌تر در ابعاد حسی و احساسی آثار کلاسیک عمیقاً عمق یابند. ادیب آیین با ترکیب نقاشی و موسیقی، تجربیات شنیداری و بصری را به هم می‌پیوندد، این رویکرد، به عنوان یک حس مشترک میان دو رشته هنری، تعاملی جذاب برای بیننده ایجاد می‌کند. مجموعه قابل توجهی آثار تلفیق موسیقی و نقاشی ادیب آیین، به‌ویژه اثر ملا ممدجان و راگا مالا که مضامین موسیقی کلاسیک و ایده‌آلی‌شده به دلیل جزئیات نفیس و عمق معنوی خود تجلیل می‌شوند گذار به شیوه گرایی حرفه ای او، سبک اکسپرسیونیسم شروع به تکامل آثار او به زیبایی جاودانه و سهم آن در توسعه آثارش بسیار مورد توجه است آثار مفهومی و مقامی به ویژه به دلیل ظرافت و اهمیتشان در تاریخ هنر. اثر ملاممدجان جنبه «سمفونی کیهانی عرفانی در انتزاعی» برانگیختن حس عرفانی و ماورایی نهفته است کاوش ادیب آیین در مورد انتزاع غیر عینی به او اجازه داد تا در سطحی فراتر از لفظ واقعی ارتباط برقرار کند و به احساسات و شهود بیننده ضربه بزند ملا ممدجان این اثر موسیقی فلکلوری افغانستان، با ترکیب شعر و ملودی‌های سنتی، داستانی عاشقانه و تاریخی را به نمایش می‌گذارد. سازهای سنتی افغانستانی چون رباب سه‌تار و دهل در اجرای آن به کار رفته و احساسات و ابعاد مختلف داستان را به زیبایی بیان می‌کنند ادیب آیین، در دوره ۱۳۹۰–۱۴۰۰، با تلاش برای تلفیق هنر نقاشی و موسیقی، به ایجاد تجربه هنری چندحسی می‌پرداخت. او از هماهنگی رنگ‌ها و فرم‌ها در آثارش برای انتقال احساسات موسیقی به دیدار بینندگان استفاده می‌کرد و تمایل داشت که مرزهای بین حس‌های شنیداری و بصری را در هنرش محو کند. اثر به نام ملا ممدجان ادیب آیین با تکنیک نقاشی کنشی حس حرکت و ابهام ایجاد می‌کند لایه بندی و پیچیدگی اغلب رنگ‌ها و انواع رنگ‌های مختلف را روی هم قرار می‌گیرد. نمایش تن‌های در نقاشی تعداد ضرب‌های موسیقی ملا ممدجان باشد، نمایش ریتم و ساختار موسیقی که با استفاده از خطوط و نمادها، تعبیری از ریتم و نت‌های موسیقی این قطعه خاص را ارائه می‌دهد ادیب آیین از زبان تصویر در نقاشی‌های خود برای به چالش کشیدن تداعی‌های رایج و معرفی پارادوکس‌ها استفاده می‌کند، این امر باعث می‌شود تا ادراک بیننده را به چالش بکشد و تفکر و تأمل بیشتری را در او ایجاد کند آثار نقاشی ادیب آیین، به‌ویژه مثل ملا ممدجان اغلب هنجارهای اجتماعی را به چالش می‌کشند و با ترکیب موسیقی و نقاشی، نمایش‌های جدید و متفاوت را ارائه می‌دهند که ممکن است با نگرش‌ها و انتظارات معمول جامعه مغایرت داشته باشند.

نقاشی مقام افیون

در برخی از آثار ادیب آیین به ارتباط با فضای سیاسی و فرهنگی افغانستان پرداخته و به شخصیت‌های معروف و رهبران فکری مافیایی به دوران‌های تاریخی از حکومت‌ها و مواقع وحشتناک، مانند اشاره به شخصیت‌های مانند مثل خشخاش و مقام افیون، به فضای فرهنگی و اجتماعی افغانستان تلمیح می‌کند. با استفاده از رهبران مافیا به‌عنوان نماد قدرت، تداعی کننده ارتباط نامترقبه بین مواد مخدر و هنر شده است. این آثار، با ترکیب پرتره حیوانی و طبیعت خشک و توهمی، نگاهی نو به واقعیت فعلی افغانستان دارند و تفکرات بیننده دربارهٔ مفاهیم اجتماعی و قدرت را به چالش می‌کشند اثر «مقام افیون» ادیب آیین نمایانگر گسستگی انقلابی از الگوهای سنتی هنری است، که به سوی تمثیل مفاهیم معنوی جهت یافته است. وی با ایجاد یک تعامل مفهومی بین فرم و پوچی، بیننده را به چالش می‌کشد تا با غیاب فرم به عنوان یک بیان هنری قدرتمند مواجه شود. این آثار مرزهای هنری را که می‌تواند تحریک کننده احساسات و ایده‌ها باشد، به نحوی تغییر می‌دهد که بیننده را به تفکر و تأمل در معنا و مفهوم هنری دعوت می‌کند. و به عنوان یک آثار هنری، نمایانگر انتقاد ادیب آیین نسبت به تجارت مواد مخدر و تأثیرات منفی آن بر جوامع است. با استفاده از تصویر گاو با چهره انسانی و عناصر خاصی همچون خشخاش، هنرمند ارتباط بین مافیای مواد مخدر و فشارات اجتماعی و اقتصادی را نشان می‌دهد. و با آشوب و درهم‌تنیدگی خطوط و رنگ‌ها، و صدای اعتراض نارضایتی او را از وضعیت کنونی را در برابر این پدیده به تصویر می‌کشند. افیون به عنوان نمادی، نتیجه یا نشانه‌ای از پنج دهه جنگ‌های داخلی در افغانستان است که ارتباطی با موضوعات سیاسی دارد. این موضوعات و این نماد، نمایانگر تأثیرات یا عواقب این دوران طولانی از جنگ و نزاعات در کشور می‌باشد.

نقاشی مقام افیون

ادیب آیین از سوژه‌های خاص حالتی تراژیک دیده شده و یادآور دوران کودکی و دانشجویی هنرمند است. اثر «خشخاش» نیز که از ذهنیت واقعیت‌های اصلی الهام گرفته است، را به صورت مناسب توضیح دهید ادیب آیین در عرصه نقاشی به سبک انتزاعی، به خلق آثاری مانند مقام افیون یا «خشخاش» که الهام گرفته از وقایع و رویدادهای اصلی است، پرداخت. این آثار نشان از دیدگاه و تجسم شخصی هنرمند در مورد موضوعاتی رویدادهای مرتبط با خشخاش را به نمایش گذاشتند. ادیب آیین به علاوه بر کاوش‌های رسمی و زیبایی‌شناختی، به مسائل اجتماعی و سیاسی نیز پرداخته است. که او آن‌ها را خلق کرده، نمونه‌های از این تلاشات هستند. این آثار نه تنها جنبه‌های هنری دارند، بلکه با توجه به موضوعاتی مانند خشخاش پیام‌های اجتماعی و سیاسی نیز منتقل می‌کنند. به همین دلیل، ادیب آیین با استفاده از این عناصر هنری و نمادها، می‌خواهد پیام‌های خاصی را به مخاطبان منتقل کند و باعث تأمل و تفکر آنان دربارهٔ مفهوم افیون و پیامی که می‌خواهد به آنها انتقال دهد شود.

