رمضان (ماه)

نهمین‌ماه گاه‌شماری هجری قمری
(تغییرمسیر از ماه رمضان)
<<  رمضان  >>
ش ی د س چ پ ج
۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷
۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴
۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱
۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸
۲۹ ۳۰
۱۴۴۶ هجری قمری

رمضان (به عربی: رمضان) نام نهمین‌ماه سال قمری است. در این‌ماه، روزه بر مسلمانان واجب شده‌است.[۱] ماه رمضان در دین اسلام ماهی مبارک است.

در قرآن، از این‌ماه به‌عنوان ماهی که در آن قرآن نازل شده، یاد شده‌است.[۱] با توجه به آیهٔ ۱۸۵ سورهٔ بقره که نزول قرآن را در ماه رمضان می‌گوید و سورهٔ قدر که نزول قرآن را در شب قدر می‌داند، مسلمانان معتقدند که شب قدر، در این‌ماه واقع است.[۲]

مناسبت‌ها

ویرایش
 
تابلویی در وصف ضربت‌خوردن علی‌بن‌ابی‌طالب، کاری از یوسف عبدی‌نژاد.

برای مسلمانان، مناسبت‌هایی در روزها و شب‌های ماه رمضان وجود دارند که از ارزش خاصی برخوردارند. این مناسبت‌ها عبارتند از:[۳][۴]

اعمال ماه رمضان

ویرایش
 
مراسم جزء خوانی قرآن ماه رمضان در حرم محمد هلال بن علی، آران و بیدگل. جلسات جزء خوانی قرآن رمضان در ایران، هر ساله در روزهای ماه رمضان در مساجد، اماکن زیارتی و جلسات خانگی برگزار می‌شود.
 
یک سفرهٔ افطار ایرانی در ماه رمضان
 
با رویت هلال ماه و آغاز ماه رمضان، مسلمانان روزه گرفتن را شروع می‌کنند.

روزه گرفتن

ویرایش

برای مسلمانان، یعنی کسانی که خودشان را مقید به دین اسلام و رعایت آموزه‌هایش کرده‌اند،[۵] روزه گرفتن در تمام روزهای ماه رمضان، از کارهای واجب به‌شمار می‌رود.[۶] واجب در دین اسلام، یعنی کاری که خداوند انجامش را برای بندگانش لازم دانسته است و عدم انجام آن شایسته نیست و به اصطلاح گناه دارد.[۷] البته در دین اسلام، روزه گرفتن در تمام روزهای ماه رمضان، بر کسی واجب است که شرایط اجرای آن را داشته باشد.[۸][۹]

روزه گرفتن در دین اسلام، یعنی کسی به خاطر اطاعت از فرمان خداوند، مدت زمان معینی در شبانه‌روز که آن هم از طرف خداوند تعیین شده را، از انجام اعمال خاصی که مهم‌ترین آن‌ها خوردن و آشامیدن است، خودداری کند.[۱۰][۱۱] روزه برای مسلمانان، از هنگام نماز صبح که حول و حوش زمان طلوع خورشید است شروع می‌شود و تا هنگام نماز مغرب که حول و حوش زمان غروب خورشید است، ادامه دارد.[۱۲] مسلمانان در این فاصله زمانی که بین طلوع خورشید (اذان صبح) تا غروب خورشید (اذان مغرب) است، مهم‌تر از همه از خوردن و آشامیدن خودداری می‌کنند و شرایط خاصی را نیز رعایت می‌کنند.[۱۳]

مسلمانان در ماه رمضان در زمانی موسوم به سحرگاه، خود را برای روزه گرفتن آماده می‌کنند.[۱۴] در اسلام، سحرگاه یعنی کمی مانده تا طلوع خورشید (نزدیکی اذان صبح). با عبور از سحرگاه و از زمان پخش اذان صبح، روزه شروع می‌شود و از آن موقع به بعد اعمالی که مهم‌ترین آن‌ها خوردن و آشامیدن است، حرام یا ممنوع است (حرام، کاری است که از نظر مسلمانان، مورد پسند خدایشان نیست)[۱۵].[۱۶] زمان خواندن نماز صبح، اولین وعده عبادت در روز برای مسلمانان است[۱۷] که روزه را از آن موقع به بعد شروع می‌کنند. در واقع سحر به آخرین لحظات تاریکی شب و نزدیک طلوع فجر، درست پیش از طلوع خورشید نیز تعریف شده است.[۱۸]

