مهارکننده بازجذب سروتونین
یک مهارکننده بازجذب سروتونین (SSRI) نوعی دارو است که به عنوان یک مهارکننده بازجذب انتقال‌دهنده عصبی سروتونین (۵-هیدروکسی‌تریپتامین یا 5-HT)، با فعال کردن انتقال دهنده عملکرد انتقال‌دهنده سروتونین (SERT) و افزایش غلظت آن عمل می‌کند. این عمل منجر به افزایش غلظت خارج سلولی سروتونین و در نتیجه افزایش انتقال عصبی سروتونرژیک می‌شود. این نوع از داروها جز دسته مهارکننده‌های بازجذب مونوآمین (MRI) هستند. انواع دیگر MRIها شامل مهارکننده‌های بازجذب دوپامین و مهارکننده بازجذب نوراپی‌نفرین است.
SRIها مترادف با مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIها) نیستند، زیرا اصطلاح اخیر معمولاً برای توصیف کلاس داروهای ضدافسردگی با همین نام استفاده می‌شود؛ درحالی که SRIها، بر خلاف SSRIها، می‌توانند در عملکرد خود انتخابی یا غیرانتخابی باشند. به عنوان مثال، کوکائین، که به‌طور غیر انتخابی بازجذب سروتونین، نوراپی نفرین و دوپامین را مهار می‌کند، یک SRI است اما یک SSRI نیست.
SRIها عمدتاً به عنوان داروهای ضد افسردگی استفاده می‌شوند (به عنوان مثال، SSRIها، SNRIها، و TCAها)، اگرچه معمولاً در درمان سایر شرایط روانی مانند اختلالات اضطرابی و اختلالات خوردن نیز استفاده می‌شوند. در موارد کمتر، SRIها برای درمان انواع بیماری‌های دیگر از جمله درد نوروپاتی و فیبرومیالژیا (به عنوان مثال، دولوکستین، میلناسیپران)، و انزال زودرس (مانند داپوکستین) و همچنین برای رژیم غذایی (مانند سیبوترامین) استفاده می‌شوند. بعلاوه، برخی از داروهای مورد استفاده بالینی مانند کلرفنیرامین، دکسترومتورفان و متادون به‌طور ثانویه نسبت به مکانیسم (های) اثر اولیه خود دارای خواص SRI هستند و این به عوارض جانبی و پروفایل‌های تداخل دارویی آنها کمک می‌کند.
یک نوع از داروی‌های نزدیک به این دسته، عامل آزادکننده سروتونین (SRA) است که یک نمونه از آن فن‌فلورامین است.
مقایسه SRIها ویرایش
پروفیل‌های اتصال ویرایش
| دارو | SERT | NET | DAT |
|---|---|---|---|
| سیتالوپرام | ۱٫۱۶ | ۴۰۷۰ | ۲۸۱۰۰ |
| دسمتیل‌سیتالوپرام | ۳٫۶ | ۱۸۲۰ | ۱۸۳۰۰ |
| اس‌سیتالوپرام | ۱٫۱ | ۷۸۴۱ | ۲۷۴۱۰ |
| فموکستین | ۱۱٫۰ | ۷۶۰ | ۲۰۵۰ |
| فلوکستین | ۰٫۸۱ | ۲۴۰ | ۳۶۰۰ |
| فلووکسامین | ۲٫۲ | ۱۳۰۰ | ۹۲۰۰ |
| نورفلوکستین | ۱٫۴۷ | ۱۴۲۶ | ۴۲۰ |
| پاروکستین | ۰٫۱۳ | ۴۰ | ۴۹۰ |
| سرترالین | ۰٫۲۹ | ۴۲۰ | ۲۵ |
| دسمتیل‌سرترالین | ۳٫۰ | ۳۹۰ | ۱۲۹ |
| زیملیدین | ۱۵۲ | ۹۴۰۰ | ۱۱۷۰۰ |
| لوومیلناسیپران[۳] | ۱۹٫۰ | ۱۰٫۵ | ND |
| ونلافاکسین | ۸٫۹ | ۱۰۶۰ | ۹۳۰۰ |
| ویلازودون[۳] | ۱٫۶ | ND | ND |
| ورتوکستین[۳] | ۵٫۴ | ND | ND |
| آمی تریپتیلین | ۴٫۳۰ | ۳۵ | ۳۲۵۰ |
| کلومیپرامین | ۰٫۲۸ | ۳۸ | ۲۱۹۰ |
| ایمی پرامین | ۱٫۴۰ | ۳۷ | ۸۵۰۰ |
اشغال SERT ویرایش
| دارو | بازه دوز (میلی‌گرم/روز) |
