کره جنوبی
مختصات: ۳۷°۳۵′ شمالی ۱۲۷°۰′ شرقی / ۳۷٫۵۸۳°شمالی ۱۲۷٫۰۰۰°شرقی
کرهٔ جنوبی که با نام رسمی جمهوری کره (به کره‌ای: 대한민국) نیز شناخته می‌شود، کشوری است در بخش جنوبی شبه‌جزیرهٔ کره در شرق آسیا. پایتخت آن شهر سئول است.
| جمهوری کره 대한민국 کرهٔ جنوبی |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| شعار ملی: 널리 인간 세계를 이롭게 하라 به همهٔ انسان‌ها خوبی برسانید |
||||||
| سرود ملی: ئِگوگا به معنای «سرود مهر میهن» |
||||||
.svg) |
||||||
| پایتخت (و بزرگترین شهر) | سئول ۳۷°۳۵′ شمالی ۱۲۷°۰′ شرقی / ۳۷٫۵۸۳°شمالی ۱۲۷٫۰۰۰°شرقی | |||||
| زبان رسمی | 한국어 کره‌ای | |||||
| نوع حکومت | جمهوری | |||||
| نام حاکمان • رئیس‌جمهور • نخست‌وزیر |
مون جه-این |
|||||
| موارد منجر به تشکیل • تاریخ تشکیل ۳ اکتبر ۲۳۳۳ ق م ۱ مارس ۱۹۱۹ ۱۳ آوریل ۱۹۱۹ ۱۵ اوت ۱۹۴۵ ۱۵ اوت ۱۹۴۸ ۱۲ دسامبر ۱۹۴۸ |
{{{تاریخ تشکیل}}} | |||||
| مساحت | ||||||
| - | مساحت | ۱۰۰٬۳۶۳کیلومتر مربع (۱۰۷ام) | ||||
| - | آب‌ها (٪) | ۰٫۳ | ||||
| جمعیت | ||||||
| - | سرشماری | ۵۱،۲۶۴،۰۰۰ (۲۸ام) |
||||
| - | تراکم جمعیت | ۵۱۰/km۲ (۲۳ام) | ||||
| تولید ناخالص داخلی | (تخمین ) | |||||
| - | مجموع | ۱٫۷۰۲ تریلیون دلار (۱۰ام) | ||||
| - | سرانه | ۳۳٬۳۲۲ دلار (۲۷ام) | ||||
| شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۷) | ۰٫۹۰۳ (بالا) (۲۲ام) | |||||
| واحد پول | وون (₩) (KRW) |
|||||
| منطقه زمانی | UTC (ساعت جهانی+۹) | |||||
| - | تابستانی (DST) | CEST (ساعت جهانی) | ||||
| دامنه اینترنتی | kr. | |||||
| پیش‌شماره تلفنی | +۸۲ | |||||
سئول پایتخت کشور کره جنوبی و یک شهر مدرن و صنعتی است. این شهر در سال ۱۹۴۸ پایتخت کره جنوبی شد. جمعیت این شهر بالغ بر ۱۰ میلیون نفر و بزرگترین شهر کشور کره جنوبی است. این کلان‌شهر یکی از بزرگترین شهرهای دنیا به حساب می‌آید. محدوده پایتخت کره جنوبی (سئول به همراه محدوده وابسته به سئول) دومین محدوده متروپولیتن در دنیا به حساب می‌آید. این شهر قدمتی بالغ بر ۲۰۰۰ سال دارد و تقریباً یک چهارم کل جمعیت کره جنوبی در این شهر زندگی می‌کنند. این کشور کره شمالی را به رسمیت نمی شناسند.
تاریخویرایش
برای آگاهی از تاریخ شبه‌جزیرهٔ کره پیش از جدایی دو کره، نگاه کنید به کرهٔ شمالی.
