درگاه:تاریخ/زندگی‌نامه برگزیده

زندگی‌نامه برگزیده ۱

درگاه:تاریخ/زندگی‌نامه برگزیده/۱ خیام (زادهٔ ۲۸ اردیبهشت ۴۲۷، درگذشتهٔ ۵۱۰ خورشیدی) معروف به خیامی و خیام نیشابوری، از ریاضی‌دانان، ستاره‌شناسان و شاعران بنام ایران در دورهٔ سلجوقی است. گرچه پایگاه علمی خیام برتر از جایگاه ادبی او است و دارای لقب حجةالحق بوده‌است ولی آوازهٔ وی بیشتر به واسطهٔ نگارش رباعیاتش است که شهرت جهانی دارد. افزون بر آنکه رباعیات خیام را به اغلب زبان‌های زنده ترجمه نموده‌اند، فیتزجرالد رباعیات او را به زبان انگلیسی ترجمه کرده‌است که مایهٔ شهرت بیشتر وی در مغرب‌زمین گردیده‌است.

یکی از برجسته‌ترین کارهای وی را می‌توان اصلاح گاهشماری ایران در زمان وزارت خواجه نظام‌الملک، که در دورهٔ سلطنت ملک‌شاه سلجوقی (۴۲۶ - ۴۹۰ هجری قمری) بود، دانست. وی در ریاضیات، علوم ادبی، دینی و تاریخی استاد بود. نقش خیام در حل معادلات درجه سوم و مطالعات‌اش دربارهٔ اصل پنجم اقلیدس نام او را به عنوان ریاضی‌دانی برجسته در تاریخ علم ثبت کرده‌است. ابداع نظریه‌ای دربارهٔ نسبت‌های هم‌ارز با نظریهٔ اقلیدس نیز از مهم‌ترین کارهای اوست. شماری از تذکره‌نویسان، خیام را شاگرد ابن سینا و شماری نیز وی را شاگرد امام موفق نیشابوری خوانده‌اندهرچند صحت این فرضیه که خیام شاگرد ابن سینا بوده‌است، بسیار بعید می‌نماید، زیرا از لحاظ زمانی با هم تفاوت زیادی داشته‌اند. خیام در جایی ابن سینا را استاد خود می‌داند اما این استادی ابن سینا، جنبهٔ معنوی دارد.
بیشتر...

زندگی‌نامه برگزیده ۲

درگاه:تاریخ/زندگی‌نامه برگزیده/۲

آنتون پاولوویچ چِخوفه (۲۹ ژانویه ۱۸۶۰ - ۱۵ ژوئیه ۱۹۰۴) داستان‌نویس و نمایش‌نامه‌نویس برجستهٔ روس است.هر چند چخوف زندگی کوتاهی داشت و همین زندگی کوتاه همراه با بیماری بود اما بیش از ۷۰۰ اثر ادبی آفرید.او را مهم‌ترین داستان کوتاه‌نویس برمی‌شمارند و در زمینهٔ نمایش‌نامه‌نویسی نیز آثار برجسته‌ای از خود به جا گذاشته‌است و وی را پس از شکسپیر بزرگترین نمایش نامه نویس می‌دانند. چخوف در چهل و چهار سالگی بر اثر ابتلا به بیماری سل درگذشت.
بیشتر...

زندگی‌نامه برگزیده ۳

درگاه:تاریخ/زندگی‌نامه برگزیده/۳

یوهان سباستیان باخ آهنگساز و نوازنده ارگ آلمانی است که آثارش برای دسته آواز، ارکستر و تک‌سازها، تقریباً تمام انواع متفاوت موسیقی دورهٔ باروک را دربرمی‌گیرد و موسیقی آن دوران را به بلوغ خویش رسانده‌است. با وجود اینکه او شکل تازه‌ای را از موسیقی ارائه نکرد، ولی توانست سبکِ شایع در موسیقی آلمان را با فنون کنترپوان، غنی سازد. این فنون، مبنی بر تنظیم چیدمان هارمونیک و موتیف در مقیاس کوچک و بزرگ بود و همچنین سازواری ریتم‌ها و بافت‌های برگرفته از موسیقی کشورهای دیگر چون ایتالیا و فرانسه را شامل می‌شد.

لطافت قوی موسیقی باخ و گستردگی حاصل هنر وی، او را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین آهنگسازان غرب در سنت تُنال مشهور ساخته‌است. با توجه به عمق معنایی، قوّت فنی و زیبایی هنرمندانه، آثاری چون کنسرتوهای براندنبورگ، سوئیت‌ها و پارتیتاها برای ساز کلاویه‌ای، مس در سی مینور، پاسیون به روایت متای قدیس، پیشکش موسیقایی، هنر فوگ و تعداد فراوانی کانتات که ۲۲۰‌تا از آنها برجامانده‌است، را می‌توان نام برد. نمونه‌ای از این ویژگی سبک‌گرایانه را در قطعه زیر، در همسرایی «شکوه خداوند هماره در اوج باد» از ارتاریوی کریسمس، تصنیف‌شده به سال ۱۷۳۴ طی دوران بلوغ هنری وی، می‌توان مشاهده کرد.
بیشتر...