~۸۰٪ SERT occupancy (میلی‌گرم/روز)[۴][۵] |
نسبت (دوز/ ۸۰٪ اشغال) |
|---|---|---|---|
| سیتالوپرام | ۲۰–۴۰ | ۴۰ | ۰٫۵–۱ |
| اس‌سیتالوپرام | ۱۰–۲۰ | ۱۰ | ۱–۲ |
| فلوکستین | ۲۰–۸۰ | ۲۰ | ۱–۴ |
| فلووکسامین | ۵۰–۳۵۰ | ۷۰ | ۰٫۷۱–۵ |
| پاروکستین | ۱۰–۶۰ | ۲۰ | ۰٫۵–۳ |
| سرترالین | ۲۵–۲۰۰ | ۵۰ | ۰٫۵–۴ |
| دولوکستین | ۲۰–۱۲۰ | ۳۰ | ۰٫۶۷–۲ |
| ونلافاکسین | ۷۵–۳۷۵ | ۷۵ | ۱–۵ |
| کلومیپرامین | ۵۰–۲۵۰ | ۱۰ | ۵–۲۵ |
فهرست SRIهای انتخابی برای SERT ویرایش
SRIهای زیادی وجود دارد که مجموعه‌ای از آنها در زیر ذکر شده‌است. توجه داشته باشید که فقط SRIهای انتخابی برای SERT نسبت به سایر انتقال‌دهنده‌های مونوآمین (MAT) در زیر فهرست شده‌اند. برای فهرستی از SRIهایی که در MATهای متعدد عمل می‌کنند، به سایر صفحات مهارکننده مونوآمین مانند SNRI و SNDRI مراجعه کنید.
مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIها) ویرایش
عرضه شده به بازار ویرایش
- سیتالوپرام (سلکسا)
- داپوکستین (Priligy)
- اس‌سیتالوپرام (Lexapro, Cipralex)
- فلوکستین (پروزاک)
- فلووکسامین (لووکس)
- پاروکستین (پاکسیل، سروکسات)
- سرترالین (زلفت، لوسترال)
متوقف شده ویرایش
- ایندالپاین (Upstene)
- زیملیدین (نورمود، زلمید)
هرگز به بازار عرضه نشده ویرایش
- الاپروکلیت (GEA-654)
- سریکلامین (JO-1017)
- دسمتیل‌سیتالوپرام
- دیدسمتیل‌سیتالوپرام
- فموکستین (FG-4963؛ Malexil)
- ایفوکستین (CGP-15,210-G)
- اومیلوکستین
- پانورامین (WY- 26,002)
- پیراندامین (AY-23,713)
- RTI-353
- سپروکستین ((S)-نورفلوکستین)
مهارکننده‌های دوگانه بازجذب سروتونین و تعدیل کننده‌های گیرنده سروتونین ویرایش
عرضه شده به بازار ویرایش
هرگز به بازار عرضه نشده ویرایش
- سیانوپرامین (Ro 11-2465)
- لیتوکستین (SL-810,385)
- لوبازودون (YM-992, YM-35,995)
- SB-649,915
مهار بازجذب سروتونین به عنوان یک اثر ثانویه ضعیف‌تر/ناخواسته ویرایش
عرضه شده به بازار ویرایش
- دکسترومتورفان (DXM; Robitussin)[۶]
- دکستروپروپوکسیفن (داروون)[۷]
- دیمن‌هیدرینات (درامامین)
- دیفن‌هیدرامین (بنادریل)[۸]
- مپیرامین (پیریلامین) (آنتیسان)[۸]
- میفپریستون (Korlym, Mifeprex)[۹]
هرگز به بازار عرضه نشده ویرایش
- دلوسمین (همچنین یک آنتاگونیست NMDA است)
- مسمبرنون (همچنین یک مهارکننده ضعیف PDE4 است که در تورتوسوم انتخاب (کانا) یافت می‌شود)
- مسمبرین (همچنین یک مهارکننده ضعیف PDE4 است که در تورتوسوم انتخاب (کانا) یافت می‌شود)[۱۰]
- روکسیندول (EMD-49,980) (همچنین یک آگونیست گیرنده شبه 5-HT1A و D2 است)
منابع ویرایش
- ↑ Tatsumi M, Groshan K, Blakely RD, Richelson E (1997). "Pharmacological profile of antidepressants and related compounds at human monoamine transporters". Eur. J. Pharmacol. 340 (2–3): 249–58. doi:10.1016/s0014-2999(97)01393-9. PMID 9537821.
