هفت‌لنگ

شاخه‌ای از ایل بختیاری

هفت‌لَنگ یکی از دو شاخه ایل بختیاری است که پیشینه شکل‌گیری آنها به قرن شانزدهم و نظام مالیات‌دهی بازمی‌گردد.[۱] پراکندگی محل سکونت این دو شاخهٔ ایل بختیاری باعث ایجاد تفاوت‌هایی شده است[۲] اما هر دو شاخه به گویش بختیاری سخن می‌گویند.[۳]

تقسیمات ایلی

ویرایش

شاخه هفت لنگ از چهار باب تشکیل شده است:

  1. بابادی باب
  2. دورکی
  3. بختیاروند
  4. دینارانی

بابادی باب

ویرایش

بابادی باب یکی از باب‌های ایل بختیاری از شاخه هفت‌لَنگ است. این باب متشکل از ۱۳ طایفه است. بابادی باب به همراه دورکی و دینارونی و بهداروند، ۴ شاخهٔ هفت‌لنگ بختیاری را تشکیل می‌دهد.[۴]

طوایف

ویرایش
  1. عالی‌انور
  2. شهنی
  3. گله
  4. نصیر
  5. پبدنی
  6. احمد محمدی
  7. میرکاد
  8. احمد سمالی
  9. جلیل
  10. اولاد
  11. آرپناهی
  12. مدملیل
  13. عکاشه
  14. راکی
  15. ململی[۵]

سردسیر باب بابادی در چَم دَر، قلعه تَک، شیخ علیخان، دشت زرین، خسرو آب، چِلگرد و… است؛ و گرمسیر آن‌ها در آرپناه، چلوار، حتی، هارکله، آبژدان، بدر آباد، پلی و… است.[۶]

پیشینه

ویرایش

گفته می‌شود بابادی‌ها از زمان قدیم مردمانی خشن و قانون‌شکن بودند و بعلت همین طغیان و گردنکشی حکومت وقت آنها را از چندین منطقه اخراج کرد، تا سرانجام در ارتفاعات زردکوه مأوا گزیدند.

بابادی

ویرایش
  1. نصیر (احمدی، قاضی، محمدجعفری، شیرازی)
  2. شهنی (ارزانی‌وند، باروند، بلیل، بهادروند، تاج‌الدین‌وند، چرم، خواجه، شاهسوند، شیخ، شیخ‌وند، قنبروند، کاشانی)
  3. راکی (اولاد طهماسب خان، ارزانی‌وند، فردی‌وند، کلاوند، قاسم‌وند، ذوالفقاروند، اولاد کرم، جاوند، موزایی)
  4. گمار (کپیری، هزارمیشی، توده‌ای، اداپا)
  5. ململی (اولاد، باچی، سله‌چین، سلحشور، لیموچی، کوراوند، صالح‌وند، حلوایی، نظروند، سلیمان‌وند)
  6. مدملیل (جانعلی‌وند، شامصیروند، خدادادوند، مقام‌رهی، آلکووند)
  7. عکاشه (خدر، مویی، کلا، مراد، عالونی، شهرویی، کربلایی حسن، کوشکی، دینارعالی، جاوی، میرزاوند، کاشهویی، کید، ونکی، میلاسی، سادات)
  8. گله (اولاد، جمالوند، دیله، بور، قنبری، خواجه، باقروند)
  9. آرپناهی (داودکولی، خدادادی، کسدی، رکدی، بیر، پیرتازی)
  10. میرقائد (میرکاد) (خوشنامی، سراج‌الدین، دوستعلی، شیخ‌باباروزبهان، رکان و دهدار)
  11. پبدنی (عبدالله‌جون، سه‌قومه)
  12. بابادی عالی‌انور (تقی عبداللهی، احمدمحمودی، احمدسمالی، آرپناهی، میرقائد حاجیور، لک، اولاد، جلیل)[۷]

دورکی باب

ویرایش
  1. مشایخ
  2. آسترکی
  3. زراسوند
  4. موری
  5. چهاربری
  6. گندلی
  7. بابااحمدی
  8. عرب کمری
  9. اسیوند[۸]

دینارانی

ویرایش
  1. اورک
  2. شالو
  3. بویری
  4. گورویی
  5. عالی محمودی
  6. نوروزی
  7. سهید
  8. سرقلی
  9. شیخ البرز
  10. کورکور[۹]

بختیاروند

ویرایش
  1. بهداروند
  2. زیلایی
  3. علاءالدین‌وند
  4. منجزی
  5. آل‌جمالی
  6. مقام رهی
  7. اسنکی
  8. مشهوند
  9. دهناشی
  10. عرب کمری
  11. سُهرو
  12. کیارسی
  13. جانکی سردسیر[۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵]

جستارهای وابسته

ویرایش

پانویس

ویرایش
  1. «BAḴTĪĀRĪ TRIBE». دانشنامهٔ ایرانیکا.
  2. خسروی، عبدالعلی. فرهنگ بختیاری، تهران:۱۳۶۸
  3. کریمی، اصغر. سفر به دیار بختیاری، تهران:۱۳۶۸
  4. دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
  5. تاریخ بختیاری، نوشته علیقلی خان سردار اسعد دوم.
  6. بختیاری در گذر زمان، نوشته قباد باقری.
  7. Arash Khazeni. «Tribes and Empire on the Margins of Nineteenth-Century Iran (Page.22)». University of Washington Press.
  8. «HAFT LANG». Encyclopædia Iranica.
  9. Stephanie Cronin. «Tribal Politics in Iran». Routledge.
  10. سردار اسعد، علیقلی‌خان. تاریخ بختیاری
  11. حسین ابراهیمی ناغانی (۲ اسفند ۱۳۸۸). «اسامی طوایف و شعب ایل بختیاری». وبگاه انسان‌شناسی و فرهنگ. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۱۳.
  12. عبدالعلی خسروی، تاریخ و فرهنگ بختیاری
  13. منصورامانی، تاریخ ایذه و قوم بختیاری
  14. امبرحسین احمدی، تاریخ فرهنگ و تمدن بختیاری
  15. موسی حاجت پور، جامعه‌شناسی عشایر بختیاری

منابع

ویرایش
  • عکاشه، اسکندر. تاریخ ایل بختیاری به کوشش فرید مرادی، تهران:۱۳۶۵
  • نیکزاد امیر حسینی، کریم. شناخت سرزمین بختیاری، اصفهان:۱۳۵۴