و یکی از آثار معروف ادیب آیین است که در آن از سر گاو به عنوان یک نماد برای قدرت و نمایان کردن مفهوم «رهبران مافیا» استفاده کرده است. این اثر مشابه به دیگر نقاشی کنشی او، سوالاتی را دربارهٔ رابطه بین مضمون و نمایش بررسی می‌کند و بینندگان را به تفکر در مورد طبیعت معنا و نمایش در هنر دعوت می‌کند استفاده از سر گاو به عنوان نمادی از قدرت و تعبیر کلمه «رهبران مافیا»، احتمالاً به منظور نشان دادن نهادها و شخصیت‌های است که در یک نظام فاسد و با دست‌خوش‌های مافیایی قرار دارند و این امر باعث می‌شود که مخاطبین به عناصری که در آثار هنری ادیب آیین مشاهده می‌شود تأمل کنند و از ابعاد مختلف معنایی و نمایشی در هنر لذت ببرند. ادیب آیین با ایجاد اثر مقام افیون به نظر می‌رسد که می‌خواسته با نشان دادن نابسامانی‌ها و شرایط دشوار، آن قسمت از هویت و وجودی که مختوا می‌شود و ذهن و عواطف را مغشوش می‌کند، به تصویر بکشد. این اثر به گونه‌ای احساسات و فشارهای داخلی فرد را بیان کرده است و احساس فراغت و آرامش از این فشارات را به نمایش گذاشته است. پرداختن به مافیای مخدر گیاه «خشخاش» موجب از بین رفتن انسان‌های بیشماری در سرتاسر جهان شده، وتابلوی مقام افیون صدای اعتراض که در سال ۱۳۸۰ معرفی شده است، یکی از مثال‌های است که نشان‌دهنده این انحراف و استفاده از تکنیک‌های جدید و نوآورانه در آثار ادیب آیین است. استفاده از روش‌های خارج از معمول به وی این امکان را می‌دهد تا احساسات و ابزارهای نقاشی خود را به شیوه‌های جدید بیان کند و از جذابیت‌های گوناگون هنری بهره ببرد.

آثار بعدی ادیب آیین، مانند مقام افیون نشانگر انحراف انقلابی از رویه‌های هنری سنتی، با گرایش به تمثیل مفهومی است. در این اثر، او یک تعامل مسحورکننده بین فرم و پوچی ایجاد می‌کند. و در آن ادیب آیین از طریق زبان هنری خود، مواردی چون تأثیرات وحشتناک مواد مخدر و نفوذ مافیا را به تصویر کشیده و پیام‌های عمیقی را منتقل می‌کند. مقام افیون یکی از نمونه‌های است که ادیب آیین در آن از زبان بصری هنر رئالیسم آغاز کرده و سپس به سمت گنجاندن نقوش انتزاعی و نمادین در آثار خود پیش رفته است. این اثر و سایر نقاشی‌های قطره‌ای او به وضوح سبک انتزاعی و پرانرژی را با استفاده از فرم‌های پویا و ناهموار نشان می‌دهند ادیب آیین یک مرحله اساسی و نمادین در مسیر هنری خود را طی کرد. این آثار بیانگر توانایی وی در ارتباط مستقیم با عمق و احساسات از طریق اصول سادگی هستند. این نمونه‌ها نشاندهنده اعتقاد او به قدرت کنترل و کاهش کردن به حداقل برای انتقال پیام‌های چندبُعدی و عمیق می‌باشند در آثار ادیب آیین که با استفاده از تکنیک نقاشی قطره‌ای، به طرز شگفت‌انگیزی موفق شده است فضایی پویا و الهام‌بخش را خلق کند. ادیب آیین با آثار نقاشی‌ای مانند مقام افیون، جوانبی از تأثیرات نامطلوب جنگ و مواد مخدر در افغانستان را بازتاب داده است، و این نقاشی‌ها نه تنها تأثیرات اجتماعی و فرهنگی را نشان می‌دهند بلکه پرده‌ای از پیچیدگی‌های زندگی در این منطقه را برمی‌افشانند.

فروپاشی و نابودی بشر تحت تأثیر مافیا و مواد مخدر دیده شود. با توجه به عناصر این تصویر، ممکن است تعبیرهای مختلفی از آثار انتزاعی او که در دهه‌های بعد خلق شده‌اند، نیز برداشته شود ادیب آیین برانگیز جناح رهبران افیون وحضور غربی‌ها در افغانستان می‌پردازد، مشهود است. این نقاشی‌ها بر اساس مفهومی خلق کرده و شکاف بین رویدادهای تاریخی و بازنمایی آن‌ها را بررسی می‌کنند و بر انعطاف‌پذیری حافظه جمعی تأکید می‌کنند. آثار هنری ادیب آیین، به‌عنوان نمایانگر انحرافی از الگوهای سنتی هنری هستند و با گرایش به تمثیل مفهومی، از طریق استفاده از نمادها و نشانه‌ها، یک تعامل بین فرم و ایده‌ها را ایجاد می‌کنند مقام افیون چهره نمادین مافیا مواد مخدری در افغانستان حضور دارد. می‌تواند به عنوان نمادی از دشواری‌های هویتی و تحت فشار بودن فرد، و به‌طور نمادین، نشان‌دهنده فروپاشی و ضعف قدرت و سلطنت در جامعه باشد. در آثار هنری مانند مقام افیون، ادیب آیین از نمادهای فرهنگی و تاریخی افغانستان استفاده کرده و پیام‌های مرتبط با مواد مخدر و تأثیرات آنها بر جوامع و فرهنگ را منتقل می‌کند. این نقاشی با استفاده از نماد گاو با چهره انسانی و خشخاش، اثرات منفی تریاک و مواد مخدر را به تصویر می‌کشد. نمونه‌ای از آثاری است که از طریق نمادها و عناصر هنری، پیام‌های اجتماعی و سیاسی را به مخاطبان انتقال می‌دهد و آنان را به تفکر و تأمل دربارهٔ مسائل مختلف دعوت می‌کند

