قشقایی در تاریخ باستان
این مقاله ممکن است واجد شرایط معیارهای حذف سریع ویکی‌پدیا باشد دلیل: ساخت کاربر تحریم شده بال چی. برای آگاهی از معیارهای معتبر، محس را ببینید.
اگر این مقاله واجد شرایط معیارهای حذف سریع نیست، یا این که قصد دارید اشکالات آن را برطرف کنید، لطفاً این اعلان را بردارید، اما این اعلان را نباید از صفحههایی که خودتان ایجاد کردهاید حذف کنید. اگر خودتان این صفحه را ایجاد کردهاید و با دلیل ارائهشده برای حذف موافق نیستید، میتوانید روی دکمهٔ زیر کلیک کنید و با قرار دادن پیامی توضیح دهید که چرا باور دارید این مقاله نباید حذف شود. همچنین میتوانید به صفحهٔ بحث سر بزنید و ببینید که آیا پاسخی به پیام شما داده شده است یا خیر. دقت کنید که اگر این مقاله بهطور واضحی واجد شرایط حذف سریع باشد، یا توضیحات درج شده در صفحهٔ بحث کافی نباشند، این مقاله هر لحظه ممکن است حذف شود.
قابل توجه نگارندهٔ صفحه: شما هنوز صفحهٔ بحث این مقاله را ویرایش نکردهاید. اگر میخواهید با این حذف سریع مخالفت کنید، با کلیک بر روی دکمهٔ بالا این امکان را خواهید داشت تا پیامی در صفحهٔ بحث قرار دهید و توضیح دهید که چرا فکر میکنید این مقاله نباید حذف شود. اگر پیش از این پیامی در صفحهٔ بحث قرار دادهاید، اما این پیام همچنان به شما نمایش داده میشود، احتمالاً لازم است میانگیر صفحه را خالی کنید. خطاب به مدیران: پیش از حذف صفحه، پیوندها، صفحهٔ بحث، تاریخچه (آخرین ویرایش) و سیاههها را بررسی کنید. بررسی گوگل نیز میتواند مفید باشد. این صفحه آخرین بار در ۳۰ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۵۵ (UTC) (۳ ثانیه پیش) توسط Asmexx (مشارکتها | سیاههها) ویرایش شده است |
کنفدراسیون قشقایی (اتحادیه ایلی قشقایی) از اتحاد ایلات و طوایف ترکمان اغوز تشکیل شده است.
۱)ایمور ۲)کشکولی ۳)دره شوری ۴)عمله۵) شش بلوکی
هر یک از طوایف ایل قشقایی، علامت (نماد) (اوجاق) یا تمغای مختص خود را دارد. تمغای اصلی ایل قشقایی، تمغای قایی است که به آن ایل اوجاقی (اوجاق ایل ) می گویند.
 | |
| مناطق با جمعیت چشمگیر | |
|---|---|
 ترکیه،  ترکمنستان، ایران | |
| زبان‌ها | |
| زبان‌های ترکی | |
| دین | |
| اسلام | |
| قومیت‌های وابسته | |
| ترکان اغوز، قشقایی، ایل قنق، سالور، بیگدلی، بایندر، بیات، ایل افشار |
قبیله کای یا قایی (ترکی استانبولی: Kayı boyu) یکی از قبایل بیست و چهارگانه ترک ها است. قایی فرزند ارشد «گون‌خان»، و گون‌خان فرزند ارشد اوغوزخان بود. امپراتوری عثمانی توسط روسای این قبیله بنیان‌گذاری شده است. [۱][۲][۳] کای به‌معنی محکم و طوفان بوده و نام پرندهٔ آنها شونقار (سنقر) بوده‌است.