زندگی‌نامه برگزیده ۴

درگاه:تاریخ/زندگی‌نامه برگزیده/۴

محمد زکریای رازی پزشک، فیلسوف و شیمی‌دان ایرانی که آثار ماندگاری در زمینهٔ پزشکی و شیمی و فلسفه نوشته است و به‌عنوان کاشف الکل و جوهر گوگرد (اسید سولفوریک) مشهور است. به گفته جرج سارتن، پدر تاریخ علم، رازی «بزرگ‌ترین پزشک اسلام و قرون وسطی بود.» این دانشمند ایرانی از آن‌جا که کتاب‌های خود را به زبان عربی می‌نوشت، نزد غربیان به جالینوس عرب نیز مشهور بوده‌است. به پاس زحمات فراوان رازی در داروسازی روز پنجم شهریورماه (۲۷ اوت)، روز بزرگداشت زکریای رازی شیمی‌دان بزرگ ایرانی و روز داروسازی نام‌گذاری شده است.
بیشتر...

زندگی‌نامه برگزیده ۵

درگاه:تاریخ/زندگی‌نامه برگزیده/۵

محمد بن عبداللّه (زادهٔ ۵۷۰ در مکه – درگذشتهٔ ۶۳۲ میلادی در مدینه) بنیان‌گذار و پیامبر اسلام و به باور مسلمانان، آخرین پیامبر در سلسلهٔ پیامبران الهی و تحویل‌دهندهٔ کتاب آسمانی قرآن و بازگردانندهٔ آیین اصلی و تحریف نشدهٔ یکتاپرستی است. او همچنین به عنوان یک سیاست‌مدار، بازرگان، سخنران، قانون‌گذار، اصلاح‌گر، فرمانده جنگی، و برای مسلمانان و پیروان برخی مذاهب دیگر مأمور تعلیم فرمان‌های الهی به شمار می‌رود.او در سال ۵۷۰ میلادی، در مکه در شبه جزیره عربستان زاده شد. در دوران جوانی به بازرگانی مشغول بود، و نخستین بار در ۲۵ سالگی ازدواج کرد. او در مدینه توانست قبیله‌های در حال جنگ را متحد کند و پس از هشت سال جنگ با مکه، به همراه پیروانش که تا آن زمان بیش از ده هزار نفر بودند، مکه را بدون خونریزی فتح کند. محمد ده سال پس از هجرت، و چند ماه پس از بازگشت از حجةالوداع، بیمار شد و درگذشت.
بیشتر...

زندگی‌نامه برگزیده ۶

درگاه:تاریخ/زندگی‌نامه برگزیده/۶

رضاشاه ملقب به رضاخان یا رضاشاه، شاه ایران (از ۱۳۰۴ تا ۱۳۲۰) و بنیانگذار دودمان پهلوی بود. سلطنت رضا شاه پایان فرمانروایی قاجاریان و آغاز دوران حکومت پهلوی بود که با انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ به پایان رسید.سلطنت رضا شاه شاهد ایجاد نظم نوین بود.وی در سال ۱۳۲۰، پس از اشغال‌شدن ایران بر دست متفقین، تحت فشار بریتانیا مجبور به ترک سلطنت گردید و سه سال بعد در شهر ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی به مرگ طبیعی درگذشت.
بیشتر...

زندگی‌نامه برگزیده ۷

درگاه:تاریخ/زندگی‌نامه برگزیده/۷

تیمور لنگ نخستین پادشاه گورکانی (تیموری) و پایه‌گذار این دودمان شاهی است که از ۷۷۱ تا ۸۰۷ ه‍. ق. (۷۴۸–۷۸۳ه‍. خ) در بیشتر سرزمین‌های آسیای مرکزی و غربی حکمرانی کرد. تیمور در زبان جغتایی به معنای «آهن» است و از او با القاب «امیر تیمور»، «تیمور لنگ»، «تیمور گورکان» و «صاحبقران» یاد شده‌است.

تیمور پسر تراغای، از ملاکین شهر کَش ترکستان بود. وی در ۲۵ شعبان ۷۳۶ ه‍. ق. (۷۱۴ ه‍. خ) در شهر کش به دنیا آمد. طایفه‌اش از شاخهٔ «برلاس» ترکستان بود، تیمور ادعا می‌کرد نسبش به چنگیزخان می‌رسد.

