درگاه:دانش/نوشتار برگزیده
نوشتار برگزیده ۱
نهنگ قاتل، که به نام اُرکا نیز شناخته میشود، جانوری آبزیاست که به خانوادهٔ دلفینهای اقیانوسی تعلق دارد و بزرگترین جاندار در میان دلفینسانان است. نهنگهای قاتل در اقیانوسهای سراسر جهان، از دریاهای قطبی گرفته تا دریاهای گرمسیری، یافت میشوند. آنها طعمههای گوناگونی را بهعنوان غذا اختیار میکنند، با این حال بعضی گروهها تنها به دنبال یک طعمه میروند. بعضی تنها از ماهیان تغذیه میکنند و برخی دیگر به گلههای پستانداران دریایی، مانند فک، شیر دریایی، گراز دریایی و حتی نهنگها نیز حمله میکنند. نهنگهای قاتل در بالای هرم غذایی هستند، دشمنان طبیعی ندارند و گاه کوسههای بزرگ را نیز طعمه خود میکنند.
نهنگهای قاتل بسیار اجتماعیاند؛ بعضی دستههای آنها دارای خانوادههای مادرنهاد هستند که پایدارترین خانوادههای اینچنینی در میان همهٔ جانوران را تشکیل میدهند. روشهای شکار پیچیده و صداهای تولیدیشان، که اغلب منحصر به یک دستهاند و نسلبهنسل منتقل میشوند، به عنوان گونهای از فرهنگ شناخته میشوند. در حال حاضر اتحادیه بینالمللی حفاظت از محیط زیست وضعیت بقای نهنگ قاتل را در حالت اطلاعات ناکافی طبقهبندی کردهاست چرا که این احتمال وجود دارد که یک زیرگونه یا بیشتر از این جاندار، خود گونههایی جدا باشند. بعضی جمعیتهای محلی این گونه در برخی مناطق به دلایلی مانند نابودی طعمهها، از میان رفتن قلمرو، آلودگی آب یا برخورد با ماهیگیران بهعنوان گونهٔ تهدیدشده یا در معرض خطر در نظر گرفته میشوند.
نهنگهای قاتل به عنوان خطری برای انسان دیده نمیشوند، با این حال گزارشهایی از زخمی یا کشتهشدن تربیتکنندگان نهنگهای قاتل در اسارت و در پارکهای نمایشی پستانداران دریایی منتشر شدهاست. این جانوران نقش مهمی در فرهنگ و باورهای مردم بومی مناطقی از جهان دارند و به آنها هم به عنوان روح انسانها و هم کشتارگرانی بیرحم نگریسته میشود.
بیشتر...
نوشتار برگزیده ۲
فیزیک پزشکی به یکی از دانشهای پایه اشاره دارد که مفاهیم و کاربرد مجموعه علوم فیزیک را در تشخیص و درمان پزشکی بررسی میکند. این شاخه از دانش، پرتودرمانی، محافظت از پرتو، پرتوشناسی تشخیصی (و زیرشاخههای آن همانند سی تی اسکن، ام آر آی، پت اسکن، و غیره)، وپزشکی هستهای را در بر میگیرد، اما از نظر حرفه و پیشه از مهندسی پزشکی و آنکولوژی مستقل است. تحصیلکردگان و دانشآموختگان این شاخهٔ علمی در خدمات بالینی در مراکز درمانی، کنترل کیفیت و محافظت از تشعشع، پژوهش و توسعه، و فعالیتهای دانشگاهی(مثل آموزش رزیدنتهای پزشکی) به کار مشغول میباشند.تصویربرداری مولکولی که یکی از زیرشاخههای فرعی این رشتهاست، امروزه به تنهایی یک صنعت پنج میلیارد دلاری است.