تمغاهای قبایل اوغوز
ویرایشهر یک از قبیله‌های ترک اغوز تمغای ویژه خود را داشتند به‌صورت زیر:[۴]
آناتولی خاستگاه قشقایی
ویرایشبرخی محققان معتقدند قشقایی ها (کاسکاها ) یکی از قبایلی هستند که در هزاره دوم قبل از میلاد در شمال آناتولی زندگی می کردند و طی هزاره ها از طریق رشته کوه های زاگرس به ایران کوچیده اند. فلات ایران (وجود تمغاهای قشقایی در سنگ نگاره‌های تیمره خمین، در هزاره دوم و سوم قبل از میلاد موید این مطلب است) و آناتولی مسکن اصلی و مادری قشقایی‌ها در طول تاریخ بوده است. دقیق ترین اطلاعات در خصوص قشقایی ها در منابع هیتی و بخشی در منابع آشوری و مصری یافت می شود. نام قشقایی به صورت Gaşga، Kaşga، Kaşka در این منابع ذکر شده است. در کتیبه‌های رامسس دوم به‌عنوان KşKş، و در منابع آشوری به صورت mat Kashku (سالنامه سارگون) و در زبان اوگاریتی kfk نوشته شده است.[۵]
توافق کلی بین محققان وجود دارد که قشقایی ها در سواحل دریای سیاه ساکن بودند . بر این اساس، مرزهای کشور قشقایی اساساً به هایاشا در شرق، تومانا و پالا در غرب، یوکاری مملکت در جنوب و دریای سیاه در شمال محدود می‌شد . اگر بخواهیم آن را با نام‌های مکان امروزی بیان کنیم، منطقه بین غرب سینوپ و گیرسون و مناطق توسیا- مرزیفون- آماسیا- توکات- نیکسار- کویولحیسار- شبینکاراهیسار است. هنگامی که به منابع باستانی نگاه می کنیم، در متنی از Hattusili III اولین پادشاهان دولت هیتی آمده است که رودخانه کلکیت به عنوان مرز هیتی-قشقایی در زمان لابارنا و هاتوسیلی اول تعیین می‌گردد.[۵]
.svg)
زیستگاه های فعلی قشقایی
ویرایشمرکز اصلی این ایل استان فارس است. اما به دلیل وسعت اراضی و قلمرو در دیگر استان‌ها نیز ساکن هستند. از این جمله می‌توان به استان‌های کهگیلویه وبویراحمد (گچساران)، چهارمحال و بختیاری (بروجن، سامان، کیان، جونقان، بلداجی، طاقانک، بارده، هرچگان)، خوزستان (هفتکل) و (زیدون)، اصفهان (شهرضا،[۶] قسمتهایی از سمیرم، دهاقان، فریدن، چادگان و لنجان) و بوشهر (دشتستان و دشتی) یزد (ابرکوه) اشاره نمود.
باغ ارم مرکز هدایت ایل قشقایی
ویرایشمرکز هدایت ایل قشقایی باغ ارم شیراز بوده است. تاریخ ساخت این باغ را دوره سلجوقی می‌دانند؛ زیرا در آن روزگار، اتابک قراچه، از اتابکان فارس، اقدام به ساخت باغ تخت و چند باغ دیگر در شیراز کرده بود و ممکن است این باغ نیز به درخواست وی ساخته شده باشد.
