وزیر صنایع و معادن

وزیر صنایع و معادن وزیر وزارت‌خانهٔ صنایع و معادن و یکی از اعضای هیئت دولت جمهوری اسلامی ایران بود.

وزیر صنایع و معادن
وزارت صنایع و معادن
جایگاهتهران، ایران
نامزدکنندهرئیس‌جمهور
گمارندهرئیس‌جمهور
بنیادگذاری۸ مهر ۱۳۱۶ (تشکیل)[۱]
۱۰ بهمن ۱۳۳۴ (تشکیل)[۲]
۱ مرداد ۱۳۵۳ (تشکیل)[۳]
نخستین دارندهسید مهدی فرخ
دارندهٔ نهاییمهدی غضنفری (سرپرست)
برافتاده۲۸ دی ۱۳۲۰ (ادغام)[۴]
۱ اسفند ۱۳۴۱ (ادغام)[۵]
۸ تیر ۱۳۹۰ (ادغام)[۶]

در سال ۱۳۱۰، وزارت اقتصاد ملی به «اداره‌کل صناعت»، «اداره‌کل تجارت» و «اداره‌کل فلاحت» تجزیه شد.[۷] در سال ۱۳۱۶، اداره‌کل صناعت و معادن به وزارت صناعت و معادن و اداره‌کل تجارت به وزارت تجارت تبدیل شد[۱] که در سال ۱۳۱۷ به‌دنبال پیشنهاد فرهنگستان ایران، نام «وزارت صناعت و معادن» به «وزارت پیشه و هنر» و همچنین نام «وزارت تجارت» به «وزارت بازرگانی» تغییر یافت. در سال ۱۳۲۰، وزارت پیشه و هنر با وزارت بازرگانی ادغام و «وزارت بازرگانی و پیشه و هنر» تشکیل شد که در سال ۱۳۲۶ به وزارت اقتصاد ملی تغییر نام داد. در سال ۱۳۳۴، این وزارت‌خانه دوباره به «وزارت صنایع و معادن» و «وزارت بازرگانی» تجزیه شد؛ ولی باز هم در سال ۱۳۴۱ ادغام شدند و وزارت اقتصاد تشکیل شد. در سال ۱۳۵۳، وزارت اقتصاد فروپاشید و بخش‌هایی از آن با وزارت دارایی ادغام شد و وزارت امور اقتصادی و دارایی تشکیل شد. همچنین «وزارت صنایع و معادن» و «وزارت بازرگانی» دوباره تشکیل شد. در سال ۱۳۶۰، وزارت صنایع و معادن به دو وزارت‌خانه «صنایع» و «معادن و فلزات» تفکیک شد و سال بعد، «وزارت صنایع سنگین» با انتزاع از وزارت صنایع تأسیس شد. در سال ۱۳۷۳، وزارت صنایع سنگین در وزارت صنایع و در سال ۱۳۷۹، وزارت صنایع با وزارت معادن و فلزات ادغام شد و وزارت صنایع و معادن تشکیل شد. در سال ۱۳۹۰، «وزارت صنایع و معادن» و «وزارت بازرگانی» ادغام و «وزارت صنعت، معدن و تجارت» تشکیل شد.[۸]

فهرست

ویرایش

پهلوی

ویرایش
سازمان‌های سیاسی
ر. نام نگاره آغاز تصدی پایان تصدی دولت م.
وزیر صناعت و معادن
۱ سید مهدی فرخ
(۱۳۵۲–۱۲۶۵)
  مهر
۱۳۱۶
اردیبهشت
۱۳۱۷
جم ۲ [۹]
۲ ابوالقاسم فروهر
(۱۳۳۹–۱۲۵۷)

 

