اجزای سازنده بدن انسان

اجزای بدن انسان

اجزای سازنده بدن انسان از چند دیدگاه قابل بررسی است.[۱] از نظر جرم، سلول‌های انسان دارای ۶۵–۹۰٪ آب هستند. از این رو اکسیژن بخش عمده‌ای از جرم انسان را تشکیل می‌دهد. ۹۹٪ جرم بدن انسان از ۶ عنصر اکسیژن، کربن، هیدروژن، نیتروژن، کلسیم و فسفر تشکیل شده‌است.

عنصرهای اصلی تشکیل دهنده بدن انسان

نزدیک ۰/۸۵٪ بدن از ۵ عنصر پتاسیم، گوگرد، سدیم، کلر و منیزیم تشکیل شده‌است؛ که همگی برای حیات ضروری هستند.

میزان مشارکت دیگر عناصر کمتر از ۱۰۰ ذره در میلیون است که بیش از یک دوجین از آن‌ها برای حیات ضروری هستند یا نقش مهمی در سلامتی دارند؛ مانند فلوئور که به استحکام دندانها کمک می‌کند ولی ظاهراً نقش دیگری ندارد.

این‌طور نیست که همه عناصری که در بدن یافت می‌شوند نقشی را در حیات داشته باشند. برخی عناصر (سزیم و تیتانیم) هستند که فقط ناظر خنثی هستند، در حالی که بسیاری عناصر (کادمیم، جیوه و عناصر رادیو اکتیو) هم هستند که در صورت افزایش اثر سمی بر بدن دارند. در سمی بودن برخی عناصر (آلومینیوم) که به صورت طبیعی در بدن هستند اختلاف نظر است.

برای میزان بسیار اندک کادمیوم و سرب کارهایی تصور می‌شود، ولی قطعاً این حجمی که در بدن موجود هست برای انسان سمی است. شواهدی وجود دارد مبنی بر این که عناصر سمی مانند آرسنیک به میزان بسیار بسیار کم، حتی برای پستانداران ضروری است. برخی عناصر که در ارگان‌های ریزتر و گیاهان (آرسنیک، سیلیکون، بورون، نیکل، وانادیوم) استفاده می‌شوند احتمالاً در دزهای بسیار کمتر برای پستانداران نیز مورد نیاز هستند.

اجزای اتمی

ویرایش

یک انسان ۷۰ کیلوگرمی نزدیک ۱۰۲۷ ×۶/۷ اتم و مجموعاً ۶۰ نوع عنصر شیمیایی دارد.

