اتحادیه عرب

سازمان بین‌المللی منطقه‌ای کشورهای عربی

اتحادیهٔ عرب (عربی: الجامعة العربية, al-Jāmiʿa al-ʻArabiyya Arabic pronunciation: [al.d͡ʒa:.mi. ʕa al. ʕa.ra.bij.ja] (دربارهٔ این پرونده شنیدن)), یا همچنین لیگ عرب، یک سازمان بین‌المللی[۳][۴][۵] منطقه‌ای شامل کشورهای عمدتاً عربیِ جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا است (۲۲ کشور عربی زبان شامل ۱۰ کشور آفریقایی و ۱۲ کشور آسیایی) که هدفش نزدیک کردن هرچه بیشتر قوم عرب به یکدیگر است. این اتحادیه در ۲۲ مارس ۱۹۴۵ با ۶ عضو مؤسس مصر، عربستان، عراق، سوریه، لبنان، و فرااردن (که در ۱۹۴۶ به اردن تغییر نام داد) بنیان نهاده‌شد و یمن نیز چند روز بعد در ۵ مه ۱۹۴۵ به آن پیوست. این اتحادیه ۲۲ عضو اصلی و ۵ عضو ناظر دارد. عضویت سوریه از ۱۶ نوامبر ۲۰۱۱ تا ۷ مه ۲۰۲۳ که کشورهای عربی با بازگشت سوریه به اتحادیه موافقت کردند، به حالت تعلیق درآمده بود.[۶][۷][۸]

اتحادیه عرب

  • جامعة الدول العربیة (عربی)
    Jāmiʿat ad-Duwal al-ʿArabiyya
نشان اتحادیه عرب
نشان
کشورهای عضو با رنگ سبز تیره نشان داده شده‌اند
کشورهای عضو با رنگ سبز تیره نشان داده شده‌اند
مرکز اداریقاهره، مصرa
زبان(های) رسمی
نام(های) اهلیتعرب
نوعسازمان منطقه‌ای
اعضا
حاکمان
احمد ابوالغیط
علی الدقبعشی
قوه مقننهمجلس کشورهای عرب
بنیان‌گذاری
۲۲ مارس ۱۹۴۵
۱۱ سپتامبر ۱۹۶۵
۱۱ سپتامبر ۱۹۶۵
۶ آوریل ۱۹۸۳
• منطقه بزرگ تجارت آزاد
۲ ژانویه ۲۰۰۵
مساحت
• مساحت کل
۱۳٬۱۳۲٬۳۲۷ کیلومتر مربع (۵٬۰۷۰٬۴۲۰ مایل مربع) (دوم)
جمعیت
• برآورد سال ۲۰۲۲
462,940,089[۱] (3rd)
• تراکم
۲۷٫۱۷ بر کیلومتر مربع (۷۰٫۴ بر مایل مربع)
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی)برآورد ۲۰۲۲ 
• کل
$3.4 trillion[۲] (5th)
• سرانه
$۶٬۶۰۰
اتحادیه عرباتحادیه مجلس‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامیسازمان همکاری اسلامیاتحاد مغرب عربیتوافق‌نامه اگادیرشورای اتحادیه اقتصادی عربشورای همکاری خلیج فارسجامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقاسازمان اکوشورای همکاری کشورهای ترک‌زبانLiptako-Gourma AuthorityLiptako-Gourma Authorityسازمان اکوآلبانیمالزیافغانستانلیبیالجزایرتونسمغربلبنانمصرسومالیجمهوری آذربایجانبحرینبنگلادشبنینبرونییبورکینافاسوکامرونچادمجمع‌الجزایر قمرساحل عاججیبوتیگامبیاگینهگینه بیسائوگویاناندونزیایرانعراقاردنقزاقستانکویتقرقیزستانمالدیومالیموریتانیموزامبیکنیجرنیجریهعمانپاکستانقطرسودانفلسطینسورینامسوریهتاجیکستانتوگوترکیهترکمنستاناوگانداامارات متحده عربیازبکستانیمنسنگالگابنسیرالئوناتحادیه مغرب عربیتوافق‌نامه اگادیرعربستان سعودی
نمودار الیور کلیکی؛ نشان‌دهندهٔ رابطهٔ سازمان‌های چندملیتی گوناگون با هم درون سازمان همکاری اسلامی (البته عضویت سوریه از همهٔ این‌ها تعلیق شده‌است).نبو

وسعت اتحادیه عرب ۱۳٬۱۳۰٬۶۹۵ کیلومتر مربع است که هشتاد درصد آن یعنی ۱۰٬۵۰۴٬۵۵۶ کیلومتر مربع بیابان و بقیه آن حدود ۲٬۶۲۶٬۱۳۹ کیلومتر مربع نیمه بیابانی و نسبتاً خشک است.[۹][۱۰][۱۱]

آنتونی ایدن ویرایش

سنگ بنای این سازمان به پیشنهاد آنتونی ایدن نخست‌وزیر انگلیس و بعد از جنگ دوم جهانی گذاشته شده‌است.

