ویکی‌پدیا

نیتروگلیسیرین (دارو)

نیتروگلیسیرین، که با عنوان گلیسریل تری‌نیترات (GTN) نیز شناخته می‌شود، دارویی است که برای نارسایی قلبی، فشار خون بالا، شقاق مقعدی، قاعدگی دردناک، و برای درمان و پیشگیری از درد قفسه سینه ناشی از کاهش جریان خون به قلب (آنژین صدری) یا ناشی از استفاده تفریحی از کوکائین، تجویز می‌شود.[۱][۲][۳][۴] این دارو از طریق خوراکی، زیرزبانی، به‌صورت چسب پوستی یا تزریق وریدی مصرف می‌شود.[۱]

نیتروگلیسیرین
داده‌های بالینی
نام‌های تجارینیترول و…
AHFS/Drugs.commonograph
مدلاین پلاسa601086
روش مصرف داروتزریق وریدی، برچسب پوستی، زیرزبانی و خوراکی
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمیکمتر از ۱ درصد
متابولیسمکبد (سریع)، گلبول‌های قرمز، جدار عروق
نیمه‌عمر حذف۳ دقیقه
دفعادرار و صفرا
شناسه‌ها
  • 1,3-dinitrooxypropan-2-yl nitrate;

    [3-(nitrooxy)-2-[(nitrooxy)methyl]propyl] nitrate;

    1,2,3-trinitroxy propane
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
IUPHAR/BPS
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
ChEBI
ChEMBL
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC3H5N3O9
جرم مولی۲۲۷٫۰۸۵ g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • C(C(CO[N+](=O)[O-])O[N+](=O)[O-])O[N+](=O)[O-]
  • InChI=1S/C3H5N3O9/c7-4(8)13-1-3(15-6(11)12)2-14-5(9)10/h3H,1-2H2 ✔Y
  • Key:SNIOPGDIGTZGOP-UHFFFAOYSA-N ✔Y
 N✔Y (این چیست؟)  (صحت‌سنجی)

اثرات جانبی رایج مصرف نیتروگلیسیرین، شامل سردرد و فشار خون پایین است.[۱] مشخص نیست که آیا استفاده در بارداری برای نوزاد بی‌خطر است یا خیر.[۱] به‌دلیل خطر فشار خون پایین، این دارو نباید همراه با داروهای خانواده سیلدنافیل (مهارکننده‌های PDE5) استفاده شود.[۱] نیتروگلیسیرین در خانواده دارویی نیترات‌ها قرار دارد.[۱] اما نحوهٔ عملکرد آن کاملاً مشخص نیست. اعتقاد بر این است که این دارو با گشاد کردن عروق خونی عمل می‌کند.[۱]

در رابطه با نیتروگلیسیرین، نخستین بار در اوایل سال ۱۸۴۶، مطالبی نوشته شد[۵][۶] و در سال ۱۸۷۸ مورد استفاده پزشکی قرار گرفت.[۷][۵][۶] این دارو در فهرست داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت قرار دارد.[۸] داروی نیتروگلیسیرین (GTN) یک شکل رقیق از همان ماده شیمیایی است که به‌عنوان ماده منفجره، نیتروگلیسیرین استفاده می‌شود.[۹] رقیق شدن نیتروگلیسیرین، آن را غیرقابل انفجار می‌کند.[۹] در سال ۲۰۱۹، این دارو با بیش از ۳ میلیون نسخهٔ پزشکی، ۱۸۴اُمین داروی تجویزی رایج در ایالات متحده بود.[۱۰][۱۱]

کاربردها در پزشکی ویرایش

 
سه شکل دارویی مختلف نیتروگلیسیرین: داخل وریدی، اسپری زیرزبانی و برچسب پوستی نیتروگلیسیرین.

نیتروگلیسیرین برای درمان آنژین صدری، انفارکتوس حاد میوکارد، فشار خون بالا شدید و اسپاسم حاد عروق کرونر استفاده می‌شود.[۱][۱۲] این دارو ممکن است به صورت داخل وریدی، به صورت اسپری زیرزبانی، یا به‌عنوان برچسب پوستی، تجویز شود.

