ویکی‌پدیا

ملاتونین

هورمونی که در غدهٔ کوچکی در مغز تولید می‌شود و چرخه‌ی خواب و بیداری بدن را تنظیم می‌کند
این مقاله دربارهٔ ملاتونین به‌عنوان یک هورمون است. برای ملاتونین به‌عنوان دارو و مکمل غذایی، ملاتونین (دارو/مکمل) را ببینید.

ملاتونین (به انگلیسی: Melatonin) یک فراورده طبیعی است که در گیاهان و جانوران یافت می‌شود. این ماده در جانوران، به‌عنوان هورمونی شناخته می‌شود که توسط غده پینه‌آل در مغز در شب ترشح می‌شود و با کنترل چرخه خواب و بیداری مرتبط است. هم چنان این قرص در صنعت مواد هم کاربرد دارد[۱][۲]

ملاتونین
داده‌های بالینی
AHFS/Drugs.comConsumer Drug Information
روش مصرف دارومصرف از راه دهان
مصرف به صورت زیرزبانی
مصرف به صورت جذب پوستی
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی۳۰–۵۰٪
متابولیسمHepatic via CYP1A2 mediated 6-hydroxylation
نیمه‌عمر حذفبین ۳۰ تا ۵۰ دقیقه
دفعادرار
شناسه‌ها
  • N-[2-(5-methoxy-1H-indol-3-yl)ethyl]
    acetamide
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
IUPHAR/BPS
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.000.725 ویرایش در ویکی‌داده
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC۱۳H۱۶N۲O۲
جرم مولی۲۳۲٫۲۷۸ گرم بر مول g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • CC(=O)NCCc1c[nH]c2c1cc(cc2)OC
  • InChI=1S/C13H16N2O2/c1-9(16)14-6-5-10-8-15-13-4-3-11(17-2)7-12(10)13/h3-4,7-8,15H,5-6H2,1-2H3,(H,۱۴٬۱۶) ✔Y
  • Key:DRLFMBDRBRZALE-UHFFFAOYSA-N ✔Y
 N✔Y (این چیست؟)  (صحت‌سنجی)

مقدار بسیار کمی از ملاتونین در غذاهایی مانند گوشت‌ها، حبوبات، میوه‌ها و سبزی‌ها وجود دارد. ملاتونین همچنین به‌صورت مکمل غذایی (مکمل ملاتونین) در بازار وجود دارد، هرچند ارزش تغذیه‌ای شناخته‌شده‌ای ندارد.[۳]

تحقیقات نشان داده ترشح این هورمون در تاریکی افزایش وبا قرار گرفتن در معرض نور کاهش می‌یابد. به همین دلیل است که محل خواب باید تاریک باشد.

مقدار ترشح این هورمون در شب به حداکثر و در نزدیکی ظهر به حداقل می‌رسد. ترشح ملاتونین، در روزهای کوتاه فصل زمستان ممکن است زودتر، یا در اغلب موارد دیرتر شروع شود. این تغییر در روند ترشح ملاتونین ممکن است در ایجاد علائم اختلال عاطفی فصلی (افسردگی زمستانی) نقش داشته باشد. میزان طبیعی ملاتونین با افزایش سن به تدریج کاهش پیدا می‌کند. در برخی از سالمندان ممکن است تولید ملاتونین به حد ناچیزی برسد، یا به‌طور کامل قطع شود.

در مهره‌داران، ملاتونین در هماهنگ‌سازی ریتم‌های شبانه‌روزی، از جمله زمان خواب و بیداری و تنظیم فشار خون و در کنترل ریتم‌های فصلی از جمله تولید مثل، چاق شدن، پوست‌اندازی و خواب زمستانی نقش دارد.[۴] بسیاری از اثرات آن از طریق فعال شدن گیرنده‌های ملاتونین است در حالی‌که برخی دیگر به‌دلیل نقش آن به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان است.[۵][۶][۷] در گیاهان نیز برای دفاع در برابر استرس اکسیداتیو عمل می‌کند.[۸] ملاتونین در سال ۱۹۵۸ کشف شد.[۱]

ملاتونین به عنوان دارو

ویرایش
مقالهٔ اصلی: ملاتونین (دارو/مکمل)