تصویر گاو با چهره انسانی در این نقاشی نمایانگر مفهومی است که می‌تواند اشاره کننده به دستگاه قدرت و فساد باشد عنصر خشخاش نیز به عنوان نمادی از مواد مخدر و تأثیرات منفی آنها در جامعه حضور دارد آشوب و درهم‌تنیدگی خطوط و رنگ‌ها نیز احساس نارضایتی و اعتراض هنرمند را به وضعیت فعلی نشان می‌دهد. ادیب آیین با ایجاد گسستگی‌های نوین از الگوهای سنتی هنری، ایده‌های مرتبط با مواد مخدر و اثرات آنها را به تصویر می‌کشد این گسستگی‌ها نمایانگر تناقض‌های نمادین در جامعه و ارتباط مواد مخدر با قدرت‌های مافیایی و تأثیرات منفی آنها بر جوامع هستند. مقام افیون نمادی از پنج دهه جنگ‌های داخلی در افغانستان است این نماد نشانگر تأثیرات و عواقب دوران طولانی جنگ و نزاعات است. ادیب آیین در اثر نقاشی «مقام افیون» وضوح تصویری را ارتباط میان مواد مخدر، مافیا، و تأثیرات منفی آن‌ها بر جوامع اشاره می‌کند نمادهای همچون خشخاش و ترکیب پرتره حیوانی با چهره انسانی و طبیعت خشک، این اثر به شیوه‌ای، واقعیت‌های زندگی در افغانستان را نشان‌دهنده پیچیدگی و تعقیبی بودن مواد مخدر و نقش آن در سیاست و اجتماع نشان می‌دهد که افیون به عنوان نمادی نتیجه‌ای از دوران طولانی جنگ و نزاعات را با تمام تناقضات و ابهاماتش نمایش می‌دهد و نشانگر تأثیرات و عواقب منفی این دوران بر جامعه و فرهنگ آن می‌باشد. با ایجاد گسستگی‌های نوین از الگوهای سنتی هنری، انتقادات خود را به شیوه‌ای جذاب و فکربرانگیز نشان می‌دهد و تجارت مواد مخدر، تأثیرات جنگ و مافیا را به شیوه‌های نوین به تصویر می‌کشد و این به نوعی باعث تعامل فعّال با تماشاگران می‌شود در کل، آثار ادیب آیین به عنوان نمونه‌هایی از هنر معاصر، از زبان بصری برای بیان و انتقال پیام‌های پیچیده و چندبُعدی استفاده می‌کنند.

مافیا قاچاق موادمخدر و تجارت به صورت شبکه خانواده‌های تبهکار هستند. افیون از تریاک، (خشخاش) به دست می‌آید. مواد افیونی ترکیبات آلکالوئیدی هستند که به‌طور طبیعی در گیاه خشخاش یافت می‌شوند. ترکیبات روان‌گردان موجود در گیاه تریاک عبارتند از مورفین، کدئین و تبائین. مواد افیونی از دیرباز برای انواع شرایط پزشکی مانند تسکین درد مورد استفاده قرار می‌گرفته است. که به صورت شیمیایی برای تولید هروئین خشخاش و سایر موادهای افیونی مصنوعی برای استفاده دارویی و تجارت غیرقانونی مواد مخدر فرآوری می‌شود. با اصلاح این گیاه آلکالوئیدهای فنانترن دوران مدرن، بسیاری از تباین، که اغلب به عنوان ماده خام برای سنتز اکسی کدون، هیدروکودون، مورفین، هیدرومورفون، کدئین، هروئین لاتکس و سایر مواد افیونی تبدیل می‌شود و قاچاق می‌شود. در افغانستان به فروش می‌رسد و به خیابان آمریکا و اروپا توضیح می‌شود. تولید آن به‌طور قابل توجهی افزایش یافت است. اگر چه سازمان بهداشت جهانی تخمین زده است که تولید کنونی تریاک باید پنج برابر شود تا کل نیازهای پزشکی جهانی را تأمین کند. اما این امکان به کشاورزان افغانستان داده شده که چاه‌های خود را عمیق‌تر حفر کرده و از این طریق منجر به تولید تریاک به صورت رو به افزایش سال به سال شده است. افغانستان که به‌طور منظم درصد زیادی از تریاک جهان را تولید می‌کند، اراضی افغانستان هزارن هکتار زیر کشت خشخاش قرار دارد. درصد بالای از عرضه جهانی را تشکیل می‌دهد.

استفاده گسترده از تریاک در روستاهای افغانستان به تضادات بین نوجوانان ثروتمند و رهبران سنتی منجر شده است، این وضعیت باعث افزایش تنش در این مناطق شده است. در آزمایشگاه‌های مواد مخدر افغانستان، تریاک به مورفین و هروئین تبدیل می‌شود، با اینکه کنترل‌های شیمیایی بین‌المللی موجود برای محدود کردن دسترسی به انیدرید، این فرایند ممکن است از طریق همسایگان آسیای مرکزی به کشور وارد شود. افغانستان از سال ۱۹۹۲ به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده تریاک (گیاه خشخاش) قطب هلال طلایی در جهان شناخته می‌شود. ارزش جهانی این صنعت غیرقانونی در افغانستان سالیانه میلیاردها دلار است. مواد مخدر در افغانستان امروز در بالاترین سطح خود در طول تاریخ این کشور است. در افغانستان، سال‌های جنگ و درگیری همراه با عدم بازسازی و توسعه اقتصادی، به عنوان عوامل اصلی شناخته می‌شوند که سبب شده تا این کشور به عنوان ردیف اول بزرگ‌ترین تولیدکننده تریاک در جهان شناخته شود. برخی از قاچاقچیان مواد مخدر همکاری داشته‌اند. تولید تریاک در افغانستان، علاوه بر اینکه به عنوان محصول اصلی مواد مخدر معرفی می‌شود، منجر به اشتغال کودکان به زور نیز می‌شود افغانستان به مدت ۱۰ سال به‌عنوان بزرگ‌ترین منبع واردات هروئین به اروپا شناخته شده است، که این فعالیت قاچاق از دو مسیر عمده به سوی مناطق مختلف اروپا انجام می‌شود.

سبک ادیب آیین

ادیب آیین یک هنرمند چندوجهی است که با مجموعه‌ای از آثار خود، اثری بی‌پایان در صحنه هنر معاصر به جا گذاشته است. او در طول زندگی حرفه‌ای خود، به بررسی سبک‌ها و تکنیک‌های هنری مختلف پرداخته و مرزهای بازنمایی، انتزاع و رابطه بین هنر و واقعیت را تجسم می‌دهد. عدم تمایل او بدون ترس، تکنیک‌ها، رسانه‌ها و موضوعات مختلف را آزمایش می‌کند. او در مراحل اولیهٔ حرفه‌اش، با فوتورئالیسم آزمایش کرد و نقاشی‌های به شدت شبیه به عکس ایجاد کرد. سپس به هنر انتزاعی پیوست و آثار بزرگ با استفاده از قلم‌های جسورانه و رنگ‌های زنده ساخت. آثار انتزاعی او، اغلب حس پویایی از حرکت و احساسات را نشان می‌دهد. در سال ۱۳۷۳، با استفاده از کاردک بزرگ برای نقاشی با رنگ روی کاغذ شومیز، ترکیبات انتزاعی با حس منحصر به فردی از عمق و بافت ایجاد کرد. تکنیک نقاشی اکشن او که شامل چکیدن و پاشیدن رنگ بر روی بوم می‌شود، به تجسم انتزاعی از ژست می‌پردازد. علاوه بر این، نقاشی قطره‌ای او نمایانگر آشفتگی درونی او هستند و با تلاش‌هایش برای رویارویی با روان خود، با ماهیت پر هرج و مرج و پویایی کار او، این کشمکش‌های درونی را نمایان می‌کنند. و ترکیبی هماهنگ از فرم‌های نقاشی کنشی همراه با رنگ‌های زنده و طنین عمیق فلسفی را به ارمغان می‌آورد. او به صورت اتفاقی به سوژه‌های مختلف پرداخته و سبک هنری خود را تغییر داده است، اما همچنان وفادار به ژانر نقاشی خود می‌ماند. باور دارد که واقعیت گم شده را نمی‌توان با نقاشی بازسازی کرد و بنابراین در آثارش، کمتر به ترسیم محیط واقعی توجه می‌کند و بیشتر به تولید آثاری شبیه به نقاشی‌های که با بهترین تکنیک‌ها تولید می‌کند، متمرکز است.