اردیبهشت
۱۳۱۷
شهریور
۱۳۱۷
[۱۰]
۳ علی منصور
(۱۳۵۳–۱۲۶۴)
  شهریور
۱۳۱۷
پاییز
۱۳۱۷
[۱۱]
وزیر پیشه و هنر
(۳) علی منصور
(۱۳۵۳–۱۲۶۴)
  پاییز
۱۳۱۷
شهریور
۱۳۲۰
جم ۲
متین‌دفتری [۱۲]
ع. منصور ۱ [۱۳]
فروغی ۴ [۱۴]
۴ علی‌اصغر حکمت
(۱۳۵۹–۱۲۷۱)
  شهریور
۱۳۲۰
آذر
۱۳۲۰
فروغی ۵ [۱۵]

وزیر اقتصاد ملی
وزیر صنایع و معادن
۵ علیقلی اردلان
(۱۳۶۵–۱۲۷۸)
  آبان
۱۳۳۴
۱۷ دی
۱۳۳۴
علاء ۲ [۱۶]
۶ غلامحسین فروهر
(۱۳۴۶–۱۲۸۲)
  ۱۷ دی
۱۳۳۴
بهمن
۱۳۳۴
[۱۷]
۷ رضا گنجه‌ای
(۱۳۷۴–۱۲۸۶)
  ۲۷ فروردین
۱۳۳۵
۱۴ فروردین
۱۳۳۶
علاء ۳ [۱۸]
۸ جعفر شریف‌امامی
(۱۳۷۷–۱۲۹۱)
  ۱۵ فروردین
۱۳۳۶
۷ شهریور
۱۳۳۹
اقبال [۱۹]
۹ طاهر ضیائی
(۱۳۹۱–۱۲۹۶)
  ۹ شهریور
۱۳۳۹
۱۶ اردیبهشت
۱۳۴۰
شریف‌امامی ۱ [۲۰]
شریف‌امامی ۲ [۲۱]
۱۰ غلامعلی فریور
(؟ –۱۲۸۴)
  ۱۹ اردیبهشت
۱۳۴۰
۴ دی
۱۳۴۰
امینی [۲۲]
۱۱ تقی سرلک
(۱۳۵۵–۱۲۹۱)
  ۴ دی
۱۳۴۰
۲۶ تیر
۱۳۴۱
[۲۳]
(۹) طاهر ضیائی
(۱۳۹۱–۱۲۹۶)
  ۳۰ تیر
۱۳۴۱
۲۹ بهمن
۱۳۴۱
علم ۱ [۲۴]

وزیر اقتصاد
وزیر صنایع و معادن
۱۲ فرخ نجم‌آبادی
(۱۳۹۴–۱۳۰۹)
  ۷ اردیبهشت
۱۳۵۳
۱۵ مرداد
۱۳۵۶
هویدا ۳ [۲۵]
هویدا ۴ [۲۶]
۱۳ محمدرضا امین
(۱۳۸۲–۱۳۰۶)
  ۱۶ مرداد
۱۳۵۶
۱۶ دی
۱۳۵۷
آموزگار [۲۷]
شریف‌امامی ۳ [۲۸]
ازهاری [۲۹]
۱۴ عباسقلی بختیار
(زادهٔ ۱۳۰۵)
  ۱۶ دی
۱۳۵۷
۲۲ بهمن
۱۳۵۷
بختیار [۳۰]