از زمان پیدایش این شاخه در سالهای پایانی قرن نوزدهم، فیزیک پزشکی ریشه در پژوهش های انجام شده دو جایزه نوبل فیزیک به سالهای ۱۹۵۲ و ۱۹۰۱، و جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۴۳ داشته است و از سوی دیگر به نوبهٔ خود مسبب دو جایزه نوبل در پزشکی و فیزیولوژی در سالهای ۱۹۷۹ و ۲۰۰۳ گردیدهاست.در ایران نیز در همان بدو تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳، تدریس این دانش توسط متخصصین ایرانی در کشور آغاز گشت. تربیت نیروی متخصص فیزیکدان پزشکی مستلزم تحصیلات فراتر از کارشناسی است. در ایران این رشته هنوز یک رشته نوپاست، ولی با این حال همانند سایر کشورها در حال گسترش و فعالیت است.
امروزه ۱۸٬۰۰۰ فیزیکدان پزشکی در سرتاسر جهان مشغول به کار هستند، و در حالی که بطور سنتی فیزیک رشتهای تحت تسلط مردان بودهاست، زنان موفقی نیز توانستهاند در فیزیک پزشکی موفقیتهای چشمگیری را به نام خود ثبت کنند.بطور مثال، از میان افرادی که برای به رسمیت شناخته شدن این رشته در سازمان بین المللی کار زحمت فراوان کشیدند میتوان اعظم نیرومند-راد از دانشگاه جرجتاون را نام برد.
بیشتر...
نوشتار برگزیده ۳
نیروگاه هستهای به تأسیساتی صنعتی و نیروگاهی میگویند که بر پایهٔ فناوری هستهای و با کنترل فرآیند شکافت هستهای، از گرمای تولید شده آن اقدام به تولید انرژی الکتریکی میکند. کنترل انرژی هستهای با حفظ تعادل در فرآیند شکافت هستهای همراه است که با استفاده از گرمای تولیدی برای تولید بخار آب (مانند بیشتر نیروگاههای گرمایی) اقدام به چرخاندن توربینهای بخار و به دنبال آن ژنراتورها میکند.
در سال ۲۰۰۴ انرژی هستهای در تولید کل انرژی مصرفی جهان سهمی در حدود ۶٫۵٪، و در تولید انرژی الکتریکی سهمی در حدود ۱۵٫۷٪ داشتهاست و نخستین بار به وسیله انریکو فرمی در سال ۱۹۳۴ در یکی از آزمایشگاههای دانشگاه شیکاگو تولید شد. این اتفاق زمانی رخ داد که تیم او مشغول بمباران کردن هسته اورانیوم با نوترون بودند.
بنا بر پیشبینی اتحادیه جهانی هستهای در سال ۲۰۱۵ به طور میانگین هر ۵ روز یکبار یک نیروگاه هستهای در جهان آغاز به کار می کند. شکافت هستهای صورت گرفته در یک راکتور فقط بخشی از یک چرخه هستهای است. این چرخه از معادن شروع میشود.میزان اورانیوم موجود در پوسته زمین نسبتاً زیاد است به طوری که با منابع فلزاتی همچون قلع و ژرمانیوم برابری میکند و تقریباً ۳۵ برابر میزان نقره موجود در پوسته زمین است. اورانیوم ماده تشکیل دهنده بسیاری از اجسام اطراف ما مانند سنگها و خاک است. بنا بر آمارگیری جهانی معادن شناخته شده جهان در حال حاضر برای تامین بیش از ۷۰ سال انرژی الکتریکی جهان کافی هستند. بهای میانگین اورانیوم در حال حاضر ۱۳۰ دلار آمریکا به ازای هر کیلوگرم است. به این ترتیب ثبات تامین سوخت هستهای از بسیاری از دیگر مواد معدنی بیشتر است.
مهمترین مسئلهای که مخالفان انرژی هستهای بیان میدارند امنیت محیط زیستی نیروگاه هستهای است زیرا با کوچکترین اشتباه، ممکن است فجایعی مانند فاجعه چرنوبیل به بار آید.
بیشتر...
نوشتار برگزیده ۴
فرانسیم با نام قدیمی اکا-سزیم یا اکتینیم K، عنصری شیمیایی با نماد Fr و عدد اتمی ۸۷ است که در گروه IA (فلزهای قلیایی) و دوره هفتم قرار گرفتهاست. این عنصر، یک الکترون ظرفیتی دارد و در میان همه عناصر جدول تناوبی، دارای کمترین الکترونگاتیوی است.دمای ذوب و جوش فرانسیم به ترتیب ۲۷ و ۶۷۷ درجه سانتیگراد، و شعاع اتمی آن ۲۷۰ پیکومتر است.