ادیب آیین با استفاده از تکنیک همگام و نوآورانه، ترکیب بندی سراسری و تأکید بر انتقال احساسات، شناخته می‌شود. نقاشی قطره‌ای وی به وسیله قراردادهای هنری، به چالش کشیده می‌شود. ادیب آیین به جنبش اکسپرسیونیستی انتزاعی مرتبط است. او از قلم موها و سه‌پایه‌های سنتی صرف نظر کرده و به جای آن، بوم‌های بزرگی را روی زمین قرار می‌دهد و با چکه زدن، ریختن و پاشیدن رنگ را بر روی سطح اعمال می‌کند. تکامل هنری او در رنگ، فرم و تعامل این عناصر در حوزهٔ هنر انتزاعی مشهود است. طی مدت فعالیت حرفه‌ای خود، او یک سبک خاص را پرورش داده که از آزمایش‌های نقاشی قطره‌ای و نقاشی کنشی و شکل‌های هندسی ابتدایی، به ترکیبات رنگارنگ و پویا رسیده است. در آثار خود، او آغاز به ادغام موضوعات معنوی و عرفانی با این سبک کرده است. با ترکیب خاصی از انتزاع هندسی، کاوش و تفکرات عمیق، به عنوان یک شخصیت «انتزاعی مفهومی» شناخته می‌شود که پیوند روح انسانی با جهان را بازتاب می‌دهد و تأثیرات قابل توجهی در هنر انتزاعی داشته است. او هنر را به‌عنوان ابزاری برای بیان حقایق جهانی می‌بیند که همه موجودات را به هم پیوند می‌دهد. در آثارش، او ابتدا در زمینه کوبیسم و اکسپرسیونیسم کاوش کرد و سپس به‌طور عمیق‌تر به قلمرو انتزاع و معنویت پرداخت.

آثار او با طیف متنوعی از سبک‌ها و تکنیک‌ها را در بر می‌گیرد که نشان‌دهنده تکامل او به عنوان یک هنرمند در طول دوره‌ای از تغییرات هنری و اجتماعی قابل توجه است. آثار او عمیق در انتزاع، نظریه رنگ و معنویت را در بر می‌گیرد با این حال، او به توسعه سبک و فلسفه منحصر به فرد خود در دوره پس از جنگ‌های افغانستان ادامه داد. آثار او پلی شد بین جنبش‌های انتزاعی هنگام از جنگ و گرایش‌های انتزاعی نوظهور دوران پس از جنگ است. ادیب آیین همچنان جذب دوستداران هنر می‌شود و کمک‌هایش به دنیای هنر، تأثیر ماندگاری داشته است. سبک یکتای او در طول سال‌ها تکامل یافته و نمایانگر کاوش‌هایش در زمینه رنگ، فرم و تعامل بین آنهاست. آثار او پس از چندین دهه فعالیت حرفه‌ای، تأثیر قابل توجهی بر دنیای هنر گذاشته است و ملیله‌ای غنی است که از تأثیرات اولیه، کاوش‌های معنوی و نوآوری‌های هنری او در آن نهفته است. سفر هنری او از انتزاع هندسی نقاشی قطره‌ای و حرکتی به زمینه‌های رنگارنگ و پر انرژی، نشان‌دهنده تمایل او به پذیرش تغییر و آزمایش است. و از محدودیت در یک سبک خاص امتناع می‌کند و به دنبال توسعه و ادغام بین حالات مختلف هنری است. آثارش باعث تحول و تفکر در مفاهیم سنتی هنری شده و تلاش مستمری برای به چالش کشیدن واقعیت را نشان می‌دهد. تمایل او به ادغام موسیقی با نقاشی، نشان‌دهنده نوآوری و تلاش برای شکل‌دهی به یک فرایند جدید هنری است. این هنرمند با مرززنی میان موسیقی و نقاشی، ایده‌های جدید در مورد حقیقت و حافظه را مطرح می‌کند و با جستجو در سبک‌ها و ژانرهای مختلف، اعتقادش به قدرت خلاقیت بی‌پایان را به نمایش می‌گذارد.

تأثیر او بر تکامل هنر انتزاعی مورد بحث قرار دارد. آثارش به عنوان یکی از مؤثرترین عوامل در این ژانر تأیید شده است و تأثیر قابل توجهی بر نسل‌های آینده هنرمندان داشته است. ترکیب خاصی از انتزاع هندسی و جستجوی معنوی در آثار ادیب آیین، اغلب به عنوان منبع الهام بخش برای هنرمندان در کشف تلاقی معنوی و انتزاعی دانسته می‌شود که منجر به توسعه جنبش‌های هنری متعددی شده است. که در جنبش اکسپرسیونیسم انتزاعی، با تکنیک‌های متمایز، هنجارهای هنری را به چالش می‌کشد. او تحت تأثیر هنر بومی افغانستان قرار گرفته و از سبک‌های هنری گوناگونی از جمله امپرسیونیسم و کوبیسم الهام می‌گیرد. تکنیک نقاشی کنشی را برای آثارش به کار می‌برد که با استفاده از قلم مو، چوب یا حتی دست، رنگ را بر روی زمین می‌ریزد و به شکل‌های خاصی چکانده یا می‌آرد. این تغییر سبک از اکسپرسیونیسم انتزاعی به سمت دیگری نشانگر نقطه عطفی در هنر اوست. با یک مسیر زندگی پربار و طولانی، همواره در حال تغییر و پیشرفت است. آثارش بسیار متمایز و منحصر به فرد هستند. اما این ویژگی‌ها باعث می‌شود که طبقه‌بندی آسان آثارش مشکل باشد، زیرا او از رویکردها و تکنیک‌های مختلفی استفاده کرده است؛ از نقاشی‌های واقع‌گرایانه با جزئیات دقیق تا آثار انتزاعی که در آن‌ها خلاقیت بی‌منته آغاز می‌شود.