مکمل‌های غذایی ملاتونین گاهی برای درمان مشکل پرواززدگی یا بی‌خوابی به‌کار می‌روند. اگر زمانی که دارو خورده می‌شود صحیح نباشد، در عوض می‌تواند سازگاری و تنظیم خواب را به تأخیر بیندازد.[۹] دانشمندان همچنین در حال تحقیق دربارهٔ سایر اثرات احتمالی مؤثر ملاتونین هستند از جمله:

  • درمان اختلال عاطفی فصلی
  • کمک به تنظیم خواب افرادی که در شیفت‌های عصر یا شب کار می‌کنند. به‌نظر می‌رسد که ملاتونین در برابر مشکلات خواب افرادی که در شیفت‌کاری می‌کنند، استفادهٔ محدود داشته باشد.[۱۰] شواهد آزمایشی حاکی از آن است که ملاتونین باعث افزایش مدت زمانی می‌شود که افراد قادر به خوابیدن هستند.[۱۰]
  • پیشگیری یا کاهش مشکلات خواب یا گیجی پس از جراحی.
  • کاهش سردردهای مزمن خوشه‌ای.
  • شواهدی مقدماتی وجود دارد که مصرف ملاتونین به‌عنوان مکمل غذایی، ممکن است گسترش سرطان را در بدن متوقف کند یا به تأخیر بیندازد، دستگاه ایمنی را تقویت کند و فرایند پیری را کُند کند.

اثبات تأثیر ملاتونین در این موارد نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.

  • ملاتونین همچنین از لحاظ درمان مشکلات خواب در افراد نابینا مورد بررسی قرار گرفته است. افراد نابینا که ادراکی از نور ندارند، ممکن است دچار مشکلات خواب شوند؛ مثلاً در طول روز بخوابند و شب‌ها بیدار بمانند.
  • در اتحادیهٔ اروپا برای درمان بی‌خوابی در کودکان و نوجوانان ۲ تا ۱۸ ساله مبتلا به اختلال طیف اوتیسم و / یا سندرم اسمیت-مگنیس، هنگامی‌که که اقدامات بهداشت خواب کافی نبوده است استفاده می‌شود[۱۱] و برای تک درمانی برای درمان کوتاه مدت بی‌خوابی اولیه که با کیفیت پایین خواب در افرادی که ۵۵ سال و بالاتر دارند مشخص می‌شود.[۱۲]
  • ملاتونین ممکن است در سندرم تأخیر فاز خواب مفید باشد.[۱۳] به‌نظر می‌رسد ملاتونین به اندازه راملتئون اثربخشی دارد اما هزینهٔ کمتری دارد.[۱۴]
  • ملاتونین یک جایگزین ایمن‌تر از کلونازپام در درمان اختلال رفتاری حرکت سریع چشم در خواب - بیماری در ارتباط با سینوکلینوپاتی مانند بیماری پارکینسون و زوال عقل با اجسام لوئی است است.[۱۵][۱۶][۱۷] در اروپا از آن برای درمان کوتاه‌مدت بی‌خوابی در افرادی که ۵۵ سال یا بالاتر دارند استفاده می‌شود.[۱۸] به نظر می‌رسد که یک عامل درمانی خط اول در این گروه باشد.[۱۴]
  • ملاتونین زمان تا شروع خواب را کاهش می‌دهد و باعث افزایش مدت زمان خواب در کودکان مبتلا به اختلالات عصبی تکوینی می‌شود.[۱۹]
  • نتایج یک تحقیق جدید نشان می‌دهد که کاهش ترشح ملاتونین، ریسک ابتلا به بیماری دیابت در زنان را بیش از دو برابر افزایش می‌دهد.[۲۰]
  • بر اثر افزایش سن، یکی از بیماری‌های رایجی که افراد دچار آن می‌شوند، تخریب شبکیه چشم است. در صورتی که نسبت به درمان این اختلال فکری نشود، ممکن است باعث کور شدن افراد شود. یک بررسی تجربی روی گروهی از افراد مسن نشان داده است که با مصرف قرص ملاتونین ۳ میلی‌گرم در بازه زمانی بین ۶ تا ۲۴ ماه، روند تخریب شبکیهٔ چشم آن‌ها متوقف شده است. ملاتونین حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و رنگ‌دانه‌های قدرتمندی است که باعث تقویت شبکه چشم می‌شوند.[۲۱]