مارگوریت پری، فرانسیوم را در سال ۱۹۳۹ در فرانسه کشف کرد، به همین دلیل این عنصر فرانسیوم نام گرفت. این عنصر آخرین عنصر کشف شدهای است که در طبیعت به طور آزاد وجود دارد و پس از استاتین کمیابترین عنصر شناخته شدهاست.
فرانسیوم در بیرون از آزمایشگاه، به طور بسیار ناچیزی در سنگ معدن اورانیوم و توریوم یافت میشود، جایی که ایزوتوپ ۲۲۳ آن به طور پی در پی تشکیل و متلاشی میشود. تخمین زده میشود که حدود ۳۰ گرم فرانسیوم در پوسته زمین وجود داشته باشد. سایر ایزوتوپهای فرانسیوم به طور مصنوعی و در آزمایشگاه ساخته میشوند. بیشترین مقداری که تاکنون از فرانسیوم به طور مصنوعی ایجاد شده، یک خوشه ۱۰٬۰۰۰ اتمی بودهاست که از طریق ابر اتمی سرد و در دانشگاه استونی بروک و در سال ۱۹۹۷ ساخته شده است.فرانسیوم پس از فروپاشیدن به استاتین، رادیوم و رادون تبدیل میشود.
بیشتر...
نوشتار برگزیده ۵
سامانه هشدار زمینلرزه سامانهای برای اطلاعرسانی سریع زمینلرزههای بزرگ قریبالوقوع است. این فناوری هماینک تنها فناوری دارای قابلیت پیشبینی زمینلرزه در لحظاتی پیش از رخ دادن زلزله است. افزایش جمعیت و تراکم صنعتی در مناطق آسیبپذیر از چند دهه آخر قرن بیستم به بعد، نرخ مرگومیر و زیانهای اقتصادی ناشی از بلایای طبیعی را افزایشی نمایی داده و اهمیتی ویژه به سامانههای هشدار زمینلرزه به عنوان مهمترین ابزار کاهش شدت فاجعه دادهاست.
شیوه عملکرد انواع جدید سامانه به این صورت است: در هنگام وقوع زمینلرزه، از کانون آن چندین موج با سرعتهای مختلف منتشر میشود. امواج سریعتر (امواج پی) با سرعتی حدود ۷ کیلومتر بر ثانیه منتشر میشوند. این امواج به طور کلی آسیب کمی میرساند. امواج مخرب (موج اس) با سرعتی حدود ۴ کیلومتر بر ثانیه منتشر میشوند.
بنابراین موج پی زودتر از موج اس قابل حس کردن است. حسگری رخ دادن زمینلرزه را در نزدیکی مرکز آن حس میکند و از آنجایی که سرعت حرکت سریعترین امواج زمینی زلزله (امواج اولیه، یا امواج P) از سرعت حرکت امواج رادیویی کمتر است، هشدار مربوط به وقوع زمینلرزه را چندین ثانیه پیش از رسیدن امواج زلزله به محل اسکان مردم به آنها میرساند.
مفهوم سامانه هشدار زمینلرزه توسط کوپر در سال ۱۸۶۸ معرفی شد اما در آن زمان امکان عملی پیادهسازی سامانه پیشنهادی وجود نداشت. اولین سامانه آشکارساز زمینلرزه در نیمه دوم دهه ۱۹۵۰ برای قطارهای شینکانسن در ژاپن پیادهسازی شد. با پیشرفتهای بعدی سامانههایی ساخت شد که از مفهوم امواج پی استفاده میکردند. زمینلرزه کوبه انگیزه تحقیقات بیشتری جهت بهبود سامانه هشدار زمینلرزه شد. اولین سامانه هشدار زمینلرزه برای عموم مردم در سال ۱۹۹۵ در مکزیکو سیتی پیادهسازی شد. پس از آن سامانههای هشدار متعددی در نقاط گوناگون دنیا نصب شد. سامانههای هشدار زمینلرزه در ایتالیا، رومانی و ترکیه در دست اقدام هستند. برخی کشورها، از جمله ایالات متحده آمریکا، هنوز در حال پژوهش بر روی سامانه هستند
بیشتر...