و در طول زندگی خود، با تجربه سبک‌ها، تکنیک‌ها و موضوعات مختلف هنری بسیاری را تجربه کرده است. آغازین آثارش تحت تأثیر رئالیسم افغانستان می‌باشد، اما سریعاً به دنبال کشف رویکردهای تجربی و انتزاعی بیشتر است. او در سال ۱۳۷۲ هجری شمسی، هویت هنری خود را استوار کرد و هرگز خود را به یک سبک یا ایدئولوژی محدود نکرد. از سبک‌ها و تکنیک‌های مختلف استفاده کرد تا آثار انتزاعی و هنری متنوعی را خلق کند. نتیجتاً آثارش عمق و پیچیدگی بازنمایی هنری را به نمایش گذاشت و به عنوان یک هنرمند چندگانه و خلاق، همچنان به مخاطبان الهام بخش است. او از سبک‌های بازنمایی به انتزاع مهاجرت کرد. با آزمایش ریختن و چکاندن رنگها بر روی بوم، به تکنیک نمادین خود رسید. رویکرد خاص او شامل قرار دادن بوم بر زمین و استفاده از ابزارهای نظیر چوب و قلم مو برای ایجاد الگوهای پیچیده از رنگ است. این روش به او امکان ارتباط فیزیکی و بار عاطفی با بوم را فراهم کرد و او این امکان را در آثارش به خوبی به کار برده. و به دلیل تکنیک خاص و تأثیرگذارش، که معمولاً با عناوین نقاشی قطره‌ای، نقاشی کنشی یا «نقاشی اکشن» شناخته می‌شود، به عنوان یک نمایشگر برجسته از اکسپرسیونیسم انتزاعی در دنیای هنر شناخته می‌شود. آثار او هنوز به دلیل ویژگی‌های بیانی خود، سبک منحصر به فرد و روشی که از خودانگیختگی در فرایند خلاقانه بهره می‌برد، تأثیرگذاری دارند. که بیش از سی و پنج سال در هنر نقاشی فعالیت دارد، سبک‌های بیشماری در تجلی آفرینش آثار هنری را تجربه کرده است.

او به دلیل تکنیک خاص و تأثیرگذارش، که معمولاً با عناوین نقاشی قطره‌ای، نقاشی کنشی یا «نقاشی اکشن» شناخته می‌شود، به عنوان یک نمایشگر برجسته از اکسپرسیونیسم انتزاعی در دنیای هنر شناخته می‌شود. آثار او هنوز به دلیل ویژگی‌های بیانی خود، سبک منحصر به فرد و روشی که از خودانگیختگی در فرایند خلاقانه بهره می‌برد، تأثیرگذاری دارند. ادیب آیین در آثارش از انتزاع نقاشی کنشی هندسی تا تفکرات معنوی، از آکروماهای مینیمالیستی تا انتزاعات پرانرژی میدان رنگی، مضامین مختلفی را به تصویر می‌کشد. آثارش نشان از تغییر و تکامل در زمان دارند و به عنوان منبع الهام بخش برای درک عمیق‌تر تجربه انسانی از طریق زبان هنر مورد تأمل قرار می‌گیرند. نقاشی‌های انتزاعی او فراتر از فرمالیسم هستند و نشان‌دهنده فرایند خلاقانهٔ نقاشی‌گر هستند. فن «با کاردک» که در آن ابزارها روی رنگ مرطوب کشیده می‌شوند، نشان از نگرش فیلسوفانهٔ نقاشی به عنوان یک فرایند دارد. ترکیب‌های انتزاعی ایجاد شده، بیننده را به تجربه‌ای حسی دعوت می‌کنند که از محدودیت‌های بازنمایی فراتر می‌رود. هنرمند با انحراف از انتزاع، به ترکیب آن با موسیقی پرداخته و در نقاشی‌هایش صحنه‌های روزمره و عناصر تاریخی را بازسازی می‌کند. آثار هنری او در دنیای هنر انتزاعی، جایگاه بی‌پایانی دارند. این آثار مرزهای کنونسیون‌های هنری سنتی را به چالش می‌کشند و باعث می‌شوند مخاطبان به شیوه‌های جدید و متفاوتی در هنر علاقه‌مند شوند. در یک تحلیل انتقادی، برخی از مهم‌ترین آثار هنری او مورد بررسی قرار می‌گیرند، آثاری که به تکامل هنر انتزاعی کمک کرده و رابطه میان هنرمند، اثر هنری و بیننده را بازتعریف کرده‌اند. به عنوان نمونه، «موسیقی کیهانی عرفانی در انتزاع» و «سمفونی کیهانی عرفانی در انتزاع» نشانگر نوآوری‌های ادیب در هنر انتزاعی هستند. او که از اکسپرسیونیسم انتزاعی استفاده می‌کند، با نقاشی قطره‌ای که کنترل شده و پر از هرج و مرج است، مفاهیم معمول هنر را به چالش می‌کشد. او با ادغام عناصر صوتی و تصویری، توانسته تجربه‌ای را ایجاد کند که از هر دو هنر به تنهایی فراتر می‌رود. با ترکیب متمایز از انتزاع هندسی، کاوش معنوی و استفاده هماهنگ از رنگ مشخص می‌شود. سبک او در طول زندگی حرفه ای خود تکامل یافت و منعکس کننده تفکرات عمیق فلسفی او و تمایل او به بیان پیوند روح انسانی است. او به عنوان نمادی از اکسپرسیونیسم انتزاعی شناخته می‌شود، به دلیل رویکرد نوآورانه و انقلابی‌اش در هنر. نقاشی‌های پر انرژی و پویای او، مفاهیم سنتی تکنیک و بازنمایی هنری را چالش می‌دهد. «مضامین سبک» به عنوان گروهی از هنرمندان الهام‌بخش توسط پیروان او شناخته می‌شود. و به خاطر تلفیق نقاشی و موسیقی به یک رویکرد نوآورانه در هنر مشهور است. تحلیل جامعی به پیچیدگی‌های آثار ادیب می‌پردازد و تکنیک‌های نوآورانه او، تأثیرات اصلی، مسائل موضوعی و نقش پایدار مشارکت‌هایش در تکامل هنر را بررسی می‌کند. نقاشی‌های او به عنوان نمونه‌های اصلی از جنبش اکسپرسیونیسم انتزاعی شناخته می‌شوند. این آثار بر جوانمردی و احساسات داخلی هنرمند تأکید می‌کنند و باعث بروز انرژی، جنبش و احساسات خام می‌شوند.

او هنرمندی است که با سیالیت بی‌نظیر خود، از رئالیسم گرایش اولیه‌اش در گرجستان تا اکسپرسیونیسم انتزاعی، رئالیسم و هنر مفهومی پیشرفت کرده است. آثار گوناگون او نشانگر امتناع از محدودیت در یک سبک هنری واحد هستند و نشان می‌دهند که او همواره در حال جستجو و آزمایش بوده و مرزهای هنر را به چالش می‌کشد. توانایی ادیب آیین در تلفیق انتزاع و واقع‌گرایی در آثارش، به عنوان نمونه‌ای از تسلط و چابکی در زبان‌های بصری مختلف محسوب می‌شود. او به دنبال کشف و کاوش مداوم در هنر بوده و توانایی خود را در ایجاد تنوع و پیچیدگی در آثارش به نمایش می‌گذارد. آثار او طیف شگفت‌انگیزی از سبک‌ها، موضوعات و تکنیک‌ها را در بر می‌گیرد که منعکس‌کننده تلاشی بی‌وقفه برای نوآوری و تعهدی تزلزل‌ناپذیر برای پیش‌بردن مرزهای کاوش هنری است ادیب آیین، توانایی او در پیمودن یک کالیدوسکوپ از سبک‌ها با مهارتی از رئالیسم تا انتزاع، از مینیمالیسم تا مفهوم گرایی است در آثار ادیب آیین از تکنیک‌های متنوعی از جمله فوتورئالیسم تا هنر انتزاعی و نقاشی اکشن استفاده می‌کند. این تکنیک‌ها نتیجه تجربیات شخصی او هستند. آثار نقاشی قطره‌ای او نمایانگر آشفتگی درونی و تعامل با روانی او هستند. از طریق این نقاشی‌ها، او ویژگی‌ها و تضادهای درونی خود را بیان می‌کند. سبک ادیب آیین در حوزه هنر انتزاعی و جنبش اکسپرسیونیستی ترکیبی منحصر به فرد از تکنیک‌ها و مفاهیم هنری را ارائه می‌دهد. آثار او با ادغام موضوعات معنوی و عرفانی، ارتباط بین جهان مادی و روحانی را به تصویر می‌کشند.

