بیست و هشتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر

بیست و هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر از ۵ تا ۱۵ بهمن ۱۳۸۸ برگزار شد. افتتاحیه جشنواره در روز شنبه ۳ بهمن در برج میلاد تهران برگزار شد.

بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر

مکان	برج میلاد، تهران، ایران
بنیان‌گذاری	۱۳۶۱
جوایز	سیمرغ بلورین، دیپلم افتخار، لوح زرین
شمار فیلم‌ها	۶۹
تاریخ جشنواره	۵ تا ۱۵ بهمن ۱۳۸۸
وبگاه	www.fajrfilmfestival.com

سودای سیمرغ

سیمرغ بلورین بهترین فیلم	سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی
به رنگ ارغوان – سیدجمال ساداتیان هفت دقیقه تا پاییز – سید جمال ساداتیان چهل سالگی – علیرضا رئیسیان شب واقعه – سیداحمد میرعلایی و مؤسسه فرهنگی هنری شاهد طلا و مس – منوچهر محمدی ملک سلیمان – مجتبی فراورده	ابراهیم حاتمی‌کیا – به رنگ ارغوان علیرضا رئیسیان – چهل سالگی شهرام اسدی – شب واقعه همایون اسعدیان – طلا و مس شهریار بحرانی – ملک سلیمان علیرضا امینی – هفت دقیقه تا پاییز
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد	سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن
محسن تنابنده – سنگ اول و هفت دقیقه تا پاییز رضا ناجی - زمانی برای درنگ محمدرضا فروتن – چهل سالگی امین حیایی – بیداری رؤیاها نوید محمدزاده - آن دو حمید فرخ‌نژاد – شب واقعه در نقش دریاقلی سورانی هدایت هاشمی – لطفاً مزاحم نشوید	نگار جواهریان – طلا و مس در نقش زهرا سادات لیلا حاتمی – چهل سالگی در نقش نگار تمدن هدیه تهرانی – هفت دقیقه تا پاییز مریلا زارعی – کیفر لادن مستوفی – تسویه حساب فریبا جدی‌کار - زمانی برای درنگ
بهترین بازیگر نقش دوم مرد	بهترین بازیگر نقش دوم زن
مهدی فقیه – ملک سلیمان حامد بهداد – هفت دقیقه تا پاییز کوروش تهامی – به رنگ ارغوان امیر جعفری – کیفر جمشید هاشم‌پور – کیفر	شیرین یزدان‌بخش – لطفاً مزاحم نشوید مهناز افشار – تسویه حساب آناهیتا نعمتی – آل سلیمه رنگزن – عصر روز دهم آزیتا حاجیان – کیمیا و خاک
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه	سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن
شب واقعه – همایون شهنواز، شهرام اسدی به رنگ ارغوان – ابراهیم حاتمی‌کیا چهل سالگی – مصطفی رستگاری طلا و مس – حامد محمدی نفوذی – احمد کاوری، داود امیریان	آل – بهزاد عبدی ملک سلیمان – چان کونگ-وینگ آناهیتا – ستار اورکی پرسه در مه – حامد ثابت طلا و مس – آریا عظیمی‌نژاد
بهترین صداگذاری	بهترین صدابرداری
ملک سلیمان – کینسون چانگ علیرضا علویان - آناهیتا	وحید مقدسی- بیداری رؤیاها لئو لو – ملک سلیمان آل – حسین ابوالصدق
بهترین طراحی صحنه و لباس	سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌برداری
شب واقعه – عباس بلوندی شکارچی شنبه – بابک پناهی ناسپاس – حسن هدایت ملک سلیمان – حمید قدیریان نفوذی – فرامرز بادرامپور هفت دقیقه تا پاییز – محمد صالح‌افزون	به رنگ ارغوان – حسن کریمی آل – فرشاد محمدی تسویه حساب – علیرضا زرین‌دست شب واقعه – امیر کریمی ملک سلیمان – حمید خضوعی ابیانه
بهترین چهره‌پردازی	بزرگداشت‌ها
سعید ملکان – ملک سلیمان به رنگ ارغوان – عبدالله اسکندری طلا و مس – مهرداد میرکیانی ناسپاس – محسن بابایی نفوذی – بابک شعاعی	داریوش ارجمند اسحاق خانزادی محمدتقی پاک‌سیما رضا برجی امیر قویدل
سیمرغ بلورین بهترین تدوین	سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های ویژه
شب واقعه – حسین غضنفری طلا و مس و سنگ اول– بهرام دهقانی لطفاً مزاحم نشوید – سپیده عبدالوهاب هفت دقیقه تا پاییز – هایده صفی‌یاری	بهنام خاکسار _ عصر روز دهم
جایزه ویژه هیئت داوران	بهترین فیلم کوتاه

