کلیسای کاتولیک
کلیسای کاتولیک رم یا کلیسای کاتولیک رومی یا کلیسای کاتولیک (به لاتین: Ecclesia Catholica) بزرگ‌ترین کلیسای مسیحیت در جهان است. کلیسای کاتولیک با بیش از یک و نیم میلیارد نفر پیرو در کل جهان، بزرگ‌ترین شاخه از کلیسای مسیحی محسوب می‌شود.[۵] در راس این کلیسا اسقف اعظم روم قرار دارد که با نام پاپ شناخته می‌شود. دکترین این کلیسا بر اعتقاد نامه نیقیه استوار است. این کلیسا به هفت آیین اصلی کلیسا موسوم به هفت راز مقدس باور دارد.
 کلیسای کاتولیک | |
|---|---|
| لاتین: Ecclesia Catholica | |
 | |
| طبقه‌بندی | کاتولیک |
| کتاب مقدس | عهدین |
| الهیات | الهیات کاتولیک |
| سیاست | اپیسکوپلین[۱] |
| ساختار | کوینونیا |
| پاپ | فرانسیس |
| نهاد | کوریای رم |
| Particular churches sui iuris | ۲۴: کلیسای لاتین، و ۲۳ کلیسای کاتولیک شرقی |
| اسقف‌نشین‌ها |
|
| کشیش‌نشین | ۲۲۱٬۷۰۰ |
| زبان | لاتین کلیسایی و زبان‌های مادری |
| مقرها | واتیکان |
| بنیان‌گذار | عیسی، بر اساس روایت دینی |
| خاستگاه | قرن اول میلادی سرزمین مقدس، امپراتوری روم[۲][۳] |
| اعضا | ۱٫۳۱۳ میلیارد (۲۰۱۷)[۴] |
| روحانیت |
|
| وبگاه رسمی | |
هم‌اکنون یکی از مهم‌ترین آموزه‌های کلیسای کاتولیک، اتحاد و بنای یک کلیسای راستین است که سر آن عیسی محسوب می‌شود.[۶] تمامی اسقفان کلیسای کاتولیک خود را نمایندگان رسولان عیسی مسیح و همچنین خود را جانشین پطرس مقدس می‌دانند.
کلیسای کاتولیک اهداف خود را بر «گسترش انجیل عیسی مسیح، مدیریت کلیسا از طریق حاکمیت دینی و اعمال خیریه تأسیس بیمارستان، یتیم خانه و مدرسه» تعریف می‌کند.[۷] کلیسای کاتولیک همچنین برنامه‌های اجتماعی و مؤسسات خیریهٔ مسیحی را نیز اداره می‌کند، ازجمله مدارس، دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها، پناهگاه‌ها و صومعه‌ها که به تبلیغ محبت و انسان‌دوستی می‌پردازند، و همچنین به افراد نیازمند و خواهان کمک، خدمات رفاهی می‌رسانند. از مدارس معروف کاتولیک در ایران پیش از انقلاب به مدرسه ژاندارک در منطقه ۱۲ شهرداری تهران می‌توان اشاره کرد که بزرگان علم و ادب بسیاری از آن فارغ‌التحصیل شدند.[۸] هم‌اکنون دولت‌شهر واتیکان مرکز همراهی و حضور سایر اسقف‌ها و مسیحیان جهان در درون شهر رم در کشور ایتالیا جای دارد.
ریشه نام
ویرایشکاتولیک از واژه یونانی کاثولیکوس (Katholicos) در لغت یونانی به معنای «جامع» است و کلیسای کاتولیک به این معنا شامل کلیه شعب دین مسیحیت است. در راس این کلیسا اسقف رم قرار دارد که با نام پاپ شناخته می‌شود.[۹][۱۰]
تاریخ کلیسای کاتولیک
ویرایش
نقاشی: آفرینش آدم اثر میکل آنژ.
دین مسیحیت بر اساس آموزه‌های عیسی مسیح، که در سده نخست میلادی در منطقه یهودیه به موعظه و پند و اندرز اهالی آنجا می‌پرداخت، استوار است اما دین مسیحیت با توجه بر شکنجه پیروان آن بخاطر برخی از بزرگان یهودی که خواهان از بین بردن رسولان مسیح و پیروان آنها بودند با تحت فشار قرار دادن امپراتوری بزرگ روم و مخالف نشان دادن مسیحیان با خدایان باستان از سوی امپراتوری روم که پرستش چند خدایی یا به اصطلاح پاگانیسم رواج داشت، گسترش یافت تا اینکه پس از گرویدن کنستانتین یکم پادشاه روم به دین مسیحت، پس از گذر مدتی در سال ۳۱۳ میلادی وی بر طبق اعلام فرمانی موسوم به فرمان میلان، دین رسمی امپراتوری روم را مسیحیت اعلام کرد و امپراتوری روم حامی مسیحیان و مردم تحت امپراتوری شد.
