زنجبیل[۲] (نام علمی: Zingiber officinale)، (از پارسی میانه سَنگیپِل، نیز در برخی متون قدیمی شنگویر) گیاهی گلدار از خانواده زنجبیلیان است و زمین‌ساقه (ریزوم) آن بعنوان ادویه در آشپزی و گیاه دارویی در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.[۳]. گیاه بومی جنوب شرق آسیا است و برگ‌هایی سرنیزه‌ای به رنگ سبز براق و ساقه‌هایباریک و نی‌مانند دارد. گل‌های آن سبز مایل به زرد با لبه‌ای ارغوانی و لکه‌های کرم‌رنگ و گل‌آذین مخروطی و کوچک و سنبله‌ای متراکم است که در تابستان از زمین‌ساقه بیرون می‌زند.[۴]

زنجبیل
1896 color plate from
Köhler's Medicinal Plants
رده‌بندی علمی edit
فرمانرو: گیاهان
کلاد: نهان‌دانگان
کلاد: تک‌لپه‌ای‌ها
کلاد: تک‌لپه‌ای‌های برگ‌بیدی
راسته: Zingiberales
تیره: Zingiberaceae
سرده: Zingiber
گونه: Z. officinale
نام دوبخشی
Zingiber officinale

اطلاعات تغذیه‌ای

ویرایش

ترکیبات اصلی و اساسی زنجبیل شامل انواع قندها (از ۵۰ تا ۷۰ درصد)، چربی‌ها (از ۳ تا ۱۸ درصد)، اولئورزین (از ۴ تا ۵/۷ درصد) و ترکیبات سوزاننده (از ۱ تا ۳ درصد) می‌باشد.

۱ قاشق غذاخوری زنجبیل تازه (معادل ۶ گرم) حاوی ۵ کالری، ۱ گرم کربوهیدرات و به مقدار ناچیزی چربی، پروتئین و فیبر می‌باشد.

زنجبیل
 
برش زنجبیل
Nutritional value per ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی مواد خوراکی۳۳۳ کیلوژول (۸۰ کیلوکالری)
17.77 گرم
شکرها1.7 گرم
فیبر غذایی2 گرم
0.75 گرم
1.82 گرم
ویتامین‌هامقدار
%DV
ویتامین ب۱
2%
۰٫۰۲۵ mg
ویتامین ب۲
3%
۰٫۰۳۴ mg
ویتامین ب۳
5%
۰٫۷۵ mg
پانتوتنیک اسید
4%
۰٫۲۰۳ mg
ویتامین ب۶
12%
۰٫۱۶ mg
اسید فولیک
3%
۱۱ μg
ویتامین ث
6%
۵ mg
ویتامین ای
2%
۰٫۲۶ mg
مواد مغذی معدنیمقدار
%DV
Calcium
2%
۱۶ mg
Iron
5%
۰٫۶ mg
Magnesium
12%
۴۳ mg
منگنز
11%
۰٫۲۲۹ mg
فسفر
5%
۳۴ mg
Potassium
9%
۴۱۵ mg
Sodium
1%
۱۳ mg
روی
4%
۰٫۳۴ mg
سایر مواد تشکیل‌دهندهمقدار
آب79 گرم

Percentages are roughly approximated using US recommendations for adults.
Source: USDA Nutrient Database

پیشینه

ویرایش
 
زمین‌ساقه خوراکی زنجبیل

زنجبیل از زمان‌های دور به کار برده می‌شد و هنوز هم در طب سنتی چین جایگاه باارزشی دارد. در ایران باستان نیز این گیاه با نام ژنگویر شناخته شده بوده است و از ایران و کشورهای عربی به سوی غرب، گسترش یافت. در غرب، پزشکی یونانی به نام «دیوسکوریدس» نخستین بار در سده یکم میلادی کاربرد درمانی زنجبیل را ثبت کرد. سده‌ها پیش از آن، این گیاه عطردار از کشورهای خاور دور به اروپا صادر می‌شده است و تا سده‌های میانه، به عنوان یک ماده اولیه آشپزی در اروپا کاملاً شناخته شده بود.

امروزه این گیاه در بیشتر مناطق استوایی کشت می‌شود. آشنایان با پزشکی هندی آیورودا از آن به عنوان داروی جهانی نام می‌برند؛ این امر نه تنها به خاطر خواص ضد قارچی، ضد باکتری آن است، بلکه به خاطر اثر تسکین بخش آن بر روی دستگاه گوارش هم هست، که اینها باعث شده هندیان بیش از ۲۰۰۰ سال زنجبیل را مصرف کرده‌اند و یکی از بهترین شفابخش‌های طبیعی برای درمان بیماری‌های مسافرت، حالت تهوع و سرگیجه در غرب مطرح کرده‌اند.

در پژوهشی که در دانمارک انجام شد به ۴۰ نفر از دانشجویان نیرو دریایی یک گرم پودر زنجبیل و به ۴۰ نفر دیگر مقداری دارونما داده و مشاهده شد زنجبیل به مراتب در کاهش دفعات استفراغ[۵] و از بین بردن عرق سرد مؤثر بوده. زنجبیل دارای ترکیباتی همچون گینجرول است که گیرنده ۳ سروتونین در مرکز استفراغ (قسمتی در ساقه مغز) را مسدود می‌کند.[۶]

اقلیم مناسب کاشت زنجبیل

ویرایش

زنجبیل بسیار به سرما حساس است و در برابر کم‌آبی نیز مقاومت ندارد. زنجبیل معمولاً در جنوب هند که از باران‌های موسمی بهره می‌برد یا اقلیم‌های مشابه آن رشد مناسبی دارد.

نگارخانه

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. "Zingiber officinale", شبکه اطلاعاتی منابع ژرم‌پلاسم (GRIN), سرویس تحقیقات کشاورزی آمریکا (ARS), وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا (USDA), retrieved 10 December 2017
  2. {{cite web|url=http://nccih.nih.gov/health/ginger/%7Ctitle=Ginger[پیوند مرده], NCCIH Herbs at a Glance|date زنجفیل<ref>فرهنگ فارسی عمید
  3. "Ginger". NCCIH (به انگلیسی). Retrieved 2021-12-17.
  4. برابرنهاده‌های فرهنگستان زبان فارسی: دفتر هشتم بایگانی‌شده در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine. بازدید: نوامبر ۲۰۱۱.
  5. Bone ME (۱۹۹۰). ، 45: 669 – 671Ginger root – a new antiemetic .The effect of ginger root on postoperative nausea and vomiting after major gynecological surgery. Aneasthesia.
  6. Abdel-Aziz H, Windeck T, Ploch M, Verspohl EJ (2006-01-13), "Mode of action of gingerols and shogaols on 5-HT3 receptors: binding studies, cation uptake by the receptor channel and contraction of isolated guinea-pig ileum", Eur J Pharmacol, 530 (1–2): 136–43, doi:10.1016/j.ejphar.2005.10.049, PMID 16364290