آنژین ویرایش

نیتروگلیسیرین در کاهش حملات آنژین، مفید است.[۱۳] با این‌حال، اثربخشی این دارو با ایجاد تحمل/تاکی‌فیلاکسی در عرض ۲ تا ۳ هفته پس از استفادهٔ مداوم، محدود می‌شود. تجویز و جذب مداوم (مانند قرص‌های روزانه و به‌ویژه برچسب‌های پوستی) شروع تحمل دارویی را تسریع کرده و سودمندی دارو را محدود می‌کند؛ بنابراین، نیتروگلیسیرین زمانی که فقط در دوز کوتاه‌مدت و پالس استفاده می‌شود، بهترین عملکرد را دارد. این دارو برای انفارکتوس میوکارد (حمله قلبی) و ادم ریوی مفید است و ممکن است به‌صورت دوز زیرزبانی یا باکال به‌شکل قرص یا اسپری در دهان برای درمان حمله آنژین تجویز شود.[۱۴]

کاربردهای دیگر ویرایش

شواهد آزمایشی حاکی از اثربخشی نیتروگلیسیرین در درمان تاندونوپاتی‌های مختلف، هم در مدیریت درد و هم در تسریع ترمیم بافت نرم است.[۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹]

نیتروگلیسیرین همچنین در درمان شقاق مقعدی استفاده می‌شود اما معمولاً در غلظت بسیار پایین‌تری نسبت به درمان آنژین استفاده می‌شود.[۲] این دارو برای کاهش درد ناشی از قاعدگی دردناک نیز مورد استفاده است.[۳]

نیتروگلیسیرین، زمانی برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان مورد تحقیق قرار گرفت. با این‌حال، مشخص شد که محقق این تحقیق، سوفی جمال، یافته‌ها را جعل کرده‌است و یکی از بزرگ‌ترین موارد بدرفتاری علمی در کانادا را ایجاد کرده‌است.[۲۰]

مقاومت دارویی ویرایش

پس از استفادهٔ طولانی‌مدت این دارو، ممکن است تحمل نیترات در بیمار ایجاد شود و اثربخشی دارو را کاهش دهد.[۲۱][full citation needed] مقاومت دارویی شامل از بین رفتن اثرات علامتی و همودینامیک نیتروگلیسیرین و/یا نیاز به دوزهای بالاتر دارو برای دستیابی به اثرات مشابه تعریف می‌شود.[نیازمند منبع] مطالعات نشان داده‌است که تحمل نیترات، با ناهنجاری‌های عروقی مرتبط است و همچنین شامل اختلال عملکرد اندوتلیال و خودمختار است.[۲۲][full citation needed] مکانیسم‌های تحمل نیترات در ۳۰ سال گذشته بررسی شده‌است و چندین فرضیه برای توضیح این موضوع، ارائه شده‌است از جمله:

  1. افزایش حجم پلاسمای خون
  2. اختلال در تبدیل نیتروگلیسیرین به NO یا گونه‌های مرتبط
  3. مقابله با رگ‌گشادگی[۲۳]
  4. استرس اکسیداتیو

اثرات جانبی ویرایش

نیتروگلیسیرین می‌تواند باعث افت شدید فشار خون، تاکی‌کاردی و سردردهای شدید شود که نیاز به مداخلهٔ ضد درد برای تسکین درد دارد که ماهیت دردناک آن می‌تواند تأثیر منفی قابل‌توجهی بر پذیرش بیمار داشته باشد.

این دارو همچنین در صورت استفاده همراه با داروهای گشادکننده عروقی که برای اختلال نعوظ استفاده می‌شوند مانند سیلدنافیل، تادالافیل و واردنافیل می‌تواند باعث افت شدید فشار خون، توقف یا اختلال در گردش خون و مرگ شود.[۲۴]

به‌دلیل خطر انفجار و/یا سوختگی، چسب‌های پوستی نیتروگلیسیرین باید پیش از دفیبریلاسیون برداشته شوند. مصرف بیش از حد این دارو ممکن است باعث ایجاد مت‌هموگلوبینمی شود.[۲۵][۲۶]

تاریخچه ویرایش

تقریباً از زمان نخستین سنتز نیتروگلیسیرین توسط آسکانیو سوبررو در سال ۱۸۴۶ مشخص شده بود که دست زدن و چشیدن نیتروگلیسیرین می‌تواند باعث سردردهای شدید ناگهانی شود،[۵][۶] که یک اثر اتساع عروق را باعث شود.[۲۷] کنستانتین هرینگ در سال ۱۸۴۷ شکلی از نیتروگلیسیرین را توسعه داد و از دوز مشخصی از آن، به‌عنوان درمان تعدادی از بیماری‌ها حمایت کرد. با این‌حال، استفاده از آن به‌عنوان یک درمان خاص برای فشار خون و درد قفسهٔ سینه، جزو این موارد نبود.[۲۸][۲۹]

پس از کشف توماس برانتون مبنی بر این‌که از آمیل نیتریت می‌توان برای درمان درد قفسه‌سینه استفاده کرد، ویلیام مورل استفاده از نیتروگلیسیرین را برای بهبود آنژین صدری و کاهش فشار خون، آزمایش کرد و نشان داد که سردردهای همراه با مصرف دارو، در نتیجهٔ مصرف بیش از حد دارو رخ می‌دهد. مورل در سال ۱۸۷۸ شروع به درمان بیماران با دوزهای پایین نیتروگلیسیرین کرد و این ماده پس از انتشار نتایج مثبت درمانی خود در نشریه لنست در سال ۱۸۷۹ به‌طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار گرفت.[۷]

مؤسسه‌های پزشکی از نام «گلیسریل تری‌نیترات» یا «تری‌نیترین» برای جلوگیری از نگران کردن بیماران استفاده می‌کردند، زیرا یک تصور عمومی غالب از نام «نیتروگلیسیرین» به‌عنوان یک مادهٔ منفجره در جامعه، وجود داشت.

