فولادمحله

روستایی در استان سمنان

فولادمحله یا پولادمحله یکی از روستاهای طبری زبان[۱][۲] واقع در دهستان پشتکوه، شهرستان مهدیشهر و استان سمنان است. فولادمحله در ۵۰ کیلومتری شمال شرقی شهر مهدی‌شهر، ۷۵ کیلومتری شمال خاوری سمنان، ۷۰ کیلومتری دامغان، ۴۰ کیلومتری کیاسر و ۱۰۵ کیلومتری ساری قرار دارد. فولاد محله مرکز دهستان پشتکوه است.

فولادمحله
نمایی از روستای فولادمحله
نمایی از روستای فولادمحله
نمایی از روستای فولادمحله
اطلاعات کلی
کشور ایران
استانسمنان
شهرستانمهدی‌شهر
بخششهمیرزاد
دهستانپشتکوه (مهدی‌شهر)
نام محلیپول مله
نام‌های قدیمیپولادمحله
فولادمحله بر ایران واقع شده‌است
فولادمحله
۳۶°۰۴′شمالی ۵۳°۲۶′شرقی / ۳۶٫۰۶°شمالی ۵۳٫۴۳°شرقی / 36.06; 53.43
مردم
جمعیت۲۵۱۸ نفر (سرشماری ۹۵)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا۱۸۶۰ متر
آب‌وهوا
بارش سالانه۳۹۰ میلی‌متر
اطلاعات روستایی
کد آماری۲۴۰۹۴۴
پیش‌شمارهٔ تلفن۳۳۶۷–۰۲۳
وبگاه رسمیفرمانداری شهرستان مهدیشهر

بر پایه سرشماری در سال ۱۳۹۵ جمعیت فولادمحله ۲٬۵۱۸ نفر (۸۵۲خانوار)[۳] و در سال ۱۳۹۰ ۳٬۹۱۰ نفر (۱۰۵۰ خانوار)[۴] و در سال ۱۳۷۵ ۱٬۸۱۵ نفر (۴۱۴ خانوار) بوده‌است.[۵] این روستا دارای ساختمان دهیاری، ساختمان شورای اسلامی، پاسگاه انتظامی، پایگاه‌های مقاومت بسیج، پایگاه هلال احمر و اورژانس، ایستگاه اقلیم‌شناسی، سالن چندمنظوره ورزشی و زمین چمن طبیعی، خانه کشتی، خانه عالم، مرکز بهداشتی‌درمانی و خانه بهداشت، مرکزمخابرات، ساختمان ترویج کشاورزی، پست بانک، شرکت‌های تعاونی و… است.

فولادمحله تا قبل از سال ۱۳۶۲ جزو استان مازندران و در بخش دودانگه و چهاردانگه بوده‌است.[۶][۷] زبان مردم فولاد محله زبان طبری[۸][۹] است.

بر پایهٔ تقسیمات جدید، دو دهستان از دهستان های بخش دودانگه (یعنی نرم‌آب دو سر و پشتکوه) جدا و به ترتیب به چهاردانگه و مهدیشهر پیوستند.[۱۰]

خاستگاه نامگذاری ویرایش

  • روایت حسین بنافتی در «شجرة الامجا فی تاریخ میر عماد» ص ۲۴:

«بعد از تخریب روستای بولا[۱۱] به مکان فعلی آمدند و روستایی بنا کردند که به آن بولا محله می‌گفتند بعد به تحریف و تعبیر به فولاد محله معروف گردید.»

کتاب های تالیف شده ویرایش

  • کتاب فولادمحله نگین طبرستان، نویسنده سیدرضی موسوی فولادی ، انتشاران حبله رود ، سال 1399 . با سه موضوع جغرافیا، تاریخ و فرهنگ مردم فولادمحله به چاپ رسیده است.
  • کتاب فرهنگ واژگان تبری پولا ، نویسنده سیدرضی موسوی فولادی ، انتشارات حبله رود ، سال 1400 به چاپ رسیده است این کتاب دارای رسم الخط مازندرانی بوده و بیست و دو هزار واژه اصیل تبری مردم فولادمحله در آن به نگارش در آمده است.
  • کتاب بازی های بومی محلی فولادمحله ، نویسنده سید رضی موسوی فولادی ، انتشارات حبله رود ، سال 1400 به چاپ رسیده است در این کتاب به معرفی 73 بازی بومی محلی فولادمحله پرداخته شد.
  • کتاب دیم به دریا ( کوچ نشینی کشاورزان کوچنده فولادمحله و هزارجریب به کرانه دریای خزر ) ، نویسنده سیدرضی موسوی فولادی ، انتشارات حبله رود ، سال 1401 ، به چاپ رسیده است . این کتاب اولین کتابی است که به موضوع جغرافیای انسانی کشاورزان کوچنده در شمال کشور و شرح حال کوچ پاییزه و بهاره کشاورزان کوچنده فولادمحله می پردازد.
  • کتاب سروقامتان دیار فولادمحله اثری از سیدرضی موسوی فولادی که درباره شرح مبارزات، رشادت ها و زندگینامه شهدای فولادمحله در جنگ ایران و عراق است، در آذرماه 1402 از آن رونمایی شد.