در پی جنگ جهانی دوم، سربازان شوروی و آمریکا به‌ترتیب، بخش‌های شمالی و جنوبی کشور را به کنترل خود درآوردند. با وجود به رسمیت شناخته شدن اولیهٔ کرهٔ متحد در کنفرانس قاهره، خصومت فزایندهٔ جنگ سرد، سرانجام به تشکیل دو دولت جداگانه - با ایدئولوژی‌های مختص خود - و تقسیم کره به دو موجودیت سیاسی مجزا، منجر شد؛ کرهٔ شمالی و کرهٔ جنوبی. در شمال، یک پارتیزان ضد ژاپن و فعال سابق کمونیست به نام کیم ایل سونگ و در جنوب، یک رهبر سیاسی دست راستی و تبعیدی، به نام سینگمان ری به‌عنوان رئیس‌جمهوری به قدرت رسیدند.
در ۲۵ ژوئن سال ۱۹۵۰ کرهٔ شمالی با هجوم به کرهٔ جنوبی، جنگ کره را آغاز کرد. سرانجام و پس از پیشرفت‌های زیاد از هر دو طرف، جنگ به بن‌بست رسید. صلح موقت سال ۱۹۵۳ که البته هیچ‌گاه توسط کرهٔ جنوبی امضاء نشد، شبه‌جزیره را در امتداد منطقهٔ بی‌طرف در نزدیکی خط مرزی در حدود عرض جغرافیایی ۳۸ درجه به دو نیم تقسیم کرد. تاکنون هیچ معاهدهٔ صلحی امضاء نشده و دو کشور از نظر حقوقی هنوز در جنگ هستند.
سیاستویرایش
حکومت این کشور جمهوری است. قوهٔ مقننه از یک مجلس ملی با ۲۳۱ عضو تشکیل شده‌است. قانون اساسی موجود در سال ۱۹۴۸ تدوین و در سال ۱۹۷۲ اصلاحاتی بر آن افزوده شده‌است.
احزاب مهم آن عبارت‌اند از: حزب جمهوری دموکراتیک (DRP) حزب دموکراتیک جدید و حزب دموکراتیک عدالت.
کرهٔ جنوبی در سال ۱۹۴۵ مستقل شده و روزهای ملی آن ۱ مارس و ۵ اوت است.
این کشور علاوه بر عضویت در سازمان ملل متحد، در سازمان‌های زیر نیز عضویت دارد: آدب، آسپاک، سی سی دی، اسکاپ، فائو، گات، یااآ، ایکائو، بانک جهانی، ایفک، ایمکو، ایمف، ایتو، اونکتاد، یونسکو، یوپو، وهو، ومو.
جغرافیاویرایش
کرهٔ جنوبی با ۱۰۰٬۲۲۲ کیلومتر مربع وسعت (صد و نهمین کشور جهان) در نیمکرهٔ شمالی، نیمکرهٔ شرقی، در شرق قارهٔ آسیا، در کنار دریای زرد (در غرب) و ژاپن (در شرق) و چین شرقی (در جنوب)، و در همسایگی کشور کرهٔ شمالی (در شمال) واقع شده‌است.
کرهٔ جنوبی بخش جنوبی شبه‌جزیرهٔ کره را در بر می‌گیرد، که تقریباً ۱۱۰۰ کیلومتر طول دارد. این شبه‌جزیرهٔ کوهستانی از غرب در کنار دریای زرد و از شرق در مجاورت دریای ژاپن (دریای شرق) قرار دارد. در جنوب این شبه‌جزیره، تنگهٔ کره و دریای جنوب چین واقع شده‌اند.
کرهٔ جنوبی کشوری نیمه کوهستانی است و ارتفاعات آن عمدتاً در نواحی مرکزی و شمال شرقی واقع شده‌اند (از جمله کوه‌های تیسماک). جلگه‌ها در آن وسعت فراوانی دارند و مهم‌ترین رودهای آن عبارت‌اند از: هان، ناک‌دونگ، گئوم، بوک‌هان و نام‌هان. این کشور دارای جزیره‌های فراوانی است و جنگل‌ها در آن وسعت زیادی دارند. آب و هوای آن گرم و مرطوب و پرباران است.
پایتخت این کشور، شهر سئول (۱۰،۳۴۹،۰۰۰ نفر در سال ۲۰۲۰) است و پرجمعیت‌ترین شهرهای آن عبارت‌اند از بوسان (۳٬۶۷۹٬۰۰۰ نفر)، دائگو (۲،۵۶۶،۰۰۰ نفر)، اینچئون (۲،۶۲۸،۰۰۰ نفر) و گوانگجو (۱،۴۱۶،۰۰۰نفر).