هدف تشکیل اتحادیه عرب ویرایش

علت وجودی چنین اتحادیه‌ای مانند اتحادیه کشورهای آمریکایی اشتراک در فرهنگ و مذهب بود؛ زیرا اعراب نه تنها از نظر زبانی بلکه از نظر مذهب، مسلمان هستند. پس از اخراج نیروهای فرانسوی از سوریه و تشکیل دولت یهودی اسرائیل عامل دیگری نیز بر لزوم همکاری کشورهای عربی افزوده شد.[۱۲]

این اتحادیه به دلیل اصرارهای عربستان سعودی در سال ۲۰۱۶ حزب‌الله لبنان را گروهی تروریستی اعلام کرد، وزیر خارجه عراق به این امر اعتراض کرد و افزود این تصمیم به نفع اسرائیل است.

کشورهای عضو ویرایش

  مصر
  بحرین
  امارات متحده عربی
  اردن
  مراکش
  اتحاد قمر
  سومالی
  فلسطین
  سودان
  جیبوتی
  لیبی

  عراق
  لبنان
  سوریه
  تونس
  الجزایر
  قطر
  عمان
  کویت
  عربستان سعودی
  موریتانی
  یمن



همچنین ۵ کشور به عنوان ناظر غیرعضو در جلسات حضور داشته ولی حق رای ندارند که شامل ارمنستان،[۱۳] هند،[۱۴] برزیل،[۱۵] اریتره[۱۶] و ونزوئلا[۱۷] هستند.

در ۲۶ مارس ۱۹۷۹، مصر به دلیل پیمان صلح اسرائیل و مصر از اتحادیه عرب تعلیق و در ۲۳ مه ۱۹۸۹ مجدداً پذیرفته شد.

لیبی در ۲۲ فوریه ۲۰۱۱ پس از شروع جنگ داخلی لیبی به حالت تعلیق درآمد.[۱۸]شورای ملی انتقالی دولت موقت لیبی که تا حدی به رسمیت شناخته شده‌است، نماینده‌ای را برای حضور در نشست اتحادیه عرب در ۱۷ اوت برای شرکت در بحث دربارهٔ پذیرش مجدد لیبی به این سازمان فرستاد.[۱۹]

سوریه نیز در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۱ تعلیق شد و در ۶ مارس ۲۰۱۳، اتحادیه عرب، کرسی سوریه در اتحادیه عرب را به ائتلاف ملی سوریه داد.[۲۰] در ۹ مارس ۲۰۱۴، دبیرکل، نبیل العربی گفت که کرسی سوریه تا زمانی که مخالفان دولت، تشکیل نهادهای خود را تکمیل نکنند، خالی خواهد ماند.[۲۱] در سال ۲۰۲۱، اتحادیه عرب روند عادی‌سازی روابط را بین سوریه و سایر کشورهای عربی آغاز کرد. پس از زمین‌لرزه ۲۰۲۳ ترکیه–سوریه، عربستان سعودی، مصر، اردن، امارات متحده عربی، تونس و همچنین عمان و بحرین به دنبال روابط بهتر با سوریه بودند. در جهان عرب اتفاق نظر وجود دارد که انزوای دولت سوریه برای صلح و رفاه در منطقه مفید نیست.[۲۲] نهایتاً در ۷ مه ۲۰۲۳، در نشست شورای اتحادیه عرب متشکل از وزرای خارجه در قاهره، با بازگرداندن عضویت سوریه موافقت شد.[۲۳] پیش از این، کویت و قطر با حضور بشار اسد در نشست اتحادیه عرب مخالفت کرده بودند. تلاش برای عادی‌سازی منطقه‌ای، آمریکا و متحدان اروپایی‌اش را غافلگیر کرد زیرا آنها با ابتکار سیاسی اعراب، به رهبری اردن در حل بحران، مخالف بودند.[۲۴]