- ↑ Owens MJ, Knight DL, Nemeroff CB (2001). "Second-generation SSRIs: human monoamine transporter binding profile of escitalopram and R-fluoxetine". Biol Psychiatry. 50 (5): 345–50. doi:10.1016/s0006-3223(01)01145-3. PMID 11543737.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Deardorff WJ, Grossberg GT (2014). "A review of the clinical efficacy, safety and tolerability of the antidepressants vilazodone, levomilnacipran and vortioxetine". Expert Opin Pharmacother. 15 (17): 2525–42. doi:10.1517/14656566.2014.960842. PMID 25224953.
- ↑ Gründer G, Hiemke C, Paulzen M, Veselinovic T, Vernaleken I (2011). "Therapeutic plasma concentrations of antidepressants and antipsychotics: lessons from PET imaging". Pharmacopsychiatry. 44 (6): 236–48. doi:10.1055/s-0031-1286282. PMID 21959785.
- ↑ Kasper S, Sacher J, Klein N, Mossaheb N, Attarbaschi-Steiner T, Lanzenberger R, Spindelegger C, Asenbaum S, Holik A, Dudczak R (2009). "Differences in the dynamics of serotonin reuptake transporter occupancy may explain superior clinical efficacy of escitalopram versus citalopram". Int Clin Psychopharmacol. 24 (3): 119–25. doi:10.1097/YIC.0b013e32832a8ec8. PMID 19367152.
- ↑ Werling LL; Keller A; Frank JG; Nuwayhid SJ (2007). "A comparison of the binding profiles of dextromethorphan, memantine, fluoxetine and amitriptyline: treatment of involuntary emotional expression disorder". Exp. Neurol. 207 (2): 248–57. doi:10.1016/j.expneurol.2007.06.013. PMID 17689532.
- ↑ Gillman PK (2005). "Monoamine oxidase inhibitors, opioid analgesics and serotonin toxicity". Br J Anaesth. 95 (4): 434–41. doi:10.1093/bja/aei210. PMID 16051647.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ Yeh SY; Dersch C; Rothman R; Cadet JL (September 1999). "Effects of antihistamines on 3, 4-methylenedioxymethamphetamine-induced depletion of serotonin in rats". Synapse. 33 (3): 207–17. doi:10.1002/(SICI)1098-2396(19990901)33:3<207::AID-SYN5>3.0.CO;2-8. PMID 10420168.
- ↑ Li C, Shan L, Li X, Wei L, Li D (2014). "Mifepristone modulates serotonin transporter function". Neural Regen Res. 9 (6): 646–52. doi:10.4103/1673-5374.130112. PMC 4146234. PMID 25206868.
- ↑ Pharmaceutical compositions containing mesembrine and related compounds. U.S. Patent 6,288,104 بایگانی‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine (PDF)