مسلمانان برای روزه گرفتن، بخصوص در ماه رمضان که روزه بر آن‌ها واجب است، از هنگام اذان صبح، از خوردن و آشامیدن دست می‌کشند.[۱۹] همانطور که گفته شد، موقع شروع روزه از سحرگاه شروع می‌شود. به وعده غذایی که مسلمانان پیش از طلوع خورشید می‌خورند تا برای روزه گرفتن آماده شوند، به اصطلاح سحری گفته می‌شود.[۲۰] روزه برای مسلمانان، تا اذان مغرب ادامه دارد.[۲۱] لحظه به اتمام رسیدن عمل روزه، به اصطلاح افطار نامیده می‌شود. افطار به محض پخش اذان مغرب که در همان لحظات پس از غروب خورشید است، فرا می‌رسد.[۲۲] برای مسلمانان در ماه رمضان، از زمان افطار به بعد، خوردن و آشامیدن مانعی ندارد و آزاد است. خوردن و آشامیدن تا سحرگاه روز بعد که موقع شروع روزه بعدی است، حلال یا آزاد است (حلال از نظر مسلمانان، کاری است که خداوند اجازه انجام آن را صادر کرده باشد)[۲۳].[۲۴]

روزه گرفتن در تمام روزهای ماه رمضان، یکی از آداب مهم دین اسلام است.[۲۵] روزه برای مسلمانان، نوعی عبادت خداوند محسوب می‌شود.[۲۶] مسلمانان می‌توانند در روزهایی غیر از روزهای ماه رمضان نیز روزه بگیرند، ولی در غیر از روزهای ماه رمضان، روزه برای آن‌ها الزامی نبوده و واجب نیست، و به اصطلاح برای آن‌ها مستحب است،[۲۷] یعنی انجام آن، وظیفه حتمی فرد نیست، ولی فرد از روی میلش به عبادت و شوق پرستش خداوند، یا به خاطر نیت‌های نیک دیگر، خود را به انجام آن مقید می‌کند.[۲۸] از دیدگاه مسلمانان، روزه گرفتن در خارج از ماه رمضان، نوعی عبادت داوطلبانه است که برای آن‌ها ثواب به همراه دارد.[۲۹] ثواب برای مسلمانان، پاداشی است که از طرف خداوند برای اعمال نيكوی فرد در نظر گرفته می‌شود. از دیدگاه مسلمانان، این پاداش موجب آرامش خاطر فرد عبادت کننده و بهتر شدن کیفیت زندگی او می‌شود.[۳۰] همچنین مسلمانان معتقدند که روزه گرفتن باعث بخشیده شدن گناهان فرد، توسط خداوند می‌شود.[۳۱]

خواندن قرآن

ویرایش

مسلمانان معتقدند که کتاب آسمانی دینشان اسلام، یعنی قرآن، در یکی از شب‌های ماه رمضان به نام شب قدر، شروع به نازل شدن بر پیامبر اسلام، محمد، کرده است.[۳۲][۳۳] کتاب آسمانی مسلمانان، یعنی قرآن، شامل نوشته‌هایی در مورد آگاهى یافتن از اهداف و برنامه خلقت، مطالبی راجع به هدایت و موضوعاتی مثل حقایق جهان هستی، به صورت اجمالى و کلى است. مسلمانان معتقدند که ماه رمضان از فضیلت خاصی برخوردار است. این اعتقاد آنان به جهت آغاز نزول آیاتى از قرآن در این ماه، به عنوان کتابی برای هدایت بشر است.[۳۴]

مسلمانان معتقدند خواندن قرآن در ماه رمضان، ثواب بیشتری دارد و دری از درهای بهشت را بر روی خواننده آن باز می‌کند. در متون مختلف اسلامی، به خواندن قرآن در ماه رمضان، بسیار توصیه شده است.[۳۵] مسلمانان معتقدند خواندن آیه‌ای از قرآن در ماه رمضان، به اندازه خواندن کل قرآن در ماه‌های دیگر، ثواب دارد.[۳۶]