اجلاس سران ویرایش

 
لوگوی اجلاس سران اتحادیه عرب در سال ۲۰۱۳
ترتیب تاریخ کشور میزبان شهر میزبان
۱ ۱۳–۱۷ ژانویه ۱۹۶۴   مصر قاهره
۲ ۵–۱۱ سپتامبر ۱۹۶۴   مصر اسکندریه
۳ ۱۳–۱۷ سپتامبر ۱۹۶۵   مراکش کازابلانکا
۴ ۲۹ اوت ۱۹۶۷   سودان خارطوم
۵ ۲۱–۲۳ دسامبر ۱۹۶۹   مراکش رباط
۶ ۲۶–۲۸ نوامبر ۱۹۷۳   الجزایر الجزیره
۷ ۲۹ اکتبر ۱۹۷۴   مراکش رباط
۸ ۲۵–۲۶ اکتبر ۱۹۷۶   مصر قاهره
۹ ۲–۵ نوامبر ۱۹۷۸   عراق بغداد
۱۰ ۲۰–۲۲ نوامبر ۱۹۷۹   تونس تونس
۱۱ ۲۱–۲۲ نوامبر ۱۹۸۰   اردن امان
۱۲ ۶–۹ سپتامبر ۱۹۸۲   مراکش فاس
۱۳ ۱۹۸۵   مراکش کازابلانکا
۱۴ ۱۹۸۷   اردن امان
۱۵ ژوئن ۱۹۸۸   الجزایر الجزیره
۱۶ ۱۹۸۹   مراکش کازابلانکا
۱۷ ۱۹۹۰   عراق بغداد
۱۸ ۱۹۹۶   مصر قاهره
۱۹ ۲۷–۲۸ مارس ۲۰۰۱   اردن امان
۲۰ ۲۷–۲۸ مارس ۲۰۰۲   لبنان بیروت
۲۱ ۱ مارس ۲۰۰۳   مصر شرم‌الشیخ
۲۲ ۲۲–۲۳ مه ۲۰۰۴   تونس تونس
۲۳ ۲۲–۲۳ مارس ۲۰۰۵   الجزایر الجزیره
۲۴ ۲۸–۳۰ مارس ۲۰۰۶   سودان خارطوم
۲۵ ۲۷–۲۸ مارس ۲۰۰۷   عربستان سعودی ریاض
۲۶ ۲۹–۳۰ مارس ۲۰۰۸   سوریه دمشق
۲۷ ۲۸–۳۰ مارس ۲۰۰۹   قطر دوحه
۲۸ ۲۷–۲۸ مارس ۲۰۱۰   لیبی سرت
۲۹ ۲۷–۲۹ مارس ۲۰۱۲   عراق بغداد
۳۰ ۲۱–۲۷ مارس ۲۰۱۳   قطر دوحه[۲۵]
۳۱ ۲۵–۲۶ مارس ۲۰۱۴   کویت کویت[۲۶]
۳۲ ۲۸–۲۹ مارس ۲۰۱۵   مصر شرم‌الشیخ[۲۷]
۳۳ ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۶   موریتانی نواکشوت
۳۴ ۲۳–۲۹ مارس ۲۰۱۷   اردن امان[۲۸]
۳۵ ۱۵ آوریل ۲۰۱۸   عربستان سعودی ظهران
۳۶ آوریل ۲۰۱۹   تونس تونس[۲۹]

سوادآموزی ویرایش

رتبه کشور نرخ باسوادی
۱   قطر ۹۷٫۳[۳۰]
۲   فلسطین ۹۶٫۵[۳۰]
۳   کویت ۹۶٫۳[۳۰]
۴   بحرین ۹۵٫۷[۳۰]
۵   اردن ۹۵٫۴[۳۰]
۶   عربستان سعودی ۹۴٫۴[۳۰]
۷   لبنان ۹۳٫۹[۳۰]
۸   امارات متحده عربی ۹۳٫۸[۳۰]
۹   عمان ۹۱٫۱[۳۰]
۱۰   لیبی ۹۱[۳۰]
۱۱   سوریه ۸۶٫۴[۳۰]
۱۲   عراق ۸۵٫۷[۳۰]
۱۳   تونس ۸۱٫۸[۳۰]
۱۴   اتحاد قمر ۸۱٫۸[۳۰]
۱۵   الجزایر ۸۰٫۲[۳۰]
۱۶   سودان ۷۵٫۹[۳۰]
۱۷   مصر ۷۳٫۸[۳۰]
۱۸   یمن ۷۰٫۱[۳۰]
۱۹   جیبوتی ۷۰٫۰[۳۱]
۲۰   مراکش ۶۸٫۵[۳۰]
۲۱   موریتانی ۵۲٫۱[۳۰]
۲۲   سومالی ۴۴–۵۲[۳۲]