در سال ۳۲۵ میلادی، قانونی به نام اعتقادنامه نیقیه مصوب شورای اول نیقیه به تصویب رسید که این اعتقادنامه اساس دین مسیحیت گردید و امروزه تمامی مسیحیان (به استثنای کلیسای شرق) به آن باور دارند.
کلیسای کاتولیک و کلیسای ارتدکس شرقی در سده یازدهم میلادی در تعاریف و اصول بنیادین خود دچار اختلافاتی میان برخی راهنمایان کلیسا در درک بهتر و اجرای کامل‌ترین هدایت شدند.[۱۱]
مقام پاپ
ویرایش
مطابق اعتقاد کاتولیک‌ها کسی که به‌عنوان پاپ انتخاب می‌شود، ادامه‌دهندهٔ راه پطرس است. پطرس رسول دومین و بزرگ‌ترین شاگرد مسیح است که عیسی او را برای هدایت کلیسا معرفی کرد. فردی که در این جایگاه قرار می‌گیرد نام جدیدی، برگرفته از نام یکی از قدیسان بر خود می‌گذارد. ازاین‌رو، کاردینال «خورخه برگلیو» از بوینس آیرس و آخرین پاپ کلیسای کاتولیک رم زمانی که در جایگاه ۲۶۶مین رهبر کاتولیک‌های جهان قرار گرفت، «پاپ فرانسیس» خوانده شد.[۱۲]
واتیکان
ویرایش
واتیکان محل اقامت پاپ، رهبر کاتولیک‌های جهان و مرکز کلیسای کاتولیک است. واتیکان با مساحتی در حدود ۴۴ هکتار، که بخاطر مقام خداوند و مسیح پسر و جلوگیری از ورود سلیقه‌های سرزمین‌های مسیحی در واتیکان سازماندهی و شیوه ادارهٔ ان بر عهدهٔ واتیکان است و افراد کلیسای مسیح در ان مشغول به انجام فعالیت‌های مختلف و زندگی هستند که واتیکان را کوچک‌ترین کشور دنیا و با جمعیتی در حدود ۸۰۰ نفر، کم‌جمعیت‌ترین کشور مستقل دنیا محسوب می‌شود.[۱۳][۱۴][۱۵]
پاپ به‌عنوان والامقام‌ترین فرد در کلیسای کاتولیک، رهبری و سرپرستی کشور واتیکان را بر عهده دارد. با این همه موضع‌گیری‌های پاپ در پیوند با مسائل جهان که از طریق پیام‌ها، نامه‌های سرگشاده یا در موعظه‌ها و سخنرانی‌های او اعلام می‌شود که به جایگاه مذهبی او ارتباط دارد.[۱۲]
از سال ۱۹۸۱ میلادی، دربار واتیکان برای خاتمه‌دادن به حدس و گمان‌ها در مورد میزان ثروت و درآمد کلیسا، که در دنیا برای حمایت از آسیب دیدگان و حمایت از افراد برای تحصیل و درمان و سایر فعالیت‌های انسان دوستانه حساب‌های مالی خود را منتشر می‌کند.[۱۶] کلیسای کاتولیک همچنین دارای سیستم قضایی جهت برخورد با تخلفات اداری روحانیون است که به «دادگاه تریبیونال واتیکان» مشهور است.[۱۷]
مواضع و باورها
ویرایش
«تثلیث» یکی از اعتقادات بنیادین مسیحیت است. قرائت کلیسای کاتولیک روم از تثلیث، چنین تعریف شده‌است: «تثلیث واحد است».[۱۸]
«لقاح پاک» یکی از آموزه‌های کلیسای کاتولیک است در اشاره به «پاک و مطهر و معصوم» بودن مریم عذرا، بانوی مقدس که به دنیا آورندهٔ پسر از وجود پدر آسمانی، پروردگار یکتای هستی، بود.[۱۹]
«اعتراف به گناهان» و «طلب استغفار» نزد کشیش در کلیسای کاتولیک، آیینی مقدس شمرده می‌شود.[۲۰]
«تجرد کشیشان» و «ممنوعیت انتصاب زنان به عنوان کشیش» از جمله آموزه‌های بنیادین کلیسای کاتولیک عنوان می‌شوند.[۲۱]
کلیسای کاتولیک باور به «قدیس» دارد. برای قدیس معرفی‌کردن فردی در کلیسای کاتولیک، باید معجزه‌ای از فرد مورد نظر، به کلیسا اثبات شود. رسولان مسیح با ایمان و اعتماد به عیسی مسیح که تنها خداوند و مسیح که از خداوند بود رسولان را قادر به معجزه برای آگاه ساختن انسانها و روشن نمودن چشمان و قلب مردمان بودند.[۲۲][۲۳]