هشدارها

ویرایش

استفاده از مکمل ملاتونین برای افراد زیر مناسب نیست:

  1. زنان باردار و شیرده: بسیاری از خانم‌های باردار در طول دوره بارداری به تشخیص پزشک خود از داروهای خاصی استفاده می‌کنند. اغلب داروهای بارداری، باعث می‌شوند که تأثیر ملاتونین بیش از حد مجاز در بدن شود. این مسئله باعث می‌شود که به نوعی سیستم عصبی مرکزی بدن آن‌ها آسیب ببیند. به همین دلیل توصیه می‌شود که در طول دوره بارداری به هیچ وجه از این قرص‌ها استفاده نشود.
  2. افراد دچار افسردگی
  3. فشار خون بالا
  4. نارسایی کلیه
  5. تشنج و صرع
  6. افراد زیر ۲۰ سال

همچنین استفاده دراز مدت از این مکمل در افرادی که سابقه تومور و سرطان پستان دارند و بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر(IBS) توصیه نمی‌شود. بهتر است این مکمل، یک ساعت پیش از خواب استفاده شود و همچنین با کاهش نور محیط، اثرگذاری آن افزایش می‌یابد.[۲۲]

اثرات جانبی

ویرایش

اثرات جانبی برگشت‌پذیر

ویرایش

استفاده از مقدار کم ملاتونین در دورهٔ زمانی ۳ ماهه اثبات شده که اثرات جانبی بسیار کمی دارد. اگرچه عوارض زیر ممکن است در استفادهٔ طولانی‌مدت رخ دهند:

اثرات جانبی برگشت‌ناپذیر

ویرایش

میزان مصرف

ویرایش

دوز مناسب ملاتونین از فردی به فرد دیگر، تفاوت زیادی می‌کند. دوز توصیه شده معمولاً ۰/۵ میلی‌گرم است. ملاتونین در بزرگسالان با دوزهای متفاوت از ۰/۲ تا ۲۰ میلی‌گرم، بسته به نوع استفاده از آن مصرف می‌شود. اگر مشکل به خواب رفتن یا در خواب ماندن دارید، می‌توانید در مورد دوز مناسب با پزشک مشورت کنید. استفاده فقط برای یک دورهٔ ۲۰ یا ۳۰ و حداکثر ۴۰ شب کافی است.

ملاتونین در مواد غذایی

ویرایش

ملاتونین طبیعی در مواد غذایی از جمله آلبالو،[۲۴] موز، آلو، انگور، برنج، غلات، گیاهان دارویی،[۲۵] روغن زیتون، شراب[۲۶] و آبجو موجود است.[۲۷] مصرف شیر و آلبالو می‌تواند کیفیت خواب را بهبود بخشد.[۲۸] هنگامی که پرندگان خوراک گیاهی غنی از ملاتونین مانند برنج را مصرف کنند، ملاتونین به گیرنده‌های ملاتونین در مغز آن‌ها متصل می‌شود.[۲۹][۳۰] هنگامی که انسان از غذاهای غنی از ملاتونین مانند موز، آناناس و پرتقال استفاده کند، سطح ملاتونین خون به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد.[۳۱]