جمعیت‌شناسی ویرایش

رتبه کشور جمعیت تراکم در کیلومتر مربع تراکم در مایل مربع توضیحات
۱   مصر ۹۷٬۰۷۵٬۳۰۰ [ابزار تبدیل: invalid number] [۳۳]
۲   الجزایر ۴۰٬۴۰۰٬۰۰۰ ۱۶ ۴۱ [۳۴]
۳   عراق ۳۷٬۲۰۲٬۵۷۲ [ابزار تبدیل: invalid number] [۳۵]
۴   مراکش ۳۵٬۷۴۰٬۰۰۰ ۷۱ ۱۸۴ [۳۴]
۵   سودان ۳۹٬۵۷۸٬۸۲۸ ۱۶ ۴۱ [۳۶]
۶   عربستان سعودی ۳۳٬۰۰۰٬۰۰۰ ۱۲ ۳۱ [۳۴]
۷   یمن ۲۷٬۵۸۴٬۲۱۳ ۴۵ ۱۱۷ [۳۴]
۸   سوریه* ۲۱٬۹۰۶٬۰۰۰ ۱۱۸ ۳۰۶ [۳۴]
۹   تونس ۱۱٬۳۰۴٬۴۸۲ ۶۵ ۱۶۸ [۳۷]
۱۰   سومالی ۱۴٬۳۱۷٬۹۹۶ ۱۸ ۴۷ [۳۴]
۱۱   اردن ۱۰٬۱۵۹٬۹۶۷ ۷۱ ۱۸۴ [۳۴]
۱۲   امارات متحده عربی ۹٬۲۶۹٬۶۱۲ ۹۹ ۲۵۶ [۳۸]
۱۳   لیبی ۶٬۲۹۳٬۲۵۳ ۳٫۸ ۹٫۸ [۳۴][۳۹]
۱۴   لبنان ۶٬۰۰۶٬۶۶۸ ۴۰۴ ۱٬۰۴۶ [۳۴]
۱۵   فلسطین ۴٬۵۵۰٬۳۶۸ ۷۵۶ ۱٬۹۵۸ [۴۰]
۱۶   عمان ۴٬۴۲۴٬۷۶۲ ۹٫۲ ۲۴ [۳۴]
۱۷   موریتانی ۴٬۳۰۱٬۰۱۸ ۳٫۲ ۸٫۳ [۳۴]
۱۸   کویت ۴٬۰۵۲٬۵۸۴ ۲۰۰ ۵۱۸ [۳۴]
۱۹   قطر ۲٬۶۴۱٬۶۶۹ ۱۵۴ ۳۹۹ [۳۴]
۲۰   بحرین ۱٬۴۲۵٬۱۷۱ ۱٬۶۴۶ ۴٬۲۶۳ [۴۱]
۲۱   جیبوتی ۹۴۲٬۳۳۳ ۳۷ ۹۶ [۳۴]
۲۲   اتحاد قمر ۷۹۵٬۶۰۱ ۳۰۹ ۸۰۰ [۳۴]
مجموع   اتحادیه عرب ۴۱۲٬۹۷۲٬۳۹۷ 30.4 ۷۸٫۷
  • آمار سوریه مربوط به قبل از آغاز جنگ داخلی این کشور است.

زبان‌های رایج ویرایش

از ۲۲ کشور عربی، ۸ کشور بیش از یک زبان رسمی (علاوه بر عربی) دارند و ۱۹ کشور هم علاوه بر زبان‌های رسمی، زبان‌های مهم و پر گویش دیگری هم دارند.