نامزدهای بهترین جلوه‌های ویژه میدانی

• شب واقعه (محسن روزبهانی) (برنده)
• شکارچی شنبه
• عصر روز دهم
• ناسپاس

نامزدهای بهترین جلوه‌های ویژه رایانه‌ای

• هفت دقیقه تا پاییز (هدیش بیگدلی شاملو) (برنده) و ملک سلیمان (لئو لو) (برنده)
• ناسپاس
• شب واقعه
• عصر روز دهم

بهترین فیلم‌نامه اقتباسی

مصطفی رستگاری برای فیلم چهل سالگی* بهترین جلوه‌های ویژه رای

بخش بین‌الملل (جشنواره جهانی)

*جایزه راه انبیاء: فیلم طلا و مس (همایون اسعدیان)
*جایزه بیرق طلایی: فیلم ملک سلیمان (شهریار بحرانی)
*سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه در بخش جام‌جهان‌نما: ابراهیم حاتمی کیا برای فیلم به رنگ ارغوان

سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران

• فیلم به رنگ ارغوان به عنوان بهترین فیلم از نگاه تماشاگران انتخاب شد.

داوری

پیش از برگزاری جشنواره دبیر جشنواره اعلام کرد که اسامی هیئت داوران بخش مسابقه ایران تا برگزاری اختتامیه اعلام نخواهد شد. کیومرث پوراحمد کارگردان ایرانی و با سابقه داوری در جشنواره در واکنش به این خبر اعلام کرد که از شنیدن این خبر حیرت کرده‌است چون بخشی از تشخص فستیوال‌ها به اعضای هیئت داورانشان بستگی دارد او این اقدام را درتاریخ جشنواره‌ها بی‌سابقه دانست.عباس کیارستمی، فرهاد توحیدی، مینو فرشچی، فاطمه گودرزی، عزت‌الله انتظامی و اصغر فرهادی از پذیرش داوری فیلم در این جشنواره خودداری کردند. با وجود خبر اعلام اسامی هیئت داوران در پایان جشنواره در روز ۷ بهمن اسامی داوران اعلام شد که نام فاطمه گودرزی در بین آنان قرار داشت فاطمه گودرزی اعلام کرد که به دلایل گرفتاری‌های شخصی نمی‌تواند داوری را بر عهده گیرد ولی دبیر جشنواره اعلام کرد قصد تغییر لیست داوران را ندارد.

تحریم

از پیش از آغاز جشنواره فیلم فجر زمزمه تحریم این جشنواره در اعتراض به حوادث پس از انتخابات از گوشه و کنار به گوش می‌رسید. جمعی از سینماگران ایران در بیانی‌های از سینماگران خارجی درخواست کردند تا به نشانه اعتراض به سرکوب مردم به دست دولت ایران جشنواره فجر را تحریم کنند. کن لوچ کارگردان بریتانیایی، تئو آنجلوپولوس کارگردان یونانی و ایلیا سلیمان فیلمساز فلسطینی این جشنواره را تحریم کردند. به نوشته روزنامه ایندیپندنت، دلیل انصراف کن لوچ اعتراض او «به سرکوب نیروهای دولت از طریق شکنجه، تجاوز در زندان، کشتار بی‌شمار و نمایش تلویزیونی دادگاه‌های اصلاح‌طلبان به سبک استالینی» بوده‌است. همچنین رخشان بنی اعتماد نیز در نامه‌ای که در اختیار رسانه‌ها قرار داد نسبت به حضور بی اجازه فیلم مستندش با عنوان «حیاط خلوت خانه خورشید» در جشنواره فیلم فجر اعتراض کرد و گفت موافق حضور فیلمش در این جشنواره نیست.

تعداد فیلم‌ها

۸۱ فیلم فرم شرکت در جشنواره را تکمیل کردند از این میان ۶۹ فیلم به دبیرخانه فرستاده شدند تا مورد بازبینی قرار بگیرند.

