فریمان

فریمان
فریمان
	[[پرونده:\|250px]]
کشور	ایران
استان	خراسان رضوی
شهرستان	فریمان
بخش	مرکزی
مردم
جمعیت	۳۹٬۵۱۵ نفر (۱۳۹۵)
رشد جمعیت	۸٪+ (۵سال)
تراکم جمعیت	۵۷۱۱ نفر بر کیلومتر مربع
جغرافیای طبیعی
مساحت	۶٫۴ کیلومتر مربع
ارتفاع	۱۳۹۳ متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه	۱۱٫۸
میانگین بارش سالانه	۲۶۸
روزهای یخبندان سالانه	۹۲
اطلاعات شهری
شهردار	علی رضا قلی‌زاده
ره‌آورد	قندو سایر مصنوعات
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۵۱
وبگاه	http://www.sh-fariman.ir
شناسهٔ ملی خودرو	ایران ۴۲ ب
کد آماری	۱۳۹۰
	فریمان روی نقشه ایران; ۳۵°۴۲′۲۶″شمالی ۵۹°۵۱′۰۲″شرقی / ۳۵٫۷۰۷۲°شمالی ۵۹٫۸۵۰۶°شرقیمختصات: ۳۵°۴۲′۲۶″شمالی ۵۹°۵۱′۰۲″شرقی / ۳۵٫۷۰۷۲°شمالی ۵۹٫۸۵۰۶°شرقی

فریمان شهری در استان خراسان رضوی در شرق ایران است. این شهر مرکز شهرستان فریمان و در بخش مرکزی شهرستان فریمان قرار دارد. دارای ۴ شهربه نام‌های فریمان، فرهادگرد، قلندرآباد و سفید سنگ و دو بخش مرکزی و قلندر آباد و پنج دهستان به نام‌های فرهادگرد، سنگ بست، بالابند، قلندر آباد و سفید سنگ می‌باشد.

سد تاریخی فریمان . محمد تقی سروی

شهر فریمان در فاصله ۷۵ کیلومتری مشهد و در مسیر مشهد به کشور افغانستان قرار گرفته‌است.

فریمان از دیرباز به خاطر پیشینه و درج در سفرنامه ها و بناهای تاریخی مانند سد تاریخی فریمان و کاروانسرای تاریخی، بافت قدیم شهر و کارخانه قند و شهرک صنعتی کاویان و آب و هوای خوب معروف است. این شهر همچنین زادگاه مرتضی مطهری و بر اساس اسناد شفاهی محل تولد انوشیرون (مادر شاه ایرانی از سکونتگاه فریمان ) می‌باشد در خصوص علامه شهید مرتضی مطهری که خانه و موزه وی اکنون در این شهر می‌باشد.^[۱]

فریمان از جمله شهرهای محدود دارای معماری پهلوی در ایران است که بر اساس معماری روز اروپا بنا نهاده شده‌است. رضاشاه پهلوی اهمیت فوق‌العاده ای برای فریمان قائل شد و این شهر از ییلاقات بکر او بشمار می‌رفت.البته در برهه ای از زمان مستبد دوره قاجار (بخاطر تبعید) عین الدوله در فریمان حضور داشتند ورضا خان به همراهی ایشان اولین بار به فریمان آمدند در فریمان تعلیمات و سواد آموختند.وجود چهل برج در ارتفاعات و دشت و وجود بارو و خندق و برج های بلند در طول تاریخ فریمان را تسخیر ناپذیر کرده بود.در هجوم قرایی ها و ترکمن ها(غزها)ازبکان و افاغنه و ....فریمان همیشه سربلند بوده است.فریمان بجز بهشت صادق سه گورستان داشته است که نشان دهنده تاریخ کهن آن است.حضرت امام در برخی اوقات مهمان پدر شهید مطهری بوده اند.