بندرهای مهم کرهٔ جنوبی عبارت‌اند از: بوسان در ساحل دریای ژاپن و اینچئون در ساحل دریای زرد.
کل مساحت کشور، ۱۰۰٬۲۱۰ کیلومتر مربع است. کرهٔ جنوبی را می‌توان به چهار منطقهٔ کلّی تقسیم کرد: منطقهٔ شرقی که دارای رشته‌کوه‌های مرتفع و ساحل مسطح است، منطقهٔ غربی با ساحل سطح و وسیع که حوزهٔ آبگیر رودخانه‌ها است و دارای تپه‌های دوار می‌باشد، منطقهٔ جنوب غربی با کوه‌ها و دره‌ها، و منطقهٔ شمال شرقی که حوزهٔ وسیع رودخانهٔ ناک‌دونگ است.
نوع زمین در کرهٔ جنوبی بیشتر کوهستانی است که بیشتر آن قابل کشت نمی‌باشد. زمین‌های پست عمدتاً در غرب و جنوب شرقی این کشور واقع شده‌اند و تقریباً ۳۰ درصد از کل مساحت کشور را تشکیل می‌دهند. تقریباً سه هزار جزیره که بیشتر آن‌ها کوچک و غیر مسکونی‌اند در سواحل غربی و جنوبی این کشور واقع شده‌اند. استان Jeju تقریباً در ۱۰۰ کیلومتری جنوب ساحل کره قرار دارد که بزرگترین جزیرهٔ این کشور می‌باشد و که مساحت آن ۸۴۵٫۱ کیلومتر مربع است. استان Jeju همچنین مکان قرارگیری مرتفع‌ترین نقطهٔ کرهٔ جنوبی، Hallasa می‌باشد که دارای ارتفاع ۱۹۵۰ متر از سطح دریا است.
جزایر Liancourt Rocks و Vlleungdo شرقی‌ترین و Socotra Rock جنوبی‌ترین جزایر کرهٔ جنوبی می‌باشند.
کرهٔ جنوبی دارای ۲۰ پارک ملی و چندین مکان طبیعی ملی مانند Boseon و همچنین پارک اکولوژیکی خلیج Sun cjeon دراستان Jeohha جنوبی است.
تقسیمات کشوریویرایش
بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، کرهٔ جنوبی از ۹ استان و ۲ شهر ویژه تشکیل گردیده که زیر نظر فرماندار انتصابی دولت مرکزی اداره می‌شوند و مشخصات آن‌ها به شرح زیر است:
| شماره | نام | نوع | مساحت (کیلومتر مربع) |
مرکز |
| ۱ | سئول | شهر ویژه | ۶۱۴ | |
| ۲ | بوسان | کلان‌شهر | ۳۷۳ | |
| ۳ | دائگو | کلان‌شهر | ||
| ۴ | اینچئون | کلان‌شهر | ||
| ۵ | گوانگجو | کلان‌شهر | ||
| ۶ | دائجون | کلان‌شهر | ||
| ۷ | اولسان | کلان‌شهر | ||
| ۱۶ | چجو | ایالت خودمختار | ۱۸۲۹ | چجو |
| ۱۳ | چولای جنوبی | ایالت | ۱۲۰۶۰ | موان |
| ۱۲ | چولای شمالی | ایالت | ۸۰۵۰ | چونجو |
| ۱۱ | چونگچونگ جنوبی | ایالت | ۷۸۰۰ | تائجون |
| ۱۰ | چونگچونگ شمالی | ایالت | ۷۴۳۶ | چونگجو |
| ۹ | کانگوون | ۱۶۷۱۴ | چونچون | |
| ۱۵ | جیونگسانگنام جنوبی | ایالت | ۱۱۹۴۸ | چانگ‌وون |
| ۱۴ | کیانگسانگ شمالی | ایالت | ۱۹۸۰۰ | تائگو |
| ۸ | کیونگی | ایالت | ۱۰۹۶۰ | سوون |
اقتصادویرایش
کرهٔ جنوبی دومین رشد سریع اقتصادی دنیا در چهار دههٔ اخیر را دارا می‌باشد. در کرهٔ جنوبی، از سال ۱۹۶۳ و تنها در مدت ۴۰ سال، درآمد سرانه بر حسب قدرت خرید، نزدیک به ۱۴ برابر افزایش یافت. دست یافتن به نتیجه‌ای مشابه برای بریتانیا بیش از دو سده (بین اواخر سدهٔ هجدهم و زمان حاضر) و برای آمریکا در حدود یک و نیم سده (از سدهٔ ۱۸۶۰ تا کنون) زمان برد.[۱] این پیشرفت قابل توجه که کرهٔ جنوبی را در کمتر از نیم قرن بدل به کشوری پیشرفته و ثروتمند نمود، اغلب معجزهٔ رودخانهٔ هان نامیده می‌شود و در مجامع بین‌المللی، صفت «ببر آسیا» را برای این کشور به ارمغان آورده‌است.