فولادمحله در کتاب‌ها ویرایش

  • دهی است از بخش دودانگه شهرستان ساری ۱۳۰۰ نفر سکنه دارد. آب آن هفت رشته قنات و چشمه‌ها و محصول عمده‌اش غله و لبنیات است. زنان شال گلیم و کرباس می‌بافند. (از فرهنگ جغرافیایی ایران پوشینهٔ سوم)
  • هزارجریب بلوکی است بسیار معتبر هم دهات قشلاقی و هم دهات ییلاقی دارد. از طرف ساری که بخواهند آنجا روند کوه‌های بلند و راه‌های سخت دارد. دهات و خاکش منصل به دهات سمنان و دامغان می‌شود. فولاد محله یکی از دهات معتبر آنجاست .(افضل الملک، رکن الاسفار، ص ۱۴۴)
  • فولاد محله نام یکی از روستاهای دودانگه (رابینو- سفرنامهٔ مازندران و استرآباد – ص ۱۸۷)
  • در کتاب سازمان جغرافیایی ارتش فرهنگ جغرافیایی استان دوم[۱۲] سال ۱۳۲۹ آمده‌است: «فولادمحله از هزارجریب و قریه معتبر است که با پانصد خانوار و مرکز تابستانی حکام هزارجریب می‌باشد»
  • شاهراه تاریخی پیش از اسلام راه ری، سمنان، شهمیرزاد، فولاد محله بود که راه تپورستان در نزدیکی فولاد محله جدا شده و با گذشتن از روستای باستانی پرور، کلیم، کاورد به دو شعبه تقسیم می‌شد. (اسدالله عمادی، بازخوانی تاریخ مازندران ص ۲۵)
  • کریم خان زند در تعقیب خان قاجار تا تهران آمد و از آنجا شیخ علی خان را با چهل هزار سپاه از طایفهٔ افغان، ازبک و الوار را روانهٔ مازندران کرد. سپاه زند به فیروزکوه رسید و در فکر تصرف ساری بود. خان قاجار که دامغان را در محاصره داشت، از تصرف آن چشم‌پوشی و از راه «فولاد محله هزارجریب» به ساری رفت. (روضةالصفا پوشینهٔ ۹ ص ۷۵)

ورزش ویرایش

بیسبال رشته ورزشی رایج و محبوب در این روستا است. آنچنان که تقریباً تمامی اعضا و کادر فنی باشگاه «دهیاری» از اهالی روستای فولادمحله هستند. این باشگاه در لیگ بیس‌بال باشگاه‌های کشور حضور دارد و بازی‌های خانگی این تیم در زمین بیسبال فولادمحله برگزار می‌شود.[۱۳] فولادمحله در تمامی رده‌های سنی این رشته ورزشی دارای تیم است. در سال ۱۳۸۸ این منطقه دارای ۴ بازیکن ملی پوش بیسبال بوده‌است.

[۱۴]

سیاستمداران ویرایش

  • مهدی احمدی فولادی که از اهالی این روستا به‌شمار می‌آمد، مدیرکل آموزش و پرورش استان مازندران در دوره اصلاحات بود.

شهرخواهرخوانده ویرایش

پانویس ویرایش

  1. «در نواحی شمالی شهرستان مهدیشهر مناطقی چون شهمیرزاد و روستاهای این بخش مانند (فولادمحله، چاشم و …)، به دلیل مجاورت به استان مازندران با اندک تغییری به لهجه مازندرانی سخن می‌گویند». سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان سمنان.
  2. «پیشینه تاریخی سمنان (زبان در استان سمنان)». وبسایت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۵ مه ۲۰۲۲.
  3. [۱]، تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵.
  4. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲..
  5. سرشماری عمومی نفوس و مسکن-۱۳۷۵ شناسنامه آبادیهای کشور استان سمنان، مرکز آمار ایران، اسفند ۱۳۷۶، ص. ص۱۸
  6. ، سمنان: دفتر برنامه و بودجهٔ سمنان، ۱۳۵۵، ص. ص ۸۷ پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  7. دکتر منوچهر مؤتمنی طباطبائی، حقوق اداری، ویراست سوم، چاپ سمت، صفحهٔ 95: بر پایهٔ قانون تقسیمات کشوری و وظائف فرمانداران و بخشداران مصوب 16 آبان‌ماه 1316 خورشیدی کشور ایران به ده استانِ آذربایجان شرقی و غربی، اصفهان، خراسان، خوزستان، فارس، کرمان، کرمانشاه، گیلان، مازندران و 49 شهرستان تقسیم گردید. (در سال 1340 فرمانداری کل سمنان ایجاد و از مازندران جدا شد).
  8. «در نواحی شمالی شهرستان مهدیشهر مناطقی چون شهمیرزاد و روستاهای این بخش مانند (فولاد محله، چاشم و …)، به دلیل مجاورت به استان مازندران با اندک تغییری به لهجه مازندرانی سخن می‌گویند». سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان سمنان.
  9. «پیشینه تاریخی سمنان (زبان در استان سمنان)». وبسایت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۵ مه ۲۰۲۲.
  10. «دودانگهٔ امروزی». مرگاب.
  11. روستایی بزرگ و آباد در قلب جنگل انبوه بولا، در جنوب پاجی میانای کنونی. این روستا به علت نامعلومی از بین رفت
  12. استان دوم، مازندران بود
  13. شبکه ورزش ایران[پیوند مرده].
  14. «ارتقای فولاد محله به شهر بزودی تحقق می‌یابد». مهدیشهرنیوز. ۷ آذر ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ دسامبر ۲۰۱۲.

منابع ویرایش