آموزه‌های کلیسای کاتولیک نظریه تکامل در مورد پیدایش انسان را رد نمی‌کند، اما بر روایت آفرینش در انجیل تأکید دارد.[۲۴]
کلیسای کاتولیک رویکردی مخالف با استفاده از کاندوم جهت نزدیکی جنسی دارد؛ اما استفاده از آن را در شرایطی خاص از جمله در مواقعی چون استفاده توسط روسپی‌ها برای جلوگیری از گسترش بیماری ایدز را موجه و جایز می‌داند.[۲۵] کلیسای کاتولیک معتقد است که «پایبندی به روابط زناشویی و خودداری از روابط جنسی پیش از ازدواج بهترین راه جلوگیری از گسترش ویروس اچ‌آی‌وی است».[۲۶] ویروس اچ‌آی‌وی عامل بیماری ایدز شناخته شده‌است.
کلیسای کاتولیک به «حق زندگی» باور دارد و آموزه‌ها و اصول اعتقادی کلیسای کاتولیک در مخالفت با عمل «سقط جنین» است.[۲۷] این کلیسا همچنین درهای خود را به روی زوج‌های همجنس‌گرا یا کسانی که بدون ازدواج باهم زندگی می‌کنند یا افراد مطلقه‌ای که دوباره ازدواج کرده‌اند، بسته‌است.[۲۸]
کلیسای کاتولیک رسماً در سال ۱۹۶۵ میلادی، اصل اعتقادی قدیمی در الهیات کاتولیک، مبنی بر اینکه «یهودیان جمعاً گناه مصلوب‌شدن عیسی مسیح را بر شانه دارند» را مطرود اعلام کرد. این اصل منجر به قرن‌ها آزار و اذیت یهودیان در جوامع مسیحی شده بود.[۲۹]
در کلیساهای کاتولیک رومی و ارتدوکس شرقی این باور وجود دارد که فاسد نشدن جسد به شکل معمول آن، نشانه «تقدس» است.[۳۰]
رنگ سیاه در کلیسای کاتولیک به معنای تقوا و پرهیزگاری و خشوع و افتادگی است.[۳۱]
تاریخ کلیسا
ویرایش
در نقاشی، کشیش‌ها مراسم شکنجه مردی را که متهم به همجنس‌گرایی شده‌است پیش از اعدام وی نظارت و صحنه‌گردانی می‌کنند.
کلیسای کاتولیک هیچ نیروی سیاسی یا پادشاهی را هم‌مرتبه با خود نمی‌دانست، از این روی سلطه سیاسی و اجتماعی خود را در کنار حاکمیت دینی تحکیم کرد و دوره‌ای جدید از تمدن اروپا به نام قرون وسطی را شکل داد. کلیسای کاتولیک خود را تنها مرجع اعطای «مقام قدیسی» به انسانها می‌داند.[۳۲]
«انگیزاسیون» یا محکمه‌های بازجویی دینی و دادگاه‌های تفتیش عقاید[۳۳] در سده سیزدهم میلادی توسط پاپ گرگوری نهم بنیان نهاده شد[۳۴] و در طول جنگ‌های مذهبی میان پروتستان‌ها و کاتولیک‌ها در سده‌های شانزدهم و هفدهم میلادی به شدت فعال بود و با تکیه بر قدرت حکومت دینی از قرائت خاص کلیسای کاتولیک دفاع می‌کرد و به سرکوب و آزار سایر قرائات از مسیحیت می‌پرداخت.[۳۵]
در اکتبر ۲۰۱۱ میلادی، پاپ بندیکت شانزدهم، رهبر مسیحیان کاتولیک جهان، نسبت به استفاده از زور و جنگ برای ترویج مسیحیت در سده‌های گذشته، «انتقاد و اظهار شرم» کرد. هرگز عقیدهٔ پیروان گروه مسیح بر دیگر عقاید گروه مسیحیان برتری ندارد و تمام مسیحیان در راه خدا و مسیح می‌توانیم که مورد رضایت پدر آسمانی قرار بگیریم او با اشاره به خشونت‌هایی که در تاریخ برای ترویج مسیحیت گروهی خاص رخ داده‌است گفت: «ما این را با شرم بزرگی تأیید می‌کنیم؛ ولی کاملاً واضح است که این سوء استفاده از ایمان مسیحی بوده‌است، و آشفتگی روح و ضعف ایمان شخص مسئول هدایت انسانها جز غم و شرم نتیجه‌ای نداشته‌است. چیزی که به وضوح با ذات واقعی آن در تضاد است».[۳۶]
منابع
ویرایش- ↑ Marshall, Thomas William (1844). Notes of the Episcopal Polity of the Holy Catholic Church. London: Levey, Rossen and Franklin. ASIN 1163912190.