امروزه اقتصاد موفق کرهٔ جنوبی الگویی برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه است. کرهٔ جنوبی اکنون دارای اقتصاد توسعه‌یافتهٔ چندین هزار میلیارد دلاری است و یکی از اعضای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) می‌باشد و توسط بانک جهانی جزو اقتصادهای دارای درآمد زیاد، و از دیدگاه صندوق بین‌المللی پول و سیا به‌عنوان یکی از اقتصادهای پیشرفته طبقه‌بندی شده‌است. همچنین سئول، پایتخت این کشور، یکی از ده شهر برجستهٔ اقتصادی و مالی جهان است. کرهٔ جنوبی علی‌رغم کمبود منابع طبیعی و دارا بودن کمترین مساحت در میان کشورهای گروه ۲۰، یکی از اقتصادهای نیرومند دنیا تلقی می‌شود. اقتصاد کرهٔ جنوبی، چهارمین اقتصاد بزرگ آسیا و یازدهمین در دنیاست. همانند آلمان غربی و ژاپن، صنعتی‌سازی سریع از دههٔ ۱۹۶۰، کرهٔ جنوبی را به یکی از بزرگترین کشورهای صادرکننده در جهان تبدیل کرد. این کشور، هفتمین شریک بزرگ تجاری آمریکاست. کرهٔ جنوبی دومین میزان ذخایر را در میان کشورهای توسعه‌یافته داراست و همچنین ششمین ذخایر ارزهای خارجی را در جهان داراست. با وجود دارا بودن وضعیت توسعه‌یافته، کرهٔ جنوبی حرکت خود را به سوی رشد اقتصادی سریع، همراه با بیشترین میزان تولید ناخالص ملی، صادرات و تولیدات صنعتی در جهان توسعه‌یافته ادامه می‌دهد. در اکتبر سال ۲۰۰۸، صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرد که اقتصاد کرهٔ جنوبی در سال ۲۰۰۹ از کانادا و در سال ۲۰۱۱ از اسپانیا پیشی خواهد گرفت و سرانهٔ تولید ناخالص این کشور در سال ۲۰۰۹ از نیوزلند، در سال ۲۰۱۲ از ایتالیا و در سال ۲۰۱۳ از اسپانیا بیشتر خواهد شد.
در سال ۱۹۹۶ کرهٔ جنوبی عضو «سازمان همکاری اقتصادی و توسعه» (پیمانی برای رشد اقتصادی بیشتر) شد. کرهٔ جنوبی همانند بسیاری دیگر از همسایه‌های آسیایی خود، متحمل بحران اقتصادی سال ۱۹۹۷ آسیا شد؛ اما این کشور قادر گشت که دوباره برخیزد و پس از یک ترمیم سریع به رشد خود به سوی تبدیل شدن به یکی از قدرت‌های عمدهٔ اقتصادی جهان ادامه دهد.
کرهٔ جنوبی به‌واسطهٔ شرکت‌های چندملیتی با فناوری پیشرفته، مانند سامسونگ و هیوندای-کیا و ال‌جی، هفتمین صادرکنندهٔ بزرگ جهان است.