نوشتار برگزیده ۶
سندرم روده تحریکپذیر، نوعی اختلال در عملکرد روده است که با درد مزمن در ناحیه شکم، احساس ناراحتی، نفخ و تغییرات در عادات رودهای، بدون هرگونه علت ارگانیک دیگری، مشخص میشود. اسهال یا یبوست میتوانند علامت غالب باشند که ممکن است به صورت متناوب ظاهر شوند.
نوعی از این بیماری که در آن اسهال علامت غالب باشد IBS-D و نوعی که یبوست علامت غالب را تشکیل دهد IBS-C، نامیده و به نوعی که این دو علامت متناوباً ظاهر شوند IBS-A میگویند. IBS ممکن است پس از یک عفونت بوجود آید که آن را IBS بعد از عفونت، یا IBS-PI نامند.
یک واقعهٔ استرسزا در زندگی یا شروع بلوغ، میتواند بدون علت پزشکی دیگری، آغازگر IBS باشد. حالتهای مختلفی از جمله عدم جذب فروکتوز، بیماری سلیاک، عفونتهای خفیف و عفونتهای انگلی مانند ژیاردیازیس، انواع بیماریهای التهابی روده، یبوست مزمن عملکردی، و دردهای عملکردی مزمن در ناحیه شکم ممکن است به صورت IBS تظاهر کنند. در IBS، آزمایشهای معمول بالینی هیچگونه اختلالی را نشان نمیدهند، هر چند رودهها ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به برخی محرکهای خاص مانند تست عبور بالون نشان دهند.
بیشتر...
نوشتار برگزیده ۷
رنگرزی به فرایندی گفته میشود که در طی آن کالای نساجی مثل الیاف، نخ، پارچه یا پوشاک در محلولی که شامل مواد رنگزا و مواد شیمیایی میباشد، رنگ آمیزی گردد و مولکولهای رنگ، با دوامی نسبی با مولکولهای کالای نساجی، پیوند محکمی برقرار نمایند. به عبارت دیگر رنگرزی مهارتیاست که طی آن مادهٔ رنگزا در درجهٔ حرارت هدایت شده و زمان مشخص، داخل الیاف یا کالای منسوج (بافته شده) نفوذ کرده و آن را رنگ میکند. در رنگرزی، مادهٔ رنگزا به طور کلی، به همه مواد طبیعی یا شیمیایی که قابلیت رنگرزی الیاف یا منسوجات را دارند اطلاق میشود. رنگ کالای رنگرزی شده نباید به آسانی در اثر شستشو یا در برابر نور از بین برود. رنگرزی و چاپ دو روش رنگ کردن پارچه هستند که البته تفاوتهای اساسی با یکدیگر دارند. رنگرزی سنتی و رنگرزی صنعتی دو روش متداول رنگرزی میباشند. کاربری رنگرزی سنتی با نوین شدن صنعت نساجی، رفته رفته کاهش پیدا کردهاست. از نقاشیهای روی دیوارههای مقبرهها چنین استنتاج میشود که از بیش از ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مصریها حصیرهای رنگی میساختهاند. رنگرزی در ایران سابقهٔ کهنی دارد. کارگاه قالیبافی شاهان هخامنشی در شهر سارد و نوشتههایی دربارهٔ قالی ارغوانی رنگ، روی آرامگاه کوروش گواه این مدعا میباشد.
در فرایند رنگرزی چهار عامل نقش اصلی را بازی میکنند که عبارتند از: مواد رنگزا، کالای رنگرزی، مواد شیمیایی کمکی و ماشینهای رنگرزی. مواد رنگزایی که در رنگرزی استفاده میشوند ممکن است منبع طبیعی یا مصنوعی داشته باشند. رنگرزی یا چاپ کلاقهای، گرهای و کاتازوم سه سبک مختلف رنگرزی از لحاظ نحوهٔ ایجاد نقوش گوناگون برروی پارچه، میباشند.