منابع ویرایش

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ "Nitroglycerin". The American Society of Health-System Pharmacists. Archived from the original on 21 December 2016. Retrieved 8 December 2016.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Fenton C, Wellington K, Easthope SE (2006). "0.4% nitroglycerin ointment: in the treatment of chronic anal fissure pain". Drugs. 66 (3): 343–9. doi:10.2165/00003495-200666030-00006. PMID 16526822.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Morgan PJ, Kung R, Tarshis J (May 2002). "Nitroglycerin as a uterine relaxant: a systematic review". Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada. 24 (5): 403–9. doi:10.1016/S1701-2163(16)30403-0. PMID 12196860.
  4. ↑ O'Leary ME, Hancox JC (May 2010). "Role of voltage-gated sodium, potassium and calcium channels in the development of cocaine-associated cardiac arrhythmias". British Journal of Clinical Pharmacology. 69 (5): 427–42. doi:10.1111/j.1365-2125.2010.03629.x. PMC 2856043. PMID 20573078.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ Sobrero A (1847). "Sur plusieur composés détonants produits avec l'acide nitrique et le sucre, la dextrine, la lactine, la mannite et la glycérine" [On several detonating compounds produced with nitric acid and sugar, dextrin, lactose, mannitol, and glycerine]. Comptes Rendus (به فرانسوی). 24: 247–248. From p. 248: "Il faut toutefois être sur ses gardes en faissant cet essai, car il suffit d'en tenir une très-petite quantité (ce qu'on peut en prendre en y mouillant légèrement le bout du petit doigt) sur la langue pour en éprouver une migraine assez forte pendant pleusieurs heures. Cette action sur le corps humain a été constatée par plusieurs personnes dans mon laboratoire, et je l'ai éprouvée plusieurs fois sur moi-même avant que je fusse certain qu'elle a des propriétés toxiques." (It is always necessary to be on one's guard when making this test, for it suffices to take a very small quantity of it (which one can take by lightly wetting, in it, the tip of the little finger) on [one's] tongue in order to feel a quite strong headache for several hours. This action on the human body has been confirmed by several persons in my laboratory, and I tested it several times on myself before I was certain that it has toxic properties.)
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ Sobrero A (1849). "Sopra alcuni nuovi composti fulminanti ottenuti col mezzo dell'azione dell'acido nitrico sulle sostante organiche vegetali" [On some new explosive products obtained by the action of nitric acid on some vegetable organic substances]. Memorie della Reale Accademia delle Scienze di Torino. 2nd series (به ایتالیایی). 10: 195–201. From p. 198: " … basta il tenere una gocciolina di Piroglicerina sulla lingua, senza inghiottirla, perchè si provi tosto un violento dolore di capo, quale è quello di una forte emicrania, accompagnato da pulsazioni interne assai penose: nello stesso tempo provasi debolezza alle estremità inferiori. Questo effetto sentii io più volte, ed il provarono il signor prof. Valerico Cauda prepartore della mia scuola, ed altre persone ehe tentarono l'esperimento." (… it suffices to hold a droplet of Piroglicerina [i.e., Sabrero's name for nitroglycerin] on [one's] tongue, without swallowing it, because one soon feels a violent pain in the head, which is a strong headache, accompanied by very painful internal throbbings; at the same time one would feel weakness in the lower extremities. This effect I felt many times, and it was felt by Prof. Valerico Cauda, who prepares lecture demonstrations at my school, and [by] other people who tried the experiment.)
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ Murrell W (1879). "Nitro-glycerine as a remedy for angina pectoris". The Lancet. 113 (2894): 80–81, 113–115, 151–152, 225–227. doi:10.1016/s0140-6736(02)42404-x. PMC 5901592.
  8. ↑ World Health Organization (2019). "World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019" (به انگلیسی). {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ Ravina E (2011). The Evolution of Drug Discovery: From Traditional Medicines to Modern Drugs (به انگلیسی). John Wiley & Sons. p. 153. ISBN 978-3-527-32669-3. Archived from the original on 20 December 2016.