از نظر مسلمانان، ماه رمضان به اصطلاح، بهار قرآن شناخته می‌شود. چون آغاز نزول قرآن بر قلب پیامبر اسلام، محمد، از نظر مسلمانان در یکی از شب‌های ماه رمضان اتفاق افتاده است. مسلمانان بر این باورند که خواندن قرآن در ماه رمضان، قلب روزه‌دار را که آماده‌ی پذیرش است، پاک و شفاف می‌کند. برای مسلمانان خواندن قرآن در همه اوقات و بخصوص در تمام لحظات ماه رمضان، نسخه‌ای شفابخش برای رسیدن به آرامش است.[۳۷]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ قرآن ۲:۱۸۵
  2. محمد، فاطمه زاده (۲۰۲۴-۱۲-۰۶). «تاریخ دقیق شروع و پایان ماه رمضان 1404». آناژورنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۱۸.
  3. تقویم نجومی ۱۳۹۳، تنظیم: سید علی اکبر حسینی (منجم السادات)، تهران: انتشار سپهر اندیشه
  4. تقویم رسمی ۱۳۹۳، شرکت چاپ و نشر بانک ملی ایران (دارای مجوز رسمی وزارت ارشاد)
  5. "به چه کسی مسلمان می گویند؟ ویژگی های مسلمان چیست؟" [Who is called a Muslim? What are the characteristics of a Muslim?]. Retrieved 27 February 2025.
  6. "روزه گرفتن از کجا شروع شد؟ چه کسی اولین بار روزه گرفت؟" [Where did fasting start? Who was the first to fast?]. Retrieved 27 February 2025.
  7. "معنا و تفاوت «فرض» و «واجب» چیست؟" [What is the meaning and difference between "obligation" and "obligatory"?]. Retrieved 27 February 2025.
  8. "فلسفه وجوب روزه" [Philosophy of the Obligation of Fasting]. Retrieved 27 February 2025.
  9. "شرایط وجوب و صحت روزه" [Conditions for the Obligation and Validity of Fasting]. Retrieved 27 February 2025.
  10. "روزه در قرآن" [Fasting in the Quran]. Retrieved 27 February 2025.
  11. "چرا روزه نیمه شعبان حرام است؟ / احکام روزه در ماه شعبان" [Why is fasting in the middle of Sha'ban forbidden? / Rulings on fasting in the month of Sha'ban]. Retrieved 27 February 2025.
  12. "زمان شروع و اتمام روزه" [Start and end times of fasting]. Retrieved 27 February 2025.
  13. "روزه از منظر دین اسلام" [Fasting from the perspective of Islam]. Retrieved 27 February 2025.
  14. "نگاهی به آئین‌های ماه مبارک رمضان در استان‌ها" [A look at the rituals of the holy month of Ramadan in the provinces]. Retrieved 27 February 2025.
  15. "حلال و حرام" [Halal and Haram]. Retrieved 27 February 2025.
  16. "سِحر سَحَراز نظر قرآن" [The magic of the Sahar from the perspective of the Quran]. Retrieved 27 February 2025.
  17. "اوقات نمازهای یومیه" [Daily prayer times]. Retrieved 27 February 2025.
  18. "طلوع و نقش آن در تعیین وقت نماز و روزه" [Sunrise and its role in determining the time for prayer and fasting]. Retrieved 27 February 2025.
  19. "فتاوای مراجع تقلید درباره خوردن و آشامیدن روزه‌دار" [Fatwas of religious authorities regarding eating and drinking during fasting]. Retrieved 27 February 2025.
  20. "وقت سحر" [Dawn time]. Retrieved 27 February 2025.
  21. "روزه گرفتن از چه زمانی شروع و چه زمانی به پایان می‌رسد؟" [When does fasting start and end?]. Retrieved 27 February 2025.
  22. "افطار" [Iftar]. Retrieved 27 February 2025.
  23. "منظور قرآن درخصوص حلال و حرام و واجب چیست" [What does the Quran mean about what is permissible, forbidden, and obligatory?]. Retrieved 27 February 2025.
  24. "احکام روزه" [Fasting rules]. Retrieved 27 February 2025.
  25. "آداب روزه گرفتن" [Fasting rituals]. Retrieved 27 February 2025.
  26. "بهترین عبادت مقرب به خداوند متعال روزه است" [The best act of worship that brings one closer to God Almighty is fasting.]. Retrieved 27 February 2025.
  27. "آیا می‌توانیم در ماه‌های رجب و شعبان و هر روزی که روزه در آن بسیار سفارش شده است هم مسافرت برویم و هم با نذر کردن روزه مستحبی را در سفر بگیریم؟" [Can we travel during the months of Rajab and Sha'ban, and any day on which fasting is highly recommended, and also make a vow to observe recommended fasts while traveling?]. Retrieved 27 February 2025.
  28. "تفاوت احتیاط مستحب و واجب چیست؟" [What is the difference between recommended and obligatory precaution?]. Retrieved 27 February 2025.
  29. "روزه مجموعه‌ای از مراقبت‌ها و مواظبت‌های فردی و اجتماعی است" [Fasting is a set of individual and social care and attention]. Retrieved 27 February 2025.
  30. "ثواب :پاداش اعمال نيك بنده" [Reward: The reward for one's good deeds]. Retrieved 27 February 2025.
  31. "روزه، گناه را محو می‌کند" [Fasting erases sin]. Retrieved 27 February 2025.
  32. "نزول قرآن در شب قدر" [The revelation of the Quran on the Night of Ghadr]. Retrieved 27 February 2025.
  33. "ماه رمضان و نحوه نزول قرآن" [The month of Ramadan and how the Quran was revealed]. Retrieved 27 February 2025.
  34. "آیا تمام قرآن در ماه رمضان نازل شده است؟" [Was the entire Quran revealed in the month of Ramadan?]. Retrieved 27 February 2025.
  35. "اهمیّت و فضیلت تلاوت قرآن در ماه رمضان از منظر آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدّ ظلّه العالی" [The Importance and Virtue of Reciting the Quran in the Month of Ramadan from the Perspective of Grand Ayatollah Makarem Shirazi, May His Majesty the Most High Rest in Peace]. Retrieved 27 February 2025.
  36. "روایات در باب ثواب قرائت قرآن در ماه رمضان" [Narrations about the reward of reciting the Quran in Ramadan]. Retrieved 27 February 2025.
  37. "اهمیّت و فضیلت تلاوت قرآن در ماه مبارک رمضان" [The importance and virtue of reciting the Quran during the holy month of Ramadan]. Retrieved 27 February 2025.

پیوند به بیرون

ویرایش