جمهوری اسلامی

ویرایش
وضعیت
سازمان‌های سیاسی
ر. نام نگاره آغاز تصدی پایان تصدی دولت رئیس دولت م.
وزیر صنایع و معادن
علی‌اکبر معین‌فر
(۱۳۹۶–۱۳۰۶)
سرپرست
  ۸ اسفند
۱۳۵۷
اسفند
۱۳۵۷
موقت بازرگان [۳۱]
۱۵ محمود احمدزاده
(۱۴۰۱–۱۳۱۴)
  اسفند
۱۳۵۷
۱۹ شهریور
۱۳۵۹
موقت
شورای انقلاب
بهشتی [۳۲]
بنی‌صدر
۱۶ محمدرضا نعمت‌زاده
(زادهٔ ۱۳۲۴)
  ۱۹ شهریور
۱۳۵۹
۲۶ مرداد
۱۳۶۰
نخست رجایی
وزیر صنایع[۳۳]
۱۷ سید مصطفی هاشمی‌طبا
(زادهٔ ۱۳۲۵)
  ۲۶ مرداد
۱۳۶۰
۲۳ مرداد
۱۳۶۳
دوم باهنر
موقت مهدوی کنی
سوم موسوی [۳۴][۳۵]
محمدعلی ذاکر
(زادهٔ ؟)
سرپرست
  ۲۵ مرداد
۱۳۶۳
۲۹ مرداد
۱۳۶۳
[۳۶]
۱۸ غلامرضا شافعی
(زادهٔ ۱۳۳۰)
  ۲۹ مرداد
۱۳۶۳
۷ شهریور
۱۳۶۸
[۳۷]
چهارم [۳۸]
(۱۶) محمدرضا نعمت‌زاده
(زادهٔ ۱۳۲۴)
  ۷ شهریور
۱۳۶۸
۲۹ مرداد
۱۳۷۶
پنجم هاشمی [۳۹]
ششم [۴۰][۴۱]
(۱۸) غلامرضا شافعی
(زادهٔ ۱۳۳۰)
  ۲۹ مرداد
۱۳۷۶
۲۵ دی
۱۳۷۹
هفتم خاتمی [۴۲]
وزیر صنایع و معادن[۴۳]
۱۹ اسحاق جهانگیری
(زادهٔ ۱۳۳۶)
  ۱۴ دی
۱۳۷۹
۲۵ دی
۱۳۷۹
هفتم خاتمی [۴۴]
۲۵ دی
۱۳۷۹
۲ شهریور
۱۳۸۴
[۴۵]
هشتم [۴۶]
۲۰ علیرضا طهماسبی
(زادهٔ ۱۳۴۰)
  ۲ شهریور
۱۳۸۴
۲۱ مرداد
۱۳۸۶
نهم احمدی‌نژاد [۴۷]
علی‌اکبر محرابیان
(زادهٔ ۱۳۴۸)
  ۲۱ مرداد
۱۳۸۶
۲۳ آبان
۱۳۸۶
[۴۸]
۲۱ ۲۳ آبان
۱۳۸۶
۲۵ اردیبهشت
۱۳۹۰
[۴۹]
دهم [۵۰]
مهدی غضنفری
(زادهٔ ۱۳۳۹)
سرپرست
  ۲۵ اردیبهشت
۱۳۹۰
۱۲ مرداد
۱۳۹۰
[۵۱]