شرکت دادن فیلم‌های توقیفی

در آستانه برگزاری این دوره از جشنواره، از چند فیلم به منظور شرکت در جشنواره رفع توقیف شد. بسیاری از منتقدان شرکت دادن چند فیلم توقیفی سال‌های گذشته به‌ویژه فیلم «به رنگ ارغوان» را یکی از تلاش‌های دبیرخانه جشنواره و معاونت سینمایی ارشاد دولت نهم، برای رونق دادن به جشنواره فجر بیست و هشتم دانستند. اما علیرضا سجادپور مدیر اداره کل نظارت و ارزشیابی ارشاد، این موضوع را تکذیب کرد و جواد شمقدری معاون سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رفع توقیف این فیلم را نشانه بالا بردن آستانه تحمل دولت در نمایش این نوع آثار دانست. در حالی که برخی از کارشناسان سینما با اشاره به آیین‌نامه جشنواره، شرکت فیلم‌هایی که ظرف یک سال گذشته ساخته نشده‌اند در جشنواره را غیرقانونی می‌دانند. برخی از منتقدان سینمایی مانند اکبر نبوی نیز نسبت به استفاده تبلیغاتی دبیرخانه جشنواره از نمایش فیلم‌های توقیفی در جشنواره انتقاد کردند.

در حاشیه مراسم

با اهدای جایزه‌ای به همسر نادر ابراهیمی از این نویسنده و فیلمساز کشور تقدیر شد.

- باوجود آن‌که امسال حمید فرخ‌نژاد نتوانست جایزه بخش بازیگری را به خود اختصاص دهد، اما حاضران در جلسه به‌شدت وی را تشویق کردند. محسن تنابنده هنگام دریافت جایزه بهترین بازیگری مرد، یادی از فرخ‌نژاد کرد که با تشویق حاضران روبه‌رو شد.

- ابراهیم حاتمی‌کیا هنگام دریافت جایزه‌اش گفت: این فیلم ساخته شد تا جاودانه بماند. من خوشحال و ممنونم از عزیزانی که باعث این اتفاق شدند. چیزی که باید بگویم این است که: «به امثال ما اعتماد کنید.» .

نشست‌های مطبوعاتی

نشست‌های مطبوعاتی فیلم‌های «طلا و مس»، «یک گزارش واقعی»، به رنگ ارغوان و «طهران، تهران» در این جشنواره برگزار نشد. همچنین در این دوره از جشنواره فجر نشست‌های نقد و بررسی «فیلم‌های اول و دوم» برگزار نشد که براساس گزارش خبرگزاری مهر این اقدام باعث دلخوری فیلمسازان جوان شد. نشست مطبوعاتی فیلم «زم هریر» با اعتراض شدید اهالی رسانه همراه بود و اعتراض‌های منتقدان نسبت به فیلم به درگیری انجامید.

تماشاگران

خبرگزاری مهر در گزارشی دربارهٔ این جشنواره اعلام کرد که در اغلب سال‌ها دیده شده که تعداد زیادی از مخاطبان جشنواره فیلم فجر برای دیدن آثار کارگردانان مورد علاقه خود ساعت‌ها در صف طولانی می‌ایستند تا به دیدن فیلم بروند اما امسال زیاد خبری از این صف‌های طولانی نیست.

اختتامیه بخش بین‌الملل

اختتامیه بخش بین‌الملل در شب ۱۲ بهمن با مجری‌گری «سودابه آقاجانیان» به مدت دوساعت برگزار و ۱۳ سیمرغ بلورین به منتخبان اهداء شد. مراسم با تأخیر یک ساعته برگزار شد و براساس گزارش خبرگزاری ایسنا ناآشنایی مجری برنامه با زبان انگلیسی مشکلاتی را در طول برنامه به وجود آورد.

مراسم اهدای جوایز برگزیدگان بخش داخلی

مراسم اهدای جوایز برگزیدگان بخش داخلی در روز چهارشنبه ۱۴ بهمن ۱۳۸۸ با اجرای «علی معلم» برگزار شد. درابتدا فیلم‌های «شب واقعه» و «ملک سلیمان» و «هفت دقیقه تا پاییز» در بیشترین رشته‌ها برای دریافت سیمرغ کاندیدا بودند ولی فیلم «شب واقعه» که تهیه کنندگی آن بر عهده مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی بود در آخرین ساعت‌های کار هیئت داوران از نامزدی در بخش‌های «سیمرغ بهترین فیلم» و «سیمرغ زرین بهترین فیلم از نگاه ملی» انصراف داد. این مراسم بدون حضور خبرنگاران برگزار شد و درگیری‌هایی بین مسئولان حراست برج میلاد و خبرنگاران به وجود آمد. خبرنگاران با برخورد مأموران به لابی محل برگزاری مراسم هدایت شدند تا از پرده‌های نمایش مدار بسته مراسم را گزارش کنند. پس از این رخداد دبیر جشنواره با حضور در جمع خبرنگاران گفت: از بی‌نظمی ایجاد شده عذر می‌خواهم ولی کاری نمی‌توانم بکنم. سایت جشنواره یک روز پس از برگزاری این مراسم برندگان سه رشته این جشنواره را دوباره اعلام کرد که برندگان آن با نتایج اعلام شده توسط مجری برنامه تفاوت داشت مسعود جعفری جوزانی به علت سفر به آمریکا و اسفندیار شهیدی به دلیل مشغله کاری در مراسم در میان هیئت داوران قرار نگرفتند.

