درگاه:اراک
|
ویرایش درگاه اراک
  اراک () یکی از کلان‌شهرهای ایران و از بزرگترین شهرهای غرب و مرکز ایران و مرکز استان مرکزی و شهرستان اراک است. جمعیت اراک در سال ۱۳۹۰ برابر با ۵۲۶،۱۸۲ نفر بوده که از این نظر قطب جمعیتی استان مرکزی و چهاردهمین شهر پرجمعیت ایران به حساب می‌آید. اراک از جمله شهرهایی است که دارای رشد سریع جمعیت است. میزان رشد جمعیت از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۷۵ برابر با ۱/۵ بوده است. از قرن دوم اسلامی ناحیهٔ میان همدان، ری و اصفهان عراق نامیده شد که بعدها برای تمایز با عَراق عرب آن را عراق عجم نامیدند. عَراق معرب اراک است. اراک نسبت به بسیاری از شهرهای ایران، شهر جوانی محسوب می‌شود. این شهر در دوران قاجار بنیان گذاشته شده و کمی بیش از دو قرن قدمت دارد. نام شهر که ابتدا قلعه‌ای نظامی در کنار روستای کرهرود بود قلعه سلطان آباد، بعد سلطان‌آباد عراق و در سال ۱۳۱۶ شمسی به اراک مبدل گشت. اراک یکی از شهرهای صنعتی ایران است که از لحاظ گوناگونی محصولات صنعتی، نخستین، از لحاظ وجود صنایع مادر، دومین و به طور کلی چهارمین قطب صنعتی کشور محسوب می‌شود. نخستین کارخانه تولید آلومینیوم کشور (ایرالکو)، نخستین و بزرگترین کارخانه واگن سازی و لوکوموتیوسازی کشور (واگن پارس)، نخستین کارخانه کمباین‌سازی کشور (کمباین‌سازی ایران)، بزرگترین کارخانه سازنده دکل انتقال نیرو در خاورمیانه (آونگان)، نخستین ایستگاه آزمایش تست دکل‌های انتقال نیرو در خاورمیانه و آسیا و نخستین مدرسه خورشیدی کشور در این شهر قرار دارند. همچنین این شهر به دلیل پایان طرح‌های گازرسانی به عنوان نخستین مرکز استان سبز کشور شناخته شده‌است. این شهر به واسطه وجود صنایع مادر، تولید ۸۰درصد تجهیزات انرژی کشور، وجود بزرگترین کارخانه تولید کننده آلومینیوم کشور و وجود بزرگترین معدن سدیم سولفات کشور لقب پایتخت صنعتی ایران را به خود اختصاص داده‌است و به همین دلیل یکی از آلوده‌ترین شهرهای ایران است.طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک از جمله طرح‌های ملی است که برای کاهش آلودگی شهر به تصویب رسیده است، اما اجرا نشدن ضعیف آن بعد از چند سال باعث شد تا مردم اراک در سال ۱۳۹۲ به مدت ۱۸ هفته تجمعات اعتراضی نسبت به وضع موجود برپا کنند.این تجمعات موجب شد تا روزنامه الشرق الاوسط مردم شهر اراک را ثابت قدمترین مردم ایران در زمینه اعتراض به مسائل زیست محیطی معرفی کند. این شهر از جمله شهرهای امن از نظر لرزه خیزی است و احتمال وقوع زلزله بالای ۵ ریشتر در آن بسیار ضعیف است. ویرایش نوشتار هفته
قالی اراک گونه‌ای قالی ایرانی است که در منطقه اراک یافت و تولید می شده است. در دوره قاجار، اراک یکی از مراکز مهم قالی بافی ایران بود. روند تجاری شدن و صادر شدن قالی اراک از دوران قاجار و در فاصله بین حکومت فتحعلی شاه تا ناصرالدین شاه آغاز شد. در این دوره تقاضای ناگهانی اروپا برای قالی ایرانی را می‌توان نقطه عطفی برای صنعت قالی بافی به شمار آورد. همزمان با آن اوج شکوفایی قالی بافی در اراک صورت گرفت و دلیل عمده آن را می‌توان به سعی و اهتمام تجار خارجی و تبریزی در پیشبرد این صنعت تعبیر کرد. تقاضای زیاد قالی ایران و رونق تجارت موفق آن باعث شد تا تعداد زیادی از شرکت‌های خارجی از کشورهای آمریکا، انگلیس ،سوئیس و یونان به سرمایه گذاری و تولید انبوه آن ترغیب گردند. زمانی که شرکت زیگلر سوئیس دفتر مرکزی خود را در تبریز و نمایندگی‌هایی در سایر شهرهای ایران داشت شرکت آلپیگر اقدام به تاسیس یک انبار بزرگ در سلطان آباد کرد. در سال ۱۲۷۳ خورشیدی ۱۲۰۰ قالیباف در شهر و ۱۵۰۰ قالیباف در روستاهای نزدیک فعال بودند. برخی دیگر از منابع تعداد قالیبافان در منطقه را ۵۰۰۰ تن برآورد می‌کنند. اراک به عنوان یکی از مهمترین مراکز صدور فرش به اروپا تا سال ۱۳۱۹ باقی ماند. ویرایش مشاهیر