منابع

ویرایش
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Auld, Fiona; Maschauer, Emily L.; Morrison, Ian; Skene, Debra J.; Riha, Renata L. (2017-08-01). "Evidence for the efficacy of melatonin in the treatment of primary adult sleep disorders". Sleep Medicine Reviews (به انگلیسی). 34: 10–22. doi:10.1016/j.smrv.2016.06.005. ISSN 1087-0792.
  2. ↑ Faraone SV (2014). ADHD: Non-Pharmacologic Interventions, An Issue of Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, E-Book. Elsevier Health Sciences. p. 888. ISBN 978-0-323-32602-5.
  3. ↑ DiLonardo, Mary Jo. "Melatonin: What Is It and Can It Help You Sleep?". WebMD (به انگلیسی). Retrieved 2022-08-28.
  4. ↑ Altun A, Ugur-Altun B (May 2007). "Melatonin: therapeutic and clinical utilization". International Journal of Clinical Practice. 61 (5): 835–45. doi:10.1111/j.1742-1241.2006.01191.x. PMID 17298593.
  5. ↑ Boutin JA, Audinot V, Ferry G, Delagrange P (August 2005). "Molecular tools to study melatonin pathways and actions". Trends in Pharmacological Sciences. 26 (8): 412–9. doi:10.1016/j.tips.2005.06.006. PMID 15992934.
  6. ↑ Hardeland R (July 2005). "Antioxidative protection by melatonin: multiplicity of mechanisms from radical detoxification to radical avoidance". Endocrine. 27 (2): 119–30. doi:10.1385/ENDO:27:2:119. PMID 16217125.
  7. ↑ Reiter RJ, Acuña-Castroviejo D, Tan DX, Burkhardt S (June 2001). "Free radical-mediated molecular damage. Mechanisms for the protective actions of melatonin in the central nervous system". Annals of the New York Academy of Sciences. 939 (1): 200–15. Bibcode:2001NYASA.939..200R. doi:10.1111/j.1749-6632.2001.tb03627.x. PMID 11462772.
  8. ↑ Tan DX, Hardeland R, Manchester LC, Korkmaz A, Ma S, Rosales-Corral S, Reiter RJ (January 2012). "Functional roles of melatonin in plants, and perspectives in nutritional and agricultural science". Journal of Experimental Botany. 63 (2): 577–97. doi:10.1093/jxb/err256. PMID 22016420.
  9. ↑ Herxheimer A, Petrie KJ (2002). "Melatonin for the prevention and treatment of jet lag". The Cochrane Database of Systematic Reviews (2): CD001520. doi:10.1002/14651858.CD001520. PMID 12076414.
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Liira J, Verbeek JH, Costa G, Driscoll TR, Sallinen M, Isotalo LK, Ruotsalainen JH (August 2014). "Pharmacological interventions for sleepiness and sleep disturbances caused by shift work". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 8 (8): CD009776. doi:10.1002/14651858.CD009776.pub2. PMID 25113164.
  11. ↑ "Slenyto EPAR". European Medicines Agency (EMA). Retrieved 31 May 2020.   This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
  12. ↑ name="Circadin EPAR">"Circadin EPAR". European Medicines Agency (EMA). Retrieved 31 May 2020.   This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
  13. ↑ Auld F, Maschauer EL, Morrison I, Skene DJ, Riha RL (August 2017). "Evidence for the efficacy of melatonin in the treatment of primary adult sleep disorders" (PDF). Sleep Medicine Reviews. 34: 10–22. doi:10.1016/j.smrv.2016.06.005. PMID 28648359.
  14. ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ Matheson E, Hainer BL (July 2017). "Insomnia: Pharmacologic Therapy". American Family Physician. 96 (1): 29–35. PMID 28671376.
  15. ↑ McCarter SJ, Boswell CL, St Louis EK, Dueffert LG, Slocumb N, Boeve BF, et al. (March 2013). "Treatment outcomes in REM sleep behavior disorder". Sleep Medicine (Review). 14 (3): 237–42. doi:10.1016/j.sleep.2012.09.018. PMC 3617579. PMID 23352028.
  16. ↑ McKeith IG, Boeve BF, Dickson DW, Halliday G, Taylor JP, Weintraub D, et al. (July 2017). "Diagnosis and management of dementia with Lewy bodies: Fourth consensus report of the DLB Consortium". Neurology (Review). 89 (1): 88–100. doi:10.1212/WNL.0000000000004058. PMC 5496518. PMID 28592453.
  17. ↑ Boot BP (2015). "Comprehensive treatment of dementia with Lewy bodies". Alzheimer's Research & Therapy (Review). 7 (1): 45. doi:10.1186/s13195-015-0128-z. PMC 4448151. PMID 26029267.
