پیامبر

«نبی» و «پیغمبر» به اینجا تغییر مسیر دارند. برای روستایی با نام نبی، نبی (شوش) را ببینید. برای روستایی با نام پیغمبر، پیغمبر (رباط‌کریم) را ببینید.

برای دیگر کاربردها، پیامبر (ابهام‌زدایی) را ببینید.

پیامبر، پیغمبر یا پیغامبر در ادیان ابراهیمی، به دریافت‌کننده و بیان‌کننده وحی گفته می‌شود. پیامبر عبارت فارسی جامعی است که تا حدودی با نبی در ادبیات قرآنی هماهنگ است با این تفاوت که نبی، حداقل شرایط پیامبری یعنی غیب‌آگاهی وحیانی را داراست.

اثر بنجامین وست

دیدگاه اسلام

پیامبر در اسلام به معنی های زیر است:

• نبی: غیب‌آگاه در زمینه وحی
• رسول: فرستاده شده
• معنی های متعدد دیگر: منذر(هشداردهنده)، مبشر(بشارت دهنده) و …

نبی اعم از رسول است. نبی پیک الهی و فرد دارای خبر مهم است که خواب می‌بیند و در خواب به او وحی می‌شود و همیشه ملزم به ابلاغ نیست ولی رسول پیک ویژه الهی است که ملک وحی بر او نازل می‌شود و او ملک را می‌بیند و با او سخن می‌گوید و مأمور به ابلاغ است. طبق قرآن ۵ نفر از رسولان برتر (اولوالعزم) هستند.

دین در قرآن

در دیدگاه اسلام ادیان ادیان الهی همان شرایعی است که توسط پیامبران اولوالعزم آورده شده‌است و هرگونه شریعت دیگر جزء ادیان یادشده یا الهی نبوده یا به یکی از ادیان یادشده بازمی‌گردد.ادیان الهی بشرح زیراست:

۱-صابئین(مندائی):گروه کوچکی که از پیروان نوح بوده که در بخشی از جنوب ایران، عراق و سوریه زندگی می‌کنند و توجه آنان خود را پیروان ادریس و نوح می‌دانند و منسوب به صاب بن نوح‌اند. و

۲-مجوس(زرتشتی):از ابراهیم ودین حنیف؛ مورخان می‌گویند زرتشت از پیامبران مروج دین حنیف بوده‌است و علت مهم احترام زرتشتیان به آتش بخاطر سرد شدن آن بر ابراهیم بوده‌است زرتشت را پیامبر ایرانیان می‌دانند. در خصوص زرتشت روایاتی در اسلام وجود دارد. و

یک-ان المجوس کان لهم نبی فقتلوه و کتاب احرقوه.

دو-قد انزل الله الیهم کتابا و بعث الیهم نبیا

سه-سنوابهم سنه اهل الکتاب قبل از زردشت پیامبران دیگری بوده‌اند. برخی از ادیان شبه قاره هند و دورتر نشات گرفته از دین زردشتند.

۳-یهود(کلیمی): دین یهودی شریعت موسی است که امروزه حدود بیست میلیون نفر پیرو دارد و عموماً در آمریکا، اروپا و اسرائیل سکونت دارند. و

۴-نصاری(نصرانی):مسیحیت شریعت عیسی است که بیش از دو میلیارد نفر پیرو در جهان دارد. و

۵-اسلام:اسلام شریعت پیامبر اسلام است و دین مسلمانان که تا پایان جهان ادامه دارد. هم‌اکنون بیش از یک میلیارد مسلمان در بیش از ۵۰ کشور اسلامی و سایر کشورها زندگی می‌کنند

پیامبر در قرآن

کلمه «انبیاء» در قرآن ۵ بار و کلمه «النَبیَین» ۱۳ بار تکرار شده‌است؛ و در همه این موارد، مراد «پیامبران راستین» هستند. مختصات پیامبران در قرآن متعدد است از جمله خصوصیاتی مانند «برتری داشتن برخی از آن‌ها بر بعض دیگر» و «معیت پیامبران با صادقان و شهیدان و صالحان» و «نویدآور و بیم دهنده» ذکر شده‌است.
قرآن در این باره می‌گوید: «ما پیش از تو هیچ پیامبری را نفرستادیم، مگر اینکه به او وحی کردیم: خدایی جز من نیست. پس تنها مرا بپرستید.» (انبیاء، آیه ۲۵)

پیامبران نیز مانند دیگران بشرندزندگی می‌کنند و می‌میرند و تفاوت در این است که به آن‌ها وحی می‌شود. قرآن در این باره می‌گوید: «بگو جز این نیست که من هم انسانی مثل شما هستم، که به من وحی می‌شود.» (کهف، آیه ۱۱۰).

