اسلام در ایران

در ایران، اسلام دین رسمی کشور و دین ۹۹٫۴ درصد جمعیت آن کشور است به‌طوری‌که ۹۵–۹۰ درصد آن شیعه و ۱۰–۵ درصد آن نیز سنی‌اند.

اسلام در ایران
اطلاعات کشور
نام کشور	ایران
جمعیت	۷۹٬۹۲۶٬۲۷۰
اسلام در کشور
جمعیت مسلمانان	~۷۹٬۴۴۶٬۷۱۲
درصد مسلمانان	۹۹٫۴٪
جمعیت سنیان	~۷،۹۴۴،۶۷۱
اسلام شیعه			۹۰٪
اسلام سُنّی			۱۰٪
جمعیت شیعیان	~۷۱،۵۰۲،۰۴۰

آشنایی ایرانیان به اسلام را می‌توان به همان دوران پیامبر اسلام مرتبط دانست و شخصی چون سلمان فارسی که از اولین ایرانیان مسلمان بود. پیامبر اسلامنامه‌ای را به شاه ایران زمین خسرو پرویز فرستاد. در دربار خسروپرویز، هنوز مترجم از خواندن نامه فارغ نشده بود که زمامدار ایران سخت برآشفت و نامه را از مترجم گرفت و پاره کرد.

اما ایرانیان آشنایی دیگری هم با اسلام داشتند که بعد از پیامبر اسلام؛ در دوران عمر بن خطاب و با وقوع جنگ قادسیه همراه بود. بعد از جنگ یزدگرد سوم آخرین پادشاه سلسله ساسانیان به استان‌های مختلفی رفت و در مرو کشته شد.

تغییر دین

ادوارد براون مورّخ انگلیسی: مسلّم است که قسمت اعظم کسانی که (در ایران) تغییر مذهب دادند، به طیب خاطر و به اختیار و اراده خود آن‌ها بود؛ و پس از شکست ایران در قادسیه فی المثل چهار هزار سرباز دیلمی پس از مشاوره، تصمیم گرفتند به میل خود اسلام آورند، و به قوم عرب ملحق شوند. این عدّه در تسخیر جلولاء به تازیان کمک کردند، و اشخاص دیگر نیز گروه گروه به رضا و رغبت به اسلام گرویدند. و اشپولر نیز می‌گوید که: تقریباً تمام ایرانیان بدون اعمال زور و فشار خارجی قابل توجّهی از طرف فاتحان در مدّت قرون اندکی به اسلام گرویدند. و دوز مستشرق معروف هلندی نیز سخن او را تأیید کرده می‌گوید. آنچه جناب دوز در پایان سخنش می‌گوید بیانگر نکته‌ای قابل تامّل است. هر چند نقش اعراب مسلمان در شکل‌گیری تمدّن اسلامی ـ ایرانی را نباید فراموش کرد، امّا نقش برجسته ایرانیان در توسعه تمدّن و علوم اسلامی و تدوین هزاران کتاب در این زمینه، گویای عشق و علاقه مضاعف این قوم به مکتب اسلام است. این عشق و ارادت ایرانیان سبب شد تا این سرزمین مهد اندیشمندان اسلامی شود.

در توضیح این رویکرد، سید حسین نصر و مرتضی مطهری بر این باورند که در فرایند اسلام‌آوردن ایرانیان، اگر چنین پنداشت که ایرانیان نومسلمان زیر «فشار همگانی» ایمان آورده‌اند، راه به جایی نمی‌توان برد و این باور، پاسخی به پرسشِ چرایی پرورش دانشمندان بزرگ اسلامیِ بسیار به‌دست ایرانیان ندارد. زیرا می‌توان پذیرفت که ملتی وادار به انجام سبکی از زندگی شود، اما نمی‌توان ملتی را ناگزیر به انجام تلاش نوآورانه و ژرف و گسترده در آن سبک زندگی کرد، مگر این‌که روش و باورهای زندگی آن ملت از درون دگرگون شده‌باشد؛ و این دگرگونی اندیشه و زندگی ایرانیان کار به جایی می‌بَرد که داستان‌هایی دربارهٔ دریاچه‌ها و دیگر موارد در شب نزول قرآن یا به‌دست نیروهای فرازمینی برخی از صحابه، به‌ویژه علی بن ابی‌طالب آورده‌اند؛ و این‌همه، آن‌چنان ژرف بود که حتی با پایان چیرگی سیاسی اعراب بر ایران بی‌ایستایی ادامه یافت و به اوج خود رسید.

هنر و دانش در ایران پس از اسلام

در طول چهار قرن پس از سقوط ساسانیان، ایرانیان به تدریج به اسلام گرویدند و بر پایهٔ اعتقادات تازه خود فرهنگی جهانی را شکل دادند که حاصل تلاقی سنت‌های گوناگون بود. در نتیجه هنر و معماری اوج گرفت، علومی مانند پزشکی، شیمی و نجومی پیشرفت‌های چشمگیر کرد و زبان فارسی با جذب واژگاه عربی گسترش بی‌نظیر یافت.

مذاهب اسلامی در ایران

شیعیان

اهل تسنن

اماکن اسلامی

طبق آمارنامه مراکز مذهبی تعداد امکان اسلامی ایران به این شرح است.

ساختار	مسجد	مسجد جامع	حسینیه	فاطمیه	زینبیه	امامزاده	درگاه	حوزه علمیه
تعداد	۴۸۹۸۳	۷۸۷۷	۱۳۴۴۶			۶۴۶۱	۱۳۲۰

معماری اسلامی

• 

  نمایی از ایوان جنوبی همراه با حیاط و حوض سنگی

• 

  شیشه‌های رنگی

• 

  شبستان غربی

• 

  دالان جنوبی

• 

  نمایی از کاشی‌های هفت رنگ در سقف

• 
• 
• 

  مسجد شیخ لطف‌الله

• 

  کاشی‌کاری مسجد شیخ لطف‌الله

• 

  مسجد شیخ لطف‌الله و میدان نقش جهان

• 

  گنبد شیخ لطف‌الله

• 

  نمای زیر گنبد

جستارهای وابسته

• فهرست کشورها بر پایه جمعیت مسلمان

منابع

• ویکی‌پدیای انگلیسی-بازدید در ۵ سپتامبر ۲۰۰۹