مردم و فرهنگویرایش
جمعیت کره جنوبی حدود ۵۱ میلیون نفر است. در سال ۲۰۱۶، بیش از دو میلیون خارجی در این کشور به‌طور قانونی زندگی می‌کردند. در سال ۲۰۱۸ میلادی با احتساب حدود ۲۱۰ هزار مهاجر ثبت نام نشده، خارجیان تنها حدود ۴ درصد از کل جمعیت این کشور را تشکیل می‌دادند.[۲]
اکثریت قومی این کشور را کره‌ای‌ها تشکیل می‌دهند. ۴۶٫۵ درصد از مردم این کشور بی‌دین هستند،[۳] ولی مابقی مردم آن اکثراً پیرو آیین‌های بودایی، کنفوسیوسی، چوندوگیو و مسیحی کاتولیک و پروتستان هستند. زبان رسمی و رایج، زبان کره‌ای است.[نیازمند منبع]
از سال ۱۹۴۵ که دو کره از هم جدا شدند، تغییرات فرهنگی را تجربه کرده‌اند، ولی فرهنگی مشترک داشته‌اند. از نگاه فرهنگی، شبه‌جزیرهٔ کره بخشی از همسایهٔ بزرگترش، یعنی چین بوده‌است. دو کره هیچ‌وقت نتوانسته‌اند از این حیث، جدا از چین باشند. در برنامه‌های فرهنگی و آموزشی، وزیران فرهنگ کرهٔ جنوبی، مردم را هم به هنر سنتی تشویق می‌کنند و هم به هنر مدرن. هنر سنتی تحت تأثیر آیین کنفسیوسی و تائوئیسم بوده‌است. سفالگری کره نظیر سفالگری جوسون، بیکجا، بونچونگ و گوریو در عالم زبانزد است. با توجه به این که کره در تاریخش ویرانی و سازندگی زیادی را تجربه کرده، معماری این کشور از آمیزهٔ زیبای طبیعت و معماری به وجود آمده‌است. پشت بام کاهگلی و سامانهٔ دوبنده‌دار (شبیه هلال) و زمینی آن که توسط اوندول فرا گرفته شده و گرما داده شده‌است. کمال هنرشان را می‌توان در ۹ اثر به ثبت رسیده در یونسکو مشاهده کرد. موسیقی کره‌ای (کی پاپ) هم در سال‌های اخیر با درخشش گروه‌ها و خواننده‌ها پیشرفت زیادی داشته‌است که از آن با عنوان موج کره‌ای یاد می‌شود و باعث ترویج فرهنگ این کشور در تمام دنیا شده‌است.[۴]
| شهر | جمعیت [۵] |
|---|---|
| سئول | ۱۰،۳۵۰،۰۰۰ |
| بوسان | ۳،۶۷۹،۰۰۰ |
| اینچئون | ۲،۶۲۸،۰۰۰ |
| دائگو | ۲،۵۶۷،۰۰۰ |
| دائجون | ۱،۴۷۵،۰۰۰ |
| گوانگجو | ۱،۴۱۷،۰۰۰ |
| سوون | ۱،۲۴۳،۰۰۰ |
| گویانگ | ۱،۰۷۳،۰۰۰ |
| سئونگ نام | ۱،۰۳۲،۰۰۰ |
| اولسان | ۹۶۳،۰۰۰ |
جستارهای وابستهویرایش
| ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای کره جنوبی دارد. |
| در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ کره جنوبی موجود است. |
منابعویرایش
| مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به کره جنوبی در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مارس ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ Koo, Se-Woong. 2018. "Opinion | South Korea’S Enduring Racism". Nytimes.Com. Accessed July 2 2018. [۱].
- ↑ According to figures compiled by the South Korean National Statistical Office. "인구,가구/시도별 종교인구/시도별 종교인구 (۲۰۰۵년 인구총조사)". NSO online KOSIS database. Retrieved ۲۰۱۱–۰۳–۲۷. Check date values in:
|accessdate=(help) This should not be confused with other figures which report only the percentage of the religious population that are Buddhist, Christian, Cheondoist, etc... - ↑ Farrar, Lara (December 31, 2010). "'Korean Wave' of pop culture sweeps across Asia". CNN. Turner Broadcasting System, Inc. Retrieved March 16, 2010.
- ↑ "South Korea Population (2020) - Worldometer". www.worldometers.info. Retrieved 2020-05-20.
- ویکی‌پدیای انگلیسی