جواد آشتیانی
دکتر جواد آشتیانی (۱۲۷۵ تهران – ۱۳۶۷ ژنو) پزشک، دولتمرد و سناتور و وزیر دوره پهلوی بود.
جواد آشتیانی | |
|---|---|
 جواد آشتیانی | |
| وزیر بهداری ایران | |
| دوره مسئولیت ۱۳۳۹ – ۱۳۴۲ | |
| پادشاه | محمدرضا پهلوی |
| نخست‌وزیر | جعفر شریف‌امامی |
| سناتور | |
| دوره مسئولیت ۱۳۴۲ – ۱۳۵۷ | |
| حوزه انتخاباتی | تهران (دوره‌های چهارم تا هفتم) |
| نماینده مجلس شورای ملی | |
| دوره مسئولیت ۱۳۲۶ – ۱۳۲۸ | |
| حوزه انتخاباتی | تهران (دوره پانزدهم) |
| چهارمین رئیس دانشکده پزشکی تهران | |
| دوره مسئولیت اسفند ۱۳۲۲ – اردیبهشت ۱۳۲۳ | |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۱۲۷۵ خورشیدی تهران، ایران |
| درگذشته | ۱۳۶۷ خورشیدی لس آنجلس، کالیفرنیا، ایالات متحده |
| ملیت |  ایران |
| حزب سیاسی | حزب میلیونحزب ایران نوینحزب رستاخیز |
| همسر(ان) | قمر خانم دختر وثوق الدوله |
| پیشه | سیاستمدار و سناتور |
| لقب(ها) | دکتر آشتیانی |
خانواده و تحصیلات
ویرایشپدرش میرزا هاشم آشتیانی نماینده ادوار مختلف مجلس شورای ملی و پدربزرگش میرزا حسن آشتیانی مجتهد معروف و رهبر جنبش تنباکو در تهران بود. مادرش گلین آغا نام داشت. وی تحصیلات ابتدائی را در مدارس اسلام و ثروت و تحصیلات متوسطه را به سال ۱۲۹۲ در دارالفنون به پایان رسانید و در همان سال وارد خدمات دولتی شد و در اداره ترجمه و تألیف وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه آغاز به کار کرد.
نخستین اثر جواد آشتیانی ترجمه کتاب علم‌الاشیاء از فرانسه به فارسی برای تدریس در دوره ابتدائی بود. پس از پایان جنگ جهانی اول برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی راهی پاریس شد[۱] و در سال ۱۳۰۵ به سمت پزشک سفارت ایران در پاریس منصوب شد سپس نمایندگی ایران در مجمع بهداشت عمومی بین‌المللی را به عهده گرفت و مدتی هم مشاور و بازرس کل اداره دانشجویان اعزامی به اروپا بود.[۲]
فعالیتهای اداری
ویرایشدکتر آشتیانی پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۱۲ سمتهای بسیاری را بتدریج عهده‌دار شد: ریاست تعلیمات عالیه وزارت فرهنگ، رئیس بهداری بانک ملی، رئیس بخش پزشکی بیمارستان گوهرشاد حسابی تهران، استاد کرسی بهداشت و معاونت دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، ریاست دانشکده پزشکی دانشگاه تهران (در دو نوبت)، بازرس کل بیمارستانهای تهران، عضو شورای عالی فرهنگ و شورای دانشگاه تهران و عضو هیئت مرکزی کانون پرورش افکار.[۲]
آشتیانی در سال ۱۳۱۶ با یکی از دختران وثوق‌الدوله به نام قمرخانم ازدواج کرد که حاصل این ازدواج یک دختر و یک پسر و نیز خویشاوندی با برخی رجال کشور مانند علی امینی بود. پس از سقوط دولت قوام در بهمن ۱۳۲۱ آشتیانی «جمعیت رفیقان» را تشکیل داد که رهبری آن را خود بر عهده داشت و با هواداری از قوام موجب بازگشت دوباره وی به عرصه قدرت در بهمن ۱۳۲۴ شد.[۳]
نمایندگی مجلس ۱۵ و مجلس مؤسسان دوم
ویرایشدر زمان نخست‌وزیری قوام‌السلطنه، دکتر آشتیانی در سال ۱۳۲۶ به نمایندگی تهران به دوره پانزدهم مجلس شورای ملی راه یافت. همان سال به توصیه اشرف پهلوی به سمت مدیرعامل سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی منصوب شد و تا سال ۱۳۵۱ در آن سمت باقی ماند. دکتر آشتیانی در فروردین ۱۳۲۸ همزمان با نمایندگی مجلس به نمایندگی تهران در مجلس مؤسسان دوم برگزیده شد.