عناصر سبک در آثار ادیب آیین تجزیه و تحلیل مولفه‌های بصری که سبک ادیب آیین را تعریف می‌کند، از جمله استفاده او از رنگ، خط، فرم، بافت و ترکیب این بخش نشان می‌دهد که چگونه این عناصر در هم تنیده می‌شوند تا زیبایی‌شناسی منسجم و قابل تشخیصی را ایجاد کنند تطبیق پذیری ادیب آیین از طریق مهارت او با رسانه‌های هنری مختلف می‌درخشد. سبک‌های هنری در طول زمان متأثر از رشد شخصی و تغییرات در زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی تکامل می‌یابند این بخش سیر تکاملی سبک ادیب آیین را نشان می‌دهد و نقاط عطف و اقتباس‌های را برجسته می‌کند که هویت هنری همیشه در حال تغییر او را منعکس می‌کند. سبک ادیب آیین در هنر، یک ترکیب هنری فراگیر و بی‌پایان است که از مختلفین جنبه‌های هنری بهره می‌جوید این هنرمند، با پیگیری تکنیک‌ها و سبک‌های گوناگون، توانسته است یک زبان هنری فراپذیر و با طراحی‌های چندوجهی، تأثیرگذاری را در دنیای هنر به ارمغان آورد. آثار او طیف شگفت‌انگیزی از سبک‌ها، موضوعات و تکنیک‌ها را در بر می‌گیرد که نشان از تلاش بی‌وقفه او برای نوآوری و تعهدی تزلزل‌ناپذیر به پیش‌بردن مرزهای کاوش هنری دارد.

کارنامه

کارهای ادیب آیین را می‌شود به تفکیکِ شیوه چند دسته کرد. اینجا کارنامه ادیب آیین به ده بخشِ تقسیم می‌شود. نقاشی‌های کنشی انتزاعی، چند وجهی، تلفیق موسیقی، فلسفی و نمادین، موضوات آثار، آثار برجسته، مجموعه‌داری، مهندسی، اختراعِات و پژوهش‌ها به اضافه فهرستی از کارهای ناتمامش بخش شده است.

نقاشی کنشی انتزاعی

مقالهٔ اصلی: نقاشی‌های قطره‌ای ادیب آیین

نقاشی‌های چند وجهی

مقالهٔ اصلی: نقاشی‌های چند وجهی ادیب آیین

نقاشی تلفیق موسیقی

مقالهٔ اصلی: نقاشی ملا ممدجان ادیب آیین

نقاشی فلسفی و نمادین

مقالهٔ اصلی: نقاشی مقام افیون ادیب آیین

موضوات آثار

مقالهٔ اصلی: نقاشی چند رسانه ادیب آیین

آثار برجسته

مقالهٔ اصلی: آثار برجسته‌های ادیب آیین

مجموعه‌داری

مقالهٔ اصلی: مجموعه‌داری ادیب آیین

مهندسی

مقالهٔ اصلی: مهندسی ادیب آیین

اختراعات

مقالهٔ اصلی: اختراعات ادیب آیین

پژوهش‌ها

مقالهٔ اصلی: پژوهشن‌های ادیب آیین

مجموعه مجموعه داری

«راه لاجورد» مجموعه آثار هنری تابلوهای نقاشی است و از طرف وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان موزه راه لاجورد ثبت شده است.

فهرست آثارهنری جسته

در زیر فهرست برخی از آثار هنری فریدالله ادیب آیین آمده است:

• «مقام افیون». خبرگزاری فرهنگ.
• «راگامالا». رسانه مجله هنر.
• «اناب». هنرمند نیوز.
• «چاله‌ها». هنرمند نیوز.
• «سرخ عنابی». خبرگزاری روزنامه جمهور.
• «آبشارهای سرخ». کیهان لندن.
• «ملا ممدجان». ایبنا.

نمایشگاه‌ها

• ۱۳۷۲ نمایشگاه انفرادی مجتمع فرهنگی هنری دارالفنون توس در مشهد
• ۱۳۷۶ نمایشگاه انفرادی بین‌المللی مشهد مخصوص اتباع خارجی در مشهد
• ۱۳۸۷ نمایشگاه انفرادی در گالری ملی افغانستان کابل
• ۱۳۹۷ نمایشگاه انفرادی در گالری ملی افغانستان کابل
• ۱۳۹۹ نمایشگاه گروهی بین‌المللی در گالری کمیسیون ملی یونسکو ایران تهران
• ۱۴۰۲ نمایشگاه انفرادی راه لاجورد در موزه بزرگ خراسان ایران مشهد

تحصیلات

• دکترای مهندسی برق گرایش الکترونیک (PHD)
• دکترای مطالعات تاریخ هنر (پژوهس هنر) گرایش پژوهش هنر (PHD)
• کارشناسی ارشد هنرهای تجسمی گرایش نقاشی
• دوره پست دکترای مدیریت کسب‌وکار گرایش مدیریت بازرگانی Management Doctorate Of Business (Post DBA)
• دوره دکترای مدیریت کسب‌وکار گرایش مدیریت هنری Art Management Doctorate Of Business Administration (DBA)
• دوره کارشناسی ارشد مدیریت کسب‌وکار گرایش مدیریت هنری Art Management Master of Business Administration (MBA)
• دوره دکترای مدیریت کسب‌وکار گرایش مدیریت گردشگری Tourism Management Doctorate Of Business Administration (DBA)
• دوره کارشناسی ارشد مدیریت کسب‌وکار گرایش مدیریت گردشگری Tourism management Master of Business Administration (MBA)

جوایز

• ۱۳۷۲ گواهی ثبت اختراع
• ۱۳۷۲ اخذ تقدیر نامه دارلفنون طوس
• ۱۳۸۷ اخذ تقدیر نامه هنری از وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان
• ۱۳۹۹ اخذ تقدیر نامه ایکوم از طرف وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به لحاظ حفظ اشیائ فرهنگی تاریخی
• ۱۳۹۸ اخذ پروانه مجموعه‌داری از طرف اداره کل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی
• ۱۳۹۷ اخذ سپاس نامه هنری از وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان

جستارهای وابسته

• «اولین نشست از سلسله وبینارهای هنر همسایگان ایران برگزار شد». خبرگزاری ابنا. ۲۰ آذر ۱۴۰۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «جایگاه هنر معاصر افغانستان در گزارش شفقنا از وبینار هنر افغانستان + تصاویر». خبرگزاری شفقنا. ۱۳ شهریور ۱۴۰۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.

