کافور

داروی گیاهی

کافور[۳] ماده‌ای مومی، سفید یا شفاف و جامد با فرمول C۱۰H۱۶O که دارای بوی بسیار قوی است.[۴] کافور صمغ درختی به‌نام درخت کافور است. این درخت همیشه سبز در آسیا و به خصوص در جزیره برنئو و تایوان وجود دارد. درخت کافور ۲۵ تا ۳۰ متر رشد می‌کند و ماده کافور در آن یافت می‌شود. کافور درختی است همیشه سبز و از شاخه و برگ بسیار برخوردار است دارای گل‌هایی به رنگ سفید است و میوه‌ای قرمز رنگ بسیار شبیه به میوه دارچین دارد.[۵]

کافور[۱][۲]
Structural formula of camphor Ball and stick model of camphor ((1R,4R)-1-methyl,heptan)
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس ۷۶-۲۲-۲ ✔Y, ۴۶۴-۴۹-۳ (R) ✔Y, ۴۶۴-۴۸-۲ (S) ✔Y
پاب‌کم ۲۵۳۷, ۹۵۴۳۱۸۷ (R), ۱۰۰۵۰ (S)
کم‌اسپایدر ۲۴۴۱ ✔Y, ۷۸۲۲۱۶۰ (R) ✔Y, ۹۶۵۵ (S) ✔Y
UNII 5TJD82A1ET ✔Y
شمارهٔ ئی‌سی 200-945-0
شمارهٔ یواِن 2717
دراگ‌بانک DB01744
KEGG D00098 ✔Y
MeSH Camphor
ChEBI CHEBI:36773 ✔Y
ChEMBL CHEMBL۱۵۷۶۸ ✔Y
IUPHAR ligand 2422
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس EX1225000
کد اِی‌تی‌سی C01EB02
1907611
83275
3DMet B04729
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
Image 2
  • CC1(C)C2CCC1(C)C(=O)C2


    O=C1CC2CCC1(C)C2(C)C

  • InChI=1S/C10H16O/c1-9(2)7-4-5-10(9,3)8(11)6-7/h7H,4-6H2,1-3H3 ✔Y
    Key: DSSYKIVIOFKYAU-UHFFFAOYSA-N ✔Y


    InChI=1/C10H16O/c1-9(2)7-4-5-10(9,3)8(11)6-7/h7H,4-6H2,1-3H3
    Key: DSSYKIVIOFKYAU-UHFFFAOYAK

خصوصیات
فرمول مولکولی C۱۰H۱۶O۱
جرم مولی ۱۵۲٫۲۳ g mol−1
شکل ظاهری White translucent crystals
چگالی 0.990 g cm-3
دمای جوش ۲۰۴ درجه سلسیوس (۳۹۹ درجه فارنهایت؛ ۴۷۷ کلوین)
انحلال‌پذیری در آب 1.2 g dm-3
انحلال‌پذیری در acetone ~2500 g dm-3
انحلال‌پذیری در acetic acid ~2000 g dm-3
انحلال‌پذیری در diethyl ether ~2000 g dm-3
انحلال‌پذیری در chloroform ~1000 g dm-3
انحلال‌پذیری در ethanol ~1000 g dm-3
log P 2.089
فشار بخار 4 mmHg (at 70 °C)
چرخش ویژه [α]D +44.1°
خطرات
طبقه‌بندی ئی‌یو Flammable FHarmful Xn
کدهای ایمنی R۱۱ R۲۲ R36/37/38
شماره‌های نگهداری S۱۶ S26
لوزی آتش
NFPA 704 four-colored diamondSpecial hazards (white): no code
نقطه اشتعال
محدودیت‌های انفجار ۳٫۵٪
ترکیبات مرتبط
مرتبط با کتون فنکون، توژون
ترکیبات مرتبط کامفن، پینن، برنئول، برنئول، Camphorsulfonic acid
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 ✔Y (بررسی) (چیست: ✔Y/N؟)
Infobox references

درخت کافور.

