کلاغ (فیلم ۱۳۵۶)
کلاغ فیلمی به کارگردانی و نویسندگی بهرام بیضایی با بازی حسین پرورش، آنیک شفرازیان و پروانه معصومی است که – پس از کوشش نافرجام برای ساختنِ فیلمِ حقایق درباره‌ی لیلا دختر ادریس – در سالِ ۱۳۵۶ ساخته شد.[۱]
| کلاغ | |
|---|---|
 پوستر فیلم | |
| کارگردان | بهرام بیضایی (دستیار: واروژ کریم‌مسیحی) |
| تهیه‌کننده | بهمن فرمان‌آرا |
| نویسنده | بهرام بیضایی |
| بازیگران | حسین پرورش منوچهر فرید پروانه معصومی گلچهره سجّادیه |
| موسیقی | شیدا قراچه‌داغی |
| تدوین‌گر | بهرام بیضایی |
تاریخ‌های انتشار | ۳ آبانِ ۱۳۵۷ |
| کشور | ایران |
| زبان | فارسی |
خلاصه داستانویرایش
اصالت (حسین پرورش) در جستجوی موضوعی برای ساختنِ یک برنامهٔ تلویزیونی است که یک آگهی در روزنامهٔ عصر می‌بیند که نوشته دختر جوانی گم شده و یابنده با نشانی مندرج در آگهی تماس بگیرد. عکس دختر گمشده به نظر اصالت آشنا می‌آید، و می‌کوشد به یاد آورد که او را کجا دیده‌است. شب‌هنگام آسیه (پروانه معصومی) به دورهٔ هفتگی همکاران می‌رود، و موضوع دختر گمشده را به‌طور شوخی‌آمیز به میان می‌آورد. آسیه آموزگار مدرسهٔ کر و لال‌هاست و در منزل خاطرات مادرشوهرش را می‌نویسد، که از خانوادهٔ اصیل و متجدّدی بوده‌است. اصالت به نشانی داده شده در آگهی می‌رود و متوجه می‌شود که نشانی مربوط به سی سال پیش است. آسیه نیز به موضوع دختر گمشده علاقه نشان می‌دهد. همکاران اصالت موفق می‌شوند با یک تلفن دروغین او را به تهیهٔ گزارشی از آلودگی هوا بکشانند. مادر در بازگفتنِ خاطراتش آسیه را به دوره‌ای دور می‌برد، به دیدار جاها و مردمی که دیگر نیستند. مادر در جوانی نامزدش را از دست داده و به ازدواجی کوتاه و بی‌عشق تن در داده، و اصالت را، که فرزندخوانده‌اش است، در شلوغی زمان جنگ در بیمارستان یافته‌است. چندی بعد مادر با شنیدن خبر دروغ پیدا شدن دختر گمشده منقلب می‌شود، و آسیه که بو برده که همهٔ این مسائل با هم مربوط است به جستجو می‌پردازد و در اتاق مادر عکس دختر گمشده را می‌یابد و می‌فهمد که گمشده همانا جوانیِ مادر است.[۲]
بازیگرانویرایش
- پروانه معصومی در نقش آسیه
- حسین پرورش در نقش اصالت
- آنیک شفرازیان در نقش مادر اصالت
- منوچهر فرید در نقش آقای دبیری
- جمشید لایق در نقش آقای ابتکار
- محمّد مطیع درنقش آقای دیم‌کار
- شهرام گلچین درنقش کارگردان
- میراحمد ایروانلو در نقش کلنل
- آقاجان رفیعی درنقش دکتر
- سامی تحصّنی در نقش پدر آسیه
- یاسمن مسعودی درنقش خدمتکار
- فرّخ‌لقا هوشمند درنقش مادر آسیه
- ملیحه نظری در نقش مهمان
- ولی گودرزی
- ماگروهی پطروسیان
- واچیک مانگاساریان
ساختویرایش
در جریانِ فیلمبرداری سکانسِ نهایی بگومگویی میانِ کارگردان و پروانه معصومی پیش آمد، که با میانجی‌گری همکاران برطرف شد.
دربارهٔ فیلمویرایش
خاطره شیبانی بر این باور است که مسئلهٔ بنیادین در فیلم‌های بیضایی این است که آدمی جهان را چگونه می‌بیند؛ و بدین ترتیب بیضایی را پیشگام برتری دادن به درونیّات قهرمان در سینمای ایران می‌داند.[۳] وی توضیح می‌دهد که روی همین اصل، دوربین بیضایی به زاویهٔ دید آسیه، قهرمان فیلم، نزدیک می‌شود.[۴]
در فرهنگِ عامّهویرایش
سالِ ۱۳۹۵ دامون نوردین ترانه‌ای به نامِ «رگبار» خوانده که در آن به فیلم‌های بیضایی، از جمله کلاغ و شخصیت آسیه، اشاره می‌شود.
جستارهای وابستهویرایش
پانویسویرایش
- ↑ «کلاغ». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مارس ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۷ ژانویه ۲۰۲۰. بیش از یک پارامتر
|بازیابی=و|accessdate=داده‌شده است (کمک) - ↑ فیلم کلاغ در وبگاه سوره
- ↑ Sheibani، «The Outcry of The Crow»، ۹۸.
- ↑ Sheibani، «The Outcry of The Crow»، ۱۰۴.
منابعویرایش
- شاه‌سیاه، عبدالله (۱۳۸۰). امیرهوشنگ الله‌وردی، ویراستار. خیره به فانوس خیال: جستاری در نمادها و اسطوره‌های چهار فیلم بهرام بیضایی. اصفهان: انتشارات نقش خوشید. شابک ۹۶۴-۶۹۴۱-۳۴-۶.
- مستغاثی، سعید (۱۳۸۱). سینمای ایران؛ روزگار نو. تهران: انتشارات الست فردا. شابک ۹۶۴-۷۱۷۰-۱۷-۳.
- Sheibani، Khatereh (۲۰۱۱). «The Outcry of The Crow: Localizing Modernity in Iran». Canadian Journal of Film Studies (۲): ۹۵-۱۱۰.
پیوند به بیرونویرایش
| مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به کلاغ (فیلم ۱۳۵۶) در ویکی‌گفتاورد موجود است. |