پروپان، (به انگلیسی: Propane) از گازهای طبیعی (گاز طبیعی حدود ۹۰٪ شامل گاز متان، ۵٪ گاز پروپان، ۵٪ گازهای دیگر می‌باشد که پروپان از سایر گازها در کارخانه‌های فرآوری گاز طبیعی جدا می‌شود) و چاه‌های نفت (قطعات گوناگون نفت در پالایشگاه‌ها از یکدیگر جدا می‌شود) استخراج و به وجود آمده‌است.

  • گاز پروپان محصول جانبی فرآوری گاز طبیعی و تصفیهٔ نفت خام می‌باشد که تحت فشار به مایع تبدیل می‌شود.
  • گاز پروپان مایع در تانک حمل شده و سپس در سیلندر به عنوان سوخت ذخیره می‌شود.
پروپان
Skeletal formula of propane
Ball and stick model of propane Spacefill model of propane
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس ۷۴-۹۸-۶ ✔Y
پاب‌کم ۶۳۳۴
کم‌اسپایدر ۶۰۹۴ ✔Y
UNII T75W9911L6 ✔Y
شمارهٔ ئی‌سی 200-827-9
شمارهٔ یواِن 1978
KEGG D05625 ✔Y
ChEBI CHEBI:32879 ✔Y
ChEMBL CHEMBL۱۳۵۴۱۶ ✔Y
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس TX2275000
1730718
25044
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
  • CCC

  • InChI=1S/C3H8/c1-3-2/h3H2,1-2H3 ✔Y
    Key: ATUOYWHBWRKTHZ-UHFFFAOYSA-N ✔Y

خصوصیات[۲]
فرمول مولکولی C۳H۸
جرم مولی ۴۴٫۱ g mol−1
شکل ظاهری Colorless gas
بوی Odorless
چگالی 2.0098 mg mL-1 (at 0 °C 101.3 kPa)
دمای ذوب −۱۸۷٫۷ درجه سلسیوس؛ −۳۰۵٫۸ درجه فارنهایت؛ ۸۵٫۵ کلوین
انحلال‌پذیری در آب 40 mg L-1 (at 0 °C)
log P 2.236
فشار بخار 853 kPa (at 21.1 °C)
ترموشیمی
73.60 J K-1 mol-1
-105.2–-104.2 kJ mol-1
Std enthalpy of
combustion
ΔcHo298
-2230 KJ mol-1
خطرات
GHS pictograms The flame pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS)
سیستم هماهنگ جهانی طبقه‌بندی و برچسب‌گذاری مواد شیمیایی DANGER
GHS hazard statements H220
GHS precautionary statements P210
شاخص ئی‌یو ۶۰۱-۰۰۳-۰۰-۵
طبقه‌بندی ئی‌یو Flammable F+
کدهای ایمنی R۱۲
شماره‌های نگهداری , S۱۶
لوزی آتش
NFPA 704 four-colored diamondSpecial hazards (white): no code
نقطه اشتعال
دمای خودآتشگیری
محدودیت‌های انفجار ۲٫۳۷–۹٫۵٪
ترکیبات مرتبط
مرتبط با alkanes
ترکیبات مرتبط Trisilane
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 ✔Y (بررسی) (چیست: ✔Y/N؟)
Infobox references

سوخت‌های گرمازا

کاربردهای گاز پروپان ویرایش

  1. استفاده از گاز پروپان به عنوان سوخت پاک در صنایع نظامی، کشاورزی، دامداری، مرغداری، کوره‌های سفال و آجرپزی، کارخانه‌های تولید شیشه و سوخت اتومبیل.
  2. استفاده از گاز پروپان برای خشک کردن غلات.
  3. استفاده از گاز پروپان جهت پخت‌وپز.
  4. استفاده از گاز پروپان در انواع شناورها در دریا و سکوهای نفتی، گازی و پروژه‌های دریائی و خشکی.
  5. استفاده از گاز پروپان در صنایع جوشکاری.
  6. استفاده از گاز پروپان در خوراک پتروشیمی‌ها جهت تولید محصولات با ارزش تر…
  7. استفاده از گاز پروپان در اسپرهای مطبوع‌کننده هوا.