مصطفی‌قلی بیات معروف به صمصام‌الملک (۱۲۶۷ اراک- ۱۳۱۶ آلمان) سیاستمدار و از بنیانگذاران کشاورزی نوین ایران و موسس دانشکده کشاورزی کرج بود. او نخستین دبیرستان پسرانه اراک را تاسیس کرد که صمصامیه نام گرفت. وی فرزند حاج عباسقلی‌خان سهم‌الملک اراکی، ملاک و نماینده مجلس و برادر کوچکتر مرتضی‌قلی بیات معروف به سهام‌السلطان و خواهرزاده دکتر محمد مصدق است. او در سال ۱۲۶۷ در سلطان‌آباد اراک به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را نزد معلمین خصوصی فراگرفت. سپس به مدت دو سال به روسیه رفت تا فنون نظامی را فرا گیرد، پس از آن که نتوانست نظام خشن و بدون انعطاف ارتش روسیه را تحمل کند به ایران بازگشت و به کار کشاورزی مشغول شد. ویرایش رده‌ها
 ویرایش نوشتارهای برگزیده
ویرایش آیا میدانید که
آیا میدانید...
ویرایش نگاره هفته
 دالان بلورفروش ها، بازار اراک ویرایش گفتاورد
— میرزا آقا خان کرمانی ویرایش گردشگری
 تالاب میقان (تالاب کویری میقان) از جمله آخرین حلقه‌های اکولوژیک حوضه آبریز دشت اراک است و تمامی آب‌های سطحی منطقه و آب‌های حاصل از نزولات جوی به این تالاب وارد می‌شود. در سالهای با بارندگی مناسب، تالاب دارای میزان آب قابل توجه است و در سالهای کم آبی عموماً سطح تالاب خشک شده و به حالت کویری در می‌آید. این تالاب دارای بزرگترین منبع سدیم سولفات در جهان می‌باشد. در بیش از ۱۴۷ متر مربع از کویر معدن سولفات سدیم با ظرفیت ۴۷ میلیون تن وجود دارد. نزدیک به ۶۰ درصد از منابع سولفات سدیم کشور در تالاب میقان جای دارد. تالاب به عنوان یکی از اکوسیستم‌های مهم برای پرندگان مهاجر به شمار می‌رود و سالانه هزاران قطعه پرنده در فصل سرد در راه مهاجرت از سیبری به مناطق گرمسیر در این تالاب توقف می‌کنند. از جمله پرندگان درنای خاکستری است که به عنوان گونه‌ای کمیاب از خانواده درناها شناخته می‌شود. ویرایش گوناگون
 شهر اراک از ابتدا با هدف شهرسازی و طبق یک اسلوب منظم شکل یافت که در آن تمام پیش بینی‌های لازم انجام گرفته بود. اراک از معدود شهرهای ایران است که طبق نقشه ساخته شده‌است. تریزر، مهندس فرانسوی که به همراه ژنرال گاردان از سوی ناپلئون به ایران آمده بود، اراک را مطابق شهر نیس فرانسه طراحی کرد. بافت قدیم اراک بر اساس آخرین تحولات فنی شهرسازی عصر خود دارای ویژگی‌های با ارزشی بوده‌است. سلسله مراتبی بودن بخش خدمات و نیازمندی‌های عمومی، قطعه بندی منظم اراضی، بافت شطرنجی شهر، تقسیمات محله‌ای و تمایز محله‌ای مناسب، وجود بازار و عناصر وابسته آن به عنوان عامل موثر در حیات اقتصادی و اجتماعی شهر بوده‌است. به دلیل اینکه شیب شهر از طرف جنوب به شمال است و مظهر تمام قنات‌ها در جنوب بوده، لذا گسترش شهر در ابتدا به طرف جنوب و جنوب غرب متوجه شد و بسیاری از تجار و پیشه وران خانه‌های وسیع و مشجری را بخصوص در محله عباس آباد ساختند. یکی از علل نامنظم بودن کوچه‌ها و خیابان‌ها به این جهت بوده که اکثر باغ‌های شهر به منازل مسکونی تبدیل شد و چون حدود باغ‌ها با جوی‌های آب با مسیرهای غیر مستقیم معین می‌شد، منازل احداث شده به پیروی از آن نامنظم ساخته شدند. |
.jpg)
.png)
.jpg)
.jpg)
_(cropped).jpg)
.jpg)
.jpg)