ردیف نام کشور زبان رسمی دیگر سایر زبان‌های مهم رایج
آفریقا
۱ الجزایر زبان بربری (زبان آمازیغی) زبان فرانسوی در تجارت و آموزش
۲ مراکش زبان بربری (زبان آمازیغی) زبان فرانسوی در اسناد دولتی
۳ لیبی - زبان بربری (زبان آمازیغی)
۴ تونس - زبان بربری (زبان آمازیغی)، زبان فرانسوی در تجارت و آموزش
۵ مصر - زبان قبطی (زبان مذهبی مسیحیان)، زبان دومری، زبان نوبی (زبان قدیم مردم حبشه)
۶ سومالی زبان سومالیایی -
۷ جیبوتی زبان فرانسوی زبان سومالیایی و زبان عفار به عنوان زبان‌های ملی
۸ سودان زبان انگلیسی زبان نوبی (زبان قدیم مردم حبشه)، زبان فور در دارفور، زبان دومری توسط کولی‌ها، زبان قبطی (زبان مذهبی مسیحیان)
۹ موریتانی - زبان پولار، زبان سونینکه و زبان ولوف به عنوان زبان‌های ملی، زبان فرانسوی
۱۰ کومور زبان فرانسوی، زبان قمری -
آسیا
۱۱ عراق زبان کردی زبان ترکی، زبان آشوری، زبان فارسی، زبان ارمنی
۱۲ عربستان - زبان اردو (کارگران پاکستانی)، زبان روهینگیا (کارگران بنگلادشی)، زبان تاگالوگ (کارگران فیلیپینی)
۱۳ یمن - زبان مهری، زبان سوکوتری، زبان انگلیسی
۱۴ عمان - زبان بلوچی، زبان هندی، زبان اردو، زبان کمزاری، زبان شهری (زبان جبالی)
۱۵ امارات زبان انگلیسی زبان اردو، زبان هندی و زبان فارسی به عنوان زبان‌های ملی
۱۶ قطر - زبان انگلیسی (زبان تأیید شده)، زبان اردو، زبان هندی
۱۷ بحرین - زبان اردو، زبان فارسی
۱۸ کویت - زبان انگلیسی (در تجارت)، زبان فارسی (عجم‌های کویت)، زبان اردو
۱۹ سوریه - زبان کردی، زبان ارمنی، زبان ترکی، زبان آشوری
۲۰ اردن - زبان ارمنی، زبان چرکسی