وزارت بهداری و نمایندگی سنا
ویرایشدر سال ۱۳۳۶ پس از تشکیل حزب میلیون به عضویت آن حزب درآمد و در سال ۱۳۳۹ در کابینه شریف امامی به سمت وزیر بهداری انتخاب شد. پس از استعفا از وزارت بهداری در سال ۱۳۴۲ سناتور انتصابی دوره چهارم مجلس سنا شد. چهار سال بعد به عضویت حزب ایران نوین درآمد و در مقام کاندیدای این حزب، در دوره‌های پنجم و ششم به مجلس سنا راه یافت.
آشتیانی در سال ۱۳۴۶ نماینده تهران در مجلس مؤسسان سوم شد. در سال ۱۳۵۴ به حزب رستاخیز پیوست و به نمایندگی آن حزب به مجلس سنای هفتم راه یافت.[۴] در سال ۱۳۵۶ دکتر آموزگار پس از تشکیل کابینه خود، برای کاهش نارضایتی‌های مردم عده بسیاری از مقامات بلندپایه کشور از جمله آشتیانی را از کار برکنار و او را به دفتر اشرف پهلوی منتقل کرد.[۵]
دکتر آشتیانی در طول سالهای فعالیتش نشانهای متعددی دریافت کرد که می‌توان به نشان کوماندورنیل از ملک فؤاد پادشاه مصر، نشان درجه اول سپاس از وزارت فرهنگ و هنر، نشان درجه اول خدمات اجتماعی، نشان لژیون دونور از دولت فرانسه و نشانهای درجه دو و سه تاج اشاره کرد.
پس از انقلاب
ویرایشاو پس از پیروزی انقلاب اسلامی به همراه خانواده‌اش به آمریکا رفت و در همان‌جا درگذشت. از وی تالیفاتی در زمینه پزشکی و بهداشت باقی‌مانده‌است.
بعد از پیروزی انقلاب به ژنو محل اقامت دخترش رفت و در همان‌جا فوت کرد. وی در قبرستان پتی ساکونه ژنو دفن شده‌است.
پانویس
ویرایش- ↑ صادق حضرتی، رجال و مشاهیر آشتیان، با مقدمه محمدابراهیم باستانی پاریزی، قم، نشر الماس، ۱۳۸۲، ص ۴۷
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ هوشنگ اتحاد، پژوهشگران معاصر ایران، جلد اول، تهران، فرهنگ معاصر، ۱۳۷۸، ص ۱۰۱۰.
- ↑ فرهنگ ناموران معاصر ایران، جلد ششم، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۱، ص ۱۷۷–۱۸۰.
- ↑ عطاءالله فرهنگ قهرمانی، اسامی نمایندگان مجلس شورای ملی از آغاز مشروطیت تا دوره ۲۴ قانونگذاری و نمایندگان مجلس سنا در هفت دوره تقنینیه از ۲۵۰۸ تا ۲۵۳۶ شاهنشاهی، [تهران، بی‌نا ،۱۳]، ص ۳۶۷.
- ↑ مصطفی الموتی، بازیگران سیاسی از مشروطیت تا سال ۱۳۵۷: شرح حال نایب‌السلطنه‌ها و روزشمار زندگی نخست‌وزیران ایران، ج 3، لندن، [بی‌نا]، ۱۳۷۴، ص ۱۸۸.
| نخست‌وزیر: شریف‌امامی | |||||||||||
| معاون نخست‌وزیر: محمد سجادی | |||||||||||
| وزیر مشاور: احمد آرامش | |||||||||||
| وزیران | |||||||||||
| ر. | وزیر | وزارت‌خانه | ر. | وزیر | وزارت‌خانه | ||||||
| ۱ | محمدرضی ویشکایی | وزارت گمرکات و انحصارات | ۸ | ابوالحسن بهنیا | راه و ترابری | ||||||
| ۲ | صادق امیرعزیزی | کشور | ۹ | طاهر ضیایی | صنایع و معادن | ||||||
| ۳ | عبدالباقی شعاعی | دارایی | ۱۰ | محمدعلی ممتاز | دادگستری | ||||||
| ۴ | حسین قدس نخعی | امور خارجه | ۱۱ | جهانشاه صالح | فرهنگ | ||||||
| ۵ | علی اصغر نقدی | جنگ | ۱۲ | احمدعلی بهرامی | کار | ||||||
| ۶ | جواد آشتیانی | بهداری | ۱۳ | ابراهیم مهدوی | کشاورزی | ||||||
| ۷ | عبدالحسین اعتبار | پست، تلگراف و تلفن | |||||||||
| وزیران مشاور | |||||||||||
| ر. | وزیر مشاور | وزارت مشاور | ر. | وزیر مشاور | وزارت مشاور | ||||||
| ۱ | محمد سجادی | سرپرست امور اقتصادی | ۳ | احمد آرامش | برنامه و بودجه | ||||||
| معاونان نخست‌وزیری | |||||||||||
| ر. | معاون | معاونت | |||||||||
| ۱ | اشرف احمدی | وزیر مشاور و معاون نخست‌وزیر | |||||||||