عنصر درصد جرم جرم (کیلوگرم) اتم درصد اتمی نقش مثبت در حیات پستانداران گروه
اکسیژن 65 43 24 1.61e27 بله (مثل آب) ۱۶
کربن 18 16 12 8.03e26 بله (ترکیب آلی شاخه‌های هیدروکربنی هستند) ۱۴
هیدروژن 10 7 63 4.22e27 بله (مثل آب) ۱
نیتروژن 3 1.8 0.58 3.9e25 بله مثل DNA و اسید آمینه ۱۵
کلسیم 1.4 1.0 0.24 1.6e25 بله مثل کالمودولین و Hydroxylapatite در استخوان ۲
فسفر 1.1 7.8e-1 0.14 9.6e24 بله مثل DNA و فسفرگیری ۱۵
پتاسیم 0.25 1.4e-1 0.033 2.2e24 بله (مثل Na+/K+-ATPase) ۱
گوگرد 0.25 0.140 0.038 2.6e24 بله (مثل سیستئین و متیونین) ۱۶
سدیم 0.15 0.100 0.037 2.5e24 بله Na+/K+-ATPase ۱
کلر 0.15 0.095 0.024 1.6e24 بله (Cl-transporting ATPase) ۱۷
منیزیم 0.05 0.019 0.0070 4.7e23 بله (مثل binding to ATP) ۲
آهن* 0.006 0.0042 0.00067 4.5e22 بله (مثل هموگلوبین) ۸
فلوئور 0.0037 0.0026 0.0012 8.3e22 بله/خیر (استحکام دندان) ۱۷
روی 0.0032 0.0023 0.00031 2.1e22 بله مثل پروتئین روی ۱۲
سیلیکون 0.002 0.0010 0.0058 3.9e23 بله (احتمالا) ۱۴
روبیدیوم 0.00046 0.00068 0.000033 2.2e21 خیر(?) ۸
استرانسیم 0.00046 0.00032 0.000033 2.2e21 خیر(?) ۲
بروم 0.00029 0.00026 0.000030 2.0e21 خیر(?) ۱۷
سرب 0.00017 0.00012 0.0000045 3e20 No (?) (درمقادیر زیاد سمی) ۱۴
مس 0.0001 0.000072 0.0000104 7e20 بله (مثل پروتئین‌های مسی) ۱۱
آلومینیوم 0.000087 0.000060 0.000015 1.0e21 خیر(?) (سمی؟) ۱۳
کادمیوم 0.000072 0.000050 0.0000045 3e20 خیر(?) (درمقادیر زیاد سمی) ۱۲
سریوم ۰٫۰۰۰۰۵۷ ۰٫۰۰۰۰۴۰ خیر
باریوم 0.000031 0.000022 0.0000012 8e19 خیر (سمی؟) ۲
قلع 0.000024 0.000020 6.0e-7 4e19 خیر(?) ۱۴
ید 0.000016 0.000020 7.5e-7 5e19 بله (مثل هورمون تیروئید) ۱۷
تیتانیوم ۰٫۰۰۰۰۱۳ ۰٫۰۰۰۰۲۰ خیر ۴
بور 0.000069 0.000018 0.0000030 2e20 بله (احتمالا) ۱۳
سلنیوم 0.000019 0.000015 4.5e-8 3e18 بله ۱۶
نیکل 0.000014 0.000015 0.0000015 1e20 بله (مثل urease) ۱۰
کروم 0.0000024 0.000014 8.9e-8 6e18 بله (تأیید نشده) ۶
منگنز 0.000017 0.000012 0.0000015 1e20 بله (مثل Mn-SOD) ۷
آرسنیک 0.000026 0.000007 8.9e-8 6e18 بله (تأیید نشده). در مقادیر زیاد سمی ۱۵
لیتیوم 0.0000031 0.000007 0.0000015 1e20 خیر(?) ۱
جیوه 1.9e-5 0.000006 8.9e-8 6e18 خیر (سمی)
سزیوم 0.0000021 6e-6 1.0e-7 7e18 خیر
مولیبدن 0.000013 5e-6 4.5e-8 3e18 بله (مثل molybdenum oxotransferase زانتین اکسیداز و سولفیت اکسیداز ۶
ژرمانیم ۰٫۰۰۰۰۰۵ خیر(?)
کبالت 0.0000021 0.000003 3.0e-7 2e19 بله (مثل ویتامین B12) ۹
آنتیموان ۰٫۰۰۰۰۱۱ ۰٫۰۰۰۰۰۲ خیر
نقره ۰٫۰۰۰۰۰۱ ۰٫۰۰۰۰۰۲ خیر (سمی)
نیوبیم ۰٫۰۰۰۱۶ ۰٫۰۰۰۰۰۱۵ خیر
زیرکونیوم 0.0006 0.000001 3.0e-7 2e19 خیر
لانتانیوم 8e-۷ خیر
تلوریوم 0.000012 7e-۷ خیر
گالیوم 7e-۷ خیر
ایتریوم 6e-۷ خیر
بیسموت 5e-۷ خیر
تالیوم 5e-۷ خیر (سمی)
ایندیوم 4e-۷ خیر
طلا 0.000014 2e-7 3.0e-7 2e19 خیر
اسکاندیوم 2e-۷ خیر
تانتالیوم 2e-۷ خیر
وانادیوم 0.000026 1.1e-7 1.2e-8 8e17 بله (تأیید نشده) ۵
توریوم 1e-۷ خیر (سمی)
اورانیوم 1.3e-7 1e-7 3.0e-9 2e17 خیر (سمی)
ساماریوم 5.0e-۸ خیر
تنگستن 2.0e-۸ خیر
برلیوم 5e-9 3.6e-8 4.5e-8 3e18 خیر ۲
رادیوم 1e-17 3e-14 1e-17% 8e10 خیر (سمی)
  • آهن = ۳ گرم در مردان، ۲/۳ گرم در زنان
H He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba La * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra Ac ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg
* Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
** Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
چهار عنصر اصلی عناصر قابل ملاحظه عناصر ناچیز کاربردهای غیرزیستی

اجزای مولکولی

ویرایش
  • آب
  • پروتئین
  • چربی
  • مواد معدنی در استخوان
  • کربوهیدرات مانند گلیکوژن و گلوکز
  • DNA
  • یونهای معدنی محلول مانند سدیم، پتاسیم، کلر، بی‌کربنات، فسفات
  • گازهای درون ریه، معده مانند اکسیژن، دی‌اکسید کربن، اکسید نیتروژن، هیدروژن، مونوکسید کربن، methanethiol، اتان و متان.
  • امینواسدها، اسیدهای چرب، ویتامین، nucleobases, nucleosides, nucleotides, cofactor
  • رادیکالهای آزاد: superoxide, hydroxyl, hydroperoxyl
مولکول درصد جرم مول. وزن (دالتون) مولکول درصد مولکول
آب ۶۵* ۱۸* 1.74e14* ۹۸٫۷۳*
دیگرمعدنیها 1.5 N/A 1.31e12 ۰٫۷۴
چربیها 12 N/A 8.4e11 ۰٫۴۷۵
دیگر آلیها 0.4 N/A 7.7e10 ۰٫۰۴۴
پروتئین 20 N/A 1.9e10 ۰٫۰۱۱
RNA 1.0 N/A 5e7 3e-۵
DNA 0.1 1e11 ۴۶* 3e-۱۱

منابع

ویرایش