- ↑ Stanford, Peter. "Roman Catholic Church". BBC Religions. BBC. Retrieved 1 February 2017.
- ↑ Bokenkotter, 2004, p. 18
- ↑ "Presentation of the Pontifical Yearbook 2019 and the Annuarium Statisticum Ecclesiae 2017". Holy See Press Office. 6 March 2019. Archived from the original on 7 March 2019. Retrieved 6 March 2019.
- ↑ "Vatican statistics report church growth remains steady worldwide". National Catholic Reporter. 2 May 2015. Retrieved 1 July 2015.[پیوند مرده]
- ↑ "Vatican congregation reaffirms truth, oneness of Catholic Church". Catholic News Service. Retrieved 17 March 2012.
- ↑ Barry, pp. 50–51.
- ↑ Barry, pp. 98–99.
- ↑ لغت نامه دهخدا
- ↑ فرهنگ فارسی
- ↑ با تحریم مسیحیان گرجستان، پاپ در ورزشگاه نیمه‌خالی تفلیس دعا خواند، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ سفر پاپ به آلمان و بحث جدایی دین از حکومت، دویچه‌وِلِهٔ فارسی
- ↑ Holy See (Vatican City) (به انگلیسی) (CIA — The World Factbook ed.), archived from the original on 10 January 2019, retrieved 5 March 2012 Retrieved on 2007-02-22.
- ↑ "Vatican City State", Vatican City Government (به انگلیسی) Retrieved on 2007-11-28.
- ↑ The Principality of Sealand is generally classified as a micronation, not as an Independence sovereign state.
- ↑ تضعیف ارزش دلار از درآمد واتیکان کم کرد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ رسوایی جنسی کلیسا: پاپ بندیکت ۴۰۰ کشیش را خلع لباس کرده بود، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ McGrath, pp. 4–6
- ↑ Denzinger, 1100.
- ↑ «کاتولیک‌ها به کشیش‌ها اعتراف کنند نه برنامه‌های تلفن همراه»، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ پاپ بندیکت: کشیش‌های مخالف آموزه‌های کلیسا تحمل نخواهند شد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ ژان پل دوم یک گام به قدیسی نزدیک شد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ تبرک پاپ ژان پل دوم و سیاست قدیس‌شدن، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ پاپ: اگر انسان صرفاً محصول تکامل بود، زندگی بی‌معنی بود، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ استقبال از اظهارات پاپ در مورد اجازه مشروط استفاده از کاندوم، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ موضع پاپ در مورد کاندوم جنجال آفرید، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ تلاش واتیکان و سازمان راهبه‌های آمریکایی برای تفاهم، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ درخواست از پاپ برای اصلاحات در کلیسای کاتولیک، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ «همه یهودیان برای مصلوب شدن عیسی مسیح قابل سرزنش نیستند»، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ جسدهای مومیایی؛ آخرین تلاش برای «بقای رهبران»، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ چرا ملانیا و ایوانکا ترامپ در دیدار با پاپ سیاه پوشیدند؟، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ دولت‌مردان جادوگر و سقوط گفتمان سیاسی در ایران، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ احمد کسروی، انگیزاسیون در ایران، ۱۳۲۶ ماهنامهٔ باهماد آزادگان
- ↑ سکولاریسم سیاسی، علیه یا له دین؟، سکولاریسم نو
- ↑ اعترافات گالیله، شعور انسان در محکمه، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ ۱۱ عذرخواهی در سال ۲۰۱۱، بی‌بی‌سی فارسی
پیوند به بیرون
ویرایش