ریشه‌شناسی ویرایش

واژه کافور واژه‌ای مالایی است؛ و در مالزی به کافور، کاپور باروس می‌گویند که معنای گچ باروس می‌دهد. باروس نام بندری در سوماترا اندونزی است که در آنجا کافور تجارت می‌شده‌است.

کاربردها ویرایش

از کافور امروزه به عنوان نرم‌کننده نیترات سلولز، دافع حشرات، مومیایی‌کردن و همچنین در آتش‌بازی و داروسازی استفاده می‌شود. در زنجیرهٔ غذایی مردم آسیا به عنوان چاشنی در شیرینی استفاده می‌شود. در باور عامیانه مردم مار و سایر خزندگان از بوی کافور می‌ترسند.

احمد بن عبدالرحمن بن مندویه اصفهانی، پزشک قرن چهارم هجری رساله‌ای دربارهٔ کافور و ویژگی‌های درمانی آن نوشته‌است که متن عربی این رساله همراه با ترجمهٔ فارسی آن در سال ۱۳۹۲ چاپ و منتشر شده‌است.

در قرن ۱۸ از آن برای درمان هیجانزدگی استفاده می‌شد.[۶] در گفتمان عامیانهٔ ایران این تصور وجود دارد که از کافور به عنوان کاهندهٔ تمایلات جنسی در مدارس شبانه روزی و سربازخانه‌ها و پادگان‌ها و دانشگاه‌ها استفاده می‌شود.

کافور می‌تواند به صورت موضعی برای تسکین درد، سوزش و خارش استفاده شود. کافور همچنین برای تسکین احتقان پستان و شرایط التهابی استفاده می‌شود.[۷]

اثرات سمی این ماده عبارتست از: ناراحتی معده، ایجاد گاز معده و قولنج، تهوع و اسهال و استفراغ، نگرانی، هیجانزدگی، هذیانگویی، تشنجات صرع‌مانند و انقباض قلب.[۸]

کافور در اسلام ویرایش

کافور به علت خوشبو بودن در غسل، حنوط و کفن نمودن میت کاربرد دارد. همچنین صرفاً، تلفظ کافور در قرآن آمده‌است (آیه ۵، سوره انسان) که در معناشناسی آن در بین مفسران اختلاف است.[۹]

کفن و دفن میت ویرایش

غسل میت: میت را سه مرتبه غسل می‌دهند که در مرتبه دوم از آب مخلوط شده با کافور برای شستشوی میت استفاده می‌شود.

حنوط: مالیدن کافور بر پیشانی، کف دستها، سر دو زانو و سر دو انگشت بزرگ پاها، واجب است.

کفن: از جعفر بن محمد (امام ششم مسلمانان شیعه) نقل شده‌است که برای خوشبو کردن مرده موقع پوشاندن کفن، روی هر قطعهٔ آن، مقداری هل و کافور ریخته شود.[۹]

منابع ویرایش

  1. The Merck Index, 7th edition, Merck & Co. , Rahway, New Jersey, USA, 1960
  2. Handbook of Chemistry and Physics, CRC Press, Ann Arbor, Michigan, USA
  3. «کافور» [گیاهان دارویی] هم‌ارزِ «camphor»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر سیزدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی (ذیل سرواژهٔ کافور)
  4. Mann JC, Hobbs JB, Banthorpe DV, Harborne JB (1994), Natural products: their chemistry and biological significance (به انگلیسی), Harlow, Essex, England: Longman Scientific & Technical, p. 309–11{{citation}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  5. Oils, essential, organic, massage, absolutes, blends, extracts, dilution, fragrants, bases[پیوند مرده]
  6. Pearce, ‎J M S (۲۰۰۸), Eur. Neurol. (به انگلیسی), سوئیس, vol. ۵۹, p. ۱۰۵–۷ {{citation}}: |مقاله= ignored (help); External link in |شاپا= (help); Missing or empty |title= (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  7. "What Is Camphor? Health Uses and Precautions". Healthline (به انگلیسی). Retrieved 2020-05-22.
  8. اثرات مضر کافور بر بدن
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ «کافور». ویکی شیعه. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۰۴.