به گفتهٔ ابن عربشاه تاریخ‌نگار آن زمان، تیمور در زمان جنگ زخم برداشت و لنگ شد. بنابر روایات دیگر وی در سال ۷۶۴ ه‍. ق. (۷۴۱ه‍. خ) بنا به استمداد «امیر سیستان» به کمک او شتافت و در جنگ با مخالفانش زخمی شد، ولی پایش بعد از بهبود زخم هم همیشه می‌لنگید.
بیشتر...

زندگی‌نامه برگزیده ۸

زندگی‌نامه برگزیده ۹

زندگی‌نامه برگزیده ۱۰

زندگی‌نامه برگزیده ۱۱

زندگی‌نامه برگزیده ۱۲

زندگی‌نامه برگزیده ۱۳

زندگی‌نامه برگزیده ۱۴

زندگی‌نامه برگزیده ۱۵

زندگی‌نامه برگزیده ۱۶

زندگی‌نامه برگزیده ۱۷

زندگی‌نامه برگزیده ۱۸

زندگی‌نامه برگزیده ۱۹

زندگی‌نامه برگزیده ۲۰

زندگی‌نامه برگزیده ۲۱

زندگی‌نامه برگزیده ۲۲

زندگی‌نامه برگزیده ۲۳

زندگی‌نامه برگزیده ۲۴

زندگی‌نامه برگزیده ۲۵

زندگی‌نامه برگزیده ۲۶

زندگی‌نامه برگزیده ۲۷

زندگی‌نامه برگزیده ۲۸

زندگی‌نامه برگزیده ۲۹

زندگی‌نامه برگزیده ۳۰

زندگی‌نامه برگزیده ۳۱

زندگی‌نامه برگزیده ۳۲

زندگی‌نامه برگزیده ۳۳

زندگی‌نامه برگزیده ۳۴

زندگی‌نامه برگزیده ۳۵

زندگی‌نامه برگزیده ۳۶

زندگی‌نامه برگزیده ۳۷

زندگی‌نامه برگزیده ۳۸

زندگی‌نامه برگزیده ۳۹

زندگی‌نامه برگزیده ۴۰

زندگی‌نامه برگزیده ۴۱

زندگی‌نامه برگزیده ۴۲

زندگی‌نامه برگزیده ۴۳

زندگی‌نامه برگزیده ۴۴

زندگی‌نامه برگزیده ۴۵

زندگی‌نامه برگزیده ۴۶

زندگی‌نامه برگزیده ۴۷

زندگی‌نامه برگزیده ۴۸

زندگی‌نامه برگزیده ۴۹

زندگی‌نامه برگزیده ۵۰

زندگی‌نامه برگزیده ۵۱

زندگی‌نامه برگزیده ۵۲

زندگی‌نامه برگزیده ۵۳

زندگی‌نامه برگزیده ۵۴

زندگی‌نامه برگزیده ۵۵

زندگی‌نامه برگزیده ۵۶

زندگی‌نامه برگزیده ۵۷

زندگی‌نامه برگزیده ۵۸

زندگی‌نامه برگزیده ۵۹

زندگی‌نامه برگزیده ۶۰

زندگی‌نامه برگزیده ۶۱

زندگی‌نامه برگزیده ۶۲

زندگی‌نامه برگزیده ۶۳

زندگی‌نامه برگزیده ۶۴

زندگی‌نامه برگزیده ۶۵

زندگی‌نامه برگزیده ۶۶

زندگی‌نامه برگزیده ۶۷

زندگی‌نامه برگزیده ۶۸

زندگی‌نامه برگزیده ۶۹

زندگی‌نامه برگزیده ۷۰

زندگی‌نامه برگزیده ۷۱

زندگی‌نامه برگزیده ۷۲

زندگی‌نامه برگزیده ۷۳

زندگی‌نامه برگزیده ۷۴

زندگی‌نامه برگزیده ۷۵

زندگی‌نامه برگزیده ۷۶

زندگی‌نامه برگزیده ۷۷

زندگی‌نامه برگزیده ۷۸

زندگی‌نامه برگزیده ۷۹

زندگی‌نامه برگزیده ۸۰

زندگی‌نامه برگزیده ۸۱

زندگی‌نامه برگزیده ۸۲

زندگی‌نامه برگزیده ۸۳

زندگی‌نامه برگزیده ۸۴

زندگی‌نامه برگزیده ۸۵

زندگی‌نامه برگزیده ۸۶

زندگی‌نامه برگزیده ۸۷

زندگی‌نامه برگزیده ۸۸

زندگی‌نامه برگزیده ۸۹

زندگی‌نامه برگزیده ۹۰

زندگی‌نامه برگزیده ۹۱

زندگی‌نامه برگزیده ۹۲

زندگی‌نامه برگزیده ۹۳

زندگی‌نامه برگزیده ۹۴

زندگی‌نامه برگزیده ۹۵

زندگی‌نامه برگزیده ۹۶

زندگی‌نامه برگزیده ۹۷

زندگی‌نامه برگزیده ۹۸

زندگی‌نامه برگزیده ۹۹