۸. استفاده از گاز پروپان در سیتم‌های تهویه مطبوع (در این فرایند پروپان با نام تجاری R-290 شناخته شده و به فروش می‌رسد)

  1. استفاده از گاز پروپان در بالن‌های هوای گرم.
  2. استفاده از گاز پروپان در صنعت فیلم‌سازی (جهت ایجاد صحنه‌های اکشن و انفجار)
  3. استفاده از گاز پروپان در آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی.
  4. استفاده از گاز پروپان در کابل سازی‌ها.
  5. استفاده از گاز پروپان در تولید و تست تجهیزات گرمایشی.

ترکیبات گاز پروپان ویرایش

  • در صنعت از گاز پروپان هم به صورت خالص و هم به صورت ترکیب با گازهای دیگر استفاده می‌شود.
  • یکی از معروفترین و پرکاربردترین ترکیبات گاز پروپان مخلوط گاز پروپان با متان است که با نام تجاری G21 به فروش می‌رسد و در تست‌های مربوط به سیستم‌های گرمایشی بسیار پرکاربرد است.
  • مخلوط گازی G21 از ۱۳٪ گاز پروپان در ۸۷٪ گاز متان تشکیل شده‌است.

اطلاعات ایمنی گاز پروپان ویرایش

  • پروپان گازی قابل اشتعال است و در صورتی که غلظت گاز اکسیژن در محیطی که پروپان وجود دارد، بالا باشد باعث انفجار می‌شود؛ بنابر این در انبارش و نگهداری این سیلندرها می‌بایست نهایت دقت و توجه را داشت و به هیچ وجه نباید در کنار سیلندرهای اکسیدکننده مثل اکسیژن یا گاز نیتروس اکساید ذخیره شود.
  • همچنین سیلندرها می‌بایست از گرما و جرقه به دور باشند و در حمل و نقل آن‌ها نهایت دقت و توجه به کار گرفته شود.
  • گاز پروپان بر روی پوست تأثیری ندارد ولی گاز پروپان که تحت فشار زیاد به صورت مایع درآمده است می‌تواند باعث خارش پوست، کرختی و بی‌حسی شود.

فروش گاز پروپان ویرایش

گاز پروپان به دلیل اینکه یک گاز وارداتی است در سیلندرهای ۵۰ لیتری به فروش می‌رسد و چون فشار بالائی ندارد به صورت کیلوگرمی به مشتریان عرضه می‌شود.

  • گاز پروپان معمولاً با خلوص ۹۹٫۹۹۵٪ گرید ۴٫۵، ۹۹٫۹۹٪ گرید ۴، ۹۹٫۹۵٪ گرید ۳٫۵، ۹۹٫۹٪ گرید ۳ و ۹۹٫۵٪ گرید ۲٫۵ به فروش می‌رسد.

استاندارد رنگ سیلندر گاز پروپان ویرایش

سیلندرهای گاز پروپان به دلیل آتش زا و خطرناک بودن یکپارچه قرمز رنگ می‌باشند.

استاندارد شیر سیلندر گاز پروپان ویرایش

  • سیلندرهای گاز پروپان به دلیل آتش زا بودن دارای شیر چپ گرد می‌باشد.
  • شیر سیلندرهای پروپان معمولاً DIN1 یا BS4 می‌باشد.

منابع ویرایش

  1. "Propane - Compound Summary". PubChem Compound. USA: National Center for Biotechnology Information. 27 March 2005. Identification and Related Records. Retrieved 8 December 2011.
  2. Record of Propane in the GESTIS Substance Database from the IFA