  10. ↑ "The Top 300 of 2019". ClinCalc. Retrieved 16 October 2021.
  11. ↑ "Nitroglycerin - Drug Usage Statistics". ClinCalc. Retrieved 16 October 2021.
  12. ↑ Yasue H, Nakagawa H, Itoh T, Harada E, Mizuno Y (February 2008). "Coronary artery spasm--clinical features, diagnosis, pathogenesis, and treatment". Journal of Cardiology. 51 (1): 2–17. doi:10.1016/j.jjcc.2008.01.001. PMID 18522770. Retrieved 23 November 2016.
  13. ↑ "Nitro-Dur - FDA prescribing information, side effects and uses". drugs.com. Archived from the original on 1 April 2017. Retrieved 31 March 2017.
  14. ↑ "Nitroclycerin Oral Route and Sublingual Route". www.mayoclinic.org.
  15. ↑ Goldin M, Malanga GA (September 2013). "Tendinopathy: a review of the pathophysiology and evidence for treatment". The Physician and Sportsmedicine. 41 (3): 36–49. doi:10.3810/psm.2013.09.2019. PMID 24113701.
  16. ↑ Andres BM, Murrell GA (July 2008). "Treatment of tendinopathy: what works, what does not, and what is on the horizon". Clinical Orthopaedics and Related Research. 466 (7): 1539–54. doi:10.1007/s11999-008-0260-1. PMC 2505250. PMID 18446422.
  17. ↑ Assem Y, Arora M (January 2015). "Glyceryl trinitrate patches-An alternative treatment for shoulder impingement syndrome". Journal of Orthopaedic Translation. 3 (1): 12–20. doi:10.1016/j.jot.2014.11.001. PMC 5982354. PMID 30035035.
  18. ↑ Bokhari AR, Murrell GA (February 2012). "The role of nitric oxide in tendon healing". Journal of Shoulder and Elbow Surgery. 21 (2): 238–44. doi:10.1016/j.jse.2011.11.001. PMID 22244067.
  19. ↑ Gambito ED, Gonzalez-Suarez CB, Oquiñena TI, Agbayani RB (August 2010). "Evidence on the effectiveness of topical nitroglycerin in the treatment of tendinopathies: a systematic review and meta-analysis". Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 91 (8): 1291–305. doi:10.1016/j.apmr.2010.02.008. PMID 20684913.
  20. ↑ Shuchman, Miriam (20 September 2016). "Misconduct saga rattles bone scientists". Canadian Medical Association Journal. 188 (13): 938–939. doi:10.1503/cmaj.109-5314. PMC 5026510. PMID 27551032.
  21. ↑ Nakamura et al.[full citation needed]
  22. ↑ Gori et al.[full citation needed]
  23. ↑ Such activation is suggested to cause sympathetic activation, and release of vasoconstrictors such as endothelin and angiotensin II.
  24. ↑ "Phosphodiesterase Inhibitors". CV Pharmacology. CV Pharmacology. Archived from the original on 13 June 2017. Retrieved 3 April 2017.
  25. ↑ Kaplan KJ, Taber M, Teagarden JR, Parker M, Davison R (January 1985). "Association of methemoglobinemia and intravenous nitroglycerin administration". The American Journal of Cardiology. 55 (1): 181–3. doi:10.1016/0002-9149(85)90324-8. PMID 3917597.
  26. ↑ Liddle R, Richmond W (June 1998). "Investigation into voltage breakdown in glyceryl trinitrate patches". Resuscitation. 37 (3): 145–8. doi:10.1016/S0300-9572(98)00059-8. PMID 9715773.
  27. ↑ (Sobrero, 1849), pp. 198–199. On pages 198–199, Sobrero describes the results of administering nitroglycerin to a puppy, a mouse, and a guinea pig. After giving (orally) several centigrams of nitroglycerin to a puppy, the animal vomited, and within 7-8 minutes, it ceased to breath. Sobrero managed to revive it, but it convulsed. "L'apertura del suo corpo non diede a scorgere alterazione veruna al ventricolo. I vasi de cervello erano pieni di sangue, come rigonfii di sangue erano l'orocchietta destra de cuore e specialmente la vena cava superiore." (The opening of its body did not reveal any deterioration of the ventricle. The vessels of the brain were full of blood; similarly swollen with blood were the right auricle of the heart and especially the superior vena cava.) Administering nitroglycerin to a mouse and a guinea pig produced similar results.
  28. ↑ Hering C (1849). "Glonoine, a new medicine for headache, &c". American Journal of Homoeopathy. 4 (1): 3–5. Note: Hering renamed nitroglycerine "glonoine".
  29. ↑ Fye WB (January 1986). "Nitroglycerin: a homeopathic remedy". Circulation. 73 (1): 21–9. doi:10.1161/01.cir.73.1.21. PMID 2866851. See pp. 22–23.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=نیتروگلیسیرین_(دارو)&oldid=38810731»