پانویس

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «قانون اجازه تأسیس دو وزارتخانه تجارت و صناعت». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۸ مهر ۱۳۱۶.[پیوند مرده]
  2. «قانون راجع به تفکیک وزارت اقتصاد ملی به دو وزارتخانه بازرگانی - صنایع و معادن». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۳۱ اردیبهشت ۱۳۳۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۲۳.
  3. «قانون تشکیل وزارت صنایع و معادن». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۱ مرداد ۱۳۵۳.[پیوند مرده]
  4. «قانون اجازه توأم شدن سازمان وزارت بازرگانی و پیشه و هنر». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۲۸ دی ۱۳۲۰.[پیوند مرده]
  5. «قانون ادغام وزارتخانه‌های صنایع و معادن و بازرگانی». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۸ آذر ۱۳۵۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۲۳.
  6. «قانون تشکیل دو وزارتخانه تعاون، کار و رفاه اجتماعی و صنعت، معدن و تجارت». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۸ تیر ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۲۳.
  7. «قانون راجع به تقسیمات وزارت اقتصاد ملی». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۱۶ خرداد ۱۳۱۰.[پیوند مرده]
  8. رسولی، سمیه (۶ تیر ۱۴۰۱). «ماجرای تفکیک و ادغام‌های یک وزارت‌خانه». خبرگزاری مهر.
  9. «مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی دوره ۱۱ جلسه ۶». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۸ مهر ۱۳۱۶.[پیوند مرده]
  10. «مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی دوره ۱۱ جلسه ۳۹». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱۱ اردیبهشت ۱۳۱۷.[پیوند مرده]
  11. «مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی دوره ۱۱ جلسه ۵۳». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۲۰ شهریور ۱۳۱۷.[پیوند مرده]
  12. «تصمیم مجلس شورای ملی دائر به ابراز رأی اعتماد به کابینه آقای دکتر متین‌دفتری». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۲۰ آبان ۱۳۱۸.[پیوند مرده]
  13. «تصمیم مجلس شورای ملی دائر به ابراز رأی اعتماد به کابینه آقای علی منصور نخست‌وزیر». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۹ تیر ۱۳۱۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ نوامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  14. «تصمیم قانون دائر به ابراز رأی اعتماد به کابینه آقای فروغی». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۶ شهریور ۱۳۲۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئیه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۲۳.
  15. «مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی دوره ۱۲ جلسه ۱۱۷». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۳۰ شهریور ۱۳۲۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  16. «مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی دوره ۱۸ جلسه ۱۶۸». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱۸ آبان ۱۳۳۴.[پیوند مرده]
  17. شجیعی، نخبگان سیاسی ایران، ۲۸۹.
  18. «مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی دوره ۱۹ جلسه ۷». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۳۱ خرداد ۱۳۳۵.[پیوند مرده]
  19. شجیعی، نخبگان سیاسی ایران، ۲۹۷.
  20. «هیئت وزیران جدید». اطلاعات (۱۰۲۹۶): ۱. ۱۰ شهریور ۱۳۳۹ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  21. «هیئت دولت جدید». اطلاعات (۱۰۴۵۵): ۲۵. ۲۱ اسفند ۱۳۳۹ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  22. «هیئت وزیران جدید». اطلاعات (۱۰۴۹۹): ۲۴. ۱۹ اردیبهشت ۱۳۴۰ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  23. «وزیر جدید صنایع و معادن». اطلاعات (۱۰۶۸۹): ۱. ۴ دی ۱۳۴۰ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  24. «اعضای کابینه جدید». اطلاعات (۱۰۸۵۳): ۱. ۳۰ تیر ۱۳۴۱ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  25. «اعضای کابینه هویدا بعد از ترمیم دیروز». اطلاعات (۱۴۳۹۰): ۴. ۸ اردیبهشت ۱۳۵۳ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  26. «کابینه هویدا معرفی شد». اطلاعات (۱۴۸۱۶): ۴. ۳۱ شهریور ۱۳۵۴ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  27. «وزراء کابینه آموزگار». اطلاعات (۱۵۳۸۲): ۲۴. ۱۷ مرداد ۱۳۵۶ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  28. «نام و سمت اعضای کابینه جدید». اطلاعات (۱۵۶۹۷): ۴. ۶ شهریور ۱۳۵۷ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  29. «تصمیم قانونی دائر به ابراز رأی اعتماد به دولت جناب تیمسار ارتشبد غلامرضا ازهاری نخست‌وزیر». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۱ آذر ۱۳۵۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئیه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  30. «اعضای کابینه بختیار». اطلاعات (۱۵۷۵۳): ۲. ۱۶ دی ۱۳۵۷ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  31. «سرپرست وزارت صنایع و معادن». اطلاعات (۱۵۷۹۶): ۲. ۹ اسفند ۱۳۵۷ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  32. «امام امروز سخنان مهمی ایراد می‌کنند». اطلاعات (۱۶۰۰۳): ۲. ۲۴ آبان ۱۳۵۸ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.«وزرای جدید معرفی شدند». اطلاعات (۱۶۰۰۳): ۱۲. ۲۶ آبان ۱۳۵۸ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  33. «قانون تأسیس وزارت معادن و فلزات». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۴ مرداد ۱۳۶۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۲۳.
  34. «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۱ جلسه ۲۳۳» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱۱ آبان ۱۳۶۰. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۵ مارس ۲۰۱۸.
  35. «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۳ جلسه ۲۸» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۲۳ مرداد ۱۳۶۳. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱ ژوئیه ۲۰۱۸.
  36. «همه وزیران این ۳۰ سال». خبرآنلاین. ۲۳ مرداد ۱۳۸۸.
  37. «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۲ جلسه ۳۲» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۲۹ مرداد ۱۳۶۳. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۷ مارس ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
  38. «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۲ جلسه ۱۸۶» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۶ آبان ۱۳۶۴. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۷ مارس ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
  39. «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۳ جلسه ۱۳۸» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۷ شهریور ۱۳۶۸. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
  40. «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۴ جلسه ۱۳۹». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۲۵ مرداد ۱۳۷۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۵.
  41. «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۴ جلسه ۲۵۹» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱۳ مهر ۱۳۷۳. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۹ آوریل ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰ فروردین ۱۳۹۷.
  42. «تبلور حماسه دوم خرداد، در رأی اعتماد قاطع مجلس به دولت خاتمی». همشهری. سال پنجم (۱۳۳۵). ۳۰ مرداد ۱۳۷۶.
  43. «قانون تمرکز امور صنعت و معدن و تشکیل وزارت صنایع و معادن». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۶ دی ۱۳۷۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۲۳.
  44. «وزرای جدید کابینه از سوی رئیس‌جمهور به مجلس شورای اسلامی معرفی شدند». ایسنا. ۱۴ دی ۱۳۷۹.
  45. «رأی قاطع نمایندگان مجلس به همه وزرای پیشنهادی خاتمی». همشهری (۲۳۱۷). ۲۵ دی ۱۳۷۹.
  46. «نخستین جلسه هیئت وزیران جدید تشکیل شد». همشهری. سال نهم (۲۴۸۴). ۳ شهریور ۱۳۸۰.
  47. «نتیجه نهایی آرای کابینه احمدی‌نژاد». ایسنا. ۲ شهریور ۱۳۸۴.
  48. «از سوی رئیس‌جمهور صورت گرفت: صدور احکام انتصاب سرپرستان وزارت‌خانه‌های صنایع و معادن و نفت». ایسنا. ۲۱ مرداد ۱۳۸۶.
  49. «محرابیان وزیر صنایع و معادن شد». ایسنا. ۲۳ آبان ۱۳۸۶.
  50. «رأی اعتماد نمایندگان مجلس هشتم به ۱۸ وزیر پیشنهادی رئیس‌جمهور». ایسنا. ۱۲ شهریور ۱۳۸۸.
  51. «در احکام جداگانه‌ای از سوی رئیس‌جمهور انجام شد؛ انتصاب سرپرست وزارت‌خانه‌های صنایع و معادن و رفاه و تأمین اجتماعی». ایسنا. ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۰.

منابع

ویرایش
  • شجیعی، زهرا (۱۳۷۲). نخبگان سیاسی ایران از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی: مطالعه از نظر جامعه‌شناسی سیاسی. ج. ۳: هیأت وزیران ایران در عصر مشروطیت (ویراست دوم). تهران: انتشارات سخن. شابک ۹۶۴-۳۷۲-۰۸۸-۸.
انتزاع از وزارت اقتصاد ملی عضو هیئت دولت
۱۳۲۰–۱۳۱۶
ادغام با وزارت بازرگانی
در وزارت بازرگانی و پیشه و هنر
انتزاع از وزارت اقتصاد ملی عضو هیئت دولت
۱۳۴۱–۱۳۳۴
ادغام با وزارت بازرگانی
در وزارت اقتصاد
انتزاع از وزارت اقتصاد عضو هیئت دولت
۱۳۹۰–۱۳۵۳
ادغام با وزارت بازرگانی
در وزارت صنعت، معدن و تجارت
عنوان جدید دبیر شورای عالی صنایع دریایی کشور
۱۳۹۰–۱۳۸۷
پسین:
وزیر صنعت، معدن و تجارت