برگزیدگان

دیپلم افتخار

• بهترین کارگردانی: به علیرضا امینی، همایون اسعدیان و علیرضا رئیسیان
• بهترین بازیگر نقش اول مرد: به هدایت هاشمی برای فیلم لطفاً مزاحم نشوید
• بهترین بازیگر نقش اول زن: به مریلا زارعی برای فیلم کیفر

نگاه ملی

سیمرغ زرین بهترین فیلم از نگاه ملی

• فیلم عصر روز دهم به تهیه‌کنندگی منوچهر محمدی
  • پلاک زرین به فیلم ملک سلیمان به کارگردانی شهریار بحرانی

پویانمایی

سیمرغ بلورین بخش مسابقه

• انیمیشن شهر خاموش ساخته امیر مهران
  • دیپلم افتخار به انیمیشن نوازنده ساخته کیانوش عابدی

چشم واقعیت

سیمرغ بلورین بهترین مستند

• بهترین مستند بلند: به فیما امامی و رضا دریانوش کارگردانان فیلم جای خالی آقا یا خانم «ب»
• بهترین مستند کوتاه و نیمه بلند: به رضا فرهمند کارگردان فیلم اتاق صعود
  • دیپلم افتخار به فتح الله امیری کارگردان فیلم زندگی در کسوف
  • دیپلم افتخار به سیدحامد نوبری کارگردان فیلم فقط کمی نور

آثار ویدئویی

آثار ویدئویی بلند:

• دیپلم افتخار به احسان عبدی‌پور کارگردان فیلم افسانه ۹۸
• دیپلم افتخار به امین فرج‌پور نویسنده فیلم‌نامه دویدن در میان ابرها

آثار ویدئویی کوتاه

• سیمرغ بلورین به فرشید اخلاقی‌پور کارگردان فیلم تالار عروسی بوف کور
  • دیپلم افتخار به طوفان نهان‌قدرتی کارگردان فیلم ترانه‌ای برای لوبا

فیلم‌های اول و دوم

• سیمرغ بلورین: به بهرام توکلی کارگردان فیلم پرسه در مه
• سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول و دوم: به فیلم نفوذی به تهیه‌کنندگی جمال شورجه و حسن علیمردانی
• دیپلم افتخار بهترین نویسنده: به جلیل سامان برای فیلم زندگی - احمد کاوری و داود امیریان برای فیلم نفوذی
• دیپلم افتخار بهترین فیلمبرداری: به تورج اصلانی برای فیلم‌های زمزمه با باد و بدرود بغداد
• دیپلم افتخار بازیگر نقش اول: به رضا خدادبیگی برای فیلم زندگی
• دیپلم افتخار بهترین کارگردانی: به احمد کاوری و مهدی فیوضی برای فیلم نفوذی
• جایزه ویژه هیئت داوران به فیلم زندگی به تهیه‌کنندگی همایون‌رضا عطاردی

اشتباه در اهداء سیمرغ بهترین صدابردار

در مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر و هنگام اهداء جایزه بهترین صدابردار در اتفاقی کم‌نظیر علی معلم مجری اهداء جایزه به جای اعلام نام صدابردار برگزیده داوران که سیدعلیرضا علویان، صداگذار فیلم «آناهیتا» بوده‌است؛ نام یکی دیگر از کاندیداها، حسین ابوالصدق صداگذار فیلم «آل» را اعلام کرد. این اقدام علی معلم که خود از تهیه‌کنندگان فیلم «آل» است باعث شگفتی داوران جشنواره فیلم فجر شد.

منابع

• اسامی برگزیدگان جشنواره فیلم فجر (خبر آنلاین)
• برگزیدگان جشنواره فیلم فجر تغییر کردند (اعتماد)
• http://www.sourehcinema.com/Festival/AwardsOfFestival.aspx?FestId=138807270000