۲۱ لبنان - زبان ارمنی، زبان فرانسوی
۲۲ فلسطین - -
کل ۲۲ ۸ کشور ۱۹ کشور

جمعیت گذشته و آینده ویرایش

Rank Country 1950 2000 2050 2100
1   مصر ۲۱٬۱۹۸٬۰۰۰ ۶۵٬۱۵۹٬۰۰۰ ۱۳۷٬۸۷۳٬۰۰۰ ۲۰۰٬۸۰۲٬۰۰۰
2   الجزایر ۸٬۸۹۳٬۰۰۰ ۳۰٬۶۳۹٬۰۰۰ ۵۵٬۴۴۵٬۰۰۰ ۶۱٬۰۶۰٬۰۰۰
3   سودان ۶٬۴۶۸٬۰۰۰ ۲۷٬۰۶۸٬۰۰۰ ۵۹٬۱۳۰٬۰۰۰ ۱۲۷٬۳۲۸٬۰۰۰
4   عراق ۵٬۱۶۴٬۰۰۰ ۲۳٬۱۲۹٬۰۰۰ ۷۶٬۵۲۰٬۰۰۰ ۱۶۳٬۹۰۵٬۰۰۰
5   مراکش[۴۲] ۹٬۳۴۴٬۰۰۰ ۲۸٬۱۱۴٬۰۰۰ ۴۲٬۰۲۷٬۰۰۰ ۴۰٬۸۸۸٬۰۰۰
6   عربستان سعودی ۳٬۸۶۰٬۰۰۰ ۲۱٬۳۱۲٬۰۰۰ ۴۶٬۸۱۷٬۰۰۰ ۴۷٬۵۸۶٬۰۰۰
7   یمن ۴٬۷۷۸٬۰۰۰ ۱۷٬۲۳۶٬۰۰۰ ۴۶٬۰۸۱٬۰۰۰ ۵۲٬۲۴۴٬۰۰۰
8   سوریه ۳٬۴۹۶٬۰۰۰ ۱۶٬۵۱۵٬۰۰۰ ۳۱٬۲۲۶٬۰۰۰ ۳۸٬۰۹۸٬۰۰۰
9   سومالی ۲٬۴۳۸٬۰۰۰ ۷٬۵۰۱٬۰۰۰ ۲۲٬۶۲۷٬۰۰۰ ۵۸٬۳۱۱٬۰۰۰
10   تونس ۳٬۵۱۸٬۰۰۰ ۹٬۵۰۸٬۰۰۰ ۱۲٬۱۸۱٬۰۰۰ ۱۲٬۴۹۴٬۰۰۰
11   امارات متحده عربی ۷۲٬۰۰۰ ۲٬۴۵۸٬۰۰۰ ۸٬۰۱۹٬۰۰۰ ۱۳٬۳۸۹٬۰۰۰
12   اردن ۵۶۲٬۰۰۰ ۴٬۷۸۶٬۰۰۰ ۱۱٬۴۱۲٬۰۰۰ ۱۴٬۱۴۷٬۰۰۰
13   لیبی ۹۶۲٬۰۰۰ ۵٬۰۲۵٬۰۰۰ ۸٬۹۷۱٬۰۰۰ ۸٬۱۴۴٬۰۰۰
14   حکومت خودگردان فلسطین[۴۳] ۱٬۰۱۸٬۰۰۰ ۳٬۱۱۱٬۰۰۰ ۷٬۷۷۰٬۰۰۰ ۱۵٬۵۱۶٬۰۰۰
15   لبنان ۱٬۳۶۵٬۰۰۰ ۳٬۸۳۵٬۰۰۰ ۵٬۶۲۲٬۰۰۰ ۴٬۷۴۱٬۰۰۰
16   عمان ۴۸۹٬۰۰۰ ۲٬۴۳۳٬۰۰۰ ۵٬۴۰۲٬۰۰۰ ۵٬۷۵۱٬۰۰۰
17   کویت ۱۴۵٬۰۰۰ ۱٬۹۷۳٬۰۰۰ ۳٬۸۶۴٬۰۰۰ ۶٬۴۸۴٬۰۰۰
18   موریتانی ۱٬۰۰۶٬۰۰۰ ۲٬۵۰۱٬۰۰۰ ۶٬۵۳۷٬۰۰۰ ۱۳٬۰۵۹٬۰۰۰
19   قطر ۲۶٬۰۰۰ ۶۴۰٬۰۰۰ ۲٬۵۵۹٬۰۰۰ ۳٬۱۷۰٬۰۰۰
20   بحرین ۱۱۵٬۰۰۰ ۶۵۵٬۰۰۰ ۱٬۸۴۸٬۰۰۰ ۱٬۶۰۲٬۰۰۰
21   جیبوتی ۸۰٬۰۰۰ ۶۷۰٬۰۰۰ ۱٬۳۹۶٬۰۰۰ ۱٬۱۲۶٬۰۰۰
22   اتحاد قمر ۱۴۹٬۰۰۰ ۵۴۶٬۰۰۰ ۱٬۱۷۰٬۰۰۰ ۲٬۳۰۷٬۰۰۰
Total ۷۵٬۱۴۶٬۰۰۰ ۲۷۴٬۸۱۴٬۰۰۰ ۵۹۴٬۴۹۷٬۰۰۰ ۸۹۲٬۱۵۲٬۰۰۰