در رنگرزی سنتی ابزاری نظیر ظرف (پاتیل)، دماسنج، همزن و ظروف شیشهای مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین نمکهای فلزی مثل انواع زاج، مواد قلیایی مثل آمونیاک و ماده اصلی یعنی آب که محیط رنگرزی را تشکیل میدهد، در فرایند رنگرزی سنتی کاربرد گستردهای دارند.
ماشینهای رنگرزی نخستین از وسایل بسیار سادهای تشکیل میشدند ولی به مرور زمان پیشرفتهای قابل ملاحظهای در این صنعت به وجود آمد و برای رنگرزی، ماشینهای مدرن و خودکار ساخته شدند.
رنگرزی شیوههای متفاوتی دارد که میتوان از رنگرزی گرهای، کاتازوم و چاپ کلاقهای نام برد. بررسی تأثیرات فرایند رنگرزی برروی محیط زیست در همهٔ کشورها و کل کرهٔ زمین بسیار حائز اهمیت است. بسیاری از کشورهای در حال توسعه مقررات خاصی در زمینه نوع رنگهای مصرفی، روشهای گوناگون آن و دفع پسابهای حاصل، تدوین نکردهاند.
بیشتر...
نوشتار برگزیده ۸
ماکیان ایکس یک یا دجاجه ایکس یک یک منبع مشهور پرتو ایکس در آسمان است که در صورت فلکی ماکیان قرار دارد. در سال ۱۹۶۴ و در خلال پرواز یک تلسکوپ فضایی مدار پایین کشف شد و یکی از بزرگترین منابع پرتو ایکس در آسمان است که پرتوی ایکسی با شارش ۲٫۳ تولید میکند. ماکیان ایکس یکی از بزرگترین احتمالات برای سیاهچاله است. این جسم حدود ۸٫۷ برابر جرم خورشید، جرم دارد از آنجایی که هرچه در اطرافش باشد به مشابه این رفتار میکند که در کنار یک سیاهچالهاست. شعاع افق رویداد آن ۲۶ کیلومتر محاسبه میشود.
این سامانه عضو یک مجموعه ستاره به نام ماکیان OB۳ است، به معنی اینکه ماکیان ایکس یک حدود پنج میلیون سال قدمت دارد و تشکیل یافته از ستارهای با جرم بیشتر از ۴۰ برابر جرم خورشید است. اکثر جرم ستارهٔ قدیمی به خاطر از دست دادن پوسته از بین رفتهاست. مرگ این ستاره همراه با یک ابرنواختر همراه بودهاست، نتیجه انفجار این بودهاست که مرکز ستاره به سیاهچاله تبدیل شدهاست.
ماکیان ایکس یک موضوع شرطبندی علمی بین استیون هاوکینگ و کیپ ثورن در سال ۱۹۷۴ بودهاست، در مورد اینکه این جرم یک سیاهچاله نیست. او سیاهچاله بودن ماکیان ایکس یک را در سال ۱۹۹۰ بعد از کشف اطلاعات مربوط به امواج گرانشی تایید کرد.
بیشتر...
نوشتار برگزیده ۹
کاوشگر فینیکس نام فضاپیمای فرودگر و بدون سرنشینی است که برای پژوهش در مورد وجود آب و محیط قابل زیست برای ریزاندامگان بر روی سیاره مریخ ساخته شدهاست. این فضاپیما در تاریخ ۴ اوت ۲۰۰۷ میلادی به فضا پرتاب شد، و بر طبق برنامه در روز ۲۵ مه ۲۰۰۸ در منطقه قطب شمال سیاره مریخ فرود آمد. فینیکس پس از بکار انداختن بازوی روباتیک خود، به نمونهبرداری و آزمایشهای علمی پرداخت.
برنامه کاوشگر فینیکس توسط آزمایشگاه مطالعات ماه و سیارات در دانشگاه آریزونا پیشنهاد و مدیریت شدهاست. سازمان ناسا ناظر بر انجام این عملیات بوده و کشورهای آلمان، بریتانیا، دانمارک، کانادا و سوئیس در این برنامه مشارکت نمودند. هزینه ماموریت اکتشافی فینیکس بالغ بر ۳۸۶ میلیون دلار بود.