به گفته مرحومه فرخ بی بی، دختر صولت الدوله قشقایی باغ ارم را میرزا قاسم خان خلج بواناتی به پدر زنش، جانی خان ایلخانی قشقایی تقدیم کرد. که بنای اولیه عمارت باغ ارم توسط جانی خان قشقایی و پسرش محمد قلی خان قشقایی در زمان فتحعلی شاه قاجار احداث شده‌است. معماری بنا نیز توسط شخصی بنام حاج محمد حسن که از معماران معروف بوده صورت گرفته‌است. در کتاب خاطرات ملک‌منصور خان قشقایی نیز ذکر شده‌است که باغ ارم محل اقامت خان قنقری بوانات بوده‌است.[۷] در زمان قاجاریه و پهلوی این باغ مقر سران ایل قشقایی بوده و اکنون هم سند آن به نام خسرو خان قشقایی است. بعد ها این باغ مصادره و به مالکیت دولت درآمده و به دانشگاه شیراز واگذار شد.[۸] این باغ تنوع گیاهی بسیار بالایی دارد و گیاهان بسیاری از اقصا نقاط جهان در این باغ کاشته شده‌است؛ به شکلی که باغ در قالب یک نمایشگاه از انواع گل‌ها و گیاهان درآمده‌است. در حال حاضر این باغ در اختیار دانشگاه شیراز است؛ باغ گیاه‌شناسی آن در اختیار دانشکده کشاورزی و ساختمان باغ در اختیار دانشکده حقوق قرار دارد. در تاریخ ۶ تیرماه ۱۳۹۰ در سی و پنجمین اجلاس کمیتهٔ میراث جهانی یونسکو باغ ارم شیراز به همراه هشت باغ دیگر ایرانی در فهرست میراث جهانی ثبت گردید.
ایلخانان قشقایی
ویرایشخسروخان، چهارمین پسر اسماعیل خان صولت‌الدوله (ایلخان قشقایی) و خدیجه بی‌بی، پس از محمدناصر خان، ملک‌منصور خان و محمد حسین خان بود. در دورهٔ حکومت رضاشاه و تلاش دولت مرکزی برای گسترش فرمانروایی و حذف عناصر پرنفوذ، پدرش اسماعیل خان که ایلخان و وکیل مجلس شورای ملی بود با دولت دچار اختلاف شد و به زندان افتاد و جان خود را در زندان از دست داد.
پس از شهریور ۱۳۲۰ خورشیدی، خسرو صولت قشقایی که در تهران و تحت نظر حکومت رضاشاه بود به میان ایل قشقایی در استان فارس بازگشت و تا سال ۱۳۳۲ برای یک دورهٔ ۱۲ ساله به عنوان سیاستمداری پرنفوذ در صحنهٔ سیاسی ایران و فارس فعالیت کرد.
موارد مرتبط
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ "Ottoman Empire | Facts, History, & Map". Encyclopedia Britannica (به انگلیسی). p. The ancestors of Osman I, the founder of the dynasty, were members of the Kayı tribe who had entered Anatolia along with a mass of Turkmen Oğuz nomads. Those nomads, migrating from Central Asia, established themselves as the Seljuq dynasty in Iran and Mesopotamia in the mid-11th century, overwhelmed Byzantium after the Battle of Manzikert (1071). Retrieved 2020-10-04.
- ↑ "Some Ottoman genealogies claim, perhaps fancifully, descent from Kayı.", Carter Vaughn Findley, The Turks in World History, pp. 50, 2005, Oxford University Press; Shaw, Stanford Jay. History of the Ottoman Empire and Modern Turkey. Cambridge University Press, 1976, p. 306.
- ↑ Golden, Peter B. (1992). An Introduction to the History of the Turkic People. Otto Harrassowitz, Wiesbaden. p. 358, 359.
- ↑ بیگدلی، محمدرضا، ایل‌سون‌ها (شاهسون‌های) ایران، تهران: انتشارات پاسارگاد، ۱۳۷۴، ص۱۶۶.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ عنوان مقاله: نقش قشقایی‌ها در تاریخ باستان توکات پروفسور دکتر Alpaslan Ceylan - دستیار پژوهش Hatice Uyanıkسمپوزیوم توکات - 2012
- ↑ https://www.sardarjonoub.ir/معرفی-قشقایی-های-شهرضا-و-مراسم-تاسوعا/
- ↑ ایل خلج از جیحون تا قنقری به کوشش عبدالرضا خسروی انتشارات مرکز اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران تهران ۱۳۹۳.
- ↑ محمد کریم خرمایی، شیراز یادگار گذشتگان، ۸۷.