جمعیتویرایش

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۳۹٬۵۱۵ نفر (در ۱۱٬۷۵۵ خانوار) بوده‌است.^[۲]

جمعیت تاریخی
سال	جمعیت	±%
۱۳۴۵	۷٬۸۹۴	—
۱۳۵۵	۱۲٬۳۸۵	+۵۶٫۹٪
۱۳۶۵	۲۱٬۱۳۸	+۷۰٫۷٪
۱۳۷۰	۲۴٬۹۸۵	+۱۸٫۲٪
۱۳۷۵	۲۶٬۹۶۶	+۷٫۹٪
۱۳۸۵	۳۲٬۶۱۰	+۲۰٫۹٪
۱۳۹۰	۳۶٬۵۵۰	+۱۲٫۱٪
۱۳۹۵	۳۹٬۵۱۵	+۸٫۱٪

تاریخچهویرایش

فریمان درگذشته همواره در سایه رویدادهای تاریخی نیشابور قرار داشته گفته شده که این منطقه اسفنج یا اشبند نامیده می‌شده‌است که از وابسته‌های نیشابور کهن بوده‌است. مرکز آن فرهادگرد یا ده فرهاد بود که اکنون در ۱۵ کیلومتری غرب شهر فریمان قرار دارد.

نمایی از فراز سد تاریخی فریمان

در زبان پهلوی معنای فریمان به معنای خانه دوست و دوست منش است. وجود آثار تاریخی نشان از قدمت فریمان است. فریمان در پر راه هرات باستان قرار دارد؛ وجود تپه های نادر و محوطه های باستانی و سنگ نگاره های فریمان احتمالا از کهن ترین سکونتگاه های جهان محسوب می گردد. در حادثه تاریخی این شهر مدت چهار ماه مرکز حکومتی صولت السلطنه هزاره شده بود... در قیام گوهرشاد نقش اهالی شهر فریمان و آخوند این شهر پدر شهید مطهری فریمانی بسیار پر رنگ است.

بافت شهرویرایش

بافت قدیم فریمان شامل بناهای متعددی است که بخشی مربوط به دوره قاجاریه و صفوییه و بخشی در دوره پهلوی اول توسط مهندسین آلمانی ساخته شده‌است و جز اولین سازه‌های بتنی در ایران است. امروزه بیشتر این سازه‌ها در تملک ادارات شهرستان فریمان می‌باشد که شامل: ساختمان شهرداری بنیاد شهید؛ فرماندهی انتظامی و اداره مالیات و امور دارایی در مرکز به صورت قرینه و ساختمان‌های بانک ملی اداره قند و شکر، اداره کشاورزی، دبیرستان بهشتی، چهار دالان، آبخوری نوبخت، دادگستری و ورودی‌های فریمان که همگی مربوط به دوره پهلوی می‌باشند.^[۳]

در دروازه قدیمی فریمان هم در دو طرف جاده قدیم دو ستون هرمی (ابلیسک) که توسط معماران آلمانی و لهستانی در سال ۱۳۳۰ ساخته شده قرار دارد.

موزه مردم‌شناسی فریمان در میدان امام خمینی، خیابان طالقانی قرار دارد. در گذشته های دور فریمان دارای اب انبار قلعه و برج و بارو و خندق و دژ زیرزمینی طولانی و برجی برفراز ارتفاعات شمال فریمان و برج های در دشت بوده است. مانند برج قندوو برج پنجه باشی و برج راه گاری و برج خونی و ...برج ارزن زار و برج شخله و ...جمعا ۴۰ عدد دارای سوارانی نظامی در دوره قاجار بوده ۱۲۰ نفر

جاذبه‌های گردشگریویرایش

از جمله جاذبه‌های گردشگری شهرستان فریمان می‌توان به بند تاریخی فریمان، روستاهای باغ عباس، چهارتکاب و ناری وباغ ملی نام برد. منطقه گردشگری مراغه و منطقه شاهان گرماب میل ایاز و مقبره سلطان ارسلان جاذب و پیر بلند قلعه سنگی و پیر بقو روستای خانقاه و هفت اسیاب و ایوان رزمگاه و سنگ نگاره های روستای اقر بالا و مزار سید نظام الدین عشق اباد ....^[۴]^[۵]