فینیکس، از بین هفت کاوشگر فرود آمده بر سطح مریخ تاکنون، ششمین فضاپیمای کاوشگری است که با موفقیت بر سطح این سیاره فرود آمدهاست. همچنین از زمان کاوشگرهای وایکینگ-۱ و وایکینگ-۲، فینیکس اولین فضاپیمایی است که برای فرود بر سطح مریخ از موتورهای ترمزکننده استفاده کردهاست. این فضاپیما دو ماه بیشتر از مدت زمان پیش بینی شده برای آن (سه ماه) به کاوش در سطح مریخ پرداخت و سرانجام با مخابره آخرین پیام در دوم نوامبر ۲۰۰۸ در هنگامهٔ زمستان این سیاره، پایان این ماموریت، در تاریخ ۱۰ نوامبر توسط ناسا اعلام شد.
بیشتر...
نوشتار برگزیده ۱۰
پروژه آزمایشی آپولو–سایوز نخستین ماموریت فضایی مشترک بین آمریکا و شوروی و نخستین همکاری فضایی بینالمللی بود. این ماموریت در ۲۴ تیر ۱۳۵۴ (۱۵ ژوئیه ۱۹۷۵) آغاز شد و در طی آن، فضاپیمای آمریکایی آپولو و فضاپیمای روسی سایوز در مدار زمین به هم متصل شدند و فضانوردان آنها باهم عملیات مشترکی را به انجام رساندند. پروژه آپولو-سایوز چه به لحاظ فنی و چه از نظر سیاسی عملیات مهمی محسوب میشود.
این پروژه در اصل برنامهای نمادین و سیاسی در دورهای از تنشزدایی بین روابط ابرقدرتهای شرق و غرب بود. با این حال، فضانوردان در طی آن آزمایشهای علمی و فنی مهمی را به انجام رساندند. از جمله آزمایشات علمی میتوان به ایجاد خورشیدگرفتگی مصنوعی توسط آپولو اشاره کرد، تا فضانوردان روسی در سایوز بتوانند از این فرصت استفاده کرده، برای نخستین بار از فضا از تاج خورشید عکسبرداری کنند. همچنین پروژه آپولو-سایوز برای مهندسان آمریکایی و روسی این امکان را فراهم کرد که کارکرد سیستمهای فضایی متفاوتشان را با هم هماهنگ کنند. نتایج این هماهنگی بعدها برای اتصال فضاپیمای شاتل آمریکا به ایستگاه فضایی میر و نیز ساخت ایستگاه فضایی بینالمللی بکار رفت.
بیشتر...
نوشتار برگزیده ۱۱
ایستگاه فضایی بینالمللی یک ایستگاه فضایی است که با مشارکت بیش از ۱۵ کشور ساخته میشود. این ایستگاه فضایی در مدار زمین و در ارتفاع ۳۵۰ کیلومتری از سطح زمین در حرکت است. سرعت آن در مدار معادل ۲۷٬۷۰۰ کیلومتر بر ساعت است، که به این ترتیب روزی ۱۵ بار به دور سیاره زمین گردش میکند. ساخت این ایستگاه فضایی هنوز ادامه دارد و تکمیل آن برای سال ۲۰۱۰ پیشبینی شده است. پس از تکمیل، ایستگاه فضایی بینالمللی ۴۵۰ تُن وزن خواهد داشت، و ۱۲۰۰ متر مکعب فضای کار، پژوهش و زندگی برای فضانوردان فراهم خواهد آورد.ایستگاه فضایی بینالمللی در شب بصورت ستارهای متحرک با چشم غیرمسلح قابل رؤیت است.