پانویس

^  میله: به معنای دشت و صحرا و در اصطلاح به معنای جشن و تفریح است.

^  ممَد: همان تلفظ لهجه‌ای «محمد» است. (در بازخوانی این ترانه در لهجه کابلی مامد گفته می‌شود)

^  سَیل کردن: در فارسی به معنای «دیدن» است. در زبان خوزی سَی. ل (say.l)- و در زبان‌های هندو و آرین See یک ریشه دارند.

^  رَخت: در اینجا بمعنی «لباس» است.

^  مِه: همان «من» (ضمیر شخصی برای اول شخص مفرد) در تلفظ عامیانه

^  قُلف: تلفظ عامیانهٔ «قفل» است.

^  یخن: یقه، گریبان

منابع

• «رزومه فریدالله ادیب آیین». کمسیون ملی یونسکو. ۸ اسفند ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «زندگی‌نامه فریدالله ادیب آیین، مخترع، کارآفرین، هنرمند». خبرگزاری برنا. ۸ اسفند ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «هنر را وسیله‌ای برای دست زدن به حقایق جهانی می‌دانم». خبرگزاری ایسنا. ۱۳ شهریور ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «فریدالله ادیب آیین، هنرمند نقاش پیشتاز معاصر افغانستان». پایگاه خبری رکنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ آبان ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «گذری بر آثار فریدالله ادیب آیین؛ نقاش برجسته افغانستان». خبرگزاری خامه پرس. ۲۸ فروردین ۱۴۰۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «بررسی تکنیک، نوآوری و خلاقیت در نقاشی‌های فریدالله آیین». خبرگزاری خامه پرس. ۲۵ مرداد ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «نگاهی به نقاشی‌های فریدالله ادیب آیین هنرمند افغان». خبرگزاری کیهان لندن. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۱۵ مرداد ۱۴۰۲.
• «فریدالله ادیب آیین: رها کردن انقلاب اکسپرسیونیستی انتزاعی». خبرگزاری زنان ایران. ۲۵ مرداد ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «تکنیک نقاشی‌های فریدالله ادیب آیین هنرمند معاصر افغان». خبرگزاری توانا. ۵ آبان ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «برگزاری نمایشگاه راه لاجورد در موزه بزرگ خراسان». خبرگزاری تابناک (وبگاه). ۲۷ اسفند ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «نمایشگاه راه لاجورد؛ میراث جاده ابریشم بخش آثار بزرگ‌ترین کلکسیونر افغانستان». مرکز فرهنگی توانا. ۲ فروردین ۱۴۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• "Faridollah Adib Ahein unique and contemporary approach to abstract expressionism" (به انگلیسی). news agency کابل تایمز. 28 September 2023. Archived from the original on April 8, 2024.
• «هنرمند مهاجر فریدالله ادیب آیین نقاش». خبرگزاری اینترنشنال جهانی Afghanistan International. ۱۷ تیر ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «خلق نقاشی اکسپرسیونیسم انتزاعی از موسیقی فولکلور افغانستان». خبرگزاری هشت صبح. ۵ مهر ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «می‌خواهم موسیقی را به نقاشی تبدیل کنم/ اجرای آثار کروماتیک موسیقی کلاسیک هندوستان یکی از اهدافم است/ افغانستان موسیقی مستقل ندارد». خبرگزاری ایلنا. ۱۶ آبان ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «تلفیق هنر نقاشی با موسیقی ملا ممدجان». ایبنا. ۱۹ دی ۱۴۰۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «آشنایی با فریدالله ادیب آیین هنرمند نقاش چندوجهی». خبرگزاری همبستگی (روزنامه). بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۱۹ مرداد ۱۴۰۲.
• «فریدالله ادیب آیین و تکامل بیان هنری سفری از طریق انتزاع، رئالیسم و فراتر از آن». خبرگزاری فرهنگ. ۱۱ مهر ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «نگاهی بر موضوع آثار فریدالله ادیب آیین نقاش پرچمدار افغان». خبرگزاری اقتصادی ایران. ۲۰ مرداد ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «بررسی و تحلیل آثار فریدالله ادیب آیین نقاش برجسته افغانستان/ نقد هنر نقاشی». خبرگزاری بسیج. ۱۳ مرداد ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «نقد وبررسی آثار پسامفهومی فریدالله ادیب آیین». خبرگزاری روزنامه جمهور صفحه 8. ۵ تیر ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «نقد و برسی آثار اکسپرسیونیسم انتزاعی با تأکید بر آثار فریدالله ادیب آیین». خبرگزاری روزنامه هنرمند نیوز. ۲۱ آبان ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «فریدالله ادیب آیین؛ بنیانگذار نقاشی مقام افیون». خبرگزاری فرهنگ. ۱۶ دی ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «نقاشی مقام افیون پیامی تصویری از فریدالله ادیب آیین». خبرگزاری زن نیوز. ۱ بهمن ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «خراسان باستان جایگاه افیون نیست». خبرگزاری آسیا (روزنامه). ۲۳ بهمن ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• "Faridollah Adib Ahein unique and contemporary approach to abstract expressionism" (PDF) (به انگلیسی). Newspaper Page 3 and 4 کابل تایمز. 28 September 2023. Archived from the original on April 8, 2024.
• «فریدالله ادیب آیین؛ نقاش برجسته افغانستان». خبرگزاری شفقنا. ۲۴ دی ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «دریافت مجوز نمایش یک مجموعه‌آثار ارزشمند نقاشی یک هنرمند افغانستانی در ایران». خبرگزاری صدای افغان. ۱۶ تیر ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «صدور پروانه فعالیت مجموعه‌داری «راه لاجورد» در خراسان رضوی». خبرگزاری میراث آریا. ۱۳ تیر ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «اولین نشست از سلسله وبینارهای هنر همسایگان ایران برگزار شد». خبرگزاری ابنا. ۲۰ آذر ۱۴۰۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «جایگاه هنر معاصر افغانستان در گزارش شفقنا از وبینار هنر افغانستان + تصاویر». خبرگزاری شفقنا. ۱۳ شهریور ۱۴۰۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «فریدالله ادیب آیین، نقاش چند وجهی معاصر افغانستان». خبرگزاری پل نیوز. ۲۶ بهمن ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «خلق نقاشی موسیقی فلکلور آهنگ ملاممد جان اثری از «فریدالله ادیب آیین»». خبرگزاری بین‌المللی تصویری ایران پرس. ۲۲ شهریور ۱۴۰۲.
• «مشعل هنر افغانستان در مشهد». همشهری. ۳۰ تیر ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «نمایشگاه آثار نصرالله سروری نقاش کشور، در ایران برگزار می‌شود». آژانس خبری پژواک. ۳ تیر ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «نصرالله سروری، نقاش افغانستان مجوز نمایش مجموعهٔ اثرهای ارزشمند نقاشی‌اش را در ایران دریافت کرد». آژانس خبری طلوع نیوز. ۲۸ تیر ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «مشعل هنر افغانستان در مشهد». خبرگزاری آریا. ۴ مرداد ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «صدور پروانه فعالیت مجموعه‌داری «راه لاجورد» در خراسان رضوی». خبرگزاری ایسنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۱۵ تیر ۱۳۹۸.
• «نمایشگاه راه لاجورد در موزه بزرگ خراسان برگزار می‌شود». خبرگزاری میراث آریا. ۲۷ اسفند ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «نمایشگاه راه لاجورد؛ میراث جاده ابریشم بخش آثار بزرگ‌ترین کلکسیونر افغانستان». خبرگزاری توانا. ۲ فروردین ۱۴۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «نمایشگاه «راه لاجورد؛ میراث جاده ابریشم» در مشهد برگزار شد». خبرگزاری فرهنگ. ۲ فروردین ۱۴۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «نمایشگاه راه لاجورد؛ میراث جاده ابریشم آثار نصرالله سروری موزه بزرگ خراسان». خبرگزاری خامه پرس. ۵ فروردین ۱۴۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «نمایشگاه راه لاجورد؛ میراث جاده ابریشم آثار نصرالله سروری موزه بزرگ خراسان». خبرگزاری خامه پرس. ۵ فروردین ۱۴۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «مروری بر آثار برجسته انتزاعی فریدالله ادیب آیین و اهمیت آن‌ها». خبرگزاری پیک آفتاب. ۱۵ مهر ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «تحلیل آثار فریدالله ادیب‌آیین، نقاش افغانستانی + عکس». خبرگزاری افق. ۴ مهر ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «هنر را وسیله‌ای برای دست زدن به حقایق جهانی می‌دانم». خبرگزاری ایسنا. ۱۳ شهریور ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «تحلیل انتقادی آثار هنری انقلابی فریدالله ادیب آیین» (PDF). روزنامه دریای اندیشه. ۴ شهریور ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• {«قدرت تلفیق هنر در موسیقی و نقاشی». روزنامه مواجه اقتصادی. ۲۴ مهر ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.>
• «موسیقی و نقاشی؛ دو وجه فریدالله ادیب آیین نقاش افغانستانی». خبرگزاری افق. ۲ بهمن ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «نقاشی‌هایم مخاطب را به کشف جنبه‌های مرموز انسانی دعوت می‌کند». خبرگزاری ایسنا. ۴ آبان ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «موسیقی و نقاشی؛ دو وجه فریدالله ادیب آیین نقاش افغانستانی». خبرگزاری افق. ۲ بهمن ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «از هنر انتزاعی تا به نقاشی‌های چندوجهی». مرکز فرهنگی و هماهنگی خبرگزاری توانا. ۲۵ دی ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «مصاحبه در مورد آرامگاه ملا محمد جان در مزار شریف». اسپوتنیک (خبرگزاری). ۲۲ بهمن ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «ملا محمدجان از هرات تا هند؛ سرگذشت ترانه‌ای که نماد نوروز در افغانستان شد». خبرگزاری ایندیپندنت پرس. ۲۹ اسفند ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• نصرالدین سلجوقی (۱۳۸۳)، موسیقی و تئاتر در هرات (ویراست فرامرز تمنا)، تهران: انتشارات توس، ص. ۷۳–۷۵، شابک ۹۶۴-۳۱۵-۶۲۵-۷
• «وقتی «مزار» جان شریف ایران بود». همشهری. ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• <ref>«آرامگاه ملا محمد جان؛ عارف بلخی». خبرگزاری تلویزیون سحر. ۲۱ تیر ۱۴۰۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «تحلیل انتقادی آثار هنری انقلابی فریدالله ادیب آیین». خبرگزاری اترک روزنامه صبح ایران. ۴ شهریور ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.
• «نقد و برسی آثار پسا مفهومی فریدالله ادیب آیین». پایگاه خبری سروش سینما. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۱۲ تیر ۱۴۰۲.
• «با کلکسیونر مشهور افغانستان آشنا شوید». خبرگزاری اعتلای ایران. ۲۹ فروردین ۱۴۰۰.
• BBC (August 2, 2006). "UN warns of soaring Afghan opium". Retrieved June 6, 2007.
• BBC (April 29, 2012). "Seventy billion dollars', the value of Afghanistan's drug trade". Retrieved April 29, 2012.
• «قیمت تریاک به پایین‌ترین حد خود رسید». تابناک (وبگاه). ۵ آذر ۱۳۹۳.
• «Organized Crime». Federal Bureau of Investigation (به انگلیسی). بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۹ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۹.
• Mark Corcoran. "Afghanistan: America's blind eye". Australian Broadcasting Corporation. Archived from the original on October 11, 2007. Retrieved May 11, 2007.
• "Rebuilding Afghanistan: Weekly Activity Update". February 24, 2005. Archived from the original on May 9, 2007. Retrieved May 11, 2007.
• «هفتاد میلیارد دلار'، ارزش تجارت مواد مخدر افغانستان». بی‌بی‌سی. ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۱.
• "UNODC 2010 world drug report, page 43" (PDF). Retrieved November 30, 2011.
• "Bush Will Not Stop Afghan Opium Trade". aldeilis news agency. 28 March 2002.