کشورها ویرایش

  بحرین 22 ۷۵۸ ۲۹۳ ۰٫۰۰۵٪ ۱٬۴۲۵٬۱۷۱ ۱۵۵ 1 ۱٬۶۴۶ ۴٬۲۶۳
  اتحاد قمر 21 ۲٬۲۳۵ ۸۶۳ ۰٫۰۱٪ ۷۹۵٬۶۰۱ ۱۶۳ 4 ۳۰۹ ۸۰۰
  جیبوتی 16 ۲۳٬۲۰۰ ۹٬۰۰۰ ۰٫۱٪ ۹۴۲٬۳۳۳ ۱۵۹ 15 ۳۷ ۹۶
  عراق 10 ۴۳۵٬۲۴۴ ۱۶۸٬۰۴۹ ۳٫۳٪ ۳۷٬۲۰۲٬۵۷۲ ۴۰ 12 ۷۰ ۱۸۱
  اردن 14 ۸۹٬۳۴۲ ۳۴٬۴۹۵ ۰٫۷٪ ۹٬۴۵۵٬۸۰۲ ۱۰۶ 11 ۷۱ ۱۸۴
  کویت 17 ۱۷٬۸۱۸ ۶٬۸۸۰ ۰٫۱٪ ۴٬۰۵۲٬۵۸۴ ۱۳۴ 5 ۲۰۰ ۵۱۸
  لبنان 19 ۱۰٬۴۵۲ ۴٬۰۳۶ ۰٫۰۸٪ ۶٬۰۰۶٬۶۶۸ ۱۲۵ 3 ۴۰۴ ۱٬۰۴۶
  لیبی 4 ۱٬۷۵۹٬۵۴۰ ۶۷۹٬۳۶۰ ۱۱٫۴٪ ۶٬۲۹۳٬۲۵۳ ۱۰۳ 21 ۳٫۶ ۹٫۳
  موریتانی 5 ۱٬۰۲۵٬۵۲۰ ۳۹۵٬۹۶۰ ۷٫۸٪ ۴٬۳۰۱٬۰۱۸ ۱۳۸ 22 ۳٫۲ ۸٫۳
  عمان 11 ۳۰۹٬۵۰۰ ۱۱۹٬۵۰۰ ۲٫۴٪ ۴٬۴۲۴٬۷۶۲ ۱۳۹ 20 ۹٫۲ ۲۴
  فلسطین 20 ۲۷٬۰۰۰ ۱۰٬۰۰۰ ۰٫۰۵٪ ۴٬۷۹۰٬۷۰۵ ۱۲۶ 2 ۶۸۷ ۱٬۷۷۹
  قطر 18 ۱۱٬۵۸۶ ۴٬۴۷۳ ۰٫۰۸٪ ۲٬۵۶۹٬۸۰۴ ۱۴۹ 6 ۱۵۴ ۳۹۹
  عربستان سعودی 2 ۲٬۱۴۹٬۶۹۰ ۸۳۰٬۰۰۰ ۱۶٫۴٪ ۳۲٬۲۷۵٬۶۸۷ ۴۵ 19 ۱۳ ۳۴
  سومالی 7 ۶۳۷٬۶۵۷ ۲۴۶٬۲۰۱ ۵٫۰٪ ۱۴٬۳۱۷٬۹۹۶ ۸۰ 18 ۱۴ ۳۶
  سودان 3 ۱٬۸۶۱٬۴۸۴ ۷۱۸٬۷۲۳ ۱۴٫۲٪ ۳۹٬۵۷۸٬۸۲۸ ۳۹ 16 ۱۶ ۴۱
  سوریه 12 ۱۸۵٬۱۸۰ ۷۱٬۵۰۰ ۱٫۴٪ ۱۸٬۴۳۰٬۴۵۳ ۵۵ 7 ۱۱۸ ۳۰۶
  تونس 13 ۱۶۳٬۶۱۰ ۶۳٬۱۷۰ ۱٫۲٪ ۱۱٬۴۰۳٬۲۴۸ ۷۷ 13 ۶۵ ۱۶۸
  امارات متحده عربی 15 ۸۳٬۶۰۰ ۳۲٬۳۰۰ ۰٫۶٪ ۹٬۲۶۹٬۶۱۲ ۹۳ 8 ۹۹ ۲۵۶
  یمن 8 ۵۲۷٬۹۶۸ ۲۰۳٬۸۵۰ ۴٫۰٪ ۲۷٬۵۸۴٬۲۱۳ ۴۹ 14 ۴۵ ۱۱۷
  اتحادیه عرب total # ۱۳٬۱۳۰٬۶۹۵ ۵٬۰۶۹٬۷۹۰ # # ۴۰۶٬۶۹۱٬۸۲۹

