ریزاندامگان همزیست
ریزاندامگان همزیست یا ریزسازوارگان همزیست (به انگلیسی: Microbiome یا Microbiota ) به معنای کلی و فراگیر زیست‌بوم ریزاندامگان، همهٔ ژنها و تودهٔ یاختهای ریزاندامگان با در نظر نگرفتن سرده و گونه‌ی آن‌ها، مستقر در یک بخش ویژه را گویند. ریزاندامگان همزیست، رابطهٔ همزیستی با جانور میزبان دارند. این به این معنی است که این ریزاندامگان هم می‌توانند همسفره باشند، هم بیماریزا. مثلاً به تمامی باکتریها، قارچها و دیگر انواع میکروب‌هایی که بطور بومی در پوست انسان زندگی می‌کنند، میکروبیوم پوست می‌گویند. بزرگترین میکروبیوم بدن انسان، میکروبیوم دستگاه گوارش تحتانی و بطور خاص روده بزرگ می‌باشد. این اصطلاح گرچه بیشتر در پزشکی بکار رفته است، ولی در دیگر شاخه‌های علم میکروب شناسی نیز معتبر است. مثلاً میکروبیوم خاک دشت مغان، یا میکروبیوم فاضلاب شهری اصفهان.
محتویات
فلور نرمال بدنویرایش
میکروبیوم بدن بر روی پوست، مخاطها و دستگاه گوارش قرار دارد و بر دو نوع است:
۱-فلور مستقر یا ساکن: شامل انواع تقریباً ثابتی از میکروارگانیسمها در محل خاص خود می‌باشند که در صورت آسیب دیدن قادر به بازسازی خود می‌باشند.
۲-فلور موقت یا گذرا: شامل میکروارگانیسمهای غیربیماریزا یا آنهایی که بالقوه بیماریزا هستند می‌شود که به مدت زمان کوتاهی در پوست یا مخاط جایگزین می‌شود. منشأ اینها از محیط بوده و در صورت آسیب دیدگی قادر به بازسازی کامل خود نمی‌باشند. نکته مهم اینجاست که فلور موقت در صورت وجود فلور ساکن نمی‌تواند بیماریزا باشد اما در حالت وجود زیادتر و رشد بیش از حد فلور ساکن بیماری ایجاد می‌گردد.
فواید فلور نرمالویرایش
وجود فلور نرمال مانع رشد باکتریهای پاتوژن یا بیماریزا در بدن می‌گردد و منجر به پدیده ای بنام تداخل باکتریایی می‌شود. این باکتریها گاه فواید دیگری نیز دارند به عنوان مثال برخی باکتریهای روده در بدن ویتامین K می‌سازند با وجود این اعمال مفید، باکتریهای فلور نرمال می‌توانند در بیمارانی که ضعف سیستم ایمنی دارند حالت تهاجمی پیدا کرده و از محل اصلی و محدوده خود گسترش بیشتری پیدا کنند.
فلور نرمال برخی نواحیویرایش
پوست: ارگانیسم اصلی آن استافیلوکوک‌ها (مانند اپیدرمیدیس و اورئوس) می‌باشد. استرپتوکوک‌ها و ارگانیسمهای بی هوازی مانند پروپیونی باکتریوم آکنه نیز دیده می‌شوند.
دستگاه تنفسی: طیف وسیعی از ارگانیسمها (اغلب هوازی) در دستگاه تنفسی، دهان، بینی و حلق ایجاد کلونی می‌نمایند. معمولاً قسمتهای تحتانی دستگاه تنفس و کیسه‌های هوایی باکتری ندارد. استافیلوکوک‌ها و استرپتوکوک‌ها (مانند استرپتوکوک ویریدنس و استرپتوکوک موتان) در بخش‌های ابتدایی دستگاه تنفسی و دهان مشاهده می‌شوند. گاه گونه‌های هموفیلوس نیز موجودند.
دستگاه گوارش: بطور معمول در معده به دلیل اسیدی بودن محیط تعداد بسیار کمی باکتری وجود دارد. در روده باریک نیز باکتریها کم است (در نواحی انتهایی ایلئوم تعدادی یافت می‌شود). کولون (روده بزرگ) محل اصلی باکتریها در بدن می‌باشد بطوری که ۲۰٪ مدفوع انسان حاوی باکتریها می‌باشد. باکتریهای گرم منفی مانند اشریشیا کلی، پروتئوس، پسودوموناس و باکتریهای بیهوازی مانند باکتروئیدها (نظیرباکتروئید فراژیلیس)، کلستریدیوم‌ها، فوزوباکتریومها و انترکوک‌ها (نظیر انتروکوک فکالیس) از این جمله‌اند.
دستگاه تناسلی-ادراری: فلور واژن در خانم‌های بالغ حاوی باکتری تخمیرکننده ای بنام لاکتوباسیلوس است و با تولید اسید محیط واژن را اسیدی نگه می‌دارد و از رشد باکتریهای عفونت زا جلوگیری می‌کند.
جستارهای وابستهویرایش
منابعویرایش
- ویکی‌پدیایی انگلیسی