• Memoirs of Zehir-ed-Din Muhammed Baber, Emperor of Hindustan,Babur, Written by himself, in the Jaghatai Turki London, 1826, translated in English by John Leyden
• History of Civilizations of Central Asia: "Turkish word, meaning 'melody' (ahang) according to °Alishir Nawa'i
• John Baily: Music of Afghanistan: Professional Musicians in the City of Herat, Leydan, 1988
• Ebadollah Bahari. Bihzād -, London, 1996

پیوند به بیرون

• «جوایز و افتخارات فریدالله ادیب آیین». سیویلیکا. ۱۳ مرداد ۱۴۰۰.
• «کمپین هنر در برابر تاریکی و انجمن علمی هنرهای تجسمی ایران». مجله علم نت. ۱۸ آبان ۱۴۰۰.
• «کمپین هنر در برابر تاریکی و انجمن علمی هنرهای تجسمی ایران». مجله علم نت. ۱۸ آبان ۱۴۰۰.
• «فریدالله ادیب آیین». سایت هنری100 هنر. ۳ اردیبهشت ۱۴۰۰.
• «هنرمند مهاجر: فریدالله ادیب آیین، نقاش». شبکه ماهواره اینترنشنال یوتیوپ. ۳ اردیبهشت ۱۴۰۲.
• «فریدالله ادیب آیین نقاشی». یوتیوپ به نقل از تلویزیون سحر. ۳ اردیبهشت ۱۴۰۰.
• «فیلمی به یاد ماندنی از آتلیه استاد فریدالله ادیب آیین». پایگاه خبری آبتاب. ۲ اردیبهشت ۱۴۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۳.