  18. ↑ "Circadin - Summary of Product Characteristics (SmPC) - (eMC)". Electronic Medicines Compendium. 29 June 2007. Retrieved 1 March 2018.
  19. ↑ Abdelgadir IS, Gordon MA, Akobeng AK (December 2018). "Melatonin for the management of sleep problems in children with neurodevelopmental disorders: a systematic review and meta-analysis" (PDF). Archives of Disease in Childhood. 103 (12): 1155–1162. doi:10.1136/archdischild-2017-314181. PMID 29720494.
  20. ↑ "Low Levels Of Sleep Hormone Increases Diabetes Risk In Women". HuffPost UK (به انگلیسی). 2013-04-02. Retrieved 2022-08-28.
  21. ↑ عروجی، الهام؛ ابراهیمی، دکتر مریم (۲۰۲۱-۰۸-۱۵). «فواید قرص ملاتونین + عوارض ملاتونین + نحوه مصرف». مجله داروپلاس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ دسامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۲-۱۱.
  22. ↑ «قرص خواب‌آور زولپیدم و تأثیر آن در درمان دارویی بی خوابی و اثرات جانبی آن - دکتر فارمو». دکتر فارمو | دارویی-داروسازی-پزشکی و سلامتی. ۲۰۱۹-۱۱-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۲.
  23. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام ToolAutoGenRef1 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  24. ↑ Burkhardt, Susanne; Tan, Dun Xian; Manchester, Lucien C.; Hardeland, Rüdiger; Reiter, Russel J. (2001-10-01). "Detection and Quantification of the Antioxidant Melatonin in Montmorency and Balaton Tart Cherries (Prunus cerasus)". Journal of Agricultural and Food Chemistry (به انگلیسی). 49 (10): 4898–4902. doi:10.1021/jf010321+. ISSN 0021-8561.
  25. ↑ González-Flores D, Velardo B, Garrido M, González-Gómez D, Lozano M, Ayuso MC, Barriga C, Paredes SD, Rodríguez AB (2011). "Ingestion of Japanese plums (Prunus salicina Lindl. cv. Crimson Globe) increases the urinary 6-sulfatoxymelatonin and total antioxidant capacity levels in young, middle-aged and elderly humans: Nutritional and functional characterization of their content". Journal of Food and Nutrition Research. 50 (4): 229–36.
  26. ↑ Lamont KT, Somers S, Lacerda L, Opie LH, Lecour S (May 2011). "Is red wine a SAFE sip away from cardioprotection? Mechanisms involved in resveratrol- and melatonin-induced cardioprotection". Journal of Pineal Research. 50 (4): 374–80. doi:10.1111/j.1600-079X.2010.00853.x. PMID 21342247.
  27. ↑ Salehi B (5 July 2019). "Melatonin in Medicinal and Food Plants" (PDF). Cells. 681. Archived from the original (PDF) on 29 November 2021. Retrieved 28 August 2022.
  28. ↑ Pereira N, Naufel MF, Ribeiro EB, Tufik S, Hachul H (January 2020). "Influence of Dietary Sources of Melatonin on Sleep Quality: A Review". Journal of Food Science. Wiley. 85 (1): 5–13. doi:10.1111/1750-3841.14952. PMID 31856339.
  29. ↑ Hattori A, Migitaka H, Iigo M, Itoh M, Yamamoto K, Ohtani-Kaneko R, Hara M, Suzuki T, Reiter RJ (March 1995). "Identification of melatonin in plants and its effects on plasma melatonin levels and binding to melatonin receptors in vertebrates". Biochemistry and Molecular Biology International. 35 (3): 627–34. PMID 7773197. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (|display-authors= suggested) (help)
  30. ↑ Hattori, A.; Migitaka, H.; Iigo, M.; Itoh, M.; Yamamoto, K.; Ohtani-Kaneko, R.; Hara, M.; Suzuki, T.; Reiter, R. J. (Spring 1995). "Identification of melatonin in plants and its effects on plasma melatonin levels and binding to melatonin receptors in vertebrates". Biochemistry and Molecular Biology International. 35 (3): 627–634. ISSN 1039-9712. PMID 7773197.
  31. ↑ Sae-Teaw M, Johns J, Johns NP, Subongkot S (August 2013). "Serum melatonin levels and antioxidant capacities after consumption of pineapple, orange, or banana by healthy male volunteers". Journal of Pineal Research. 55 (1): 58–64. doi:10.1111/jpi.12025. PMID 23137025.

پیوند به بیرون

ویرایش
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ملاتونین&oldid=40363225»