این ایستگاه محصول همکاری مشترک سازمان ناسا، سازمان فضایی روسیه، سازمان فضایی اروپا سازمان فضایی ژاپن، و سازمان فضایی کانادا است. سازمان فضایی برزیل از طریق همکاری با ناسا با این برنامه مشارکت میکند. سازمان فضایی ایتالیا، هم به عنوان یک عضو فعال در سازمان فضایی اروپا، و هم بطور مستقل در برنامه ایستگاه فضایی مشارکت میکند. سازمان فضایی چین نیز علاقه خود را برای پیوستن به جمع مشارکتکنندگان، به ویژه از طریق همکاری با سازمان فضایی روسیه اعلام داشته است.ایستگاه فضایی بینالمللی در حقیقت فرزند و ترکیبی از چندین پروژه فضایی است که قبلاً توسط کشورهای مختلف برنامهریزی شده بود. از جمله این برنامهها میتوان به ایستگاه فضایی میر-۲ (روسیه)، ایستگاه فضایی آزادی (آمریکا)، آزمایشگاه فضایی کلمبوس (اروپا) و آزمایشگاه فضایی کیبو (ژاپن) اشاره کرد.
این ایستگاه در حالت عادی ظرفیت سه سرنشین دائمی را دارا است، اگرچه هنگام اتصال فضاپیماها و ورود اردوهای جدید، تعداد فضانوردان درون ایستگاه بطور موقت تا ۱۰ نفر هم افزایش مییابد. یک فروند فضاپیمای سایوز با ظرفیت ۳ نفر بطور دائمی برای تخلیه اضطراری ایستگاه در هنگام خطر به آن متصل است. پس از تکمیل ایستگاه در سال ۲۰۱۰، ظرفیت عادی آن به ۷ نفر خواهد رسید، که این تعداد برای انجام تمام پژوهشها و آزمایشهای برنامهریزی شده ضروری است.
بیشتر...
نوشتار برگزیده ۱۲
توالت در ژاپن به دو صورت میباشد؛ یک نوع آن توالت آسیایی است که بیشتر در توالتهای عمومی از آن استفاده میشود و نوع دیگر توالتهای غربی از جمله «فلاش توالت» و «اورینال» میباشد که پس از جنگ جهانی دوم در ژاپن رواج پیدا کردند. نوع خاص توالتهای غربی ساختِ ژاپن در خارج از ژاپن، بیده ژاپنی و در داخل ژاپن واشلت (ウォシュレット واشورتّو) گفته میشود. با وجود فناوری بالای واشلتها، به علت پیچدگی کارکرد و مشکلات فنی آنها، استفاده از این توالتها در خارج از ژاپن چندان گسترش نیافتهاست. توالتها در ژاپن برای انطباق با فرهنگ خاص این کشور تغییراتی یافتهاست که باعث تفاوتهایی با توالتهای دیگر کشورها شدهاست. از فواید توالتهای ژاپنی میتوان به امکانات بالا، صرفهجویی در مصرف آب و انرژی و استفاده آسانتر برای سالمندان و افراد معلول اشاره کرد.
بیشتر...
نوشتار برگزیده ۱۳
رادرفوردیم یک عنصر شیمیایی مصنوعی با نماد Rf و عدد اتمی ۱۰۴ است که به افتخار ارنست رادرفورد نامگذاری شدهاست. به عنوان یک عنصر مصنوعی، در طبیعت یافت نمیشود و تنها میتواند در یک آزمایشگاه ایجاد شود. این عنصر رادیواکتیو است و پایدارترین ایزوتوپ شناخته شده، ۲۶۷Rf، نیمه عمری حدود ۱ ساعت و ۱۸ دقیقه دارد. هر چند که گاهی نیمه عمر آن به ۵ ساعت هم میرسد.
در جدول تناوبی عناصر، یک عنصر در بلوک d و دومین عنصر واسطه و در گروه چهارم و در دوره هفتم است. آزمایشهای شیمیایی نشان میدهند که رادرفوردیم مانند هافنیم رفتار میکند. خواص شیمایی رادرفوردیم تنها تا حدودی مشخص شدهاند. آنها با خواص شیمیایی گروه ۴ همخوانی دارند، هرچند که برخی از محاسبات نشان دادهاست که مشخصات این عنصر به دلیل اثرات نسبیتی میتواند بهطور قابل توجهی متفاوت باشد.
