خرداد

برای دیگر کاربردها، خرداد (ابهام‌زدایی) را ببینید.

خُرداد (در فارسی افغانستان:جوزا)، سومین ماه سال خورشیدی و سومین و آخرین ماه فصل بهار است. این ماه ۳۱ روز دارد و از روز ۶۳م سال شروع شده و در روز ۹۳م سال پایان می‌یابد.

برج فلکی خردادماه برج جوزا (دوپیکر) است که سومین برج فلکی از دایرةالبروج است. نماد برج خرداد، دو پیکره نامیده می‌شود.

در گاه‌شماری رسمی ایران نام این ماه از نام ماه سوم گاه‌شماری اوستایی نو برگرفته شده‌است. در گاه‌شماری [زرتشتی] ششمین روز هر برج خرداد روز نام دارد و در خردادروز از خردادماه، جشن خردادگان برگزار می‌شود. «خرداد» در اوستا «هـَئوروَتات» و در پهلوی «خُردات» یا «هُردات» نام یکی از امشاسپندان است.

واژه‌شناسی

هـَیوروَتات (Haurvtāt) به معنی تندرستی و در زبان پهلوی خُردات یا هُردات به معنی رسایی و کمال است. نیبرگ هئورتات را از خانواده salvus لاتینی به معنی تندرستی و خوشی جهانی می‌داند. هـَیوروَتات، در اسطوره‌های ایرانی و زرتشتی، پنجمین امشاسپند و پاسدارنده آب‌ها و سرسبزی است.

درگذشت‌ها

• ۱۱۲۶-۲۸- نادر شاه،‌ پادشاه ایران و بنیان‌گذار دودمان افشاریه.
• ۱۳۵۶-۲۹ دکتر شریعتی جامعه شناس، پژوهشگر و نویسنده
• ۳۱–۱۳۶۰- مصطفی چمران،‌ فیزیک‌دان، سیاستمدار ایرانی.
• ۱۳۶۸-۱۳- سید روح‌الله خمینی، رهبر و ولی فقیه نظام جمهوری اسلامی ایران و از مراجع تقلید شیعه بود.
• ۱۶–۱۳۸۳- رونالد ریگان، چهلمین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا.
• ۲–۱۳۹۰- ناصر حجازی، مربی و فوتبالیست ایرانی.
• ۲۵–۱۳۹۱- حسن کسائی، استاد ممتاز موسیقی کلاسیک ایرانی.
• ۱۲–۱۳۹۲- جلال‌الدین طاهری، محقق ایرانی، الاهیدان و فیلسوف اسلامی.
• ۲۷–۱۳۹۲- جلیل شهناز، نوازنده تار ایرانی.
• ۳۱–۱۳۹۲- عبدالعزیز فرمانفرمائیان، معمار ایرانی.
• ۲۱–۱۳۹۵، حبیب، خواننده، آهنگ‌ساز، نوازنده و ترانه‌سرای ایرانی.
• ۵–۱۳۹۷، ناصر ملک‌مطیعی، بازیگر ایرانی.

رویدادها

• ۱۵ - قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲
• ۲ - پیروزی سید محمد خاتمی و آغاز اصلاح طلبی در ایران ۱۳۷۶
• ۲۴ - پیروزی حسن روحانی و آغاز به کار دولت تدبیر و امید ۱۳۹۲

مناسبت‌ها

1. ارغاسوان، جشن گرما
2. جشن خردادگان

نامگذاری‌ها

• ۱ - روز بزرگداشت ملاصدرا