اقسام پیامبران

طبق روایات تعداد ۱۲۴۰۰۰ پیامبر وجود داشته‌اند که براساس محدوده فعالیت خود و دینی که آورده‌اند بر۴ گونه‌اند

۱-نبی:که بر همه پیامبران اطلاق می‌گردد

۲-رسول: از میان پیامبران تعداد۳۱۳ نفر رسول اند که حوزه مأموریت آنان منطقه خاصی بوده‌است

۳-اولوالعزم: از میان رسولان تعداد ۵ نفر بوده که صاحب شریعت ودین بوده‌اندنوح-ابراهیم-موسی-عیسی ومحمد

۴-خاتم الانبیا: از میان تمام پیامبران محمد آخرین پیامبر و دین او خاتم ادیان دیگر است و کاملترین دین الهی است و و و

تعریف معجزه

معجزه یا اعجاز از ریشه لغوی عجز به معنی ناتوانی گرفته شده‌است و در اندیشه اسلامی، معجزه امر خارق‌العاده‌ای است که از راه علل ماوراء طبیعی با اراده خدا از شخص مدّعی نبوت به نشانه صدق ادّعای وی، همراه با مبارزه طلبی ظاهر می‌شود

اقسام

۱-معجزات اثباتی (تخویفی):همه پیامبران خدا برای اثبات ادعای خود از معجزاتی متناسب با وضعیت فرهنگی و اجتماعی مردم دوران خود، بهره گرفته‌اند. همچنین تشویق ایمان آورندگان و ترساندن منکران نیز جهت دیگری برای آوردن این دسته از معجزات پیامبران بوده‌است.

۲-معجزات پیشنهادی (اقتراحی):بخش دیگری از معجزات انبیای الهی با پیشنهاد مردم صورت پذیرفته‌است. این درخواست‌ها گاهی خالی از هرگونه غرض ورزی و لجاجت بوده و تنها برای کسب اطمینان و یافتن حقیقت صورت گرفته‌است. و

معجزات انبیا

درقرآن و کتاب عهدین و نوشته‌های پهلوی برخی از معجزات پیامبران اشاره شده‌است.

۱-نوح: طوفان بزرگ

۲-هود: عذاب قوم او

۳-صالح: عذاب قوم به دلیل قتل ناقه

۴-ابراهیم: سردشدن و گلستان شدن آتش، زنده کردن مرغ‌های چهارگانه به اذن خداوند

۵-لوط: عذاب قوم او

۶-شعیب: عذاب قوم او

۷-یوسف: پیراهن یوسف

۸-ایوب: برگشت به وضعیت قبل از مصائب

۹-زرتشت: خندیدن به هنگام تولد، روشن کردن آتش بدون چوب و سندل، کاشتن درخت سرو غول پیکر در کشمر با فروکردن عصا در زمین، گاتاها.

۱۰-موسی: تبدیل کردن عصا به مار (یدبیضا)، شکافتن دریا و عبور از آن، پدید آوردن دوازده چشمه، قرار گرفتن کوه طور بر فراز قوم بنی‌اسرائیل، معجزات پنج‌گانه: طوفان، حمله ملخ‌ها (جراد)، آفت‌زدن به مزرعه (قمل)، هجوم وزغ‌ها (ضفادع)، تبدیل آب نیل به خون

۱۱-داود: تسخیرباد، تسلط بر زبان پرندگان، نرم بودن آهن در دست او، صنعت لباس جنگ

۱۲-سلیمان: تسخیر باد، تسلط بر جنّیان، چشمه مس، مرگ او و سخن‌گویی با مورچه

۱۳-عیسی: تکلم در گهواره، ساختن مرغ از خاک، شفای کور مادرزاد و پیسی، زنده کردن مردگان، نگه داشتن طوفان، راه رفتن روی آب

۱۴-محمد: شق القمر، معراج، مباهله، قرآن، جنگ احزاب، حجاب میان او و دشمنان، دفع توطئه یهودیان بنی نظیر، اصحاب فیل، مسجد ضرار، کوثر، نابود شدن استهزاکنندگان

کتب پیامبران

نوشتار اصلی: کتاب آسمانی

برخی از پیامبران به ویژه پیامبران اولوالعزم دارای معجزه کتاب بوده‌اند که در آیات قرآن به آن‌ها اشاره شده‌است:

• کتاب آدم
• کتاب شیث
• کتاب ادریس
• کتاب نوح
• صحف ابراهیم
• اوستا زرتشت: ۱. یسنا ۲. ویسپرد ۳. وندیداد ۴. یشتها ۵. خرده اوستا

• تورات موسی
• زبور داود
• صحف انبیای بنی اسرائیل
• انجیل عیسی و اناجیل متی، مرقس، یوحنا، لوقا
• قرآن محمد

دیدگاه مسیحیت و یهودیت

در کتاب مقدس از دو لفظ نبی (navi، נְבִיא) و رائی (ro'eh، ראה) برای پیامبر یا رسول استفاده شده‌است. مورد استفاده رائی به گذشته‌های دور برمی‌گردد که اطلاع دقیقی از آن در دست نیست.

در دیدگاه مسیحیان و یهودیان، «پیامبر» یا «رسول» به اشخاصی گفته می‌شود که توسط خداوند انتخاب می‌شوند تا پیامی تازه از خداوند را به نوع بشر منتقل سازند.

در معنای مذکور، به اعتقاد مسیحیان و یهودیان و بر اساس کتاب مقدس (مجموعه عهد عتیق و عهد جدید{انجیل})، تنها یک پیامبر وجود داشت و او «موسی» بود که شریعت یهود را که شامل ده فرمان یا دستور اصلی و دستورها جزئی دیگری است، برای قوم بنی اسرائیل آورد.

سایر شخصیت‌های اصلی کتاب مقدس که پس از موسی می‌آیند و به نام نبی، مرد مقدس شناخته می‌شوند (به استثنای عیسی مسیح)؛ حامل یا رساننده پیغام جدیدی نیستند و تنها برای گسترش و زنده نگاه داشتن دستورها خداوند در ده فرمان انتخاب می‌شدند.

به علاوه بر اساس کتاب مقدس، به جز موسی که کتاب آسمانی تورات از اوست؛ سایر کتب «عهد عتیق» که پس از موسی نگاشته شده‌اند، حاوی آیین جدیدی نیستند. همچنین، هر چند این کتب چه به دست نبی و چه به دست کاتبین نوشته شده باشند، با هدایت روح القدس به نگارش درآمده‌اند، اما بر خلاف «تورات»، «کتاب آسمانی» محسوب نمی‌گردند.

زندگی انبیای اولیه پیش از موسی نیز در کتاب «تورات» مکتوب می‌باشد. موسی و انبیای پس از او اکثراً دارای معجزه‌هایی نیز بودند که نشانه برگزیدگی آن‌ها محسوب می‌شد، اما انبیای پیش از او - نظیر ابراهیم و نوح - معجزه‌ای نداشته‌اند.

پیامبران و انبیاء در دیدگاه کتاب مقدس، کاملاً مانند افراد عادی هستند:

گناه می‌کنند، مرتکب اشتباه‌هایی می‌شوند، و مانند مردم معمولی زندگی می‌کنند و تنها ویژگی ای که آنها را برتر می‌سازد، انتخاب آن‌ها از سوی خداوند است.

در دیدگاه کتاب مقدس، ابراهیم نبی بوده‌است. اما برخی معتقدند «ابراهیم»، «اسحاق»، «نوح» و کلیه شخصیت‌های پیش از موسی، نبی یا پیامبر نیستند. و این افراد را به نام «مرد خدا» یا «خادم خداوند» می‌شناسند.

در اعتقاد یهودیان ملاکی، و در اعتقاد مسیحیان «یحیی» آخرین نبی بوده‌اند.

طبق اعتقاد مسیحیان و کتاب «عهد جدید» (انجیل)، پس از آن خداوند طبق وعده‌ای که داده بود، خود در قالب بشریِ «عیسی مسیح» به زمین آمد تا در ارتباط خویش با انسان، با نوع بشر پیمان جدید (عهد جدیدی) ببندد. نشانه این پیمان مرگ «عیسی مسیح» بر صلیب و زنده شدن دوباره او در روز سوم پس از مرگش بود.

یهودیان «عیسی» را نه نبی می‌دانند و نه پیامبر و نه مسیح. در اعتقاد آن‌ها مسیح موعود (ماشیح) که در کتاب مقدس، بخش عهد عتیق وعده داده شده، هنوز نیامده‌است.

بخشی از معجزات عیسی: ازدواج در قانا، زنده‌کردن لازاروس، عروج عیسی، لعنت درخت انجیر، نابینای بیت‌صیدا

جستارهای وابسته

• نبی و رسول در قرآن
• پیامبران مدفون در ایران

پیوند به بیرون

• ۳۳ پیامبر خدا در ایران مدفون هستند تابناک