در دهه ۱۹۶۰، مقدار کمی از رادرفوردیم درمؤسسه مشترک تحقیقات هستهای در اتحاد جماهیر شوروی سابق و آزمایشگاه ملی لارنس برکلی در کالیفرنیا تولید شد. اولویت کشف و به همین ترتیب نامگذاری این عنصر بین دانشمندان شوروی و آمریکایی مورد اختلاف قرار گرفت تا که در سال ۱۹۹۷، اتحادیهٔ بینالمللی شیمی محض و کاربردی (IUPAC) نام رسمی این عنصر را ایجاد کرد. نام این عنصر از نام ارنست رادرفورد برنده جایزه نوبل سال ۱۹۰۸ گرفته شد.
بیشتر...
نوشتار برگزیده ۱۴
نوشتار برگزیده ۱۵
نوشتار برگزیده ۱۶
نوشتار برگزیده ۱۷
نوشتار برگزیده ۱۸
نوشتار برگزیده ۱۹
نوشتار برگزیده ۲۰
نوشتار برگزیده ۲۱
نوشتار برگزیده ۲۲
نوشتار برگزیده ۲۳
نوشتار برگزیده ۲۴
نوشتار برگزیده ۲۵
نوشتار برگزیده ۲۶
نوشتار برگزیده ۲۷
نوشتار برگزیده ۲۸
نوشتار برگزیده ۲۹
نوشتار برگزیده ۳۰
نوشتار برگزیده ۳۱
نوشتار برگزیده ۳۲
نوشتار برگزیده ۳۳
نوشتار برگزیده ۳۴
نوشتار برگزیده ۳۵
نوشتار برگزیده ۳۶
نوشتار برگزیده ۳۷
نوشتار برگزیده ۳۸
نوشتار برگزیده ۳۹
نوشتار برگزیده ۴۰
نوشتار برگزیده ۴۱
نوشتار برگزیده ۴۲
نوشتار برگزیده ۴۳
نوشتار برگزیده ۴۴
نوشتار برگزیده ۴۵
نوشتار برگزیده ۴۶
نوشتار برگزیده ۴۷
نوشتار برگزیده ۴۸
نوشتار برگزیده ۴۹
نوشتار برگزیده ۵۰
نوشتار برگزیده ۵۱
نوشتار برگزیده ۵۲
نوشتار برگزیده ۵۳
نوشتار برگزیده ۵۴
نوشتار برگزیده ۵۵
نوشتار برگزیده ۵۶
نوشتار برگزیده ۵۷
نوشتار برگزیده ۵۸
نوشتار برگزیده ۵۹
نوشتار برگزیده ۶۰
نوشتار برگزیده ۶۱
نوشتار برگزیده ۶۲
نوشتار برگزیده ۶۳
نوشتار برگزیده ۶۴
نوشتار برگزیده ۶۵
نوشتار برگزیده ۶۶
نوشتار برگزیده ۶۷
نوشتار برگزیده ۶۸
نوشتار برگزیده ۶۹
نوشتار برگزیده ۷۰
نوشتار برگزیده ۷۱
نوشتار برگزیده ۷۲
نوشتار برگزیده ۷۳
نوشتار برگزیده ۷۴
نوشتار برگزیده ۷۵
نوشتار برگزیده ۷۶
نوشتار برگزیده ۷۷
نوشتار برگزیده ۷۸
نوشتار برگزیده ۷۹
نوشتار برگزیده ۸۰
نوشتار برگزیده ۸۱
نوشتار برگزیده ۸۲
نوشتار برگزیده ۸۳
نوشتار برگزیده ۸۴
نوشتار برگزیده ۸۵
نوشتار برگزیده ۸۶
نوشتار برگزیده ۸۷
نوشتار برگزیده ۸۸
نوشتار برگزیده ۸۹
نوشتار برگزیده ۹۰
نوشتار برگزیده ۹۱
نوشتار برگزیده ۹۲
نوشتار برگزیده ۹۳
نوشتار برگزیده ۹۴
نوشتار برگزیده ۹۵
نوشتار برگزیده ۹۶
نوشتار برگزیده ۹۷
نوشتار برگزیده ۹۸
نوشتار برگزیده ۹۹