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. "World Population Prospects – Population Division – United Nations". population.un.org.
  2. "Report for Selected Countries and Subjects". IMF.
  3. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ دسامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۷.
  4. http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/country_profiles/1550797.stm
  5. https://prezi.com/6whezbuslkpk/natural-features-of-the-arab-world/
  6. https://www.theguardian.com/world/2011/nov/12/syria-suspended-arab-league
  7. https://web.archive.org/web/20131217224851/http://articles.washingtonpost.com/2011-11-12/world/35282109_1_arab-league-president-bashar-syrian-national-council
  8. https://www.aljazeera.com/news/2023/5/7/arab-league-agrees-to-bring-syria-back-into-its-fold
  9. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ دسامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۷.
  10. http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/country_profiles/1550797.stm
  11. https://prezi.com/6whezbuslkpk/natural-features-of-the-arab-world/
  12. حسین رهجو٫واژه‌نامه اجتماعی-سیاسی اسلامی٫قلم ۱۳۵۸ ص ۱۲
  13. http://azad-hye.blogspot.ca/2005/01/observer-status-for-armenia-in-arab.html
  14. https://thediplomat.com/2014/12/india-and-the-arab-league-walking-the-trade-talk/
  15. https://anba.com.br/en/brazil-must-be-a-facilitator-in-the-middle-east-says-vp
  16. https://www.theafricareport.com/25874/nile-dam-still-raging-despite-global-pause-for-covid-19/
  17. http://www.cnn.com/2013/07/30/world/meast/arab-league-fast-facts/index.html
  18. http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4032530,00.html
  19. https://en.m.wikipedia.org/wiki/Arab_League#cite_note-24
  20. https://www.theguardian.com/world/2013/mar/26/syrian-opposition-appeals-nato-support
  21. https://web.archive.org/web/20140310000406/http://www.dailystar.com.lb/News/Middle-East/2014/Mar-09/249749-syria-opposition-not-yet-ready-for-arab-league-seat.ashx
  22. https://www.middleeastmonitor.com/20230308-saudi-arabia-talks-underway-on-syrias-return-to-arab-league/
  23. https://english.alarabiya.net/News/middle-east/2023/05/07/Arab-foreign-ministers-to-discuss-Syria-s-return-to-Arab-League-Sudan-conflict
  24. https://www.ft.com/content/5f2bdc35-f3b6-41d8-8ca2-de6f7f5aad53
  25. Arab League Summit 2013. Qatarconferences.org (2013-03-27). Retrieved on 2014-04-28.
  26. Arab League summit hit by new rifts - Features. Al Jazeera English. Retrieved on 2014-04-28.
  27. Opposition fail to get Syria Arab League seat - Middle East. Al Jazeera English. Retrieved on 2014-04-28.
  28. "الأردن یستضیف القمة العربیة فی مارس". www.alarabiya.net.
  29. https://www.egypttoday.com/Article/1/47928/Tunisia-to-host-next-Arab-summit
  30. ۳۰٫۰۰ ۳۰٫۰۱ ۳۰٫۰۲ ۳۰٫۰۳ ۳۰٫۰۴ ۳۰٫۰۵ ۳۰٫۰۶ ۳۰٫۰۷ ۳۰٫۰۸ ۳۰٫۰۹ ۳۰٫۱۰ ۳۰٫۱۱ ۳۰٫۱۲ ۳۰٫۱۳ ۳۰٫۱۴ ۳۰٫۱۵ ۳۰٫۱۶ ۳۰٫۱۷ ۳۰٫۱۸ ۳۰٫۱۹ The World Factbook بایگانی‌شده در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine. Cia.gov. Retrieved on 2014-04-28.
  31. DK Publishing (2012). Compact Atlas of the World. Penguin. p. 138. ISBN 0-7566-9859-6.
  32. "Family Ties: Remittances and Livelihoods Support in Puntland and Somaliland" (PDF). FSNAU. Retrieved 11 December 2016.
  33. Official Egyptian Population clock بایگانی‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  34. ۳۴٫۰۰ ۳۴٫۰۱ ۳۴٫۰۲ ۳۴٫۰۳ ۳۴٫۰۴ ۳۴٫۰۵ ۳۴٫۰۶ ۳۴٫۰۷ ۳۴٫۰۸ ۳۴٫۰۹ ۳۴٫۱۰ ۳۴٫۱۱ ۳۴٫۱۲ ۳۴٫۱۳ ۳۴٫۱۴ "World Population Prospects, Table A.1" (PDF). 2008 revision. United Nations Department of Economic and Social Affairs. 2009: 17. Retrieved 22 September 2010. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  35. "Site institutionnel du Haut-Commissariat au Plan du Royaume du Maroc". Site institutionnel du Haut-Commissariat au Plan du Royaume du Maroc.
  36. "الجهاز المرکزی للإحصاء". www.cbs.gov.sd. Archived from the original on 15 March 2018. Retrieved 18 January 2019.
  37. "National Statistics Institute of Tunisia". Archived from the original on 4 September 2015. Retrieved 20 November 2014.
  38. "المرکز الوطنی للإحصاء: المواطنون 947.9 ألفاً - جریدة الاتحاد". Alittihad.ae. Archived from the original on 19 July 2011. Retrieved 16 August 2011.
  39. "The World Factbook". cia.gov. Archived from the original on 24 December 2016. Retrieved 18 January 2019.
  40. "Estimated Population in the Palestinian Territory Mid-Year by Governorate,1997-2016". Palestinian Central Bureau of Statistics. State of Palestine. Archived from the original on 8 June 2014. Retrieved 8 June 2014.
  41. Bahraini Census 2010 - تعداد السکان العام للبحرین 2010 بایگانی‌شده در ۲۰ مارس ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine. Census2010.gov.bh. Retrieved on 2014-04-28.
  42. It excludes the population of the disputed territory of the Western Sahara (the so-called Sahrawi Arab Democratic Republic. If it was included, the Moroccan September 2014 census would result in 33,848,242 inhabitants and its mid-2015 demographic projection would give some 34,198,000 inhab.
  43. It comprises the Gaza Strip and the West Bank, separated between each other by Israel.

https://en.wikipedia.org/wiki/Geography_of_the_Arab_League

اندوخته ویرایش

مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای انگلیسی